Dissertatio medica inauguralis de lithiasi renali

21쪽

initio disticilius distinguuntur; accurato tamen examine Sequentium S1gnorum, hi duo assectus satis dilucide invicem distingui possunt.10 In colica dolores magis Vagi sunt, modo SurSum, modo deorSum tendentes, et ab hypochondrio dextro Vel sinistro originem ducentes, cinguli ad instar, tractum coli transversi Sequuntur: in assectione calcia losa renum profundiores et ad lumbos magis siXi observantur. 20 In colica aegri sese facilius erigunt, dum in Lithiasi Renali, Sese non sine molestia erigere possunt, utque plurimum incurvati Sint. 3' Urina saepe est cruenta, quae quando advenit pro uno eX praecipuis signis est habenda, quibus dolor nephriticus a colica distinguitur. 4' In doloribus colicis plerumque

magnum Subsequitur levamen post evacuationem in intestinis contentorum, quibus omnibus cognitio causarum antecedentium ESt annumeranda.

A nephi itide vera distinguitur: 1' ratione typi aut decursus morbi, qui acute et imo sere tenore ad finem usque procedit: Lithiasis Renalis e contra incedit et nunc intermittit, nunc remittit, alias eXacerbatur. 20 Absentia febris acutae continuae, quae, si umquam in Lithiasi Renali occurrat, minus intensa animadvertatur. 3' Indole doloris, qui in ne phritide vera magis continuus et minus mordax est. 49 Ratione urinae, quae in nephritide Vera parca copia et flammeo colore Vel nulla eXcernitur, in Lithiasi Renali vero dolorifica est hujus secreti emissio et stipatur tenesmo, pruritu in glande penis, retractione teSticulorum , Stupore femoris reliquisque Signis, quae in calculo renati adsunt , in nephi itide vero abSunt.

s XVIII.

A ps itide: 10 ratione majoris dissicultatis lumbos movendi femurque respondens flectendi vel elevandi vel extrorsum vertendi, quae quidem torminibus ingentibus conjungitur. Quum vero illa in Lithiasi occurrat, multo minor est, atque potius in toto artu retii affecto respondente, sensus Stuporis, quamquidem doloris, observatur. 29 In priori morbo incessus sere omnino impossibilis est, et eo acutissimi evadunt dolores, qui et

22쪽

perstuntiores sunt, neque tam manifeste remittunt, ut in Lithiasi Renali. 30 Laesione sunctionum renum: in Lithiasi Benali urinae excretio nunc multo imminuta, nunc Vero suppressa est, in pSoitide numquam supprimitur. XIX. A passione hysterica foeminarum nonnunquam dissicile distinguitur,

ea ratione, quia in utroque casu, morbus acceSSus hystericos et nephriticos quidem mentitur: tunc medicus diu anXius manet circa diagnosin, quae circa calculum renalem Stabiliri nequit, nisi e constitutione heri ditaria aegri, expulsione corporis heterogenii, et tandem urinae ipsius qualitatibus manifestis. Idcirco audiamus summi Sydenhami verba: 1 D Quandoque hoc malum in alterutrum ex renibUS inCursans, atro D cissimo, quem illic parit dolore, parOxysmum nephriticum Omnino D mentitur, idque non solum doloris genere locoque quo Saevit, sed et D adscitis vomitionibus immanioribus, tum etiam nonnumquam eX eo, D quod dolor per ureterum ductuS propagetur. Ita ut aegre admodum D dignosci queat, utrum haec Symptomata ab incluso calculo, an Vero D ab affectu aliquo hysterico enascantur, nisi forte casus aliquis acerbior D aegrae animum paulo antequam corriperetur, discrucians aut materiae iridis per vomitum rejectio symptomata ista assectioni potius hysten ricae quam Calculosae tribuenda esse docuerint. Sed neque vesica ab D hoc pseudosymptomate atque ementito assectu immunis est: Cum non D tantum ipsa ab eo doleat, sed et urina supprimatur, perinde ac Sin calculuS eam ObStrueret, qui tamen nullus est. RariSSime autem Cerae, Ditur postrema haec species vesicam attingens, quae Vero renum Cal-D Culum imitatur, non ita raro. Utraque eas solet invadere Reminas, D quarum Vires repetitis saepe paroxysmis hystericis jam fractae sunt, et D sanitas Corporis detrita. V

s XX.

A Calculo vesicali, 19 ratione symptomatum, quorum caterva ad collum

23쪽

Vesicae atque pubem Observatur. Et licet quaedam horum in Lithiasi Renali etiam subinde appareant, non obstat tamen, quo minus plerumque in conspectum prodeant, jam omnia signa nephralgiae Calculosae antecessere, et eatenus tamquam assectiones secundariae sint adspiciendae. 20 Catheteris in Vesicam urinariam introductione, cujus in corpus durum et lapideum illisus, diagnosin morbi admodum certam stabilit. 30 Urinae qualitate, quae in Lithiasi Renali plerumque furfuracea observatur, illo sedimento mucoso, calculo Vesicali laborantium urinae proprio carente.

Α concretione illa, quae in urinis arthritico-rheumaticorum Saepe ObServatur, et hominibus pro gravella aliquando imponitur : 1' in hac statim post urinae missionem in consistentia solida fundum petunt, in illam aliquamdiu post emissam urinam existunt, ubi ea frigore contracta eSt et Ollae adhaerent. 2' Per angulosa cristalla, quae in gravella vulgo non repiuntur l).

Quoad Squirrum renum satis raro obviam distinctio fere est impOSSI bilis, quia hactenus neque observatio neque experientia Symplomata obtulere , quibus ejus existentia indicatur et tantummodo, cadaVerum lustratione post mortem facta, innotuerit, inde sit, ut jam dictum est, diagnosin omnino impossibilem evadere: idem fere dicendum est de hydrope saccato et vermibus horum Organorum necnon de eorum ulceris, si emissio puris cum Urina impediatur.

Causarum hunc morbum producentium investigatio nobis res ardua est et difficultate plena, parumque hortativa, dum celeberrimi Frankii,

24쪽

verba circa hoc objectum loquentis consideramus, ait enim st): n terrent χ nos vestigia illorum , qui aevo suo in causas calculorum inquirendon pro omni laboris peracti praemio, nisi jam siliorum saltem nepotum

D illo vel commiserationem vel risum moverunt.' Praeterea tot tamque diversae auctorum Sententiae Circa causas Lillitasin Benalem producere ValenteS, numerantur et asseruntur, ut Saepius ipsi auctores sibi mutuo contradicant, et nonnumquam longiSSime inter se discedant. Ut ut est, etiamsi quae is doctrina a Scriptoribus tradita, ad ortum calculi in renibus explicandum, parumper ClaudiCet, obSerVatione tamen eo perventum est, ut pateret, qui homines Prae caeteriS huic eSSent obnoxii, et quae circumstantiae subinde aliquantum ad hocce malum procreandum valeant; illud tantum constat, quo plures ejusmodi cauSpe Concurrunt, eo Citius morbum existere ; concurSum Vero et iStorum modificationem eXplicare, quae ad Statuendum morbum requiruntur, ad ea pertinet, quae humanum ingenium hucusque fugiunt. Idcirco utile duximus, investigationi causae proximae non diutius inhaerere, eo magis, quia calculorum rena lium genesi S Semper cum pathologico organorum, urinae Secretioni dicatorum, statu dissiculter verbis exprimendo conjuncta Sit. Causas igitur remotas tantummodo enumerabimus, quae diStinguemus in praedisponentes et esscientes, potius confusionis Vitandae cauSa, quam quod illae tali modo semper Sint Spectandae.

aetatem infantilem et Senilem morbis calculosis maXime ObnOXias eSSe, notant auctores: infantes vero frequentius Lithiasi Vesicali, quam Benali assiciuntur, cui Senes magis Sunt obnoxii. Hinc iocosus noster Erasmus

25쪽

calculis vexatus sequentia dixit l): D illud mirum Videri potest, quum

D foeminae sterilescunt aetate, me Senectus fecit foecundiorem; nam itidios D crebrius parturio. Nulli sexui parcit ille morbus: nobilior tamen spe quentius quam amabilis illum patitur. Inter Varias hominum constitia tiones , quae temperamenta audiunt, lymphatica inprimis ad Lithiaginpraedisponit. Ita et obesi homines prae gracilioribus hocce morbo labo rant. Juncher annotat 2 n graciliores rarissime a Calculo infestari, nisi v vel haereditaria dispositio Vel causa eXterna Vel pei Versa empyrica aliorum 3, adfectuum tractatio Vel e Vacuationum SanguiniS adsuetarum Suppression aut neglectio accedat. V Arthritici, podagrici, rheumatici et haemorrhoi darii saepius hanc aegritudinem Contrahuut, quod adeo Verum est, ut Ilicco morbus cum arthritide vel haemorrhoidibuS Saepius alternet; id est, obser vatum fuit, podagricos a paroXysmo jam liberos, Vel h82moΥ1 Iioidarios, sanguinis profluvio Suppresso, Statim Lithiasi Renali laborare: paroxysmo vero redeunte Vel SanguiniS fluxu restituto, Simul omnia morbi alternantis sumptomata evaneScere. Hisce addi poSSunt Scrophulosi, litterati, vitae sedentariae dediti, illique, qui vitio renum vel congestionibus mucosis abdominis, vel viarum uropoetiCarum laborant. Etiam ii, quorum urina creberrime et maximam illius materiae calculOSae copiam deponit, paribus reliquis, prae caeteriS, maXime huic morbo expositi eSSe Sesent. Per tem pus meae aegrotationis, CXpertus sum, Vitrum illud, in quod urinam emiseram, viginti quatuor horis post, vix tollenda fuiSSe indutum crusta.

Quamquam dissicile est, quantum nostra quidem scientia hodie assequi possimus, quatenus liberi eo, quo laborarunt morbo parentes, assecti esse possint, constituere ; tamen nonnullis familiis proprium esse Lithiasin Benalem eXperientia docemur, eosque, qui Vel ejuSmodi parentibus vel etiam iis, qui arthritide laborarunt, prognati sint, ad huncce morbum maxime esse proclives ; Sed aliunde observamuS eorum numerum, qui isto sunt assecti modo, quorum parentes plane ignorabant illam Θegritu-

ci) Ηo anni, med. syst. tom. 4. p. I. pag. 565. Et Murray, Opuse. Seleel. Pag. 6. a) Conspectus medicinae theoretico-practicae, pag 569.

26쪽

dinem, caeteros superare. Ita non certo desnire possumus, quousque haereditas in propagando hocce morbo procedat.

Omnes in eo consentiunt scriptores, Lithiasin in calidioribus regioni bus fere ignotam esse, in Tropicis, in Indiis, Asia meridionali, Turcia , AEgypto, etc. Hinc Suspicio enasci posset, aliquam intercedere necessitudinem statui sunctionum cutis cum minori Vel majori calculorum copia, idque eo magis, quum SCiamus, uniVerse in temperatis et simul humidis terris locisque, ubi eo inservire videntur reneS, ut minus gnaVa cutis organa adjuvent, praesertim reperiri morbos calculOSOS, et hic forte valere posset placitum D plus uret Organe Ou un SI Steme UOrganct s'exerce , plus ilest exposct auae maladios' l); at etiam in frigidioribus plagis ejusmodi malum rarius ObServatur. Volunt quoque nonnulli auctores 2 , ubi magna est Corporis tranSpiratio, urina contineri eXiguum acidi urici, porro urinam mane emiSSam minus acidi complecti, quam interdiu. Quae cum ita sint, hac in re praecipua quaedam causa deprehendi posset, cur aestuOSpe regiones Calculum minus noverint. Contra vero ab aliis medi cis 3) accepta est opinio urinam majorem copiam substantiae calculosae continere, Si augeatur transpiratio et exinde posse sacilius creari, qυ in et peState magis, quam hyeme magnitudine crescere calculum. Magendie )etiam majores transpirationes gravellae causis annumerat quaeritque Diuuin hac lite derimenda probe distinctum sit inter id, quod ad clyma per linet et illud, quod ad vitae rationem spectat.

CAUSAE EFFICIENTES.

Ad causas essicientes, quae non minus numerosae si diVersissimae Sunt,

27쪽

Iriam PGedisponentes, Don immerito primo reserri merentur cibi et

Potus. Prioribus annumerantur alimentu CraSSa sincUlenta, acria et aias tera ictus lauti exceSSus , Substantiarum animalium ut carnium sale

fumoque induratarum abusus. Immortalis Camperus iam observavit, post quam diaeta artimalis maxime tu vegetabilem transiisset, etiam calculosos morbos decrevisse. Quin et Magendie animalem diaetam praecipuam esse causam Liuilasis putat, iis casibus, quibus ex acido uriCO consistit, quia per istam diaetam ejusmodi acidum magna copia in viis urinariis pro Cescit, ut liquet ex ejus observationibus. Marcellus etiam contendit si), diligentissime periculo sacto, constare plus acidi orici Secerni, si unice alimentum de animali victu porrigatur. Cum igitur reputamuS, Calculos in renibus Saepe numero, vel potius fere semper initio ex isto acido urico conflatos esse, inficiari non possumus, diaetam animalem ad producendum

vel sustentandum liuncce morbum multum posse Cous erre. Sin Vero Con

Sideramus, nonnullos homines unice fere diaetam animalem Sequi, valde modice bibere et tamen hujus morbi immunes esse; contra inveniri re giones, ubi praeter olera frugesque nihil quidquam consumatur, et ubi nihilominus hicce morbus latissime extenditur, cujus rei Magendie exemplum tradit, adjungens: dolendum eSse in calculorum naturam non fuisse inquisitum; quum ob oculos ponimus carniVOra animalia, ut CanOS, feles et caetera minus calculis obnoxios eSSe, quam equoS et boVeS, qui Solis vegetabilibus pascuntur; tandem quum novis eX experimentis et Observatis chemicis constet, inveniri materiem calculosam, ubi illud acidum plane non appareat vel tantummodo aliqua ex parte et adiunctis multis aliis substantiis, tunc coacti sumus juxta Marcelli Sententiam sta tuere, quod eXStent causae peculiares, quarum essectus impossibile est negare, Sed ut eas eXplicemus, eo parvenire nobis nondum licuerit. Ad potus spectant non sussiciens aquosorum uSuS; SpirituOSOrum et liquorum fermentatorum, praecipue vini recentis acidi atque cerevisiae non defaecatae usus immoderatior. Darminus sic ait l): Un granes norimbre de cevae, qui boloeni Boaucous do liqueum viritueuSES meurent de Ceile maladio: quoquos uns en guerissent en rendant

28쪽

uno grando quantito do mucus Blanc semblabio a do Peau meloo cochaux et fautres en oνacuant des graUiors ou do poliis calcula. Hisce addere licet acidorum abusus, circa quae Egan ita dicit si): Ιl rosulto doces everrimces, quo Ios acides de mutos les evoces soni nuisibus ot nnoni liou δε la formation des a Foetions calculeuses et graνEDuSes et doterminent Ia soparation et la cristat sation do Pacido lithiquo contenu dans Purino au dedans du Corps; Sans Cependant pretendronior Pexistenco de quoiques autres causes inherentos ci Peconomio animale eli memo, qui perapont Pro De GS essetS analogues, commsjo Lai Eois obsoros. Haecce verba ita asseruit cl. Sprengelius 2): DPon tuum acidorum abusum accusandum esse, olim a me in dubio posin tum est: jam vero, Egauit inprimis argumentis persuasus, libenter D teStor. V Porro, hic non omittenda est quies, nam ObServatione constat diuturniorem in dorso vel alterutro latere decubitum, formationi acidi urici praesertim ansam. dedisse; quod eo magis Veritati eSt consentaneum, dum corpuS Obesum atque repletum est. Cel. SWietentus 3 exemplum reseri, alicujusdam viri, qui dum femoris fractura curabatur, gravella opprimi coepit, qua postea laborans vitam degit. Hisce tandem causis adscribun tur exei Citiam corporis immodiCum, renum concuSSUS Vehementior, Vectio in rheda vel equitatio diuturna aut velox; ictus regioni lumbali illati aut lapsus vel contusio; ingens tristitia, terror, iracundia et alia vehementiora animi patia emata, somnus nimis protractuS, Vigiliae, eXCretiones SerOSpe nimiae, immoderatum Veneris eXerCitium, EVacuationum Sangui- Dearum naturalium Vel praeternaturalium Suppressio vel cessatio. Host mannus refert D sese non semel Observasse Remineum sexum 50 cir D Citer anno mensibus cessantibus doloribus ex calculo fieri obnoxium; D itidem viros, quibus consueti haemorrhoidum fluXus aut narium hae D morrhagiae sistunt, calculosis assectionibus tentari ' Sic Iuncker loqui tur 5) x, haemori lioidarii si liunc fluxum saepe diu et copiose habuerunt, γ postea autem illius Suppressionem incurrant valde praecipites sunt in D mictum cruentam , nephritidem et calculum renolem, Vel quibus

29쪽

D haemorrhoides parce et impedite Succedunt.' Licet Supra dictae causae essicientes essectus suos raro sortiuntur, nisi ubi peculiaris praedispositio accesserit, tamen inter eas quaedam tam Valide agere possunt, ut si 1llae simul vel iteratae obtinent, istam praedispositionem constituunt morbique evolutioni solae Sussiciunt.

PROGNOSIS.

Nullus certe morbus tam funestOS eVentus praenuntiat, aegrum Crude

lius asscit, dissiciliusque tollitur, quam Lithiasis Benalis. Et si ad partem

assectam, ejuSque ConSensum Cum Ventriculo, cum intestinis reliquisque nobilioribus partibus, ad functionum laesam attendaS; Si CalCUlOSos, mor his convulsivis aut hecticis ConSumptionibus, tam a doloribus perpetuis, quam exitu morbi in Supurationem, plurimum perire, agnoscas; nullus dubito, quin supra dictorum Veritati adsensum dederis. Quamquam ergo lipeo aegritudo in univei Sum perspecta, ut ut gravissima et periculosissima est habenda, tamen non Semper par diSCrimen Subesse Constat, ejusque prognosis deducitur ab ejus origine et aegri constitutione; ab aetate et seXu; a symptomatibus ConcomitiantibuS eorumque duratione nec non varia assinitate, quam aliis cum morbiS offert; denique a calculorum volumine eorumque Configuratione .

Si morbus causam haereditariam accuset, tunc, ut omnia vilia haereditaria, tam medecinam prophylaXeOS, quam illam curationis adhibitam ple rumque respuit: D facilius enim eSt uterum a pariendo prohibere, quam D calculosam haereditariam dispositionem foecundam, sterilem reddereV l). Si vero sit acquiSitus, et Vitium organicum renum nondum suspicari liceat, tunc spes illius tollendi aliquando adfulget, praecipue dum Subiectum per Se constitutionem Sanam vegetamque monstrat: probabile enim est causis ipsum producentibus ablatis, morbum etiam auferri posse ejusque

1ὶ Aretariis, lib. 2. CPP. 5.

30쪽

sequetus demi. Huius morbi prognosis e contra non adeo faustus est. quum organa digestioni dicata jam una aliave causa talem acquisiverunt debilitatem, ut regimen et remedia ad curationem absolute requisita Don amplius ea de re inStitui queant, aut quum vitium Scrophulosumtillas radices egerit. EX ObServatione enim constat, Lithiasin ab illo noti nunquam induci, etiam in adultis. Idcirco rarissime curam admittit et propter duplicem rationem Saepius eSt incurabilis. Dolores vero in consti tutionibus lymphaticis multo miliora ObServantur, quam in Sanguineis irritabilioribusque, ubi illi ad saevissimos cruciatus excedunt.

Sexus sequior minus ob Solida laxiora, quam nobilior incurrit pericu lum. Gravidae Vero, tempore gestationis magis obnoxiae sunt doloribus nephriticis, et maxime tunc perriclitantur ob metum abortus. Irritatiuamque renes uterum quoque in consensum trahunt. Apud Bone tum si)legitur de matrona a Ρlatero descripta, quae quatuordecieS uterum geStans, toties ante tempus pariebat; eadem multis annis gravissimis retium doloribus obnoxia fuerat.

Insatilia et adolescentia potiuS, quam adulto statu ille morbus curatur, quia provectiori aetate talis est urinae ipsiuS compositio, quae acido urico imprimis abundat, quod morbi eVolutioni non parum faVet: senectute vero diffiicillime curatur vel potius insanabilis est, quod a Divo sene his verbis confirmatur 2): D renum et vesicae dolores, diffiiculter sanantur Μ in senibus.V Et alio loco 3): D renum assectiones non idi sanatas D Supra quinquageSimum annum. V Caeterum, si tales sunt calculi, ut tolli nequeant vel eXimi, aegrumque doloribus crudelissimis Saepius eXcruciant ;tunc senes et infantes brevi e morbo pereunt, dum contra adulti diutius morbum ferunt, Vitam miserrimam trahentes.