장음표시 사용
581쪽
sc APNOR Is MI POLI 2I cIs Princeps, a: Magistratus quilibet debet esse& prudens Sc fortis. Prudens , ne ex imperiti Hilgi iud icio pendeat: fortis , ut quae salutaria
E. Cum Ludovicus XI. Francorum Dex inia qua quaedam edicta a curia Parisiensi promulgari sussisset, curia ea exequi recusavit. Rex sua. iusta ingeminans publicari jussit, & minas adjecit,eapitis etiam inclicta poena,ni curia paruisset. Lancastrius Praeses re intellecta Regem adiit , purpuratorum judicum corona stipatus , nota ut culpam deprecaretur , sed ut mortem pree retur, cum diceret se suosque collegas mortem malle, quam legis promulgationem pati. - Rex ineredibili magistratus constantia ae fortitudiarie perterritus, legem abrogari ac rescriptum I cerari jussit, testatutae nulla deinceps edicia laturum, quae curia improbaret, precarus este iam , ut ea qua proposuerant fide & aequitate semper jUicarent. Sodinum. ς Turpissimum in , Masistratum aut Princis rem eo ipso ore mentiri, quo Deum invocat.
DE LEGIdus. Quemadmodum homo absque societate viis vere non potest: ita neque incietas diutumna aut tuta abique legibus unquam esse pol
. V constantior est, eon enit - 2 omnis
582쪽
Ex P L A T O N s. stra omnlli civitas &legibus , de Dei occulto quidem,sed certo decreto nititur.3 In rebus humanis, secundum DEuM, agendi oportunitas , dc celeritas valet pluru
Religio vera est firmamentum Reipub. is cine potissis a de ea constituenda cura Reipub. esse debet. E. Agapetus monet Iustinianum Imp. sceptrum imperii cum a Deo susceperis, cogitato quibusnam modisplacebis ei, qui id tibi dedit. cumque omnibus hominibus ab eo sis praeis latus, prae omnibus eum honorare sestina.s secundum Deum debemus plurimum parentibus.
E. Thales. Eadem a fiIiis exspecta,quae parentibus secisti. ς Liberi parentibus se dc sua debent, ae proin
inde eos colant : ne temerario quidem ac leviser mone eos offindant et iratis denique cedant parentibus liberi. 7 Conjugium est fundamentum generis humani. Itaque illius castitas & sanctitas debet s vere legibus sanciri.
DE LEGI Bu S. Ori Magistratum malos punientem adjuvat, is omnino magni est in Repub. momenti , bonusque ciWis. x Fides est fundamentum societatis humanae perfidia vero ejusdem pestis. Patria, ejusque fatus , parentibus eorum. que incolumitati est a liberis praeferenda.
583쪽
r1R APHORIs MI POLIT 1 cI. E. Hine graviter IC Marcellus respondit in l. minimem de religio. Minime lugendum essαcum, qui ad patriam delendam, & parentes Sc liberos interficiendos venerit, quem si filius patrem, aut pater filium occiderit, sine sceIere, e . jam praemio assiciendam omnes constituerunt. Caresus Taschalini in tib. de urn or it. GIA . Patria cum iit communix Omniam parens, atque adeo ster Deus, ipsis parentibus, ipsis am iaeis anteponi debet, atque adeo ipsi vitae, quam illius propugnationi impendere debemus. Duuce enim, & decorum est, ait Horari- , Pro pari
4 Hospires&.supplices vel ne a Repub. a mittantur; vel admissi, ne prodantur. E. Hoc praeceptum pessime observat ut Colo- .nia. Nusquam enim magis quam ibi magistratus& cives lant duri, injurii Sc iniqui erga hospites. N peregrinos. Quoties enim exercitus illustrium ordinum Belgii laetum ae felicem belli succeia sum habet, tunc patienter quidem exteri tolerantur. Ubi vero victoria in bello parum Hispano coepit favere, tunc peregrini religionis erso ibi degentes statim exilio, carcere damno Pe secuniario mulctantur. Ita ad auram & flatum fortunae sunt inconstantes varii & mutabiles.s Civitas nimium populosa in colonias ex O .neranda est. 6 in coloniis deducendis leges, sedes, assignati agri, & munimenta coloniae, ac ejusdem im'. Perium accurate describendum,ac tuendum est. 7 . Lucri faciendi modus in Repub. sancte ininstituta est legibus definiendus, he quaevis ars p cuniaria liceat; aut quodvis lucri genus conc datur. . Denique scenori. modus praescribe .du μ
584쪽
Ex PLATONE. FIs 8 Mensurarum modus ad commerciorum 'cum vicinis rationem eommodus . praescriben , das quoque
s Agri publici , xorumque fines.&modus, Publice notus sit, ac descriptus.
REligio vera bonarum legum origo est.
x Leges absque Magistratu inutiles. . E. ICtus Henningus a Goeden. lex sine emin
cutione , est veluti campana sine pistillo. 3 Magistratus sancte , id est , invocato Dei prius nomine; & circumspecte, id est , ex populi, sin agiis, eligendus.
de quovis negotio ultimam ferat sententiam et sed plures sint appellationis gradus.
Ves, quam lites intententur. E. Hine non satis laudari potest pium 8c eo glam institutum magistratus urbis Leydensis, iquo cautum est , ut cives priusquam judicio iu-ter se contendant, coram certis arbitris ex magistratu ad hoc deputatis conveniant, qui te
rare & experiri debent , an amicabili quadam compositione possint partes inter se dissidentes conciliare. Quod concilium vulgo vocatur Cain mera pacis, oc arbitri ad has electi dicuntur sedenmatbra , in qua plurimae lites placide oc
585쪽
sum negotiorum omnium maxime serium.
E. sic pater Heli sacerdos, quia nimium liberis indulserat, nec eos legitima disciplina inforisanaverat, una cum filiis misere divina vindicta' interiit. I Samuol 3-- - .8 Ne quis dum Reipub. Vacat & inservit, mprivatis bonis damnum patiatur. sed interim uisii prospiciatur. E. Exsulti mos est, ut si aliquis Consul ves Sonator ad paupertatem redigatur, huic gratis Msine usiris ex publico aerario mille aurei Rhenenses ad vitam concedantur, ita tamen ut vostanor tem ejus , sors concesia ab heredibus usto
vel Reip. restituatur. ' , 's Nullus Magistratus a reddenda sui muneris ratione Reip.immunis esto. xo Census disertinen habendum , ut inde diagnitatis ratio inter cives haberi quoque possito item & onerum publicorum. . . E. Hinc ad magistratus subeundos divites quam pauperes cooptari longe est utilius, quia puriores a corruptelis & sordibus futuri sunt , quam inopes. II In Muneribus publicis demandandis, non personarum, sed ipsorum munerum, & eorum, qui ad ea sunt idonei, habenda ratio.
DE LEGI Bus. PVeri neque nimia severitate contineantur 1 neque deliciis assuescant. E. Hinc scite Demetrius Phalereus, eum vu distre aliquando juvenem luxuriosum, dicebat. Ecce,inquit,quadrara statua,habens syr ina,ve trem,pudenda, barbam. .
586쪽
Ex PLATONE. 661x Quae sanctitas in puerorum marium moribus requiritur; eadem quoque in feminis , imo etiam severior servetur.3 Ne quod scriptum in lucem edatur inscio Magistratu.
DE LEGIRES. Mnis aequitatis, ex qua bonae t ges pendent, firmamentum est Dei metus. 2 Adulteria dc scortationes ex eadem aequutatis regula damnantur. E. Cum Hispaniis praesecius Mediolani sub GOnzaga teneret virum nobilem captivum, de conjux peteret liberationem viri oblata magna auri summa. Hispanus petit stuprum , quod cum obtinuisset , reddit captivum, sed mor- . tuum. Gonzaga postquam hoc rescivit, cepit Hispanum captivum, & coegit illum dum cere uxorem illam ; quo facto , re judicata, Hispanum capitali supplicio affecit, & bona ac facultates Hispani, mulieri attribuit. Phia
3 Militaris disciplinae cognitio vigere debet in quavis duratura Repubis 4 Ludorum publicorum , qui ad rem militatem pertinent, usus in Repub. esse debet:& pr mia iis publice proposita. Est tyrannorum nolle ut subditi sese militaria
587쪽
Ust boni Legisiatoris leges Ulas ex honesti & .
- qui formula geheraliter Ponere accommodatas ad formam Reipiib.quae placuit. Est boni , Iudicis easdem leges ad singularia hominum facta prudenter pro variis circumltantiis applic . re, & accommodare. x Iudiciorum forensium dupIex est genus e Vnum civile , in quo causae Pecuniariae discep- tantur: Alterum criminale; in quo delicta hominum ex legibus vindican tur.3 In eriminalibus judiciisaccusatio rei, eius, .demque defensio sit libera, certa, examinata non festinata, a juratis judicibus ; tandem senistentia dicitur Rc pronuntietur. . E. Mecoenas laudatur qui valde familiaris . erat Augusto Imper, quod cum aliquando Α gustus multos esset morte damnaturus , nec incoenas propter circumstantium coronam ad 'eum perrumpere posset, inscripserit schedulae haec verba: su RGE TANDEM CARNIFEx, . eamque in Augusti sinum proreeit. Qi,a lecta Augustus statim surrexit, dimisitque quos erat interfecturus. Dio. . 'Ptolomaeus Egypti rex cum Ια Iusu 'aleae totus .esset , astitit puer ludenti , qui reorum nomina& crimina e tabella recitabat, ut scilicet rex eos . dest naret , quos capitis supplicio dignos de suisset. Id videns uxor ejus Berenice foemina cordata, non passa est ulterius legi, sed arrepto ἡ Piseri manibus libello ad maritum conversa equid, inquit, an non oportebat te relictis ludi-
588쪽
Ex PLATONAE. SQ cris, vel Ihaxime animum advertere, si quando de salute hominis acturus esses. Non enim casus humanorum corporum & tesserarum paressimi. His auditis regem mirifice delectatum serunt , & nunquam postea inter ludendum de causis capitis cognovisse. Festinatio et mora sunt bonorum iudicio-
Q Vi p cem publicam, aut Reipub. ordinem
perturbat, capite puniendus quoque est.2 mi rem alienam invito domino capit,aut retiner, aut contrectat, fur est: ac proinde coer-- cendus. Debet enim in Repub. bene morata cuisque ius sirum conservari, ne a quopiam illi adia. matur aut imminuatur. E. Mud Tartaros et Moschcivitas levissima furta morte puniuntur, quia rarissima sunt opida , et in casis aut tuguriis humilibus fortunae cuiusque sunt positae. Sic in Gallia qui viatori vel tantulum pecuniae in via regia vi extorquet, capite punitur. Vnde Bodin. lib. ult. de Repisb. cap. ult. scribit se vidisse Andibus furem incruiscem sublatum, quod viatori sesqui solidum ar- ,g-teum vi ademisset. .
589쪽
APHOR. sMI POLITI et . tuta cuique possessio: quae severe legibiu est stabilienda. Itaque o Tmsmetu ita Republiea debetis B. Hinc absurdum Ana priuarum dogma. quo statuunt inter Christianos indicendam esse communionem bonorum,merito reprobatur, nam & civilis bonorum distinctio testimonio Dei confirmatur. Quod si impium esset Pro- prias opes possidere nullus esset furto locus nec qius e utens fartum,cqmmtrit, propterea quod aer naturali jure .milium communis
2 Deliria testantium.& fraudes captatorumne pro legitima testatoris volantate in testamGtis obtinento,sest a judic inendantori 3 Haeres a legatariis distinctus est natura. - res est penes quem jus ipsum haereditatis c put familiae manet . Legatarius autem Portiu culam tantum bonorum habet. Pupillorum summam curam 'Magistr eus histae vitat communium civium P
E. In urbibus Hollandiae certi & deputari magistratus pupillares in singulis civitatibus sue constituti,qui pupillorum curam inunt,& b na eorum administrant. statim enim atque u- nuysx parentibus diem extremum obiit, buna pupillorum in inventarium a secretario cam rae orphanorum redigi debent.& in Camerar
Piliari instrumenta 6c literae sigillatς pupillorum eoncoari et deponi, ubi recte et fidαlzer pentutores, et tutelares praetores bona minorenniui administrantur , donee ad Iultimam aetatem .
Pervenerint. 'Item in singulis sere urbibus sollandia masnifica es opulenta orphanotrophia sunt
590쪽
Ex PLATONE. cs extructa , in quibus pauperes pupilli utrisque parentilius orbi , publicis sumtibus aluntur, dc
honestam aliquam artem mechanicam, unde se alere possint,addiscere jubenturos Tutores pupillis ; curatores caeteris, qui sunt infra xxv. aetatis annum, dentur a Magistratu viri boni.& eorum amantes,qui Sc personam & bona pupillorum Curent. 6 Injuriae, contumeliae, convitia, famosilia belli, detractiones publicae privataeque sunt a Magistratu coercendae, ut pax inter cives m
Philosophus ciuidam dicebat; obtrectationes devites tametsi cerint falsae. Vulgus enim vertitatem ignorat, opinionemque potiris spectat. 7 Mendicitas in Rep. bene morata non est publice toleranda: sed cogatur unusquisque victum tibi honestis tibus quaerere , & compa
8 Quodvis damnum alii ab alio datum,jussa Magistratus , si qui intulit ultro non satisfacit,
Iesarciendum est. 9 Cauponarum numerus , SI Cauponariae artis lucrum dc modus a Magistratu lege publica definiendus est , qui ex usu Reip. sit, &ex aequitat Cautum est in urbe Leyden si , ne liceat cauis ponibus ultra horam decimam vespertinam ulisios hospites in tabernis excipere, vinumque aut cerevisiam illis propinare, sub poena librae Flanis dric.e in cauponem, Sc trium aureorum in hos-yites singulos statuta.