장음표시 사용
141쪽
ris A PHORISMI POLITI cItas contributiones pro modo facultatum exege runt. Quorum tamen indemnitati consulentes, iterum legitimas usuras ex pubIico aerario pro modo sortis collatae, in publicos usus belli pese 'solverunt, postquam tum mam collatam, altero
amplius duplicassent. Similiter Illustres ordines Hollandiae decre
guli cives & subditi mille si inam bonorum suorum partem , deinde secundo anno quingentesimam portionem fisco seu aerario publico. inferrent , ad sumptus belligerendi contra Hispanos sustinendos. Simile exemplum occurrit in historia Rom na. Cum enim Pop. Romano ad Uersus Antonium Mutinam ob udenti pecuniae deessent,scribit Dio senatorii ordinis viris indictum, ut qua- 'tuor obolo, solverent in singulas quasque regulas aediliciorum, quae Romae incoleban r,quod Miributum liberaliter perstaverunt. - 4s Eadem alea belli Bepius rentanda ubi vires- . Reipub. ferre pollunt. Nam quae semel felicii ex. non successit, postea succedere potest. timares tandem recte βισὶ it Romanis. ψει Nauticae rei intermissum sui dium & emercitatio, magnai una postea in navali proelio cladium causa est : Itaque nunquam est intermit. tendat. Sic Carthaginienses Viriti. . .
- Quum Reipub. vires non pariuntur at am belli mplius tentarῖ, est:& mature prudenter cum hostibus, vel.per. se, vel persocios de foedere agendum , priusquam id hostes penitus nosse possint , , dissimulato & prudenter eulato ruinae nostrae metu. Sic Annuea, fordios fecit.' o Est optimi Ducis scite dc vincere , &ce.
142쪽
EY XENOPHONTE. ris dere prudenter tempori. Polybii sententia. - 49 Diuturna bella tandem alterutrius partis calamitas finit , etiam quae prius neque ratio , neque aequitas terminare poterar, Sie primum .hesi m Punicium trum. Harac spem fovemus de bello Germanico.sO Magnas exercitus clades desectio socioruac subditorusequi solςt. Sie Numida cir extranei. defersit a Carthaginien .viti is apud uad. insula. E. Tangit hoc monitum Moravos & Silesios post cladem Pragensem. - sI Extranei milites stipendiarii , vel habendi non sunt, vellunt illis sua stipendia fideliter per
solvenda, ne in nos ipsos insurgant. Si e Cartha ginensibus bellumpericulosissimum consarum. . E. Exemplum sunt hodie Sueci , quibus nec stipendia numerata pro opera Saxoniae Elech ri praestita,imo infra pace Germ. habiti,modo in Saxonem ut socios impigre insurgunt.
v Vbi extraneorum militu magna est multitu-
do,no sunt sinius habendi sed diversa in loca sne uiter se cotra nos cqnspirent deducedi.SDGi eo. M otium& segenities militum in castris , atat praesidiis;itemque nulla eorum disciplina, omin nium seditionum fons est. Polybiisenten. M. E. Hinc laudabiliter Pisistratus cum in regis
numefectus esset, accersi jussit eos, qui in foro deambulando atque otiando tempus rererent , '& interrogavit,num quae causa esset ipsos otiandi, sint utque dixit. Si tibi boves aratores mortur sunt, de meo rursus cape alios, atque ad labores conser. Si egenus es, & inops seminum, de meo dentur tibi, veritus ne horum otium insidias ali.
Haec fuit praecipua causa desectionis ur- ibis Geer trudenbergensis ad hostes. QAia
143쪽
APHORISMI POLITI er enim milites praesidiarii nullam .disciplinam mulitarem servabant, naves inter uollandiam ωZelaridiam in flumine depraedabantur , rapinis . omnes vicinos agros infestabant, tandem cum omnium suorum scelerum poenas metuerent , urbem Alexandro Duci Parmensi proditorie a , cepta ingenti summa pecuniae tradiderunt Ix. Aprilis, Anno 82. otia enim dant vitia. HIne solon in suis leg 'bus ignaviam turpemque inertiam severissimo culpavit. Qui DEsIDrAM inquit, sectatus est, is accusantibus obnoxius esto,& Iustinia.Imp.ri Auth. de Monach. bene scriptum reliquit, Mens inerti otio dedita haud sane quicquam bon Ium operum pePerir. Porro Scipionis Africani industria laudatur , & sedulitas, qui dicere solitus esh, se nunquam
minus otiosum esse, quam cum Otiosus essesin que minus solum, quam cum solus esset. Exercitus extraneus ex pluribus & diverissis populis conflarus ut ad obediendum paratior est, implacabilis. Sic exertitis Carthaginiensium
ss Extranei exercitus pignora apud nos retianere satius est, ne vel in nos conjurent, vel per di sint. Peccatum in eo a Carthaone Ams.s6 Ab extraneis propter stipendia non petasoluta semel irritatis novae quotidie petitiones , ι novaeque belli occasiones , ω querimoniae Pr ponuntur & quaeruntur. Sterbitaem.
ς Ad sedandas militum seditiones plurimum confert ex iis quempiam. ad eos mittere , qui cum ipsis militarit, eos humaniter tractarit, Scquem ipsi diligant. Sis Gisco missur ad tumuia
rua res milites.s8 Cum in quavis seditione, tum praesertim miliis
144쪽
militari , pessimi quique se duces constituunt: itaque vel tollendi velleniendi praecipui. 9 Nimia imperantium crudelitas & avat illa
facit, ut quaecunque occasio occurrerit, subditi statim rebellent. Sic Carrhaginiensium crudelita se avaritia inros ad rebellionem oblata oee lais
so Infirma est Respub. imo facile evertitur, quae nullos nisi extraneos milites suos habet. Sic Carthaginens penepostprimmm bellum Punicum
6I Remp. prudentem oportet In consillis capiendis non tantum praesentia, spectare; sed etiam futura prospicere. Itaque non contentam esse rebus prospere ad tempus fluentibus ed quis exitus inde sit futurus,perpedere.Pol is senteti E. Comprobatur hoc monitum Dionisii H Bearnasi ei testimonio, dum libro Io. antiquit. Roman. ita scribit. Optimus consiliarius te est, qui non privatis inimicitiis impulsus, aut gratia '. adductus, sed publica utilitate commotus,suam sentesitiam dicit, & optime de futuris consultat, qui rerum futurarum exempla ex praeteritis suis mit atque colligit. Vnde etiam Socrates recte scriptum reliquit ἰisugi & prudentemvirum debere praeteritorum meminisse, praesentia recte disponere , &fut rum bene providere.. Huc etiam pertinet, quod Erasmus scribit in . Adagiis, quod geminationte debet esse bonus Princeps, instar IANI antiquissimae Italiae Reis gis, ut & Praeterita hoscar, & futura prospiciat. α provideat. ' . . . G Hostis fugiens & perterritus, est perseque dus, non autem sinendus vires &animu collu gere.Hanno propterea .ccusaturi sicar contra
145쪽
ix APHORISMI P GLITre I σι securitas post victoriam atque lintiletea Annonem perdidit. 6 Qui Principes pecuniae colligendae atque aerario augendo potissimum sunt addicti, & in ea re industrii; raro viri strenui ac militares esses olent aut evadunt.Sic Anno Caarthaginensis. 6s Nimium praecipitanter spes victoriar in ipso
certamine concepta, facit, ut ordines non seria ventur , ac vincendi occasionem hostibus saepe:Praebuit.Sic Libyes victi ab Amilcare. Et lib. 2. de εα tolis ab Illyrico exercitu victis.
66 In sociorum defectione magnum ad eos Perterrendos di profligandos momentum aD fert, si qui ex illis vel sponte & ultro, vel a nobis sollicitati & retracti ad nos redeant. Sic arva cumi a Litavi deficientes a carthaginiensibus tem
6 In bello et i seu foetali victoris in capti- .vos clementia & eorum liberalis dimissio , tr Oatio, es ad se invitatio, inultum ad contrarim partis exercitum distblvendum, & ad te perrr mendum potest. Sic Amilcarpastilarram νιλ- riam adversurstipendiarios. 68 Hostis crudelis impetus 3c furor maxime contraria parique crudes eate in eum adhibita sistitur & coercetur. Sic Amilcar stipendiari
E. Exemplum est illustre in Bajazethe criid lissimo Turearum Imp. Hic captus in praelio a TamerIane Tartarorum Rege. Qui cum ad viactorem Tamerianem perductus esset, primum honeste Oxceptus est. cum & obviam extra te torium pedes ivisset , illi in equo adventanti. cum descendisset, uterque pro more gentis in tapere consedit. Atque ibi Tamerianes, O CHAN,
Unas uterque Sratri deo debemus ego,quod
146쪽
esaucius ab ndiς sedibus ad moenia Sivastς impe-xium extenderim, tu quod a Sivasta ad ipsos Panoniae fines orbem terrae pene inter nos partiti sumus. Debemus igitur gratias Deo , atqueα-go reddidi, et reddam. Tu vero parum grata Minemori mente fuisti , & ideo haec calamitas inis vervenit. Sed age mi CHAN, si ego sim in tua Potestate, quid agorest dic Iibere & veraciter. Ibi Munt Baiaetethen , qui virili de feroci exat animo, subjecisse. Equide te, si numen victois xiam adnuisset , iu serream caveam inclusum circussuxissem, cunctis spectaculo futurum.Tamerianes hoc audito, sententia hac in ipsum est usus,& sic caveae esianclusus. Miser per triennium sere ita vixit, & cum de eratione audivisi se in Tartariam captivum abducendum, caput validis iteratisque ictibus caveae serreae im cussit, dc sic indignantem animam emisit. ' Ducum in exercitu discordia nasci maxume solet ex diverso eorum ingenio, nimirum si eorum alter sit militaris, alter non .' alter sese nis , alter non: vel si sint ex diversis etiam in ea- ..dem urbe partibus seu factionibus electi. Ergo nisi illi duces dissentientes separent , tandem ipsum exeroitum perdunt. Te Annone O Ami
E. Inter Vnionis Principes in Germania no- vum habemus exemplum , diversa ingenia Astis spacensis & DUria ςnsis mensurantes: quo dissidio discidium Vnionis factum est, dc totius exercitus.7o Exercitus imbecillior potest vel saltem commeatum firmiori intercludere saepe: ac proin inde id saltem conetur. I Ne cujusquam Principatus a vIcin Is sin tur in tantum crescere hostibus illius oppressis,
147쪽
122 APHO, Is MIs Pol ITI cIut pro libitu postea dominari in omneς possiti Me mera Carthaginienses inuit. E Non inique hiscet conatibus aduci potest
7x In captivos quibus fides data est,aut praeter fas detentos crudelitas admissa tandem a Deo severe punitur. Sic stipendiariorum in Camrhaginienses crudelitvi vindicata.' . E. Hanc crudelitatem,contra datam fidem passa est ab Hispanis urbs Hollandiae Nerdena. Nan um Hispanus Nerdam cepisset , primum quadringenti cives e domibus in curiam vel Xenodochiam vocati, tanquana in publico loco audituri, quod bona fide pepigerant cum hoste, vitam scilices dσbona salva fore, contra datam fidem omnes interfecti sunt. Inde milites Hisparii efflisi in omnes libidines & latrocinia: niuite res, Viduae, virgines constupratae, pueri, infam tesque innocentes hastis excepti divulsi dilac ratique fuerunt. Vnde Centuriones Hispari rum hujus perfidiae auctores &. patratae crudelia talis memores, cum Vltrajecti dc alibi in extremo vitae agone positi essent , animamque ag rent , saepe extimulante conscientia exclam hant,6 Nerda, Nerd Inter caetera atrocia facinora hoc inauditae urudelitatis exemplum Nerdae ab Hispanis est Perpetratum, quod maritum quendam interfecerunt, & uxorem ejus anae oculos mariti stupratam cum filiolo ex pede suspenderunt. Inte rim puer quidam sui putabatur e coelo dimis. sus, utrunque solvit , cum jam biduo sine cibo relicti essint, & pane allato, fame prope enec t os recreavi t.Thuan.lib. s 4. hi sto. 7s Exercitus a prudente & si renuo Impera-
tote ducius licet exiguus, longe fortior est quavis
148쪽
Ex POLYBIO.. 'I23 vis magna multitudine confusa , aut ab ignaro Duce gubernata. -
Praestat etiam in bello nihil tarti erudele facere aut monte attentare , quod tibi omnelii eum hoste puturo reconciliationis spem adimat. Polybii sententia.
r Bella ab imparatis & adhuc debilitatis pro is
p ter alias clades sunt redimenda etiam injuste illata. Sic Carthaginisi fer Sardinia cessere Romanis
Γ Xcubiarum negligentia & nimia etiam obta dentis exercitus securitas hostibus & quidem obsessis victoriam sirpe dedit. Demirotis qui ab Illyriis ad Phoenicem urbem casi sunt. E. Exempla habemus in captura Francisti I. Gall. regis penes Ticinum in vivario. Aliud in fuga Baronis de Dona cum per Alfatiani miliatem in Galliam duceret. Aliud in Archiduce Leb-poldo, qui non ita multi sunt anni cum a Mans- feldio in Alsatia e publicis castris pelleretur. . et Maritimis civitatibus S locis etiam pacis
tempore praesidia necessaria ; quoniam quovis tempore ab extraneis invadi ,' Sr percurri facile incustoditi. possi int. Sic Epi ot, , Achai. E. Dantiscana Respub. nunquam non provi-cla bene sibi prospicit de munimentis S fortaliistiis licet inducias belli xxvi. annorum habeat. Simili modo Genevates nuperis annis urbem suam muro cinxerunt, ne extraneo denuo facilis ingresIus yel accessus saltem pateret. 3 Societas ea temeraria est re pericvlbsa,que spretis Vicinis, longinquorum populorum amuci iam qua rit praefert , vel peregrinorum ignotorum fidei se commitit. De Epiroti . F i E. Ex
149쪽
ri4 APH ovis MI POLITI cI Expertus est hoc Palatinatus , societateniambiens Bethelemi Gaboris 4 Populis de perfidia dc levitate communi mnium voce infamatis non temere vel fides habenda , vel sua oppida &sese committendum. Fia)biisententia. E. sic Polybius homo Graecus, qui domestu eam ac militarem Romanorum disciplinam a culatissime perscripsit, ad Romanos astringe dos verbum lassicere , Graecos vero si vel ce
tum nummos mutuo accipereunt , actuariis p
hlieis decem, sigillis viginti opus fuisse, nec proin
pterea fidem colere potuisse. rs Nullus extraneorum numerus est in oppudum ullum aut praesidium introducendus, qui Viribus vel numero cives ipsos superet . Tobbii sententia de imprudentia Epirotarum. E. Hujus praecepti triste exemplum experta est patria me Daven tria, repleta militibus Anglis & feris Hibernis, a quibus tandem duce authore pessimo perfidoq; VVilhelmo Stanteio Anglo, urbis gubernatore misere hosti Hispano
prodita est. Anno Is87. XI x. Ianuar.
6 Praedandi piraticamque in mari exercendi licentia a nullo rege suis subditis soncedendλ , quaecunque spes aut dulcedo aut participatio Praedae fiat aut affulgeat; reddit enim eos rebelles postea. Sic punita Illyriorum piratica.7 Legati sacrosancti sunt: ac proinde pro iIs violatis bellum juste suscipitur. Sic Remani contra Illyrios, ct eo ntra Gallos. . E. Vnde Illustres Ordines Belgii inter caeseras causas juste bellum contraHispanum susceperur, quod cum legati illorum ad Regem Hl:pahiae missi essent, pura Marchio Bergensis, & Dominas Montisnrus frater Comitis Hornant, ut te
150쪽
Regis in mitigandis sanguinolentis Hispanicς Inisquisitionis decretis placare & desinire, Marchio Bergensis veneno sublatus est , Montignyus Mottam Medi nam abductus, supplicioque capiatali publice affectus est . Similiter cum Fregosius 8c Rinco , Regiv
Francorum legati, connivente vel annuente ad hoc facinus Imperatore Carolo U. occisi essent ktota pene Europa bello conflagravit. Nullum crudelitate Principis aut legatoruni imprudentia recentius est exemplum eo , quod , des tephano VUalachiae praefecto memoratur. Gum enim Praecopi Tartatorum Imperatoris filium bello coepisset, pater centum legatos ad filium repetendum misit, qui ut terrorem omniabus injicerent, etiam praesecto minas intenta runt , ac ni Praecopi filium mox redderet, futurum ut brevi tota regio serro ac flamma vastar tur. Praefectus legatos omnes crudeliter necari jussit , praeter unum , quem membris aliquot truncatum dimisit, ut inauditae calamitatis sit- perstes nuntius esset.
Barbarissimus omnium in eo genere suisse via detur Moschovita Rex, qui clavo pileum capiticii jusdam legati affigi mandavit, quod injustas
caput texistet. Bodin 8 Cavendum maxime marit is civitatibus ne piratae ulli , quavium vis recens exorti, potentiam nimia earum patientia in mari acquirant : vel aquandi aut commeatus parandi praetextu in regionem, vel oppida ingrediantur. Sic Illyrii Dirrhaebinu, Cororensibus 9 Achais mole itaque sunt communibus viribus ab omnibus civitatibus maritimis statim opprimendi. . ,