장음표시 사용
91쪽
APHORISMI POLITI cIdum & utile stratagema. Sic larus Armenlaruni
χI Quum celandus est hostes noster adventus, aditus nuntiorum occupandi, et quotquot oecurrunt, vel capiendi sunt ac retinendi : vel speeie latrocinii longissime fugandi. Sila Ch sam. rus Armenioso 22 Ea est pro brevissima exercitui vIa eligenda, quae facillima dc tutisuma est. ΘrM. 23 Minime injuria sunt ab exercitu assiciehdi, quos ad te traducere velis: vel a quibus commeaintum accipere sit necesse. Sic Cyru/praeepit. 24 Culeritas in praeoccupando imparato ho ste & prati eniendo maxima, ut plurimum victoriae causa est Et lib. i. de Chald. montibus occupatμ.
2 s Per seciales tentandi prius, quam nulla de ossicio praecedente admonitione proelio aggre diendi etiam ij qui a nobis perfidi et ultro defecerunt quum essent prius subditi. Sie C rus Ammenios Aedorum 'bditos tentaν. E. Sic Archidamus gravissimae gentis Rex censuit, apud Thucid. lib. I. dicens. In eum qui Iure agere & facere paratus est, nefas bellum s mere tanquam in injurium. 26 Hostem perturbat, vel spem illius langul-diorem facit, vel dejicit, subditorum, qui a nobis ad eum prius defecerant, ad nos retractio dcreductio. O rus reveῶ Armenior ad Medor, qu .runs Gntea subditi erant.
XENOPHONTIS DEPAEDIA CYRI. Ruis fuga, aut manifesta desperatio, vel
trepidatio reliquum vulgus terret in exercitu, .&in desperationem adducit. Ar-
92쪽
Ex XENOPHONTE.' 6 E. sic eum Rex Poloniae Sigismundus III. cum Carolo duce Suetiae patruo suo bellum gererer,& in conflictu captus ab eo esset , statim copiae ejus dissipatae, et fuga dilapsae sunt.1 Ad veniam impetrandam a Repub. vel Rege praestat hosti capto verum quam mendacium dicere, et veniam summisse postulare , quam proterve in victorem invehi. Armenis Regis comis item ct Cyri. E. Exemplum esse potest tale. Sesostris AEgypti
rex aureo curru vehi solutus est, qui a quatuor regibus trahebatur. Cum autem unus ex illis stinpe respiciens rotam intueretur, interrogant eum Rege, cur toties re*iceret, respondit. Intuens rotae volubilitatem, in qya ea quae summa sunt, cito fiunt ima, cogito de nostra fortuna. Qua modesta responsione commotus Rex eos
dimisit, & in libertatem restituit. 3 subditi antea rebelles. sed bello recepti, sunt,qnantum fieri potest , nobis aliquo beneficio conciliandi, quo sint magis in posterum fidi.dis
- 4 Hostium praesidia nostrae regioni vicina sunt dejicienda, ut facile eos a nostris finibus a ceamus, & ad sua tutanda revocemus. Sie a C rodejectaprasidia Chaldareum. s Novi populi bello parti sunt beneficio assiaciendi, qu o lubentius nobis parere velint. Sic ruis chal on. ς in boni Principis vleini duorum vicinoin
xum pacem constabilire inter se, ac propterea is interponere , & utrorumque injurias ac fines praesidio in utrorumque confinibus a se constia tuto, cum ab eo petitur, ulcisci et servare. Sic se se C rus interposuit inter Armenios at σε. . 7 Imperatorum in exςrcitum liberalem esse OPO
93쪽
εg Aprio Is MI POLITI e toportet, ut ejus benevolentiam sibi conelliet..dsie Ciriss beneficus in IDum exercitum. E. Sic Titus Vespasianus Imp. intelligens beneficentiam praecipue pertinere ad Prmcipem
si quando aliquem non affecisset beneficio , dicere solebat. Amici diem hunc perdidi, vel hodie
non imperavi. qua nemini benefeci.' Idem in rientibus amicis, quasi plura promitteret,quam praestare posset.Respondis, non oportere que quam a facie vel sermone Principis tristem discedere. Suetonius.
sic Polybii celebratur vox divina, consiliuindantis Scipioni, quoties foras prodiisset, ne domum prius rediret , quam aliquem sibi benefaciendo amicum qdjunxisses. 8 Longe praestat exercitum nostrum in hostis, quam in nostromet agro alere, ut plus illi m- commodi, nobis autem minus detrimenti adseramus. In oratione ori ad Ciaxarem. 9 Non tam ratio & cura habenda est, ne noster exercitus nobis incommoda afferat, in nostro agro manens,quam ubi eum manere Oporteat, ut hostili exercitui resistere, &par esse possit. Ibidem. Io Multum alacritatis nostris additur, multumque terroris hostibus, cum eos in suo ipsis-r unI agro, vel cessantes adoriri, vel adveniente
exspectare audemus.Ibrden7. . II Proelia animis magis quam maximis comporum viribus judicantur, & victoria praen ii tiatur.Ibidem.
xi Nihil in bello, proelio, hoste invadendo, nisi prius invocato Dei nomine, aggrediendum, quum id feliciter succedere velimus. Sie Cyrus iis Myrior; m agros irruiturus sacrificat.13 Ad fallendos hostes saepe expedit ignes post 'gastra facere dis Carin. I In
94쪽
Ex XE NOPHONTE.r4 In castorum metatione tutimmum est vallo & fossa castra nostra semper munire. Sicorin. . E. Sic Romani castra sua vallis S fossa mumis re docuerunt, nec sine castris praelia gessisse loguntur,quorum quanta fuerit utilitas,Paulus. milius Imp. optimus gravi oratione ad milites disseruit: Majores nostri castra munita portum ad omnes casus exercitus ducebant esse, unde ad pugnam exirent , quo jactati pugnae receptum haberent, &qui caloris exutus erat, etiamsi pugnando 'icisset, pro victo habebatur. Qiddqnid in bellicis operibus repente fit & aspicitur, multum terret hostem. Sic Cario valgum loricatum terreum faciebat. Ici Proelium non prius committendum,quam confirmatis a Ducibus sit ortina animis, & cur eo a militibus corpore, quantum fieri & res, Sclocus, & tempus patitur. Sic Q rus cum Oriis
IT Propter hostium dubitationem , aut haetatationem uon est quicquam a nobis: praecipiam. ter ac temere suscipiendam. etiam adversas eos ipsos: nam saepe est simulata. Sic Cyrus dissuadest axari nee ba hostium oggrediamri x8 Hostis nec totus, sed ex parte tantum collectus; nec aciem adhuc instructam habens; sed eam instruens, siqua fieri potest, adoriendus: ut facilis sit nobis de eq victoria. Sic ina res. FDrio vistit,
Hostis sugiens non est absque equitatu firmo
persequendus. ι. 2 Hostis fugiens eo usque persequendus δc qui dem
95쪽
'o Ap ΠORIsMIs POLITI cIdem eelerrime et quamprimum, donec sperat se
evadere posse: ad desperationem autem non corigendus. Iaxaris consilium.
tur sociorum desectio, item subditorum, nisi a. victis vires quamprimum instaurentur .iΠceani ab mriis defecerunt.
dus: nec vero victor exercitus in spoliis illius I gendis, donec fugientem prorsus pr ofligarit,d het retineri. CFri edictum persequentis . UBrio as Nullum est lucrum victoria messas. Ibidem. ς Praeficiendus eligendusque semper aliquis sti exercitu, qui in toto illius itinere commeatus curam habeat. ri dictum. VI Spolia Imperatoris jussu ab uno aliquo do delecto dc legenda sunt , et fideliter serva da, donec ex communi omnium sententia inter omnes dividantur. Orrus in stoliis AsBariorum fugientium legendis fecit. - 8 Studendum est, ut quae gens peditatu valet, εc ad pedestrem pugnam strenua est, eadem
quoque equitatu,fi fieri potest, valeat, atque ad pugnam quoque equestrem exerceatur. Sic Cyruspersuasit Persis, qui optimipedites erant. 9 Regio bene culta pretiosa admodum ponsessio: male vero habitata caret infinitis bonis. ori ad Hyreanos dictum. E. Sic Augustus scribit,quod in consulatu sito censita sunt civiumRomanorum capita quadra gieS centum millia,& sexaginta tria. Sub Claudio Imp. Tacitus refert, densa fuisse sexagies novies Centena . sexaginta quatuor hominum millia. Lips lib. I. Admir. cap.ult.
Sic hodie durante adhue bello civili Belgico prae copia dc multitudine civium dc incolarum
96쪽
ideo protentes factae sunt urbes Hollandiar &Zelandiae, adeoque populosae, ut una urbs Amis sterodaninis, Middelburgum, Harlemum vel Leyda, tot capiat homines , quot omnes prope urbes Frisiae comprehendunt. Vnde Sci tam po tens et praedives haec provincia reddita est, ut λα'Ia Hollandia fere duplo plus contribuat in usurn belli, quantum reliquae omnes aliae confoederatς provinciae. Hinc prudenter dicebat Imp. Adri nus se malle hominum adjectione, quam opum et divitiarum abundantia imperium suum locais pletari.I. ult. par.penuit.T.de bon damnat. - t. Similiter scribit Lipsius lib. de magnitudis Romana c.' quod Roma urbs sit orbis epitomis et compendium, et quod in ea reperiuntur duontilliones hominum. Item quod Alexandria , cujus ambitus est decem milliarium , trecenta habuit millia liberorum capitum .Lutetia ad F dringenta hominum millia numerat. Constan. tinopoIis hodie ad septingenta millia.
Io Ut victoria tuta paretur, omnes resistentes , vim inferentes seu repugnantes sunt occi dendi: arma vero tradentes seque dedentes sunt conservandi.
II Qui se bello aut proelio populi totos et popularitex dediderunt, & a nobis capti sunt,coma modius ad sua remittuntur, sed omnibus demin Ptis armis: aut in suo agro et sedibus justo praestinctio imposito, retinentur, quam vel retineantur apud nos,vel inalienas regiones transportentur, nisi manifesta robellionis ab iis in sede & regionema manentibus futura signa cernantur et appa-xeant. Sic C rus captivos Assyriorum tractavis. I 2 Cavendum est ne Principi tibi infesto subjici vis , et in ejus potestate maneas et sis. De
97쪽
A HORISMI POLI r I cI 14 Regis in Principes.& primarios RegnI viros injuria, nisi verbis, vel donis ab eo leniatur, eos a Rege cum tota ipsorum regione facile lienat. AsBrius Gobriam eoegit descere. E. Hanc artem optime calluit Ludovχus xI. Galliarum Rex, quod culpam suam ingenue agnosceret, & beneficio illatam injuriam compe saret. Cum enim aliquando ob intemperantiam Iinguae lapsus esset, & durior fuisset, mox agri vit culpam, & conversus ad eum, quem oste derat. Non me latet, inquit, obsuisse mihi linguam , sed & aliquando profuit. Nunc autem quod illa peccavit, emendari aequum est, ac sum ulcum ad eum modum familiariter ageret , donuni dabat, non contemnendum. Recte ita que ibi addit Cominaeus, Est profecto magnum Dei beneficium, agnoscere quod vitiosum beneficio aliquo novo injuriam illatam resaris
cire a. Sic cum Capitaneus Martinus Schenchius , magna pro faoste pericula subiisset,eique plurima beneficia praestitisset, in victoria praeli, Haris denbergensis, in occupatione Bredar, Novi magi, de nulla pro benefactis suis praemia reportas.set, imo Dominus de Hau tepenne in gubernatione clucavus Geldriae ei praeponeretur, & sic ab hoste spretus & contemtus esset, foederatis OrdinibusBelgii se adjunxit, magnaque & ingentia damna hosti
98쪽
XENOPHONTIS DEPAEDIA CYRI. I Ibido atque amor spurcus saepe sisent suI-
rosa bonis coeptis avocant, & ignavos redis dunt. Itaque Continentes minimeque libidini Mscortationi eos addictos esse oportet. De C o re videre . bradata uviorem. Proinde recte
clixit Coelius Aureliauus Nihil aeque cerebrum infirmat , quam firma
Venus, unaque corpus enervat, fac animae subia istantiam turbat.
Porro libido & spurcus amor quatuor rebus exciratur,&castitas amittitur, nimirum cibi Potus repletione,somni satietat otio 3 luxu.ao inani garrulitate. . Recte quoque Valer. Max. scriptum reliquit, quod illi demum penates , ea civitas in aeterno gradu facile steterit, ubi minimum virium Uen Iis, pecuniaeque cupido sibi vindicarit. Uinimo et libido hominem ad Idololatria impellit. Sic Salomon Rex fuit amator mulie-xum. Cujus tamen initia cum desiderio sapie riae flagraverant,quam cum spirituali amore adineptus esset, amore carnali amisit. E. Hinc cum Heliogabalus Imp. omni libidianum ac foeditatum genere se inquinasset, Praetoriani milites indignati humani generis illud portentum, una cum matre caesum, in cloacas urbis foedissimas pertraxerunt. Sic quoque Cato libidinoso cuidam Inter suo esse cupienti , concessurum se negavit : quQ-niam cum eo vivere non posset , qui melius ac
subrilius palato , quam corde sapiat et sentiat. D Vnde
99쪽
4 APTIOR ISMI POLITI cIVnde recte Zeno quoque dicςbat, quod amor sit concupiscentia quae dain, in praestantes ingenio viros non cadens. Est enim insidiatrix industricae studii, per apertam &se ingerentem pulchritudinem. Sic Attila Imp. Gothorum, etsi multas habu It conjuges,tamen juvenculam duxit. In iis nuptiis cum & labore equestrium certaminum, & vinoi,c Venere corpus ejus inflammatum esset,nocte extinctus est , sanguine copioso in fauces ex unis dante, & ex ore erumpente. Virgilius in Georg. taxans libidinis aestus .
Nulla magis auimi vires ἱndustriasirmat eam Venerem . oecclci simulos avertera ae
Vulgatum habet prpverbium, redduhi delirun
scemina, Viria,virum 2 Magna in adolescente Imperatore virtus est continentia. Exemptam Cyri. E. Hujusmodi singulare exemplum castitatis extitit in scipione juniore. Huic cum puella ex mia forma captiva adducta eset, ille inviolatam eam servavit , ac sponso suo Allucio integram reddidit. Adolescentis parentes, quibus gratis
reddebatur virgo,cupientes gratiam teferre Sci- Pioni , cum ad eam redimendam magnum auri Pondus attulissent, Oraverunt Scipionem , ut id abs se donum reciperet. Scipio aurum ante pedes poni jussit, Vocatoque ad se Allucio, Super dotem, inquit, quam a socero accipies,haec tibi a me dotalia doni aecedent, aurumque tollere, ac
sibi habere jussit. Plutarch. Αpophizgm. Similiter Ima Alexander Magnus Darii regis filias captivas habcret , eas ne aspicere quidem dignatus est, turpe ellis judicans, eum qui viros
100쪽
Εκ XEN O P H O. NT F. γοῦ3 Sociorum eXercitus non per vim , sed benevolentia conciliandus ac retinendus. Sic in Medos retinuit.
4 In hostem quem blevi debellare dc perte
refacere Volumus, sunt concitandi , & innostram societatem contra eum asciscendi omnes qui illum aliqua ex causa infense oderunt. Sic Cirus Cadusios O Sacas excitat in Asiarios.s Hosti perterrito instandum. Sic Cirus sirios premebat 6 Quo major est trepidantis exercitus' n merus, eo major est illius metus. Ciri dictum. In hostico quicunque nobis vi resistunt, , possunt occidi, imo sunt a nobis occidendi. Cirί praceptum in Sabilonios ducentis. 8 In hostico ingressus exercitus statim omnia
caedibus & rapinis impleat , ut magnum hosti terrorem de se injiciat. Sie Cirus ingressus Anea
- 9 Socii praesertim novi maiori praedae captae parte donandi sunt, ut nobis lubentius militent. Δ magis magisque concilientur. Sic Cirus donat. 9obriam. Io Nullae periculosiores tectioresque in bello sunt insidiae , quam quum ex composito aliqui
in utroque exercitu Duces agunt, tanquam Valde inter se sint hostes, quum tamen sint amici simi, & ultro citroque exercitum alter alteriuSinfestat, verum ex collusione aliis incognita. Sic Cirus egit eum Spadone.
II Novis sociis laborantibus est auxilium statim, quo magis nobis concilientur, serendum. Me Cirus Giaata tulit eontra . trios. I 2 Duces hostium, quibus ipse regionis aditus commissiis est custodiendus, sunt in nostras par- ros, quantum fieri potest, praeter caeteros tradu D 2 cendir