장음표시 사용
161쪽
paratio historiae antidotorum , δc indoles huius mali . faciunt sperare , Sc ad indagandum impellit summa hinc sutura humano generi utilitas isset; In stibio dc Μercurio , varia ration praeparatis ; in blanda & iterata purgatione , emesi phlebotomia , CDrrice peruViano , aqua picis , acidis mineralibus dulcificatis . gumi-serulaceis; verius forte in moscho , Sc camphOra , temporariam a Varro is immunitatem ut
quaeramus , invitat aliquis horum aliquando
s 3 o. Qirorum quidem effectus propi Flacticus magni esset, in epidemia Variolarum malignarum .
II. Μethodus indirecta hic adhibetur, experimentis ulterioribus perficienda , illa , quae deprehensa est in sumamminanda hac febre plurimum valere. ut ea quam mitissima sit . Sc quam paucissimis pustulis iudicetur . ne ins matio magna in pus multum , praVum, purisque ei secta , arque gangraenam abeat. set Consistit illa, r. in victu idoneo acute febrientium . 2. In usu eorum , quae virium animalium torporem eχcuriunt , Vitalium motus componunt , uti sensuum Variorum occupatio varia,
162쪽
Intensior . potissimum grata , sub dio . in aelae libero . Verno , perflato . recenti , frigidiusculos mensura frigoris non ad thermometrum , sed gratam aegri sensationem capta J ; abstinentia a somno diurno, a longiore nocturno , sub veste levidensi . stragulis modicis : quae tantis viribus pollent . in febre variolosa . eius Symplomatibus gravioribus , aestu . delirio , convulsione praeverrendis . cohibendis , ut non facile , nisi expertuS credat . 3. In prohibendo consortio febris alterius,
bre Variolosa, ea methodo, quam epidemici cognitio dictat .s 3 . Hinc est . cur praeter dicta 13 et . No. I. 3c et . persaepe nullis remediis sit op s:&, cur . si eorum necessitas , ea plane diversa sint, diversis annis , pro genio epidemiae cor-
34, De hoc stadio haec valent: Esr aliqua durationis varietas pro Varietate epidemiae . vehementia morbi, temperie aegri r quo brevius ex sua natura , eo graVior morbus : gravis quoque . si triduum Superet.
Dolor lateris pleuriticus , in se bre primaria , maluS . Artuum dolores rheumatici , assidui , gra-Ves pravum genus Variolarum praesagiunt.
Tamen cephalalgia, cardialgia. dorsi lumborumque dolor est etiam in benignis .s Is
163쪽
absolvit, tertium , quod eruptionis voco , ingreditur , quod sic se habet: Ρunctis parvis, rubiis, instar morSUS pu' licaris, cutis capitis primo & faciei, moX manuum & brachiorum , dein trunci . & inferio-Tum , inter .Sudores continuatoς inficitur ; interea miteScunt Symplomata , quin plena subinde
apyrexia fit , nisi eruptio per vices fiat . &prodeuntibus ultimis , primae incipiant inflammari . Id intra biduum , triduumve absolvitur. 336. Huc autem sequentia pertinenr ad diagnosin , prognoSinque :Qtio febris Variolosa mitior , eo eruptio parcior , eo lenior status inflammationis, suppurationis . Quo lentius erumpunr pustulae, qUOVe eX-
actius dictum sue sue J ordinem observant, eo
morbus levior . Eruptio consertim , tumultuarie , ordine insueto , mala . Qtio remissio manifestior , aut plane apyrexia a prima eruptione , eo melius.
Quo cutis mollior . eo variolae facilius prodeunt: hinc infantes & puellae prae adolescentibus Virisque morbum ferunt. Mala est cardialgia , quam eruptio nota tollit . Vomitus , di arrhoea cum dolore ventris post eruptionem Valde mala .
164쪽
Valde malae , petechiae cum Variolis. 33 . Indicata in febre variolosa huc quoque pertinent : vescendum aura identidem nova , aegri exhalationibus non contaminata, in magno conclavi, sub dio. 338. Atque ita morbus omn1s finitus es set , si variolosi surunculi benigne resolvi
Augentur autem omni hora quoad magnia rudinem & numerum pustulae , Valde rube- Scentes , aSSiduo magis , magisque elevantur ;inflammantur ; cutis tenditur ; dolor : calor ;impedita circulatio ; impedita perspiratio ; hinc febris ; humorum maior ad interiora repulSuS , ad superiora affluaeus, ob pustulas in superis plurimas, instar stimuli , liquida illuc cientes;
faciei rumor, saepe monstruosus, Veturi em-
physema ; delirium ; coma ; convulsio ; ap plexia . Oculi tumentibus palpebria clausi ; ophthalmiae inflammatoriae , pustulosae ; salivatio ab universali ad partes superaS confluXu , a pustulis faucium acute dolentibus . instar acris masticatorii , salivam prolicientibus , quae in infantibus , irritabilioribus , stimulo maiore . plurium pustularum oris , irritamento ad oeso phagum , ventriculum , inteStina propagato . aut deglutita , diari hoeam facit ; angina Varia ;anxieras ; dispnoea , pleuritis . peripneumonia ;dysenteria ; mictus cruentus ; haemoproe : euris
165쪽
inter pustulas liberae inflammatio rubra, dolens , calens : quae ubi duraVerunt spatio 4. I , vel 5 dierum a primo ortu, iam abSolute Suppuratae sunt , & in totidem parva a postemata
Hunc inflammationis decursum V Ο , Us que in abscessum ; durat pro varietate epidemici , temperiei . magnitudinis , regiminis , Va- Tio tempore , plerumque quatuor aut quinqAediebus ; ita . ut octavo ab inchoamento , die Suppuratio adsit . En quartum nobis stadium, febrim matum
339. duae plane eadem est cum sebre in flammatae cuicunque parti , dein suppurandae ,
communi. 34o. Hanc numerus mssammatiuncularum , abscessulorum metitur , qualitas vero peri culum os 41. Si enim morbus contagii Gngens
s et O , pustulae multae, sibi mutuo proximae , ac quasi implicitae, inflammationis omnia signa magna , temperies bili Osa , uigor aetatis , Vita praegressa lautissima , remedia δc regimen Velocitatem multum augentia , aestas servidissima , fuerint; tum ad finem inflammationis vesiculae , lympha rubella distentae , adsunt , gangraenosae indolis indices : hinc cutis
circulationi . & exhalationi inepta ; inde hu-
166쪽
morum in inter1ora repulsus ; inde salivat o ingens ; rumor magnus manuum , pedumque.14et. Ex his diagnosis prognosis quarti StatUS cognoscitur , ratioque morbi, & omnium Symplomatum in eo capitur, his sere regulis
Qtio pustulae in hoc stadio grandiores,
rotundiores, magis acuminatae , magis abs Se invicem distantes , sibi invicem similiores , e melioris notae . Quo materies pustularum pus magis blandum & persectum refert , eo meliUS . Qilo pauciores, magis Separatae . mox maiores , plus a facie remotae candidiores , deinfavae magis pustulae quoque tardius procedunt . eo meliores . Quo plures , magis intricatae, minoreS singulae . magis in facie haerentes , suscae, nigraeve , ctriusque incedunt , eo peiores . Quo materies pnstularum ichorem Sangraenosum pluS refert , eo peius . Qtio spatium inter pustulas magis ruber, Cater , tenditur, tumet , circa tempus absces-Sus , eo melior Spes , ob circulationem hic re
Qtio idem plus pallet, vel fuscum evadit, eo peius ς angina sequitur letalis , aut peri- pneumonia ; nisi salivatio liquida .. vel ingensitimor manuum , pedumVe accesserit : ratio est,
liquorum hic impedita , hinc ad interiora
167쪽
III Si in locis inter pustulas liberis maculae purpureae , letalis gangraena designatur. 43. Inde intelligitur , quid ad diagno-Sin 3c prognosin faciat variolarum distinctio
petita: 1. A situ earundem , in discretas , cohaerentes seu cordimbosas , consuentes , mixtas ;A figura , in acuminatas , depressas, siliquosas , verrucosas ;3. A liquore contento , in purulentas, ichorosas , MIstallinas Seu bmphaticas , sanguineas ;4. A calore , in albosavas . albidissimas squam mulas referentes sine contento, plumbeas , nigras ;3. Ab alio eXanthemate comitante , perechiali , miliari, erysipelatoso , in simplices,
Inde & benignitas , malignitas . regularitas, anomalia morbi, Sc varium discrimen
s44. Indicatio in hoc statu s 38 est
varia , pro Vario gradu durantis mali : nam in primo initio apparentis inflammationis externae , requiritur cautela, ne Vergat in suppurationem : de qua iam actum s31 332 ; quibus auxiliis saepe innumerae , ViX Ortae puStulae disparent, mox resolutae : aut cum id obtineri ex toto nequeat , curandum , ut minimasiat, procul a capite, & tarda: quod fit:
168쪽
II 61. Victu tenuissimo, putredini resistente; et . potu diluente, blando, subacidulo ; 3. medicamento antipyico , aperiente , diluente , aS-siduo . magna copia ingesto ; 4. regimine frigidiusculo , maxime , admissa puri frigidi aeris. Haec autem statim ab initio sic adpli
s. At. insanamtione maiore ς actu frigi-dh sepositis . balneo pedum . crurum . femorum . bis de die repetito , horum sotu tepido
6. si vero nimio impetu fuerit morbus, mere valideque inflammatorius . cum aut Sine topica visceris cuiusdam inflammatione . apparatus antiphlogisticas , vi morbi par, conducite reliquis simul, ut de singulis inflammationibus praescriptum est , actis . 7. Si epidemicus una iunc tus , & huiu quoque permagna ratio, ex epidemiae cognitioisne , habenda . . 343. post toleratum decursum stanc ue 38 sequitur status quintus , suppurationis , quo incepta illa crescit & perficitur . In eo pustulae iam purulentae quotidie at gentur . dein maturescunt . albeScunt, favent, ac tertio . quartove die huius decursus, ab exordio primae febris undecimo , rumpuntur . ad decimum quartum usque diem siccandae 6rum stadium In consertissimis Vero. aut mali moris rota pinguitudo & cutis pure scatet mobili , ex
169쪽
III terne aret, locis liberis inflammatur : hinc impedimento perspirationis , circulationisque , irritatione generis membranosi Si nervo i , ab Sorptu puris in venas . fit febris pessimae indo-Jis , cum pessimis symptomatibus ; si materies haec purulenta sanguidi mista diu movetur, pumrrescit ; hinc heemorrhagiae putridae, perni-cιosae . narium , pulmonum , intestinorum , Scadeo damnatus Sydenhamo cruentus mictus; hinc quoque pro vario delapsu in dive as corporis partes diros effectus . Vixque superabiles, producit; deliri a ; phrenitides ; anginas ; peri-Fneumonias ; pleuritides ς vomitus ; dysenterias ;hepatitidem ; postemata ; anthraces ; iunctura Tum tumores, abscessus , immobilitates ; sen- Suum Variorum iacturam , praeprimis oculoruna vitia varia . fistulas . pannos, hypopia, ama 1
rose. &c. tabem ; phthisin ; & infinita similia.
s*s. Si vero tum materies tenuior . aCrior , morbusque vehementior, exeditur cutis , pinguitudo , & caro ; fiunt lata , pessima , ad OSSA Saepe pedetrantia, ulcera cacoethe; cicatrices foedae .
34'. In hoc statu sque curandus purigad exteriora exitus , ab interioribus expulsio; quod fit laxando cutim fomentis laxantibus tepidis . assiduo & laboriose renoVatis, pustul*s aperiendo , ablutione & gargaxismo oris , fauciumque . assiduo ; potu largo . c. lido. cer- diaco , detergente , aperiente , putre ini resi
170쪽
stente , qualem dant acida mineralia copiose data cum apto Vehiculo ; clysmate blando , diluente , emolliente , laxante quotidie iniecto, diu retento ; purgante blando , per epicrasia dato, frequenter repetito ; victu eX iure carnium cum sale & acidis condito ; vini meracissimi subinde moderato usu , acidis mineralibus largius datis , cortice perta Viano , camphora ore cissumpta , cum OVi vitello subacta , illitaque plagis longe lateque gangraenescentibus ; dato simul, contra enormes impetus , Opio. 148. Si morbus vehementissimus. ichorgangraenosus loco puris , tota fere cutis occupata ; facile patet . cur infelicem adeo , imo ineluctabilem perniciem adserat hic morbus: Omnium vero clarissime id liquebit et , qui ex
anatomicis norit . ut externam cutim , ira oculos , narium omnes membranas . oris omnia velamenta , asperam arteriam . bronchia. oeSophagum, Stomachum. intestina, iecur , lienem , pulmones . obsideri his pustulis .
Hinc quippe dicta intelligit. & videt,
quid ad curationem requiratur , & an magnitudo mali. perditio tot aegrorum , post Vulgata aux1lia applicata frustra Semper. non eXciret boni medici solertiam , ut initio mali invadentis summa reniet; Vulgata quippe methodo nullus , nisi sponte . emergit.