장음표시 사용
31쪽
que a terra eriguntur, ut homo, quae : acuminata sunt.
Ergo animus bic, cum ad luctamationem suam nibit anima re-1pondet: nec ad ea quibus ipse oble latus ekt, mouetum iam neque vir eius, quae uirtutem non ita magni facit. nam a uiro uirtus no- Minatur . neque amator illius , qu pulcherrimas res aspernata , corpore ipso , sq: rebus contenta en. neque flens , ut in Heraclito, hominum miserias, in quas haec per inscitiam casura uidetur . neque ridens , ut in D mocrito , mortalium ineptias, qt arsi i ita nunc es summe studio a. scit, quatenus daemonibuU, ET spiritibus omnia percipientibus natura coniungitur . nescit quarenus in corpus detrusas , ct ab anima retentus , cum ipsa simul
obscuraturi cui posuerit, boc iudicii sui, quodsequiis r testimoniu..iod Priusquam expono, exempla , ut pollicitus sum , add hoc est secam. erit enim planius . Nam quibus rationibus alth sapimus , pulchruquoq; modo animus diuina contempletur, hasienus expressu ες esse arbitror. duae prosem contemplatio , quantast igniato animorum nostrorum, quata sciendi uis , quantaci; Fotestas intelligendi ,sola uidet. O sola Philosophia cognoscit, mortis esseeommitationem : ita ut accurato Rudio cogitandi, viros Sapientes quodammodo extra se positos plerunque faciat. non ut impie definitionem intellexit Cleombrotus , qui se praecipitem sublimi dedit. sed ut Ioannes Scotus Plulosophus noster melius . qui tam intentὶ studiis incumbebat,ut quadam uelut ex lassibi ipse abriaperetur , s sepultus esset uiuus: ignorantibus hoc socks, nec ip
sum quod supra dixi ferisolere ) conclamantibus . RJcth itaque
hanc ex nimis intensa contemplatione prouenientem passionem Graeci ικνασιν dixerunt, quas quandam animae absentiam, aut potius extra corpus nationem , se uerbum uerbo proloquimur.uidetur enim tunc extra corpus stare, eum foris tamen non sit, sed potius intus quiescat in corpore , O tan quam sepeliatur. Quod san tempore corpus en, ut sepulchrum intus cadauer non habensicum uiuat anima , qua inest in eo . Dici verὐ corpus tune sepulchrum , cum in eo sic anima requiescit, non en certὶ alienum . quando Greci σα α, quo τή σῆμα, ut ait Plato .uο- carint. Er Vergilius , Invadunt urbem inlisit, somno, uinoq;
32쪽
ρpultam . nullo quidem rfectu animorum . ita enta est nefas sepultum que quam dicere . quanquam hoc loco fas est animam uocare, cadauer, sepulchrum extra non habens. neq; enim mortis ulla , sed actionum, quaa in corpore faceret, consederatione, dicitur cadauer . a quibus se nunc abstinens, ut Chrusippus a ta cibo cum esset inmensa, tanquam cadauer posset ipsa iudicariiat corpus eam continens, non ut sepulchrum . nam adbue en uiuum , sanguine calens , non exangue, nec mortuum . qui
pe tunc ius sepulcbrorum saxis esset frigidius . Ex quibus omnibus per1picuum fit, quomodo cadauer idem est ,& sepulchrum sibi, is, qui in pbilosophiam nimis intentus est . qua in contem tirus, deplatione cognitione posita rerum, quias ut inquit Cicero M Deorum es u semissima, sapiente uisa eIn dignissima. Itaq; uersus bi tres sic accommodantur in Elogio , ut primus sit corporis,
tanquam matellare secundus animae, ueluti formae: tertius hominis, ut compositi ex utroq;. Quemadmodum enim anima perfectionem uirtututum aescientia per corpus acquirit: sic homo ς, per diligentem mentis abri ractionticum in reb. qIa tutelliguntur , sapienter, O sedulo occupatur , perfectam in hac uita felicitatem procurat, beatamque illam uisonem ca -: lenium spirituum, sanctarum intelligentiarum, ad quam om -- nes aspirant, o ire con-
33쪽
ctoris Ioannis Turrit Brugensis ad Ricardii Uit uni:
applicantis Epitaphium ad Materiam primam.
CVM nuper inter nos doctissime vite, orta esset dis sputatio de quodam aenigmate, cuius principiu est ,
Aelia Laelia Crispis: cognoui te in eo explicando, elapsos hoste Natalitiorum dies, quos pleriq: oes execrado alearii ludo,& illiberalib. exercitationi b. impendere solent, egregie consupsisse. Illud aut lost dictam utrius ii nostru opinionem , cum uelle uidereris, ut perlegerem, non inultus mehercule fecI, ut tuae morem gererem uoluntati. Cuni. n. ex quotidiana consuetudine familiariqi colloquio. te omni uirtutu, doctrinarumq; genere Ornatissimum conarerissem; ita mihi persuaserant, in quo tu industria iu studiuq:
aliqd posuisses, hoc omni b. numeris absolutissimum sore. in quo sane non modo opinioni, quam de doctrina tua conceperam, cumulatissime respondisti, uerum etia longo eam interuallo superasti Caeterum nonnihil utriq; iniectu scrupuli fuit, du ego affirmare me hoc aenigma, seu mauis Epitaphium, Bononiae ex ipso archetypo, ut putabam, longe aliis uerbis descripsisse. Qua in re post multas tandem controuersias, in hanc sententiam discessionem fecimus . ut existimaremus Mediolanenses , dum quae alii diligenti inuestu:atione non sine summis laboribus ad inuenerunt,
sibi adlcribere uolunt,aenigma illud quibusda in locis nonihil immutasse. Placuit itaq: tibi, ut Epitaphiu illud, quod hisce oculis lectit,descriptumq; mecu attuleram , fidei sa-ciendae gratia in calce tui libri quando perlegissem adiungere simulq; quid de eo sentirem paucissimis explicarem. Res profecto, quae & exercitatione non mediocri indiget,& in qua enodanda praestantissima quaeq; ingenia tanquain amplissimo quodam campo libere diu agari queant. Sed missis ambagibus& uerboru longo circuitu, dabo hoc nostrae hisce die b costitutae amicitiae.& si no omni ex par te tibi satis iactu suerit, amabis opinor uoluntate meam rcu praesertim, ut ille inquit, in arduis reb. sit uoluisse satis. E a
34쪽
Bononia porta Mascharetra egredientibus primo ab Vrbe lapide offert sese uillula Marci cnton la uolta Patriti
Bononiensis,in qua tuum illud reperitur Epitapbium aeuius quiadem uetustatem,litera in marmore nonnulla,diuturnitate tem
poris, seruque, O quasi quadam rubigine corrosa, facillim per se indicare possunt.
AElia Latia Cris is,nec uir,nec mulier, Nec Androgyna,nec puella,nec iuuenis,
Nec Anus,nec Octa,nec meretrix, nec
Sublata ne fame, neci ferro,neci ueneno, sed omnibus, 'Nec coelo,nec aquis,nec terris,sed ubis ia
Lucius Agatho Tristius,nec maritus,nec
Nec nece fartus,nes moeres, nes audes, Neq; flens,hanc nec molem,nec ramide, '
35쪽
NT E R. Philosophos, qui de rebus naturali
bua aliquid,literarum monumentis traditexui, de rerum principiis maximae orta sunt controversa, O d sputationes, adeo ut vere dici possit, quoi sunt capita, totidem serὶ opiniones,et --sententias extitiste. Sed omissis aliorum pera suaseonibur ; Peripateticorum Trinceps Aristoteles credidit,omnium naturalium rerum tria esse ρνincipia , Formam, Materiam primam, ex priuationem. Ex tribus his uidendum diligenter est, se fortasse unum possit, ad praedicti iam aenigmatis uerba accommodari . Et puto sane Materia primae haec omnia non math a'
plicari posse; cum praesertim illa in se hae duo contineat, ut nia hilset, omnia. quo benὶ conflitutosngulas partes, diligenter
ponderemus. ' i. Aelia Laelia Crispis. Aristoteles in P sicis ait, formam n
habere rationem perseditoris , O maris: materiam uero imperfectioris, o foenanae. atq; ob id nil mirum, si eam nomine mulieri proprio aenigmatis author expresseris, uocaueritq; Aeliam Laeliam potius quam alio quouis uulgari , o trito nomine: ut..
inde maior cum difficultus, tum etiam amplior aenigmatιi accederet aut boritas . Quanquam quid opus erat me in nominis huius interpretatione occuparit, cum east otiosis , O pertinacibur re- glo. a. rum indagatoribus potius relinquenda e tub. soluCrispis. hoc puto adiccium esse ficii cognominis causa; ut prio to matrira duo sent Nominis , Praenominis , uice, poneνius autem istud monio . Cognominis . vel, fortasse dicitur appellari Aelia Laelia, quibuορCripis uidelicet; quisent populi ad nominissimilitudinem a Poe-Nec uir
tabcti, o excogitati. Nec uir, nec mulier &c. Haec so nec mus prima materia optimὶ accommodantur. ea enim poteriate es om-lici dic. nia , actu uero nihil. ideo actu non es , iuuenis , nec puella, nec anu S. ote state tamen omnia. quia poteIl esse iuuenis , puella, & anu S. Sublata neque &c. Dicitur prima materia nec tolli ferro , nec fame, uec ueneno. nimirum quia actu nihil en, qui certὲ ablus ad cuiusq; rei interuum necessam debet accedere. Interit
36쪽
tamen omnibus, eum omnia qua sunt, ab ipsa tanquam princia
pio primo suum esse quod dicitur, habeant , O illa nos sngula
videmus serro , fame , & ueneno perire: nee cae, Nec C lo , nec aquis oec. Prima materia cum nihil sit, sedio Me. imaginatione sola comprehendatur , nullo istorum locorum contineri potest. dicitur nihilominus ubiq; esse; quia omnia quae sunt, Ludiu, ex ea issuquam principio co'Itant, aliquo horum locorum re e. in necessariam consequentiam continentur . Lucius Agatho Priscius Obseruauit bic animatis inuenior; ut usitatum illum in Epitaphiis morem ad unguem retiueret, T idcirco ut nominibus nomina responderent,tria uicissim hic in familiari consuetudine minus recepta excogitauit. Sed omnia. hic diligenter aduerte dum est,nequis haec duo uerba praedictis omnibus, qua de Lucio dicuntur,applicanda putet. tantum enim referri debent ad haec. nec molem,nec Pyramidem, nec sepulchrum, sed omnia. ita enim marmor illud tum inscriptione erectum est, ut cum reuera, nec Pyramis, nec sepulchrum , nec moles sit, eorumtamen omnium instar, loco esse possit. Quod autem adsuis periora hae duae uoces referri non possent, perspicuum ex eo fit; quod cum illa nomina sint ficta, rebus non ex lentibus haec ace
Ientia perabsurdὶ tribuerentur; cum omnino accidens sene sub -i: nantia esse nequeat, ct non entis secundum Iurisconsultos nulla
ἡ ζωό sint qualitates .scit, nescit. scit quidem se posuisse materiae
emp. primae .uerum cum ea sub sensum non cadat,sed solo intellectu concipiatur , nescit, qua sit illa materia. Nec mihi quis obiiciat boc loco, ea qua pugnant ex diametro, simul in una ueritate consentire non posse. Etenim dico non esse absurdum, ut diuersis respectibus quis idem sciat, & nesciat. sciat quidem cognitione, qua intellectu conflat; ea uero,
qua sub sensum cadit, planὸ ignoret. Et haec sint, qua cursim, atq; obiter ad propositam
dubitationem diIoluendam , in medium proferre uolui. Vale . Oaeqviboniq; consule, Idibus Ianuar.
37쪽
Explicantis Epitapbium de Idea . Vam Epistolam amicissime Turri, libenterpe legi; inq; ea discriptum Epitapbii exemplar cupies uidi; nec opinionem tuam, quam ct communem esse omnium ferὶ Bononiensum , mihi praesens dixisti, ulla ex parte reprehendo.
muid enim potest a me esse alienius, qui suam
cuique uberam coniecturam relinquo, ut meam certὶ mutare, ipse non possum am se me interroges , ut Socrates Alcibiadem, duos nὶ , an tres oculos habeam, manus uὶ duo , an uero qua
tuor , uel quippiam simile; tibi sum idem semper responsurus .
quia quod me rogas , certum cognosco . .uod non eo dico, quo quis me,rem boc Epitaphio notatam putet, tam certo,quam manum is qua scribo cognoscere : nam id in coniecturis asyrmare, nogrrogantis ego, sed planὶ impudentis esse iudico. uid ergo inquis en s cum uerba fer singula, ad Hominem referri debent, de Materia, qua prima dicitur, quaeque homine quouis antiquioren, non credidi potuisse optimὶ intelligi. Hoc cum tibi praestus obiicerem , respondebas; id, de quo agimus esse Epitaphium, neq; solere Epitaphia nise hominibva inscribi. ob eamq; causam uerbis humano generi propriss utend um fuisse necessario. Q uod cum ais, hominibus solis elogia scribi, ut omittam nunc alia, quae sunt infinita; mibi uideris planὸ esse immemor Uttaci illius Indi, cuius mortem Ouidiua . ita fleuit, ut o sepulabrum quale esset, atq; inum eius Epitaphium dixerit a lib. 12 Ossa tegit tumulus, tumulus pro corpore magno . elrg si Quo lapis ea ignus ραν sbi carmen habet: Colligor ex ipso Domina placuisse pulchro :Ora fuere mihi plus aue docta loqui. Ego uero Turri quanquam Psttacus ille, loquax bumanae uocis imago fuerit, ut dicit Ouidius ; propterea iussuis posset homi num uocabulis ornari, tamen nihil ibi Diis Manibus inscriptum puto, cum duo illi characteres D. M. nec in sepulchris animauu P
38쪽
ma bruta ditimus , nec earum rerum, quae earent anima, qualis en Materia prima , notarisoleant. Quando igitur Manes sunt , ut Apuleius inquit de Daemonio Socratis ) Anima maioris meriti; qua in corpore nostro Genij, corpori autem renu elantes , Lemures dicuntur: σ tune a corporibus separata in domos nostras incursionibus infertant , Laruae, se uero bona fuerint, Lares familiares appellantur: cumque Homo sit is , qui talem animam habeat solus ; quiq; cognatione quadam coniunctus cum Deo, ad ipsus semilitudinem formetur; suspicari mehercule aliter non potui, quam ut ea, qua sequuntur hanc ε ινρα 'ν, uel ad ipsos Deos , uel ad D s geuitos,cognatos ue referrentur. Impium vero Dijs immortalibus sepulchra mortuorum inscribere . neque
id ses est iudicatum iu D s genitos facere . sed Hominibus , qui
verta Deorum cognatione colligantur, non modo fas emuerum etiam pium, monimenta erigere, O nostrarum de ijs mortuis cogitationum testimonia in Fpitaph s proponere . Itaque hac ad Nomines uniuersa conuerto. nec tam ad multos , quam ad unum eundemque , o quem ipsit hominem uoco. longὶ aliter . quam in aenigmate Mediolanensium fecerim: sed non contrario tamen , aut prorsus alieno modo .
Sicut enim , tum aliquid addimus, vel detrahimus iuri com muni ius propxium efficimus, ut commune tamen non auferatur: sc tum huic Epitaphio Mediolanenses nonnulla detraxissoni, mutassent quaedam, et epigramma Agathis affixissenι fecerunt aai ma, ct quidem proprium. sed huius tamen Epitaph ueritatem non abnulerunt. Vt ergo , in Aenigmate quacumque notaui, de iis nihil nune reuoco; yic eis contrarium, nihil boc tempore respondeo. Sed quemadmodum de Aqua pluuia arcendo, contra Marium egi; ita contra te , Ne confusio Materia Chao luminibus intellectus officias,seruitutem praescribam. Speroq; fore, ut apud aequum iudicem, tota negotii ueritas facile audiatur.
Igitur Plato, in dialogo de Natura hominis, qui est inscriptus Alcibiades, Socratem facit disputare, Quidsit homo . Resqridem populo, qui sensu rapitur, facilis O notat eruditis autem, O ijs, qui conceptas intelligunt rerum formas, quas ictis G ci
39쪽
t,es vocant, ardua, ct dis cilis. Nam eum res uerae sint ea, qua naturalium rerum idea sunt; resi; ipse naturales, formae solummodo barum , Er imagines idearum exi Ilant; fit, ut populus ininas naturales tantum intuens,iis tanquam rerum uerarum imagine fallatur, putetq; se scire, quod ne1ciat, O in iudicando Discise decipiatur. Quod contra facit uir Sapiens. qui, ut inquit gi. scieno: Accursus, fallere non uulte fallι autem non potest. non uultlia iusti quidem, iustitia quodam, O virtutis amore: non potest au W--φdetem, propter sapientiam. Quarum rerum duarum cum in Niuspi aliqua documenta aenigmaticὶ contineantur, ut partιm hacte- ς' inussgnificavi; conemur eruere, O Udicere nos, id quod dixitioeta, ut commiLeatur utile dulci, O ba nugae secum aliquas ria ducant. D 1putat ergo Socrates: Hominem non esse , q ii putetur ὰ uulgo, qui currit , qui ambulat, quι loquitur. nec Hominem esse, qui corpore simul, atque anima conIlet. cum enim compus , qua una pars eius en, parere semper debet, quomodo bomianis ofdicium, quod est imperare , recte unquam faciet s At quis nec corpus, nec utrunque, id est, corpus oe anima simul, Homost; restat uti arbitror , inquit Socrates , ut aut nihil omnino sit Homo ; aut si quid est, ipsum oportet nihil aliud, quam Animam
esse. Q uo in dialogo Fιcinus duas , quas uocat Theologicas, diactiones notauit ipsum idem edi ipsum quicque quod 'o1 αςον tGraece dicitur. Circa hominem , inquit, illa dictio significat ani- .mam ut ideam, haec anima in in corpore Fgo uero adpro- possum. Cum aenigma poetich declaro, in Niobe homiuem, uti populussolet considero , secundum corpus , eaq; quae corporibus accidunt. cum anagogic interpretor contra Marium, Animam in corpore contemplar. Tibι nunc quod respondeam, quid ηisi tertium reliquum est Turri s Dico igitur οιο,οιωτον, Animamq; 'Gt ideam boe Epitaphio notari. Quae se tibi placuerit o de D*cessitate descendere post, Materiae tua uti forma coniungetura ipsam a faciet nobis parere Crispim hanc, non ita posthac intellectu difficilem, O obscuram; sed noua specie pulcbram , O iucu dam moribus, nostrisq; assabilem mentibus, atq; ipsis oculis qηρ- dammodo aspessabilem. Sed uereor, ut positi descendere. qM F etiam
40쪽
Miam nee pro eius denitate esse, ut descendat Di λδ. prelati al
ipsam nos ascendemus; sed non praeruptὶ tamen, ne recidamus ;at eonnitutis quibusdam gradibus. Primum igitur ab infima humo, a qua Homo nominatur,. incia piamus'. hominem enim Prometheus, ex luto, ut dixi, finxit. Deinde paulo altius , eundem hominem ex Cicerone definiamin, Animal prouidum, sagax, multiplex, acutum, memor, plenum rationis , O consti , praeclara quadam conditione generatum 4 supremo Deo . solum en enim ex tot animantium generibus, atq; naturis particeps rationis cogitationis , cum caetera sint omnia expertia. quid en autem, non dicam in homine ,sed in omni eato atq; terra,ratione diuinius ζ cuius quidem uim,omnemq; potest
tem ita demum sensu percipiemus, s ex iis rebus , qua perfecta
hominis naturae accidunt, simulachrum aliquod fecerimus .nam cum statuae ct imagines non animorum simulachra sunt , sed eorporum :.cert ista corporum descriptio, quoddam animorum simi- lac brum intelligi facilὲ pote R. Q ιamobrem perpulchra sunt ea, quae apud Ciceronem primo libro de Legibus sequuntur r
stim hominem eadem natura nonsolum celeritate mentis o
nauit, sed etiam sensus tanquam satellites attribuit ac nuncios. figuramveorporis babilem, O aptam ingenio humano dedit. nam cum caeterra animantes abiecissis ad panum, solum homin3 erexit, ad cortiq; quas cognationis domicitisq; pristini conspectum excitauit. tum oeciem ita formauit oris, ut in ea penitus reconditos mores Udingeret . nam ct oculi nimis arguti , quemadmodum animo affecti sinus loquuntur: is,qui appellatur nullus, qui nullo in animante esse praeter hominem potest, indicat mores. Quinsexus ipse quoq; libenter enim ad lita uenio ) tamet se nobis cum caelepis animunt ιbus communis eIt, tamen quemadmodum natura aliter of uimur, o Iendit. Hdmo enim, qui mas
dicitur, fortis , conflans , magni, γ' excelse animi; quae antem foemina, abi dia, linis nulliusq; opis, er e sel esse creditur. de quibus sngulis , ut ei itim de hominis aetate, de uirint:bus, Ouuiis satis, ut mihi utiletur , in Interpretatione expressi. Niinc quod huc pertinet. ex omnibus his D qua dicta aut hacteia