장음표시 사용
201쪽
nausea , purgatio initio data, ut Sc emeticum, adeo prosit, & in quo acutorum genere tCur aegri . acutis cum febribus conflictati adeo horreant pinguia , carnosa , OVa, pisces ὁ contra appetant aquam , acida , fructus h Taeos, frigida tCur , nisi nausea Superetur, nihil aegro prosint medicamina tCur saepe hoc symptoma in curabile fiat 'Cur tales morbi tandem sere cum subito , insolito , mirabili adpetitu , secedant tC r nauSeam Subinde emeticum tollat pubinde vero invitet, auferendam phlebotomia '
646 Ructus pro caussa habet elasticam ,
calore , effervescentia , fermentatione , dilatabilem materiem, quae uno momento coercetur altero . laxato claustro coercente, exploditur
cum Sono , ct impetu . 6 7. Hinc aer . sales oppositi . fructus horaei , humores putrescentes . Vegetabilia sermentantia dant ructui , & salibus materiem ;cuius impetus, foetorque pro Varietate eius in dolis variuS eSr.
libere exhalare queant, ullum dabunt impetum; unde liquet , spasmos sphinc teris oesophaget, oesophagi, oris superioris dc inferioris ventri -
202쪽
culi, atque intestinorum semper concurrere Simul , iterumuue laxari; inde ructus , flatus, crepitus , borborygmi clausi. 6 9. Si concurrunt hae duae caussae simul
tum elastica materies calore , motu, propriavi, excitata in dilatationem, constricta in cavo, cuius fibrae corivulsione constrictae , membra nas claudentes dilarat, rendit, dolere facit , vicina comprimit ; unde dolores , anxietareSquo oriuntur intolerabiles, mox ad emissos fatua
61O. Curatio huius mali fit :I. Auferendo materiem 647 per diluen-ria ς calida aquosa leviter romatica dissipantia; salium aequilibrium tollentia in requisitum praepondiurn ; putredinem corrigentia ; fermentationem sedentia. Σ. Convulsiones sedantia ; lenientia acrium compescentia Spiritus , huc revocanda : quorum
princeps optum ; & lenia antihysterica . 3. Clysmatibus , fomentis, epithematibus, calidis laxantibus, anodynis, lenirer aromaticis , ut & cucurbitis , sine scarificatu abdomini impositiS . 6st. Ex his ipsis 6 46. ad 63 I. respondetur ad haec , aliter obscura. quaesita : qui cibi , potus, Venena , medicamenta flatu lenta sint cur vacuis visceribus primis accidant
203쪽
cur Vulneratis Z cur arcte constricto adbomine Zcur hypochondriacis , hystςricis , convulsivis , colicisque accidant t
6set. Vomitus, expulsio violenta contentorum ventriculo primo , dein etiam intestinis, tandem visceribus eo se evacuantibuS , agnoscit convulsionem fibrarum musculariiam faucium, oesophagi . stomachi , intestinorum . diaphragmatis . musculorum abdominalium pro caussa proxima ; pro remota omne id . quod irritando fibras descriptas , vel facile convellenda Visce-xa , Stimulat. Ergo vitio stomachi , cruditate, Saburra varia onerati . hinc convulsi. inflammati , Suppurantis . scirrhosi . cancrosi , cartilaginosi , varicosi . accedente febre acuta, aliquando accidit ; pertinax est ; ex idea eius mali cognoscitur ; eoque sublato demum tollitur: de quibus postea . 6ue 4. Vitio viscerum . & partium circumiacentium . similiter affectorum . distento per ingesta stomacho irritatorum, idem toties incognita caussa pertinacissimus accidit, accedente febre .
6sue. Vitio partium dissitarum, maXime encephali commoti ; leviter pressi Sero, San-
204쪽
19's line , materie morbosa quacunque huc appellente ; subinflammati . Huc quoque Vomitus a dentitione . 616. Vitio omnis caussae maioris nauseae et J ; unde cognoscitur , dirisitur ,
637. Si permanet , producit atrophiam, ileum, convulsiones , & essecta nauseae maio
ris , Sc pertinacis Γ 643. J .
618. Si vitio caussae 633. 616. acci derit , curatio ex historia illorum morborum 619. Si a caussa si 4et. 616. J oritur re media eadem Γ 64ψ J huc in usum revocanda
diligenter : maxime optara , & epithemata corroborantia , attrahentia , dissipantia . 66o Inde patet diagnosis , prognosis, curatio vomitus in paraphreniti de . exordio pleuritidum , peripneumoniarum , sebrium intermittentium ; item a vesicula fellea bile multa, calculo . inflammatione irritosa ; a calculo retium uretherum , Vesicae ; harum partium inflammatione : ab haemorrhoide turgente intestini recti, ani , vesicae ; ab hernia ita carcerara . parva , indolente ob Strangulatum , hinc ignorata , vel pudore occultata ; a tubo intestinati obstructo per caussas Varias , coarcta
205쪽
to , Vinculo praeternaturali strangulato. Patet etiam, quid vomitus designet longu , in apparenter sano, post ingesta primo craSsiOza , copiosiora, ἐein etiam post liquidiora par Ce Sumta, reverti solitus cum atrophia, alvo rarissima, s ce parca, indurata, caprilla. Hinc quoque liquet ratio dissicultatis sistendi vomitus in multis febribus acutis: tum falsitas, & periculum regulae, vomitus vomitu
Cur in omni vomitu tam sollicite sit indagandum in illius caussam
Cur saepe Sudorifera vomitum tollant pCur saepe sistatur illa facta crisi, ut in variolis, & cur perstans facta licet eruptione tam malus tCur Saepe n:issu sanguinis, ut in acutis inflatu matoriis tCur quibus initio febris acutae vomitus perpetuus sine caussa inflammatoria, diarrhoea pro crisi, quae caveatur dato in principio morbi emetico
Cux vomitus omnis ingesti, statina ac reris, Ceptum eSt, peSSimus in acutis sit λCur pessimi quoque ominis sint vomitio. nes immodicae, sincerae, rubrae, nigrae, lividae , aeruginosae , porraceae , Versicolores, purulentae , ichorosae , foedae , cum cephalalgia , narium stillicidio , baryecoia , anxietate per
206쪽
66et. Ex iisdem singultus nasci, cognOSc , ct sanari poteSt.
663. Si illa pars actionum animalium, quae motus Voluntarios complectitur, ob febrim ita languet, ut hi cum ponderis insolitis, Sc impotentiae sensu eXerceantur, debilitas sunctionis animalis adesse dicitur. 664. Quae cum sensatione gravioris laboris vel itineris peracti, lassitudo : Cum Sen-Su corporis velut frustibus caesi , dedolatio audit. 663. Si actio musculosa cordis , arteria Tum , pulmonum , humorumque , ope horum , circuitus ultra eum terminum sit diminuta, quo Saniras constare solet, debilitas vitalis erit, Varia gradu, duratione , discrimine .
666. Priorem 663 essiciunt abundantia
sanguinis, seri, pituitae, praecipue commota, febre, medicamento, potu, motu, aromate, SO Ie ; affectus animi tristes; repletio primae viae, Saburra mota, turgens : dein caussae omnes debilitantes infra s676J enumerandae . 667. Utraque non raro potissimum in vitae fine J ab iisdem caussis remotis, & pro- pioribus, in eodem homine reperitur iunctim. 653.
207쪽
658. Initio autem Sc in progressu acutorum, plerumque dum peior adest, Vis Vitae eX-ceSsu peccat: subinde tamen & vires vitales dianimales exorbitant simul 669. Inde varia Sc saepe opposita Πὶe uicina in symptomate apparenter eodem.
MALIGNITAS FEBRILIS. 67o. Debilitas vitalis in principio febris,
Sponte orta, absque caussis cognitis debilitantibus, plethora, inflammatione, maxime abdomi nati, gangraena, saburra turgente, iactura humorum gaStricorum per Vomitum , SeceSSum; sanguinis; hysteria ; hypochondi iasi &c. mali, uitas appellatur, cuicuaque febri, frequentius ramen putridae Sociata : non bene quaesita in Syndronte Symplomatum magnorum , numero-Sorum , insolitorum ; nec in abnormi decursu
morbi ad exquisita remedia pervicacis, eiusque magno discrimine . 67I. Hinc synochus putris cum hac vitae debilitate invadens, κατ' febris maligna
672. Sunt ergo febris malignae & communia putridarum sympromata, & pathognOmicus character virium vitalium prostrario
208쪽
6 3. Hanc produnt subita non praevisa debilitas , lassitudo , dedo latio , cum vertigine , carebaria, sensibus internis externisque tardis, obtusis, confusis; aspectu lugubri, lachrynioso, desperabundo, vel ob morbosam indolentiam indifferenti funde fallax morbi perniciosi lenitas non raro J; pulsu molli, tenui, debili, parvo, accelerato , remittente , intermittente , omnimodo inaequali ; situs erecti impotentia ob metum letpothymiae letalis . 6 4. Ubi haec in morbi exordio adsunt,
erit malignitas vera , primaria e rarus morbus. Ubi vero synocho putri serius SuperVeniunt , Sponte , mala medicatione, malignitas secundaria; spontanea, aut factista e utraque
67s. Caussa proxima malignitatis proto- pathicae ignota , atque anonymos, Sola effectu CnerUante , mortificante se manifestans , cordis& vasorum arteriosorum irritabilitatem, atque adeo vitam ipsam aggreditur directe. 6 6. Huius vero, uti & deliteropathicae, remotiores causSae Sunt, eUacuationes praegres-Sae, Jc praesentes, magnae, repetitae, diu continuatae , spontaneae , artificiales , sanguinis , Seri , bilis , seminis , spirituum ; sudor ; diabetes ;salivatio ; diarrhoea ; desectus cibi assumti, retenti, digesti, intropulsi ; humores circumeuntes acri quocunque insecti; eorundem discrasia, un-
209쪽
decimque nata; caussae sebrium biliosarum, pi tridarum, plures, graviores, diutius applicatae δvitium epidemicum, endemicum. 6 7. Ex hac idea malignitatis notio practica , directrix , nascitur, unde agenda, & aSen
678. Convenit ergo, quidquid sis amplissima classe titulo cardiaci venit , potissimum Vin Osa , spiriruosa , aromatica , roborantia , adstringentia; acida mineralia dulcificata. Salia volatilia, acida, alcatina , media ; corteX peru ianus , Serpentaria Virginiana , contrayerVa , angelica , hisque similia quam plurima, ori ingesta, ano immissa ; naribus, locis sub axillaribus, scrobiculo , abdomini adplicata. per modum potus, Odoramenti, enematis, epithematis, frictionis, cataplasmatis, epispastici, rubefacien-ris , VeSicantis 6 9. Debilitatem non febrilem , virium animalium , & vitalium , in convalescentibus tollunt cibi liquidi, sanguini similes, arte digesti , gelatinosi, blandi, ex animalibns, Vegetabilibusque , vinosis, & aromaticis , secundum artem misti, saepe , parva dosi dati, cum leni frictione externorum , repletionem efficiunt commodam; inprimis si summuntur ex idonea, Contra morbs curati ingenium, materie, si & conveniens corporis exercitium , habitatio, & annι
210쪽
68o. Ex his omnibus liquet , cur febris
maligna absque artis subsidio non sanetur, de cur cum eodem tam dissiculter , ut vel probe curata Occidat saepius . Cur in constitutionem putridam frequentius cadat , quam sub dominium aliarunt se
brium t Stabilito discrimine caussarum utriusque de
bilitatis 663 & 66ue intelligi facilius potest,
quomodo vi vitae aucta actiones animales persaepe debilitentur e cur in summa Virium Vita
Ilum debilitate, praesente gangraena; pulSu celerrimo , debilissimo, vix micante : artubus frigidis, sudore frigido manantibus; facie hipocratica , nihilominus actionum animalium stupenda integritas , facilitas , quin Sc mentis subinde vis maior , ad mortem perfectam usque Apparet quoque , quanti intersit, ut ramque speciem debilitatis Sc 66s accurate distinguere , cum quae in Una proSint , in altera plerumque noceat : Sc cum medicus nullo in strumento metiri vires possit , quantopere ad laborandum sit illi , ut usu multo discat, Virium quantitatem iuste aestimare t quam rarus sit cardiacorum in acutis intellectus t quam sit debilitas in febribus malum saepe insuperabile cur lassitudo diuturna ante morbum . eundem gravem futurum praenunc ier : cur diutissime affligat post putridas, malignas ; non diu post inflammatorias tAn etiam alia febris maligna datur,