Tractatus scholasticus De libero arbitrio. Authore R.P. Martino Becano Societatis Iesu, S.S. theologiae doctore et professore ordinario

261쪽

DEL1BERO ARBIT. 2II insense diviso; sed haec responsio non siluabit libertatem arbitrii, de qua maxime n C agimus. Nam illa necessitas non est comitans aut subsequens , sed antecedens ue ac proinde impedit libertatem arbitrii. Nam Voluntas beatorum non est indiflerens ad amandum Deum , posita visione beatifica , sed est determinata, Vt necessario amet Deum,&non possit non amaro. Idem dicendum est de gratiae ficaci, in eorum sententia, qui putant eam ita praedeterminare Volunta- tem ad con*nsium, Vt Voluntas non possit non consentire. Tunc enim recho quidem diCetur,voluntatem nC- cessario consentire in sensu composi- - .

to , sed per illam responsionem non saluabitur libertas arbitrii. Est enim

necesiitas antecedenS, non Com

i sequens. Vide quae loco citato dicti sint.

262쪽

us liberi arbitrij defen in post per distinctionem n cessitatis absoluta, os exsuppositione c

on agimus hic ti necessitate, es sendi sed operandi. Et quςritur,air

libertas operacii, quae est in Voluntate, siluari possit per distinctione necesii taris absolutae , & necessitatis eX suppositione 3 Aliqui assirmant, asseren'tes priorem quidem necςsiitatem repugnare libertati arbitrii , non tamen poneriorem. Et hoc modo defendunt Christum fuisse liberum in obseruatione praecepti diuini de acceptanda morte. Quamuis enim necessario impleuerit praeceptum illud , quia cum ςsset impeccabilis ratione unionis hypostaticae & visionis beatificae, non poterat illud non implere ; non ta-

263쪽

DE LiBER O. A RBIT. Moymen aiunt fuisse necessitatem absolu- U ἡ . tam,sed ex suppositione unionis hypo, staticae, & visionis beatificae, ac proinde libertatem illius non fuisse impedi-

- tam

Eodem modo defendunt,praescientiam Dei& praedestinationem no obesse libertati, quia licet imponant homini aliquam necessitatem,non tamen absoluta,sed ex suppositione. Nam posito , quod Deus praesciuerit Petrum peccaturum, necesse fuit illum peccare, non absolute, sed ex suppositione Iraescientiae,quae falli non potest. Simi- iter, posito, quod Deus Petrum praedem nauerit ad vitam a ternam, necesse fuit peruenire illum ad vitam aeter nam, non absolute, sed ex suppositio ne praedestinationis , quae etiam falli

non potest. Et hanc necessitatem ex suppositione; alii vocant necessitatem in sensu composito , alii necessitatem consequetiae, de qua supra dictum est. Haec doctrina partim vera, partim falsa est. Vera,quatenus assirmat ncces si atem absolutam repugnare liberta-

264쪽

ti.Falsa, quatenus id uniuerse negat de necessitate ex suppositione. Haec enim necessitas aliquando est contraria libertati,aliquando non est. Tunc est Contraria , quando oritur ex suppositione , quae non pendet a libera nostra voluntate. Tunc non est contraria quando oritur ex suppositione , qu pendet a libera nostra voluntate. Pro quo notandum est, suppositio-4 nem, ex qua oritur necessitas operandi, dupliciter posse contingere. Primo, dependenter a libera nostra voluntate: idq; vel directe, quo pacto emcax intentio finis ab ea dependet , qua posita, necessario sequitur electio mediorum:

vel indirecte,quo pacto praescietiaDei. quam habet de liberis nostris actionibus futuris,ab ea dependet;qua posita,

necessario futurae sunt nostrae actiones liberae.Haec tame necessitas non impedit,sed supponit libertatem arbitrii noristri. Est enim necessitas Consequens ,

non antecedens: aut necessitas consequentiae,non consequentis. Secundo,

potest suppositio contingere independenter

265쪽

DE LIA ERO ARBIT. υν denter a nostra voluntate , Cuiusmodi est visio beatifica, qua possita, necessario sequitur actus amoris erga Deum. Haec necessitas impedit libertate, quia

est necessitas antecedens, non cons quens: aut necessitas Consequentis, dc non tantum Consequetiae. Talis etiam

suppositio est gratia excitans in Voluntate, quia non pendet a libera nostra voluntate, sed praeuenit illam, ideoque praeueniens appellari solet: &posita tali gratia , nece sse est voluntatem assici seu moueri ad hoc vel illud desiderandum aut fugiendum. Loquor autem de hac gratia praecise , quatenUS CXCitans est,& in ordine ad proximum ipsius eflectum , qui est affectio volunt tis : non autem de ea , quatcnus adi , uans est , & in ordine ad alterum effectum,qui est liber voluntatis consensus.

266쪽

IV. QV AE ST IO. T nisus liberi arbitriν defendi post per Fiam libertatem , -i-es in intensione

' actus ZA Liqui distinguuntlaec duo in a

ctu voluntatis. i. Substantiam seuentitatem actus. 2. Intensionem. Di-Cunt ergo usum liberi arbitrii saluari posse, si voluntas sit libera quoad intensionem actus, etiamsi non sit libera, sed determinata quoad substantiam κcntitatem actus. Et hoc modo Christulibere acceptasse mortem , quia licet necessario id fecerit , quoad entitatem actus, tame libere fecisse quoad intensionem: Et hanc h bertatem fuisse susicientem ad meritum.

Sed non recte. Primo, quia illa duo non possunt rei psa inter se distingui in

actu voluntatis. Nam sicut in quanti tale non distinguitur reipsa extenso 3b entitate , ita nec intensio ip qualita- te vel

267쪽

DE L 18 ERO ARBIT. et 'te vel actu. Et ratio est, quia extensio dc intensio nihil aliud est, quam augmentum quantitatis & qualitatis : at ausmentum quantitatis & qualitatis, est iapsa quantitas& qualitas; quatenus habet plus entitatis. Nam augmentum iulud est eius de rationis ac essentiae cunientitate praeexistente, cui adiungitur.

Secundo, quia nullus dari potest adctus , qui sit liber quoad intensionem,& necessarius quoad entitatem. Nam quando aliqua potentia necessario aigit, re ad certum actum determinata est, tunc agit toto con u,quo potest ;nec est in ipsius potestate,agere maiori

vel minori inrensione. Hoc patet primo in beatisi , qui non possunt actum visionis aut amoris beatifici intenderudi remittere, quando volunt , sed semper in aequali intensione perseuerant. Secundo in nobis, quia quando habeamus actus indeliberatos, praeuenient esconsensum voluntatis , non est in nostra potestate,ut illi si actus, quatenus esecessarii sunt quoad entitatem,sint liberi quoad intensionem. Denique

268쪽

C A P v T V i. ra Denique falsum est, Christum m iruisse per solam intensionem actus,&ὶ non per substantiam seu elatitatem, Vt, patet ex illo Philip 1.8 Christu actus es

obediens et que ad mortem, mortem autem

crucis , ρropter quod se Deus exaltavit illum. Vbi manifestes misicat Apostolus, Christum meruisse exaltationem, ' exactum obedientiae , quod sine d io debet intelligi , non desola inten, sone, sed etiam de entitato & substa ita illius actus

Epilogus.

T AEc habui delibero arbitrio. Sini λ a mis pauca iunt alii, qui fusitu tractarunt hoc argumentum. Ego breui ter & scholastico more,ea potissimum capita attigi, quae in scholis disputari selent. A bstinui a prolixis Patrum, Co

ciliorum,&aliorum authorum cia Llationibus, ne Lectori mor Iustus essem. at