Initia disciplinae pathologicae auditorum in usum edita

11쪽

ilo antiquaS aedeS n a Supellectile ornare. Animis adserteram enim, multis quidem nominibus hune

Aam ut illes pathologiam Scripsit ad pigentem tunc temporis doctrinam CO Ormatam , in qua nuper ab Haltero inpenta irritabilitaS mriscillorum , peluti nos lis advena et peregriΠuS in Scenam Pr dit, Sic nos, hac noStra aetate, non priScis illis immorari, Sed novam oportet piam inire, Vliam

mutata rerum medicarum conditio monstrare Did

tur. Quod quum intelligerem, in eam VeΠi SEIlientiam, quae mihi quotidie cre it, Gaubii patholo giam,Sals a physiologia recentiori, Serxari ΠΟΠ POSSe. Quid facerem A. Ata ab altera parte stabat GUC-

torZtas pathologi Summi, ab altera norae doctriΠac peritaS s vicit tandem auctoritatem GeritaS, qua , me Saltem jussi Cct, Summa esse in republica litic- raria auctorita3 debet. Habetis praecipua5 huius libri edendi ciau3sas, in quo illud ante OmΠIa UeC-taVi, ut ad certam tandem methodum res OC emet a Suis ducerem principiis pathologiam, quod niSi sint, mirum est, quanta in mente ΠQSCatur rerum omnium perturbatro cuius res testem loci

12쪽

Gpletissimam habemus historiam. Atque hostris consilium fuit, quod quomodo perfecerim , ψωνobis liber poterit Ostendere, in quo elaborando Si desciam , honeStam Spero excusationem faciet rei, quam cogito , disscultas. Ab ea , quam animo complector , Scisutia CCris abeSSe plurimum debet e Caelorum mihi inter Scribendum Semper praeclarao Gaubii institutiones Ob OculOS Vei Sabantur , quas utinam potuinem imitando uobis reddoro Studui certo et ab eo desectens ipsius agnosci discipulus , quod et mes hoc loco constitutum decerct et Vobis eiuSdem, quam OrnaMit, Academiae citribus acceptum fores arbitrabar. Nos igitur illius monitis, praeCeptis , doctrina praeparati atque instructi ulterius progredi conabimur et quousquctpers'eΠZTU POSSἰmVS, experiri , peritatis inVenien das Spes ducti. Quapropter Sanctis Viri immo talis manibus preces fundamus et Sacriscemus , qui nobis hὶ3que inceptis noStris fas eant.

13쪽

PRO LEGOMEN A.

1. NasCi, Crescere, decreScere, mori; hic ex naturae lege corporibus organicis praefinitus vitae

2. Quem, quo melius cognoscatur, a primis inde initiis repetere inque corporibus simplicissimis plantarum et animalium atque ipso embryone humano primum, deinde in magis compositis, dentisque in homine adulto, aetate viribusque florente, contemplari oportet. 3. Sic in Vitae scenam intuentibus huius genesis

atque evolutionis in mente nascitur notio, cuius in homine a Cine cernitur ac Species perfectis Sima. 4. Etenim Vitae vegetatiVae, quae dicitur, Corporum organicorum Simpliciorum altera accedit animalis, organorum numero, perfectione, Symmetria, harmonia increscens semper , ut nervorum,

14쪽

DE DISCIPLINA MEDICA.nensuum, cerebri vita magis magisque essiorescat ; haec Vero in homine Vigeat maXime. 5. Atque ipsa hac tum symmetria, tum harmo inia corporis inter animantia eminet homo, cuiuS iit vita diversis Simarum partium, organorum , Systematum Con Sentientium, Cooperantium ConCentu esia

sicitur, ita in ipso prae Caeleris Viventibus et composita magis et perfecta jure merito habetur. s. Nec tamen ab Omni tempore perfecta est ; Verum a matri S Sinu , in quo vegetat embryo et animal dormitat humanum, ad uitrii tam u8que aetatoni ab alia ad aliam metamorpho Sin progreditur, donec vitae acmen attigerit, a qua rur8uS decre-Scit, marCeSCentibus, emorientibus sensim partiat iis, genitalibus, animalibus, vegetati vis, quibus tandem extinctis naturalis vitae sinis, fato senili, imponitur. 7. Aequabilem hunc Vitae cursum turbant moriabi, ceu tot a typo perfectissimo deflexus, quorum Cum Corporum perfectione CreScit numeruS, maximus idcirco in genere humano, ab iisdem tamen ac sanitas et vita fontibus petendi. 8. Nam uti homo naturae divinae parti Cel S, animantium persectissimum mi in lique civis recte dicitur, Sic eiu8 vita, Sanita S, morbuS, ΟΓS CIUS

sis debentur psychicis, organicis , physicis, id estiD mente, Corpore rebu8que externi S positi S.

s. Et mens quidem, corpori suo juncta, Sen Su ,

15쪽

ratione, Voluntate praedita, laene multa sive instinctu, Sive Con Silio ducta aut agit, aut patitur. quae vitam ac Sanitatem tuentur , aut morboS mortemque inserunt. 10. In corpore etiam Valde composito, tenerri. mo, undique humoribus perfuso, mirabili parti iam varietate inStructo, Vitae principio animato, consensus Vinculo juncto, inest et mutabilitas et mobilitas et sensilitas et incitatio et Conspiratio,

unde valetudini S Secundae adverSaeque CauSSue plurimae SuCCre SCUnt.

11. Est praeterea homo magnae illius civitatis,

quem vocum US mlandum CiviS, Cui ad vitam aere opus est et cibo et Aliis rebuS, inter qua S Versa tur, qua Sque Πδturae Suae adCommodare gem per non potest. Haec Vitae incitamenta Corporis montisque vires erigunt, SUS tentant, PervertUnt, ΟΡ- liriuiunt atque multimodiS assciunt et ab hisce vi cissim afficiuntur. Hi tam Sanitati S quam morborum fontes uberrimi, alimenta, venena , Temedia praebent.12. Istae mentiS Corpori S , rerum CXternarum vires, sicubi naturae humanae sinibu S Congruant, vita longa et Sana fruetur homo, sin minus brevis ei et Valetudinaria continget. 13. Atque hac reS sunt, qua S tra Ctat medi Cus, o inprimis consilio, ut hominibus suae Curae Da ditis sanam quam maxime longam Me vita In COH

16쪽

cillet, quod eo plenius consequetur, quo melius Vlt es legesque naturae observore et ad optimos sines dirigere 1a Overit. 14. Medicina igitur est scientia ac prudens Teg men vitae ad ipsius integritatem a morbis et mo te tuend3m.15, Ea non tantum, ut olim, aegris Sanitatem promittens, sed fanorum quoque valetudini consu Iens, duplex imponit medico officium, alterum se Vandae vitae ac sanitatiS, alterum morborum cu

16. Quod ut rite exsequatur, eum teneat Studior tam Cursum, quo a corporum inanimatorum

Cognitione, quam scientiae physicae tradunt, ad organicorum. t diabeat, quae Propria physiologica-Tum POSSCSSio Scientiarum juro censetur. Ab illis petat TerUm eZ ternarum, quae Sanitatem jUVaΠt, aut laedunt notitiam, ab hisce Vitae ducat et hi storiam et Contemplationem, quae lux lumenque medicinae et sine quibus ne illarum quidem in Organismum potestas intelligitur. Hac via ab historia naturali ad philosophiam naturae biologiam vocant) procedens, hominem demum rite Cogn scere poterit, mundi epitomen et regem, huiusque sanitatem tueri, morbis mederi. Lac evadet medicUS, quem quaerimus PhiloSOPhuS, ισοθρος Veteribus et dictus et habitus.

17. Ex duplici autem medici 0ssicio f. a G. duo

17쪽

DE DISCIPLINA MEDIC 1.5 existunt disciplinorum medicarum genera, quorum alterum hominis sani cognitionem Spectat, alterum hominis aegri, cui tertium adjungitur, non ad theo- reticam, ut illae, Sed ad practicam medicinam re ferendum. Quas, etsi omnes medicinae partes ita ConneXae Sunt, ut eX toto Separari non possint, ordine quodam disponere partitas et ab invicem distinctas, jubet institutionis medicae ratio. 18. Prius genus complectitur anatomen, pliysi l0giam, psychologiam, SiVe doctrinam de Cori ore, de vita , de anima. Anatome corpori8 fabricationem explicans alia

specialis est, alia generali S, COI pori S elementa organica traden S, nupeΓ magno Studio Culta , medico Scitu pernecessaria. HuiuS disciplinae anato micae par eSt in nostra Scientia, ac geographiae in historia USIS.

Physiologia, duce anatome, tum humana, tum comparata, utriuSque regni Organici Vitam intei pretatur , facto a Simplicioribus Vitae formis ad hominem, in quo perfectissima floret, transitu. Psychologia in animae naturam et Vitam inquirit

eiu8que cum Corpore neceSSitudinem.

19. Alterum genus continet pathologiam eique adjunctam anatomen Pathologicam et doctrinam de morbis animi. Pathologia alia generalis est, quae univerSQ eX- ponit de morbi natura, cauSSA, euectu, ulla specia-

18쪽

6DE DISCIPLINA MEDICA.lis, cuius in singulis morborum sorinis exprimen dis labor colloCatUr. Anatome pathologica, Vitae morborumque interpres, innata formae Vitia recenset et CauSSδS, Qquibus na Scuntur.

. Ultima de morbis animi doctrina hosce ab animi vita dotibusque repetens disponit, describit, e

plancti. 20. Soquitur tertium disciplinarum genUS, praC-ticu in illud, medicinam technicam speCtan S, quod naturae artisque auxilia tradit, quibus corporis animique Sulla S Vel Servatur, Vel recuperatur. flaecitorum duplex, ad hominem Sanum, Vel aegrum pertinet. Prior vel vitae protrahendae, macrobiotico, Vel Sanitatis Servandae ars, hygieino adpellatur. Posterior therapeutice dicitur stum naturae, luin artis) quae Vel univei Salis, universali path Ologiae respondens, Vel peculiari 8, propria quaerens morborum remedia et aptam Singulis medendi methodum , Sive alimenti S Curet, mediCamentiS, ID 3nu.

21. Atque hic disciplinarum medicarum Cyclia Sost, qui ab an atome incipit, desinit in therapeuticen, inlot jectis utrisque physiologia et pathologia, quibus maxime partibuS philosophia medica contin0iur. In qua iterum ordiendum a physiologia eique

sub ungenda palliologia. Ut Curvi normo rectum, ita morbi sanitas, et qui, quemadmodum fano Sogere con Velaiul, UOVerit, bonum sciri Cm eortiari te

19쪽

BE DISCIPLINA MEDICA.7net, quae aegrotantium curatio postulat. 22. Praecipuus autem sons medicinae ipsa hominis natura est. Haec Sanitati S con ServatriX, haec medicatrix morborum, in huius viribus omnis saluti S Spes recte ponitur, utque a naturae ob Se vatione, imitatione Asclepiadarum ar8 primam ori ginem traxit, sic ad praeclarum hoc naturae exemplar ipsam dirigere oportet Semperque Oporteis

bit. Medici naturae miniStri. 23. Itaque observandi studium imprimis dili

genter excolendum et VireS lege8que notandae, quibus Cum sanitas, tum morbi si unt. Qua in re eam Sequi methodum praeStat, quam propria r quirit Corporum organicorum ratio, ut nempe cuncta vitae phaenomena ad proprietates Viresque Vitales revocentur, neque ab alienis sive physicis,

Sive Chemici8, Seu metaphysicis principiis, sed a propriis, id est, physiologicis petatur corporum viventium legumque Vitalium interpretatio, qua

emendata methodo crescant demum ac floreant in

patrio solo scientiae physiologicae. 24. Exinde, quae medicinae tribuenda sides, intelligitur. Huius, ut duae Sunt parte S, altera theo- retica, altera practica, ita partim Sen SUS, testimo nii, analogismi, partim rationiS auctoritate nititur. Quodsi sua experientiae sides, rationi Veritus, naturae legibu8 ConStantia, non eSt, Cur eius Cau88am deseramus. Et enim turn aequabilis est

20쪽

8 DE DISCIPLINA MEDICA. Daturae ratio, ut veterum observatione proficiant posteri, ex horum Scripti S Suorum aegrotantium morbos digno Scere, rerum eventu8 praeSagire,

rectas medendi vias inire ac sequi discant et qua cunque pridem circa Vitam, Sunitatem, morbos animadversa diligenter ac notata habentur, aut ab iis logitima ratione ducta sunt theoremata, legum Vim auctoritatemque nacta sint. Sic crevit in dies medendi scientia, fausto experientiae et rationis foedere; nec uno nomine Salutaris, tum singulis hominibus, tum universo generi humano, fructus tulit uberrimo S.

25. Nullo proinde jure imputantur arti, quae

medicorum erroribus, falsis doctrinis, opinionibus praejudicatis imputanda. Nec protinus crimen artis existimandum, si quod professoris sit. 26. Sed quamvis iisdem nitatur atque alia quaecunque naturae scientia fundamentis, fatendum eSt tamen, multa SupereSSe dubia, obscura, hypothetica prorsus, ea praeSertim in arte, quae universam complectitur ferme naturae scientiam et circa hominis cognitionem Versatur, omnium dissicillimnm.

27 Accedit practica dissicultas, quae ab hominum

propria natura eaque diversa Subnascitur medico ortem facienti, cui Cum et Communia et propria intueri oportet, quocirca utilior medicu S amicus, quam eXtraneu S CenSetur, ad singulorum hominum