Aromatum, et simplicium aliquot medicamentorum apud Indos nascentium historia : ante biennium quidem Lusitanica lingua per dialogos conscripta

발행: 1567년

분량: 272페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

LIBER II. 237res utuntur Cortex per a speruatur atque mari alio transiuehitur aceti conficiendi gratia quod a Lusta Acrium ὀ

quwusdam etiam iniustamaIactum es. De Indico Melon CAP. XX. E set apud Indos Melonisgenus praegrande sero into indi- tundum, oblongius tamen aliquantulu,formath quodammodo ouali, quod Lusitanis Indiam incolentibus Pateca corrupto ab Indorum Baalec vocabulo)dicia Paxeca,M-tur. Hunc Melonem per longitudinem non aperiunt,

ut melopepones nostrates comesturi aperimus,sedpertransiuersumsecant. Et sitit dulcedine a nostrissuperetur hic Melo attamensuauis est, restigerat miruin modum ct humectat, tota carnesse in quendambquorem resoluente.

vi is est in bilissfebribus, ardentibus, Meloni, in-

aduersius iecoris strenum ardores, ut experientia di- dxς seculia- dicimus Vrina ciet .selenissent eumstuctum edere, quatuor horis a ientaculo, quoniam tum maxime sit infestus calor Melius tamen mihi acere viderentur sub eis suas mensas auspicarentur. H, I a semina quae ante maturitatem candidasunt,per maturitatem ver nigra)somnum prouocant, ea reliquisseminibus rigidis, tames ei non careamus rastantiora aestimamus. REFERUNT Arabes O Persae primum ex Iudia huncfructum adse delatum,eam1 ob causam Bassatiee indi. tiec indi appellant id est Melonem indicum ,quo nomine etiam Avicenna appellatur multis locis. allec enim eorum lingua Melanemsonat. In India per ab

242쪽

calaurusi ipsis incolis Calangari dicitur.

mendat.

PUTARVN nonnullii id Melonis genvi quod in Hi starita Castella nascitur , quod1 Budiecas Pocant,esse hunc Melonem indicum, is deprauato a Baaiais s. aec nomine Budiecas appellarum. Se plurimus a lantur. Nam plurimum ab hoc dissert tum soli's, tum rota planta, quae Melonum indicorum modo persolum non extendituroserpit sed sies in astum attollit. 1 N etiam in Astu a Induissmilam nasci: fedimn non viderim, rinare non au sim. IGNORABANT erudita huius regionis medici, blius Melonis in medicina sum novsolent enim ad huiusmodi minutiassese abircere,ct influis curatioUi-ιus experientia ct confluetudine duntaxat hiatuntur

sed a me edocti, eis tr Coryermit.

Cum hoc Duetu similitudinem quandam habere videtur, quam Lud .Rornan. lib. nauigat.cap. i .describit in hunc moclum. Habent in Calecut tructu, quos a Creo curbitis similes, sed conditurae antiores. Res est non indis ramo re gna memoratu, huic nomen ei ainotaue Oritur inculta tellure Peponum modis.

Misso. vero tingo semen viride, quo per maturitatem is Uigrum, Coriandri cci magnitudine Pa bulum est equorum; interdum tamen etiam ab homi- Uibus editur. Gu aratri Decan incola insebribus

243쪽

FEBRI cITAN cibo abstinet per decem MnnD nonnunquam per quindecim dies post quos illis huius fructus decoctum propinatur in quo nonnihilpulpa remansierit deinde cortice delibratum Mungo instar Orio coctumfebricitansi exhibent, Panex ro triticeam nonis post multos diespraebent. Non enim carent frumento ha prouincia, tametsi nonflemcorenturo colantur agri quemadmodum apud nos: se sive cialiter duntaxat aratusolum, op pinguedineo ubertate etiam interdum me plauia frumentum sibi mense Nouembri commissium, medio I nuario colligendum ct maturum exhibet. Ad ca etiam ferunt in Palastina hoc Mungo.

Eius meminis Avicenna, libr. 2. cap. 488. vocatque

Messe , Bessunens eius interpres Mens Mexd iste

autem debere dici ab eruditis medicis Arabibus MD- exemplaria. ctussium item alio loco lib. I. Fen. 3. cap. 7. ubi probi betauiculas cum ex edi, quoniam cumfacilioris intconcoc vis quam vim, periculumst ne crudum adhuc mex cum earum chylo ad hepar rapiatur.

De Curcas CAP. XXII.

NAsci Tu in Matiua fructus quidam maia Cureas is vitudine Auessana cusius palamine, non tamen adeo μῖμ''rotundiu est, candidus gustu qualisiunt tubera cocta: hunc Chiuiqui tenga vocant, id est,exiguum Inha Chiuiq me Cairo, ubifrequens est, Curcas scalamis L. in quibusdam Malauarticis in ambasta Carpata C)Uδ Dependet ex ramis cuiusdam planta,quaseritur:nuia hus,quo sitam in medicina sis. Q. VANis

244쪽

QI A N coniectura consequi possum, videtur Serapio lib. mp.cap. 223 huiuS meminisse vo-Habesculeui casse Habelculcul, corrupto vocabulo, cu Hab- alculcul dixisse deberet,quod Curcassignificat nisi nos forte Curcas corrupte vocemus Hahenim magnusemensonat s articulus estgenitivi que- admodum aliquando diximus Scribit autem Serapio eius frequentem Uumseminis quidem copiamfacere, sed colericam quam vocant passionem excitare qua omnia alauare huic fructui tribuunt. iora memimi Rhasees,de re med. lib., cap. 2O. vocati illat e Orfitan corrupte. S UD quoniam in Colerica passionu quam veteres medici Choleram dixerunt metionem incidimus: Vocatur hic assectus Morxi Indis id est, assectus ob nimiam cibi ingurgitationem causim, nos corrupte Mordex i)Arabibus Hachaiga, tames corrupte legatur in Rha e Saida. Multis aute acutior apud Indos est hic morbus,quam apud nos,praesentibus1 eget

remedi's. Nam plerunque intra vigintiquatuor horarum, interdum vero decem horarumstacium hominem necat: sed nonunquam etiam intra quatuor dies solummodo. Si L E autem eos magna ex parte inuadere qui

voracessunt, ct lasciuu nimium deditiora sertim Gro mensibus Iuiuio ct Iulio.

In ne Lusitanis vocatur planta qua da amplissimis folijs iuxta aquas 4n ipsis aquis nasicens. Verum non sponte prouenit,sed seri debet. Eam tametsi nonnulli Aru Aegyptium esse censeant, Colocasiam potius nobis videri Deo annuente aliquando demonstrabimus. Ab hoc Inhamenon id est quod alio nomine Tuca vocatur, ex qua Ameria

245쪽

Americi farinam conficiunt. Videtur Serapio eo loco quod tamen pace nostri Auctoris dictum volo non Curcas intelligere, sed suum potius Secacul.

De Caceras CAP. XXIII.

I9vEN UT R kradix Troum modo is ipfcMera, M.fstem visceri bio nascens, qua deindepersccitates ripti coliculum emittit dodrantalem odia simul implicata, virentia Iridi lutea aquaticasu Gladiolo similia. Dehiscente persccitates terra exilit tuberum modo, deinde ccata castanearum saporem resem nonscca ta autem ingratis oris est. Caceras his Vocant.

De Datura CAP. XXIIII.

PLANTA quam huius regionis incola Datura Datur 4 appellant,caule est crasso oli1 amplis, Acanthismi f*08 'libus, minoribm tamen, per extrema ct in ambitu aculeatis,multos secundam longitudinem neruos habeu

tibus, insipidissere, nisi qHod admodum sint humida,

ct gustu nonnihil amara, odoremi foliorum Raphani aliquantulum aemulentur. Flos in extremis ramis prouenit coloressiori arini, magna exparte rotundus Nasiitur in Malaliar. I, II C UT ' furibus hic os aut e femein cibos eorum quos depraedari volunt mente enim quodammodo alienantur qzotquot id medicamentum sumunt, ct in risum soluuntur, magna cum libertate mentes quod lubitum saepi Hari. Durat vero hac Datura merimentis alienatio viginti quatuor horarum 'acio. ' ψῆ μ' PRIMA cura est vomitum cientia exhibere, ut quidquid instomacho rema t,una cum cibo ejcia CVx xy. raro deinde euacuareo diuertere oportet pali u cly-

246쪽

, Σ HANTARUM HIS T. steribus, ctforti crurum paulo supra pedem constic tionci fortibus ligaturis interdum ellarenamseca re in maiorepedis articulo. HOR vhi remediorum usu mo ex meis unquapericlitatus est: sed omnes Dei beneficio intra pigintiquatuor horarum stactum curaui. PROPINATVR a plerisque hoc medicamentum ridendio relaxandi animi gratia, cum videnteos qui idsumpserunt velut amentes ebriosserri. Attamen non placet hi ludus, ct ne inserui quidem experiri pelim.

i A nonnulli in ea opinionefuerunt, Pt pu-B ngiae tarent Bangue Indu dictum ab Opio, quod istu corrupte fium vocari dixi, non differre, non abs refore dux pauca de Bangue disserere. Bangue de Ex igitum Bangue planta Cannabi haud ab φ-Πῖμ' nilis is quod huius emen Cannabino minus est, nec ita candicas ut illad deinde huiuuestolones lignostis LIosere cortite vestiuntur contra qua in Cannabi Postremo Indi huiussemen folia edunt ut rant in venerem profuiniores, clim Auctores contraria,faculta

res Cannabino semini tribuant,videlicet, quodgenita-ksemen ex siccet. Bangue suta COGITVR autem hicsuccus foliis contusis,hiterdum exsemina, cui nonnusti admiscent fasse vitirentem nam inebrianto quodammodo scnsius cerebri ladunt aut nucem Moschatam, o macim, interdum gar ophysios uterdum caphuram de Burneo co

247쪽

pium,ut potentiores Mauritani. Nullam ver ex eoasam utilitatem capiunt, ni si quod in extasin quoda- modo raptantur,ati omniselicitudine biberentur ei iust id iam ridentes. UT EAE V M ehu Ut primum excogitaimisese dicitur ut Imperatores exercituum se militares hominos qui perpetuis vigiliis torquerentur, hoc Bague, aut vino,aut opto epoto,Pelut ebri ferrentur,ct omni uelut solicitudine 2 labore soluti, altitu dormia

rent.

SOLEBAT enim dicere magnus Stilianus Bata MD Martino fonsio de Sous regio confluario, quem plurimum diligebat, ct cui secretiora consua credebat, quod cum in somnis adire vellet Lusitaniam, Brasilium, Asiam minorem, Arabiam,2 Persa auxillum Bangue duntaxat umebat, quo accharo conditum, o supra recitatio; hibis3 permistum, Mia Μή

havocant.

De Anil A P. XXVI. A, D Arabibus, Turcis omnibustis nationi Anil. bus dictum,vocatur in Gu arate, ubist Galla, nunc vero a plerisque Nil. Nil HERBA quaseritur Mulis annis, Ocymo

fumium eodem enim modo colligitur, O fccata maceratur. Hanc deinde prorae contusam ct in panes coactam per aliquot dies ceandam exponunt, ct recata, viridi colore praedita videtur quόqMe magis exsiccatur, eo magis ad curruleum colorem tendit, donec tandem in caeruleam exsaturatum sue penetum col rem euadat.

248쪽

a PLANTARUM ' MIs T. Ahirtili Id mlprobatur quod maxin te purum est,quota oui que Uum arenae modo non remanet sed in tenui

munifarinam diffunditur. Alij idpraeferunt quod in aquam coniectumfluitat Leue igitur esse debet,

bene coloratum. ManirIqua ' an riquam habet Auctor quod vocabulum.quo quo Lui1tanos consului, Basilicum seu Ocymum interpretati sunt. At mihi eoru interpretatio haudquaqua placet. Siquidem non solemus ex Ocymo pastillos conficere, sed potius ex Italide, qua cum huius plantae desicriptione muli elegantius quadrat.

De Anonymo CAP. XXVII. Planta pere NAsci TvRὶn Malauarplanta mirae natura,

δ'' navis quis manum admoueat, illico contrahitur Folia Polypodi, ore vero luteos habet. Nullus veterum huius,quod iam mentionemfecit. Eam per intelligere videtur qui Americam deseripsit, quoniam in Periles, fi p. μ proviηcia plantam nasii riserit, cuivisonasola tauru nascens. iactus cantur.

De quibusdam Indiae regibus.

C A P. XXV III.

CETERUM , quoniam plerunque Ni amoxa ct quorundam Indiae Regum in his nostris commentari, mentionemfecimus non alienum a nostro institutofore iudicaui,siquid de his alijsq, nonullis Orientis Regibus commemorarem. E L A ris i sunt Uisu irciter trecenti anni,quod potens quidam Rex in regno Dest, magnam illius In-G,qliae intra Gangem est, partem occupavit, ct regnum Balaguate situ Balagate quibusidam Regulis Gentilibuue ademit.

249쪽

hi, tum qκos Reisbutos vocant, praeduo latrocini,svitam in hunc usque diemsistentant. Illis totum Regnum Decan. His, Reisbutisscilicet, Cambya regnutributum pendent, ut ab eorum incursionibus se redi-1nant. Nec hactenus a vicinis Regibus domari potu runt mam' uisunto militares viri. Sed etiam ips Reges pecuniarum auidi, istos impune grassari=nunt,modo praei partem auferant Es peris hoc regnum Dei procul in continenti r situm Septentrionem persius, ct Corasone v exteη-ditur. Frigida admodum est regio,niuibus 9 gelu per hyemem non minus diuexata,quam nostra Europa. H in regnum occuparunt, et 'sunt triginti ' amplius anni, Mogores quos Tartaros nunc a mus. Sed aliquantopost tempore Tartaris ademptum est idem Regnuabino Equite, qui infensius Regi bengati quod eiusstatrem occidisset,seditionem aduersius Regem mouit, eossi trucidato regnumest alias multa regna occupauit,itait omniumsui temporis potent inius Rexfuerit existimatus. Nam a viris de dignis accepi eius ditionem octingenta leucas ambitu occupassee. ERAT hic Eques initio dominus montium qu rundam vicinorum regno Begati, vocatus,suit Xa-

250쪽

nes.

quam de magno Tamir han, quem nos corrupto nomine Tambertinem vocamin, nonnussi Tamir-lan

gue, icth melius, quo Tamir proprium eius nome. fuerit o langue fi claudum gnificet, quemadmodum ipse erat. CET VM cum hic Rex Xaholam occupasset Decam cuncam, nec posset tantum imperium continere,redi, a sua: iis postremo occupatis regnusiuum Consobrinum praefecit. DELECTAT v ssemper eius Consobrinus peregrinis nationibus ut sunt Turci, qui proprie sunt Asia minoris incola quam nunc Natoliam appellant:

Rumes, Mi Thracessint Morasiones, quos nonnussi Ariosputant, frabes. Di vis r autem regnum inprouincias, qπt-bus praefectos dedit Maritimam eam regionem qua

ab Ange tua usque ad Cisurdam per sexaginta hum

extenditur, deinde interiori regione cum alijs terminatur Prouinciis,gubernandam dedit Adelliam, quenos Idalcam appellamus. Elprouincia quae a famdam usque ad Negatona extenditur per viginti eucas, interiori vero regione ali' prouincjs, ct Cam-bara iungitur praefecit Nigamaluco. H i solum duo praefecturam obtinuerunt in Clin cam, qui tractus est maritimus usique ad monte Gua- te appellatum . Late patet hic mons, se multis locis

SEARCH

MENU NAVIGATION