Nova methodus medendi ... lectionibus publicis explicata, et recens suis locis capitibus distincta / [Girolamo Capivaccio]

231쪽

Nov METHOD MEDEND. prodire procedere ex determinata compo-

se partium similarium, Ut verbi gratia cum alia sit compio in manu alia in pede, hinc alia est proprietas manus, alia proprietas pedis , de sic de reliquis dissimilaribus partibus. Constitutum sit seu propria vel peculiaria partium similarium esse proprietatem,

quae natura quandoque vocaturin temperamentum. Propria autem dissimilarium esse

proprietatem compos si ipsam compos, quemadmodum comunia sunt sabstantia a-u Aio,vsus, sensus, raritas&densitas.Vnde Ga- lenus . a. vlt inquit partem affectam indi- Idem de care per naturam hoccst proprietatem simi composit larium indicare etiam per temperaturam, di anua eis. Lit Galenus propterea per gura, per situm, cap. 1 inquit Galenus&hinc per compositionem. Praeterea dicit Galenus partem indicare per substanti iri, hoc est per naturam, ex qua dis . similaris pars componitur. Praeterea per functionem ait Galenus, per quam etiam insinuat, sum, actio enim refertur in usum, sed de hoc etiam alias.Indicare etiam partem inquit Galenus per sensam, eo in loco raritatem

densitatem non proponit, quia non erat necessarium, ut unico in loco omnia proponerentur,i propterea per substantiam potuit insinuare raritatem xdensitatem. Haec de primo, quod erat cognoscere quid per partem intelligeret,

portet.

232쪽

Medendi.

QVo ad secundum Multimum, quod erat explicare, quomodo pars ter propria&per communia Methodo medendi inseruiat famuletur, pro huius intelligentia oportet ali cluas alunt autoritati s proponere, ut veritas pateat confici indicantia esse tantum ita, hoc et Morbum, Causim mor bis cam, virtutem. Primum uitur dicit Galenus M. vlt. In vulneribus partem Indicare, ut simila remi vidistinii larem, addit Galenus partem ut similarem indicare ut prius dictum est Dicit autem partem sicc.im Indicare remedium siccans, quare pars simi laris habet rationem Indicantis, cum indicet pars sicca siccum, inclicat simile , quare pars sicca est indicans vitale, es autem Indi cans vitale, ut id quod indicat est virtus, cluia nihil potest esse indicans vitale nisi virtus partis , cuius virtutis essentia st tempera tura sicca , quare non cogimur propterea Indicantia multiplicare , Si vero capiatur pars vi dissimilaris, accipitur inquit Gai nus dum pars cetionem secundum totam cauitatem vel permittit vel prohibet, quid

est quod permittit, quid est quod prohi

bet, hoc est intelligendum, quia in hac Methodo quia dantur tria tantum Indicantia, sunt autem morbus, causa virtus, it dan-

233쪽

tur tria tantum permittentia: Tria prohibetitia quinihil aliud sunt quam morbus, causati Virtus, quare in praesentia id quod permittit, permittit sectionem secundum cauitatem totam id etiam quod prohibet est virtus cuius virtutis sunum est materia ex qua Vnde materia ex qua non est indicans, non permittit,

non prohibet, sed signum virtutis A causa ex qua componitur pars dissimilaris est signum virtutis , vel prohibentis vel permittentis, Verbi gratia si pars dissimilaris componatur

ex neruis ex arteriis ex substantia arteriosa, neruosa haec substantia est signum virtutis prohibentis , Si autem pars componatur ex substantia carnosa, haec substantia st signum virtutis permittentis cetionem secundum totam cauitatem quare nulla est dissicultas. Desensu partis. M-yst. I Ropterea Galenus quarto Methodiviti-1 modicit quae acuti sensus sunt partes citra dolorem sunt sanandae, quae autem contra inquit Galenus, si affectus suadet indicat valentiora pars valentiora recipit. Hunc locum ita intestigatis vilicet Galenus consideret in parte sensum ut est vel acutus vel obtusus, non credatis tamen sensum indicare,

Quando hoc in loco in hac autoritate, nam quod in findi dicat est ait eius& affectus praeter naturam,cans fixi affectus si ut vehemens indicat validum quan o remedium, sensus acutus est signum virtutis

234쪽

dicat, sed sit signum virtutis prohibentis, attamen sensus acutus quandoque potest cilia Indicans, iens as exquisitus ut est Indicans

sui ablationem, cuius remedii materia quandoque est pium. Sed tunc sensus acutus ut indicat non custodiam sed ablatione est ymptoma, symptoma quod habet rationem causae morbi sicae M ob id est Indicans praeseruatorium,

ut nunquam cogamur ultra tria multiplicare Indicantia Praeterea dicit Galenus qua

to Methodivli imo opus esse principalium partium robur seruare, non principalibus tuto adhiberi posse mitigatori , relaxantia , quibus verbis proponit partis dignitatem , praestantiam, qua partis praestantia patet per actionem istam, ut quo actiones usius sunt praestantiores , eo etiam pars

sit praestantior. Oppositum est statuendum de parte ignobili , unde hoc loco iuniores colligant partis dignitatem non esse quid aliud , quid diuersum a nobis propositum. Quia, ut intellii xistis, per dis nitatem intel-bgimus actionem sum, signiscat autem Galenus quo pars est dignior magis etiam opus esse vi. calor seruetur , calor seruatur ab astrua gentibus , unientibus , di sibi uitur

vi laxantium. Praeterea hoc loco proponit Galenus virtutem Indicantem prohiben-

P tem

235쪽

prou , METHOD. LI EDdit, .iem termittentem. Declaro, proponit viri item indicantem, ut pars dignitate donata per calidium innatum quod est virtutis essentia indicat uniens , proponitur virtus prohibens dum voluit sicet affeci us praetertiaturam indicet relaxantia, ab his tamense desistendum propter virtutem, propter partis dignitatem Virtus denique proponit permittens, dum Galenus inquit, si pars sic ignobilis non prohiberi laxantia, sed per- misti. Notetur autem dum virtus stilla quae prohibrat quae permittat, hoc in loco virtutem prohibentem significari tanquam a signo, nobilitate, a praestantia partis, unde bio non indicat nec usus,&ob id actio praestans lus, non indicat,&proinde partis dignitas non indicat iuuans, sedcst signum irtutis prohibentis, quem adnaodum partis i- 1 nobilitas et ignum virtutis permittentis. i. vlt. Praeterea Galenus . M.vit. proponit Indicas positio tiones, qua su iuuntur positione, a figura 1 . Partis, quare a proprietate dissimilarium via r. ara Veibi gratia, dicit Galenus, cui ulcus est inve-triculo medicamenta bibenda dabis, cui autem exulcerata est gula, medicamenta nec simul nec tota simul exhibenda, sed paulatim δ assidue. Si quidem dicit Galenus, quando, ut est vulnere ast ecta ex transitu non exco intuentia, non ex adhetaerentia medic a me torurn remouetur ulcus , quemadmodum ob eruat: us, dicit Galenus in vicere ventri

236쪽

gulae medicamentum cr:issi s&magis leniua politia figura partis indicare, taec sunt

Galeni vel ba, quae nisi explicarentur, fortat se iunio te titubare polle iit. Ego igitur dicerem&prmaum quoad viciis ventriculi indicatum ioc loco propos tum a Galeno, unde hoc obiter dicatur, ut sciatis studere, ubi videbitis Galeni autoritates in primis consi di tu tir de rate, de quo ibi fiat sermo, hoc est, ii se auu brι- Indicant an de Indicato, si de Iud caro an iste, si quid ageni lii, an recta administrati O, qui . Anι. postea vos veritatem indagabui procedentes ab Ind cato ad Indicans. Galenus hoc loco quo ad ulcus ventriculi proponit indicatum , hoc est, medicamentum siccans ut in potu exhibetur, ut non simul totum bibatur , sed sensim . lare his verbis videtur proponere indicatum, quod pertinet ad modum,ad rectam administiationem, de ad Vl rAd modum quia proponit medicamentum quod confestui simul totum debet asI imi, ecce proponit modum, proponi tibi agen-d im, dum proponit medicamentum in vicere ventriculi per os exhibe iaciuna , hoc est, versari circa ubi agendum , quo ad modum indicatura passione, ut sequitur essentia in- dic inti quid agendum, hoc in loco indicans

est passo viceris cuius ulceris ea est passo,

loquor de viccre et Iiculi, ut patiatu a medicati aerito non sensim, sed confestini sumapto, ecces ilio est quae indicar H dum quare cum vetriculus habet imam e figulam,

237쪽

iusmodi figura, linitis nodi forma non est indicans, sicut isti credunt, pastionis, viceris, ut cellit medicamcnto confestim assumpto. agendum indicatura subsistentia ulceris, unde haec subsistentia illa est, quae in die tibi agendum, quia indicat medican ita tum esse peros exhibendum, subsistenti ae autem lignum est si is ventriculi, quare litus non indicat, sed est signum indicantis. Qire ad ulcus gulae a Galeno propositum, Galenus duplex Indicatum proponit, in primis

dicamentum, nec semel nec rotum si-nnil, sed paulatim cst assumendum. Reliquim Indicatum est dum proponit medica-rnentum crassius de magis lentum. Dico ego utrunque peccatum pertinere admodum

gendi, profecto non modo dicticile est, sed prorsus impossibile citra hanc methodam intelligere Galenum, ut pace sua dixerim Galenus sit reprehendendus, cum ita urus esse voluerit.Vtrumque igitur per-t ad modum agendi, quaru utriarique indicatur a passione viceris gulae, pasto est ut non cedat medicamentis ii illic fluant,prq-terlabantur, ut necessarium sitit haereant, quare oportet ut paulatim assumatur medicam uum, sensim di sensim, ut sit lentum, conficiatur ut sit lentum, licet omnia indi centur a i sione, cuius passionis signum est

r si gu a gulae, quis est ille tam fatu

us, qui dica a situ gulae, sigura gulae indicari

238쪽

haec positio haec si gula, stant signum asilonis indicantis, de admoneantur hoc loco iuniores, quemadmodum inconuenit, ut unicum indicans duo iii dicet, quia virum non nisi unum indicat, ita conuenit, non est Absurdum, ut duo tanquam signa concurrant

ad unum indicandum, hoc est gura,&situs gula , ad unicam indicandam passionem , videatis Galenum septimo Method 7.M. v t.

vltim O.

LECTIO TRICESI

C ALENus quarto Methodi ultimo di- ἔ.r ρ. Icit internas partes indicare ut eligantur similaria, secus autem statueta sum eis de partibus externis, ut verbi gratia, in vicere, in quo egemus exsiccantibus, si vicus fuerit in parte interna, cum leno loco citato pars interna indicat tutamur bala ustio, hypocystide, quae familiaria sunt, non autem nihili, non aerei sto, quia haec non sunt familiaria, ut his non familiaribus cum Galeno uti licet in vicere partium externaru ira, Ccce igitur quemadmodum a parte sumis irin dicatio, ita hoc loco Galenus est intelli gendus, Ut ne in proponat quid agendum, neque rectam administrationem , iustre hic sermo est extra Methodum. Proponit autem materias remediorum siccantium , ut remedia siccantia indicantur ab ulcere, qua-P re cum

239쪽

NovA METHOD MEDEN. re ci)m hic sermo pertineat ad doctrinam de Medicamentis , non autem ad Metho dum medendi , haec autoritas nos non cogi ut multis bc 'mus indicantia, eodem modo in eli gendus est denus cluarto Metho. sexto ubi tui vicere gulae cum medicamentis viceris, sed siccantibus, immiscet Dia-gag intum muriam , sumpta indicationea sinu . sotnia guta', hoc in loco respicit ad

doctrinam modicamentorum , quas extra

doctrinam methodi me dei di P aeterea Ga- - , t nil quarto Meth 'di ultimo voluit Garga cismis eis utendum m malis faucium, quibus vel bis proponat Galerius modum agendi, hoc est, medicamentum in fornaci argaras mi , qui modus indicatur a passionem .rteriae indicantis , cuius passionis lignum est gillae situs , qua e situs non indicat modum agendi, sed est sigi iam passionis. Plaeterea eodem qua iti, Me hodi vitria o , a vicere trageae iubet, ut dum exhibetur medicamentum, declibitus sit sapmus, nam dicit Galenus , inquit paulatini medicamentum , quibus verbis proponit modiam agendi qui indicatur a pasti ne viceris, cuius pastionis signum est situs , est sorma tracticae. M ' i' Vnde hoc loco obiter admoneantur iuni 'ira i res, quia extra methodum est , in destillatione materiae a capite ad pulmones decubitum supinum esse improbandum , probitur, homo sedeat, vel decumbat capite eleuato iam si supinus iaceat, materia

240쪽

promptius fluit a capite ad pulmones , sed

hoc obiter dictum sit. Praeterea Alenias . Me t. s. quae indicatio communiter iam dicta J.M. s. est, sed propterea indicat veluti actuarium, veluti dum variis instrumentis utimur,&recte hoc notetis pro partis proprietate , Ut verbi gratia , gratia intestinorum per clysteres infundimus medicamentum ad vesi- cam per fistulam in directum purso ratam,

ex quibus quis pollet colligere a proprie

tate partium haec instrumenta indicari, quomodo intelligendus Galenus , dicerem e go Galenum ut patet, proponere clysteres, proponere fistulas, quare Galenus non proponit quid agendum , sed nec sum minaclyster , quia sylloga non possunt pertinere ad rectam administrationem materierum, nisi per additamentum Noddam , propterea dicit Galesius, is quoddam veluti additamentum , quiddam actuarium, ut refertur ad modum agendi, ut sit modi a gendi veluti additamentum , d ex hoc vos cognoscetis in quanam H dicinae parte collocare licet clysteres syringas, c. dirigantur ad modum, iunt velut additamentum, actuarium, ita loquitur Galenus, quare oportet ut hoc actuarium, ut refertur ad modum indicetur a passione, indicantis a passione morbi, ut indicans cedit medicamento, si tali instrumento immittatur, id est, vel clystere vel stringa, ecce hoc actuarium , hic modus indicatur a passione, cuius passionis