Tractatus de absolutione forensi iuramenti promissorij, siue Obseruationis theoriam et praxim illius absolutissimam continens. In quo & de virtute iuramenti multa vtilia noue ad mentem vtriusque iuris edisseruntur. Iudicibus ecclesiasticis, et secula

발행: 1606년

분량: 638페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

41쪽

di cognitio, iuxta insta dicenda absolutionem concedeτe, a 3 soluendos iurantes, perinarum, di causarum conditionibus Circumitanti)sque pensatis , nem ut deceptis luccurratur, & dccipientium malitiis obaietur, adnotata in cap. debitores, de hi-retur. N in cap. tuas, de Vir. cum similibus , α tradit praetica papi. in sor. iuram . quod praeit tur a parte, Glos. I. num. .

Finis Praeludiorum.

42쪽

ANTONII CORNE I

. FORENSI IURAMENTI

Promissorij, siue obseruationis.

Quid sit Absilutio: Quomodo distinguatur: An alijit t

medijs tollatur Iuramentum praeter Abselutionem . . Quid de Dispensatione: De Remissione Pa ti, i De Restitutione in integrum: Et an

Abselutio locum habere posiit,

. , vel debeat in iuramento.

Quid sit Abselutio, & an realiter inuicem differant A b. selutio simplex , S: Praeparatoria, seu ad effectum agendi.

a DisFritio rei de qua agitur in

quacumq. tractatιone praemiι- tenda es .

a Dissinitio quaelibet in iureperis . Asa es .s Diffinitionem feeundum ea, qua cyrequentius accidunt,sustine-

43쪽

Σ8 De Absel. Foren . Iur. Promiss

y Absolutio pure, ct plieiter δε- ciebus , de quibus per Io.Gerso. ta, ides simplex, ct plena abs- an sum. par. veri absolatio .dc

ti, ct eis apta asserre graue alibi, quae non sunt tractationis praeiudicium , quia apta eLI ex nostrae: QNero quid sit absolu toto touere obligationem. tio. Etl dici potest, quod sit re- ερ Absolutio d iuramento , ubi datur motio, sea ruptio vinculi tuta- sub eonditione, appeliatur alias meti ad promittendum quidpia absolutio praeyarasoria,item M. legitime praestiti, facta in iudi- solutio ad essectum agendi, item ciali sero ex iusta causa ab Ec- relaxatio iuramenti. clesiastico, mediate iurisdictione episcopaIi,vel quas . Haec definitio bona videtur f quia costat exE Absolutione iu- genere & ditare ijs, Iuxta theodiciali iuramenti ricam harioli in I. I. in prin. ff.depromissoria tracta testa. fusius Euer. in sua Topi. inturus ' operaepre- loco a definit. Nam remotis,fucium duxi, sequen ruptis est loco generis : Tabie n. do Ciceronis pre in d.loco.ver.absolucio, ii priino, ceptum in libro primo ossici nu num. 1. Viiscusi Iuramenti, secer-

a nostratibus passim , α nomina' nitur per h*e verba amlutio licetim a Baldo in praeludi js Dudo- nostra ab alis S,Dς non sunt tur

rum usurpatum , eiusdein abso- menti o puta ex ommunicati

Iulionis definitioὴem praemitte- nis,& peccatorum: idem Tabien. re , ut iuxta cundem Ciceronem in d.loco. Ad promittendum, cte. sciatur , quid sit id de quo nostra ut per hoc dignoscatur iuramen-hςc tractatio instituitur quamuis tum, cuius ab Iulionis definitio non me lateat iurisconsulti mo- assignatur,propter assertorium ;a nitum dicontis ' omnen, in iure , tum etiam ut sciaturcomptaehendefinitionem periculosam esse: ra di omne iuramentum adhibitum rum edim est, ut non subuerti ad confirmandum, quod Promi . possit, in L omnis de Ditio . ff. de litur siue conclussae, sue clum reg. iur. quod monitum, seu di- i ue, iuxta ea quae dixi in praeludioctum declarat Ab. in rub. de sent. primo, vcrs. promissorium quod rexcOm. Cum vero idciri Abb. diis N vers. Et ex his , ibi, quia est 3 calfin iure nostro sufficere, quod iuramentum unum . LNitime definitio sustineatur secundum ea praeidui, ponitur proprer itu quae frequentius accidunt,in ruta menta, quae non egent absolutio- de iudi . quem ibi sequitur Deci. ne, quia de se Non sint obligato- , re facit insti. de iure perλ. . n. ria, ad ea quae dicentur infra in uitus autem, cum Glos ver. D par. 3. q. I 1. quasi in fine, in secunmino : idcirco ad definitionem, da limitatione, & facit i. decem, nostrae huius absolutionis iura- ff.de verb.oblig. & quodnot. Bal. menti promissoris deuenientes ; in cap. t. in opposit. a. de iureiuri

omissis alijs abssilutionum spe- & hoc scire essi magni effectus

x propter

44쪽

Pars I. Quaestio I. a.'

propter iudicis prorogationem , ut dicetur ins par.6. Casu I7.de remissi par.uFact.r in foro iudiciali, dicitur ad differentia sacramentalis , quae scilicet fit in foro anime. ex ιuxta eausa , dicitur, quia absque iuxta causa no esset vera, & valida absolutio, nec tutus esset absolutus, quo ad Deu ,

etiam si fieret a Papa , Glos est

ordinariam cap. quanto , de ium

I.COncl. im. I.de sponsal. Ab Eerusiameo ponitur per ea quae dixi in Pra ludio s. nempe ad excludendum Iudicem laicum,& Parte cui praestitum est iuramcntum , quorum scilicet remissio, nihil tangit vinculum iuramenti, iuxta ea quae dicentur inf. in par. 3. q. I.Vercindi recte,& prius in hac

ad secernendam potestatem parentum,& maritorum, qui huiusmodi potestatem circa vinculum iuramenti non habent, ut possit in eis dici vera absolutio, ad ea

quae dicentur in a. par.q. 9. maxime in fi. ZMediante Iurisdictisne Episcopali, Dei quasi: haec verba

ponuntur ad excludendum tum

praedictos,tum etiam Ecclesiasticos, qui talem iurisdictionem no habent,per ea , quae dicentur imsta Par. a. q. q. Et haec definitio probatur in c.verum, de iureiur. ubi probatur, quod absolutio tollit vinculu iuramenti: & ex men te: Rip. in rub. de iudic.nu .a9. Ulterius scire operae precium fuerit ad euitadam aequivocatio-ε nem, quod i haec ipsa absolutio bifariam se habet: nam aut datur pure,& simpliciter, ita ut statim fit plena,& pura absolutio, atque eo ipis operetur effectum suum , scilicet ut dissoluat vinculum iuramenti ri Et ' haec absolutio est multum praeiudicialis , & magni

enectus , quia cx ea Contingere

potest insimul dissolutio obligationis principalis, seu cotrachiis, cui iuramentu adiectum est: apta enim est ex totta tollere obliga tionem,quod cotingit in casibus,

in quibus obligatio nititur solo

iuramento , ut puta, quia nullum alium habet praeexistentem titutam, vel contractum: vel quia contractus cui adiectum est iuramentum, de se nullus prorsus,& inualidus est adeo, ut solo iuramenti vincula obligatio fulciatur, iuxta ea , quae suo Ioco explicabuntun in Par. 3. q. I . Et secundum hunci

principalem modum dicitur simplex, & plena absolutio, de qua extant duae decisio. Guid. pap. s. decis. I o. & 22 3. Aut ' secundo modo datur ab- η solutio, non ut co ipso habeat es- sectum suum, scilicet, ut tollat statim vinculum iuramenti: sed datur sub conditione , videlicet si apparuerit de veritate causae r Ruerificata conditione, scilicet factis plenis probationibus exhibet se veram, & plenam absolutione,& suum plenu sortitur effectum , ad latius explicanda infra in temtia par.q. Io. Et interim fuit con Iditionalis, & tenuit in suspenso vinculum iuramenti, ut habilitatem praestaret impetrati ad agendum, vel excipiendit,idest,ut possit dicere, & opponere mira obligationem iuratam absque metu periurij, quod alioqui tacere nopotuissici propter obstaculum iuramenti, quod sibi os claudebat,

ut in

45쪽

3o De Absel. Foren. Iur. Promiss

ut in proxima sequenti q. fusius 9 explicabitur. Et ideo ' Absol

tio, iuxta hunc secudum modum concessa, peculiari nomine ab es.sectu vocari solet absolutio ad effectum agendi, vel excipiendi rItem absolutio praeparatoria; ite vocari solet communiter relaxatio iuramenti . Veriuntamen Doctores praesertim antiquiores promiscue etiam his nominibus uti solent, videliceti accipiendo absolutionem simpliciter, quandoq. pro simplici,& plena absolutione: Quandoq. pro pradina ria absolutione, seu relaxatione:& quandoque relaxationem pro plena abQlutione. Ego utar pro miscue pariter, re in istincta n mine absolutionis generice , ubi

idem iuris censendia erit de utraque; ubi vero diuersus erit interutramq. iuris eflectus, & determinatio, distinctis nominibus eas nuncupabo, ut Omnis evitetur ambiguitas,& aequivocatio. Et duplicem hanc absolutionis habitudinem, & acceptionem sentit aperte Paul. de Cast. cons. a 39. circa primum. vers. posset etia,lib. 2. pro qua videto, quae latius dicentur in f par. . d.q. Io. vers. Caeterum subtilius. Et haec absolutionis acceptio , atque distinctio obseruanda est, quia prodest ad euitandam obscuritatem, di aequivocationem,quae sepe oritur in hae materia, inij-eiendo scrupulos,& dissicultatemini dictas Doctorum circa eam.

De Absolutione Praeparatoria, seu ad effectum agendi,

vel excipiendi an soluat vinculum iuramenti , & de eius natura ,& effectu. SUMMARIUM.

r Ab sitio praeparasoria , sae ad effectum agendi, via excipiendi

flatim vinculum Iuramenti sed in pendit: Ο nihiIalitid ν με iurament use A. a Ab Iulio ad effectum agendi, et uexeipiendi,dicitur fri ad hiempseparandam , non deciden

3 Absitatio praeparatoria, habilitat iurat ,ut admittatur ad iudieium, non ob L ante tuis, ramento : sed non excusatiHum pia modum a pe-ri non probauit: ct nu. I. ideo Absolutus ad effectum agendi,

wI exelytenai remanet interim nihilominus ligatus is

46쪽

misellan wrimino, ira doctae τBal. ubi supra i non enim in in his iuit simplen , i pura absel rio, sed data subc ditione, si qest, ut dicit Feli. in fic. I. sub nu.

α s. paulo post prin. vers. &in hac varietate. ' nimirum si non . docet de causa, re incidit in iura-UoN M vero in mentum, ut ibi per eum, & clico Fofietisi turi aru jIn an pri. 3. q. Ias Ueri. C.rt Tum Ecclesiasticaru pra- subtilius: & ideo eam dixi adictica frequetior usi- pellari praeparatoriam , seu ad tali q. instaudus - effecture, agendi. siue excipiendi; praedictus erincipa- quia i hunc solii effectum opera lis modus absolutionis dande,se- tur. videlicet, ut aperiat buccam cundum quem dixi dari Αb lu- iuranti, eumq. habilitet, ut iustionem ad evitam Vendi, veil suum agendo, veI ex ci edo proponere possit aduersus iuratam obligationem ad illam retractandam, ex causis iustis id suadentibus , quod sibi alioqui non fuisset

permissium propter iurisiurandi exceptionem, seu periuri impu

tationem .

- st de hoc secundo modo abso . ilutionis dandae, seu de huiusnodi praeparatonia adsolutio. e. agit Galles in tradi. de oblig. ad sor. cam. par. 6.q. a. plene doct. prae- excipiendi, & eam esse conditionalem, & praeparatoriam, equo etiam celarationem appellari ip euius circa eam quaerendum soccurrit de eius natura , & en diu. Et pidimus ' secundum i iqum modum non statim tolli,seu remoueri vinculum iuramenti; sed tantum suspendi r Vnde tunc .

illa absolutio, nihil aliud est, qua

iuramenti su ensio , ut eam v eat Bal. in C. I. nulIM . de tu Tetur. e per Leum hic status C siue. s. de T sertim Felin. in cap. I. de iureiur. dona. inter vir. & xim. & not. in t de Dominus Mum2s in filo trac. l. a. & l. inter stipulantem . s. Δ- l coniis: par. I. Comis. I. cap. a. 8ct Cram. ff. de verb.-1.Solum enim i IA 'n Gaviari in suo opuscu- Praestat habilitatem, ut possit di- ἰ lo de ab i. a iuri & coalit Paul. stuti de validitate, siue inualidi- l de Cast. cons. rsε. lib. a. de ali late contractus, atque ipsius obligationis iuratae; & fit, inquit Bal. ad aperiendam viam inquisitumi veritatis, & non imponit terminum liti, quia ' fie ad litem praeparandam non ad decidendam :& ideo ' si sertur sententia postmodum contra ipsum iurantem, remanet ligatus ut prius iuramento, di est periurus, si non s bi ς & ego infra tractabo Noque tamen Propterea Censenduerit linc species diuersia ab Iutimus, seu alia absolutio ab - ea quae est divinita, quia imo unae sta patet: nam aut obtinet iura tor idem a. absolutus,& tunc vera fuit absolutio , quia repleta fuit probationibus, ad dicta supra q.Prox. verin secundum hunc modum, Diuitiaco by Corale

47쪽

uet. De sol. riser. Fur. Promiss

e is I Iri Institie in Dan. Et se solum disserentia est elaea

De Dispensatione: an sit remedium contra Iuramentum,

aliud ab Abselutione .

s Dispensatio in materia iuramenti, idem es,quod assuum, uni

altari homini priuata. 3 Diθensatio dieitur actas iuri Loonis, O praesuphonit auctoritatem iurisdictionis in dispen

E R et x o pro notitia terminorum, quibus Doctores in hac materia uti

selent quaero de dispensatione et quo termino in hac materia nostra iuramenti vhitur Domin. S t. in trach. de iusti. & iure. lib.8, q. I. art. 9. An sit remedium contra iuramentum distinctum ab absolutione : Et respondetur negat hie quia ' ponitur in materia iur menti pro istautione, & sunt synonim,ut patet ex traditis a So

to d. art. 9. dum quaerit virum vin

culum, seu obligatio iuramenti possit per dispentationem exti gui, concludendo assirmatiue,di que itidem eam attribuit Papae,& Superioribus Ecclesiasticis, quibus selis abλlutionem concedere iure pariter tributum est,ut supra est dictum . Dispensatio.. n. il ut de absolutione est dictum, pertinet ad Iudicemaeu superi rem Ecclesiasticum, & non alte- . iri priuato homini;quia spraesuin i pomi auctoritatem iurisd1ctionis in dispensante, cum sit actus iuris l

ex eius dissinitione tradita a Spe. titide disipensa. s. I .in prin, i

48쪽

Pars I. Quaestio IV.

De remissione, seu relaxatione Partis, an tot bt iuramentum: . Et qnomodo se habeat circa illud.

I Iuramentum promissorium potes relaxari, seu remitti ab homine priuato, seu a parte eui pras tum fuit. a Triaxationem , seu remi Anem

iuramenti a parte duplieiter fleμi eontingit, sellieu ve sua sponte, vel imperio iudieis. iobrigatio primaria ex iuramento aequiritur Deo. mino priuatus , seu pars, qui iuramnum recepit, qualiter iPud relaxet,seu remittat, O nu.

s Iuramentum intelligitur praesitum Deo ter resectum homi nis , non bomini per respectum

Dei.

ε Iuram tum luet principaliter dieatur tendere in Deum,ct Deo aequiri prineipaliter obligario ex isio diraturr tamen intelδε gitur reeipi d Deo ad commoda Bominis,miusfauorepraestatur. Et ideo et Iuramnumsa parte remittitur, i ct retixatur, etiam a Deo re

laxatur .

a ris laxatio iurament acta is par

. te, to Zit tam obtigationem qua ibi pars tenebatur, quam eam qua tenebatur Deo .s Obligatio, qua Deo acquiritur ex iuramento homini prae Ilio, intel igitur habere in se conditionem, si parti placuerit. II NIaxatio iuramenti fleri ροι quandoq. ab homine priuato,ideri d parte etii praesitume I, 9 non d seperiore, etiam

a Papa : et quando, et nu. I 6.rdi s laxatio, seu remi is partis non es dispensatio, seu ab Iulio iuramenti ; sed potius quas remissio, seu donatio δε

- ment seri potes ab eo qui re .repit idud, n dum expre e , - sed etiam tacite, qualiter. Iuramentum etia homini praesitum relaxare, seu dispensare potest Papa quandoque ita quod non ipse homo: O

quando,nta. II. a P. 23.

ri nequit, etiam quod eoncemnat eius commodum tantum, fad illud iurans tenetur etiaalia ex causa, praeter iura

mentum .

ao Iuramenta etiam homini praesitum non potest redi, celd recto imp/diri ab imo homine priuato. ar smisso, seu relaxatio iur . menti fleri nequit ab bomine E priuato

49쪽

priuato, etiam quod rima tum iureiur.& ibi omnes;non videtur, si iuramentum, si iuud renti' quod possit relaxari ab homine . net id, quo2 pertinet ad religio- priuato, praesertim per ea , quae nem,uia cultum Ori. Limita.υt . dicta soni io diffinitione absolu-nu a a. ampria, υι ηαx . - ι tionis'; sed quod ad Papam, velas Remissionem iuramenti nemo sy- -Episcopum pertineat: prout oin bifacere potes, etiam, quod iuud ' p ebat Rom. in I.stipulatio hoe

Nψm respondetur, ' quod per εV Aa R o quarto, hanc remissionem homo non apia an vltra ab Iulio- ponit manum in ipso iuramento, nem per quam sub- neque quicquam se ingerit de il- uenitur iurati con lis , sed solum remittit, & donaetra suum iuramen- ius suum : potest enim suo com- tum a Iudice eccle modo,& fauori renunciare, ut sic dsastico hidicialiter, sit aliud re- postmodum iurans non armetur medium, per quod eidem iura amplius ad obseruantiam iurati aduersus iuramentum succurri menti. Praeterea soluo una cum

valeat. Bal.& Panor. t quod iuram Deo s3 Dic sie,scilicet ' remissio par- praestitum est per respectum homitis, quae iuramentum recepit,seu vis, & non homini per respectum in cuius fauorem iuratum fuit: Dei; ideo 1 Deus recipit iuram. εve in c. I.de iureiur. Et habes exe ad illius homini; commodum, &ωum in Dec. tit. de legato. g. illo remittente, Deus etiam re- τnunc ostendendum, ver. hoc quo- mittit: Ita Bal. in d. c. I. Du. 3. &que notandum , nu. 2 9. quod su- Pan. nu. q. idem in c. a. in sin. dehijcia in infra: & de ea agit Fe- sponsa lim in c. a. in eo L .de spons. Adde Paul. de Cassi conc a roia a Pt hanc ' rcinissionem deu re- visis , & ponderatis omnibus de , laxationem a Parte dupliciter fie quibus supra, prope fi. lib. a. --ri contingit, nempe vel sua sponia tanter dicentem hanc remissionete, Ut in exemplo speculatoris , iuramenti hominem priuatum fa quod insta subiiciam : Quandoq. cere posse, & f per eam tolli tam 2 eam facere cogitur Iudice com- eam obligationem , qua ex iura- pellente, ut in d. c. I. de quo im mento pars sibi tenebatur,quam fra suo loco susius dicetur . illam qua tenebatur Deo: nam mNeque obstat obiectio , quod iIla ' habebat in se conditionem stiuramentum,qnod pr statur Deo; si parti placuerit: nihiI enim 3 quoque,& homini,. quippe l cum aliud quaerit Deus quantum ad omne iuramentum principaliter hoc, nisi si pars, cui fuit iuratum, tendat in. Deum, eiusque prima- vult iuramentum seruari, serue-ria obligatio Deo acquiratur. c. tur; si non vult, non vltra quaerit debitores , & c. di si Christus de Deus: & haec,inquit,probantur to

I. I.

50쪽

Pars I. Quaest. IV.

leg. I. . & post operis. F. de noui

to Et in effectu ' considera,quod pars nihil aliud facit sic remittendo , quam tollere incursum periurij alias imminente ex contrauentione, ut respondet Rom. ubi supra a Felino relatus. Verum quoniam non est perpetuo verum, eam iuramenti remissionem facere posse eum, ad cuius commodum iuratum fuit; ideo ampliori distinctioriq. ex-c plicatione articulus hic explicandus est.

ar Quamobrem sciendum ' est,

remissionem, seu relaxationem siuramenti quandoq. facere posse hominem priuatum. ita quod ii se solus, & non superior, etia Papa, facere valeat, ut in iurameto

quod homo homini praestitit sol-: uendi, quod ei debebat: hoc casu Papa non potest tale iuramentutollere, seu absolutionem ab eo impartiri: ipse vero,cui iuratum est, remittere illud potest: & hoc

accidit non quidem ex minore facultate Papae, neque ex dignitate iuramentir sed ex natura contractus , qui iuramento confirmatur. quoniam enim facultatem non habet Papa loquendo fallem de potestate ordinaria , tollendi alteri, quod uum est;nequit ei iniuriam inserre cui praestitum est iuramentum, illud relaxando i ille tamen, cui iuratum est, potest sibi praestitum iurame- tum remittere; non quod Cum latiorem habeat facultatem, qua

Papa; sed quod est Dominus

noruin suorum': N ideo sicut potest illa donare, sic & obseruantiam iuramenti circa ea remittere. t Quare illa non est dispen- ix fatio circa iuramentum, sed, ut supra dictum est, remissio, donatioque debiti: ita Dom. . in allegato Tract. de Iust. & Iu. lib. 8.

supra responsum fuit, quod istud iuramentum est praestitum Deo

ex resipectu in hominis , & no

omini per respectum Deiaeumq. Deus illud recipiat ad comm dii hominis, illo remitte te, Deus etiam remittit, neque opus est alia absolutione superioris , ut

tradit Fel. in c. I. nu. a.de iureiuri

Et adde,' quod hanc remisso- is nem facere potest is, Cui iuratu est,nedum expresse, sed etiam ta cite; & tacita rem imo etiam, prodest iuranti . cxemplum, si pater, puta, instituat herede siliam, quae iurauerat nolle habere regressum ad bona patris, pu-ta cum nuptui fuerat tradita;poterit petere,quod sibi debetur ex testamento; quia pater cam instituendo, videtur remisisse tacite iuramentit: id tradit Felin. quod dieit esse relatione dignum, in dicto c. I .num. s. ubi ponit Etiam alia exempla : id quod prosequitur idem Fclin. latius per alia exempla declarando, in praeal. C. a. de sponsa. in prima declari ad quartam Conclusionem. Verum quia neque hoc absolute perpetuoque verum est. qu niam 'quandoque Papa relaxare potest iuramentum homini prae- cstitu, ita quod ipse, i illud prinstitu est,minime potest: ideo scie- dum est huiusnodi rei notionem

ex materia super qua iuratur eli

SEARCH

MENU NAVIGATION