장음표시 사용
31쪽
quod non tendat in praeiudicium tertij directe, & principaliter d.
c. cum contingat, ει d.c. 2.in fin.
to quod non sit contra bonos inores , ut in reg. non est oblisatorium , ubi late not. de reg. Iur.in s. intellise bonos moreS natura- Ics,non ciuiles, ut declarat Abb. in Φ.c.si vero, num. 6.in fin.de iureiur. Dictis concurrentibus , de quibus etiam infra suis locis c modius pertractabitur, ruram de iure canonico seruatur generalia ter,& obligationem efficacem, &actionem producit, ut praedixi &ν alibi infra dicetur. ' Atque ins per sustinet actus quibus apponitur quantum n . daremus eos
g inualidos esse de iure ciuili, ladeo quod de line canonico non esset curandum an contractus es 1et nullus de iure communi an de iure speciali; & an sit contra le-fem , vel praeter legem , ut pro-atur in d.c. cum contingat, ubi Doctores praesertim Abb. & in c. quemadmodum, de iureiur. &inc. licet mulieres. eo.in ε. & per Io.Λnd.in c.fin de Bro compe. tua.& plenissime Abb.in disput. stante statuto Ciuit.Senen.Et est communis opinio Canonistarum , Ut testatur Soccin. qui praedicta pie,& eleganter tradit in cos. 77. col. .lib. I. ex Paul.de Castr. in Auth. Sacramenta C. si aduer. vendi.
9 f Amplia , siue verba legis directa sint In.persionam contrahetis,
quia scilicet ius prohibeat personam contrahere, siue sitnpliciter annuli et actum sine selemnitatea lege requisita gestum, ira viroque casu actus sustinetur iuramento, reiectae huiusmodi pretiuicta distinctione Bart. in I. si quis pro
eo : ff.de fideiussquam ridiculam vocant Canoni stae in c. cum contingat praealleg. ubi prysertim
Αbb. Et communis opin. est Contra Bart. teste eodem Soccin. d. cons. 77- col. s. in prin. Et Alex.
in addi. ad Bar. in d. l. si quis pro
Et adde quod circa predicta .,& generaliter in materia iura- meti quicquid iure canonico cautum est, utpote de sua peculiari materia disponete, seruari debet; ro
s & si quid secus iure civili dispo
situm reperiretur , haud quaque attendendum esset; quia ius civ. in hoc falcem mitteret in messem iralienam ' cum iuramentum non si de λro laicali, nisi circa exequutioncm scilicet, ut illud mandare possit exequutioni, ut in C. M. de λro compet. in 6. & ibi Doct. x probatur in c. licet mu- Itlieres t de iureiur. eod. lib.6. ' &sic inutiliter.iura ciuilia , seu le- gen alioqui allegarentur: ut pie pariter,¬abiliter tradit Soc. in praeal l .cons. 77.& Paul.de Cast. cons. Is s. in prin. lib. a. inultimo impressi. Ego tamen eius sum opinionis', ut vix reperiri posse censeam, ut ius ciuile impediat vetetq. Obseruatiam iuramenti,ubi
licite , & honeste illud obseruari potest, & quod in hoc distrepeta iure canonico: id quod Hse demonstrabitur insta in par. 3. q. y.& ibi declarantur omnes leges , quae id suadere videntur. I 3' Porro de pluribus mediis siue modis quibus agitur ad Obseruantiam iuramenti, videas pa- norin. in saepe alleg. repetit. cap. per tuas. num. IS. de arbit. Non pono
32쪽
pono hie, quia non de iuramenti dissolutione , idest Absolution nexu, & obligatione, sed de eius quaerimus.
I Iuramentum, Ut si obligat rium, debet habere tres comiates , scilicet veritatem, iudi-eium, iuri uiam: ct de ra
2 Iuramentum sine suis eomitiabus non babet rationem tur menti , sed pertur ν. 3 Iuramnum ex defectu unius tantum ex dictis suis comiti bus redditur inualidum: tempera, Ut nu. .remis e. 3 Veritat m inesse debere in iuramento qualiter intePigendum sit: Item qualiter iusietum,ct iusitiam:nu. 6.9 7.i o I titia an, ct quomodo inesse dieatur iuramento assertorio. II Iuramentum ne tribus Comitibus redditur falsum tribus ref ε ritibus, fuseeundum tres falsitatis adus suxta desectum sngulorum illor a Comitum : ct qualiter iuxta
vibi speciatim de Promis forio. 3 Iuramentisinis est veritas. 37 Obligatio in Iuramento Pro. missoris ex ipsemet nascitur, ct est eius essectus.
8 Actus agentιum non Ferax. tur praeter intentionem.
io PQ n entis nubae sunt partes, via qualitate .ao Iuramentum Promissorium dupliei respectu veritatem continere debet, scilicet quoad intentionem adimplendicu iuratur, O in ipsa posm
dum exequutione. a I Iuramentum Promissorium dicitur falsum ex defecta e mitis veritatis. a a Periurium mortausemper i eurritur ex Iuramento Pr
mi orto emisso snι intentione adimplendi, qualiscumque ct quantacumque si res iu
13 Iuramentum Assertorium falsum, semper es peccatum a
2 Iuramentum Promissorium .s non adimpletur,non semper inducit periurium, O mor tale peccatum. as Iurans se facturum homiridit ,-I Hiud illicitum, non esperiurus non adimplendo, sed peccauit iurando. 26 Iuramentum, quod impedit ua est Hieuius boni supererogationis, puta se non jure
serum Religionem , non tenetur iurans Areuare, nec si periurus contraueniendos imo pereauit iurando. a I Iuramentum Promissorium , Chi detegitur in matam euntum, seu exitum redunda C re te
33쪽
1 st De Absol. Foren. Iur. Promiss
re, non tenetur iurans adimplere, ct ex hoe non Iis per
tamen impeditiuum maioris boni, nonsit periurus, nee pereat contraueniendo ex causa iditis maioris boni. ast Iuram se adimpleturum iα genere voluntatem asterius, an peccet sic iurando, remis
3ο Periurium euitatur obia,quod in iuramento subintelligebatur ex consueto more ruran tium.
Periurium euitatur ob auctoritatem superioris relaxationem impendentis.
31 Iuramentum promissorium in iudieiali foro praesumitur praesitum eum intentione adimplendi, ae sebinde obligatorium esse, nee erediatur iura uti contrarium a fronti . 3 3 Iuramentum promissorium ex defecta iudieiν redditur inuatidum
3 Iuramentum promissorium ex defesta iudici' vicitur teme-
33 Iu titia proprius intimurique iuramenti promissorij Comes
36 Iuramentum promissorium ex defectu insulaestit eomitis sis inualidum i ct istisitum, ct
iniquum nuncupatur: ct numero 3 γ.3 3 Comi tes illi, sil , veritas,
iudieium, ct i. 'ia cur tu . ramenta praeeipi ibuatur.
praemitto,' quod tu rramentum ad hoc, ut sit validu,& obligatorium, debet esse comitatum tribus illis comitibus , ut vocant iuramenti, videlicet veritate, i dicio , & iustitia, iuxta illud Hieremiae Prophetat, Et iurabunt, Vivit Dominus, in veritate,& iudicio, & iustitia, relatum in cap.& iurabunt, 22. q. I. de in c. & si Christus . s. Iacobus t de iureiur. N in c. anirnaduertendum, 22.q. a. & per Reuerendissimos Patres in Catechismo , in a. praecepto rnon assumes nomen Dei,&c. in 3.
f Et si illa defuerint,nequaqua Aiuramentia in crit, sed periuriuin, inqnit diuus Hieronymus in allegato . c. animaduertendum.' Immo desectus unius eorum 3 tantum, ne dum omnium trium, reddit iuramentum irritum, inualidum , & illicitum , ut adnotat Dominic. Soto in trach. de iusti.& iure iatri allegato lib. 8.q. I. ar. 3.col. a. in prin. N GOB. in summa in tit. de iureiur. col. . in si vers. in summa . & per Card. in
Clem. I. . sin. q. Io. de iureiur. deest communis opinio, ut testatur Curi. Iun.Cons. I l. nu. . N Bapt. Vitalob. incommunibus opin.lit. I. num. 99. Se Eman. Soar. in suo Thesauro receptarum sent. lit. Ι. num. 27o. & Rolan. a valle cons. 68. v Ol. 3. &cui s. 98.Vol. I.&cos.
73.Vol. q. t quod sane intelligen- 4 dum Diuitiam by Gorale
34쪽
dum est cum modificatione,& declaratione, quam ponam infra in
parte .in casu ε. Vers. neque aduersantur.
s f Quod dicitur veritate inesse debere iuramento intellige, idest
conscientiam veritatis , nam veritas rei no sussicit, nisi adsit conscientia r sola vero conscientia veritatis sussicit, c. homines, 22. q. r. & aduertit Glos in d.c. animaduertendum : & not. in d.cap.& si Christus, in vers. in veritate: de iureiuran. & habetur in C
tech. ind. 2. prae c. in F .car. Vercvetamur diuinum , ibi iurat autem falso non is solus.
ε ' Iudiciu intellige , idest prudentiam disicretionis , vel deli
et ' Iustitiam , idest, ut iustum sit
& licitum, quod iuratur : ita notatur in d. c. antinaduertendum :& d.c. & si Christus : & explicat Sol. in alleg. art. 3.& per eosdem Reuerendissimos Patres in Cate
chi. d. 2.praecep.car. 3.Versverum enimuero.
Rationem assignat D. Bonau. t 'quare istis ornamentis iurame-
tum ornatum vestitumq. esse debeat : nempe quia iuramentum ad tria comparatur, videlicet ad
eum qui iurat, & sic debetur sibi iudicium, idest prudentia discretionis : Item ad rem de qua fit, seu quς iuratur,cuius respectu debetur veritas, ut sit adaequatio sermonis &rci. Tertio ad causam comparatur, pro qua fit iuramentum , & ita iustitia in eo requiritur, ut scilicet pro causa iusta fiat. In 3. sentcnt. dist. 39. Et multa quidem ratione tria haec simul Iuramento inesse de-
bent..t quoniam enim per iura- smeninm Deus , qui summa veri tas summaq. iustitia est, in testem adducitur; necessarium ad eius reuerentiam cst , ut id quod tu ratur,primum sit verum; mox iustum & aequum I tertio praeterea itidem requiritur circumspectio Iurandi, ut non leuiter, sed maturo iudicio , & discretione fiat,
derat Sol. in iam allegato art. 3. paulo post principium . Et in iuramento Promissorio hi tres conattes utique sine haesitatione ab omnibus exiguntur.' In Assertorio autem de tertio roillo comite iustitia dubium nonnullu existit, an in Assertorio I cum habeat: videbatur enim cilia Assertorio non esse locus, sed
solum in Promissorio : quia in eo quod promittitur,iustitia esse debet, ut scilicet iustum sit quod
promittitur : Sed in Asturtorio, inquit Caiet. ineptum esse iustitia in assignare , quantum ad rem iuratam : postum cnim ego asserere sub iuramento me, aut illum scelera, quae iniusta sunt opera, patrasse: Et item iurare me esse pransum , quod non est res mala; assero quidem verum, sed tamen inepte dicitur res iusta. Et opinio Caietani vera est, si iustitia reseratur ad rem iuratam : Sed si habetur respectus ad causam iurandi, & ad illam iustitia resera tur , etiam Alsertorio quadrabit: pro quo adeas Domin. Sol. est enim id extra institutum nostru
in d. artic. 3. col. r. vers. De secundo . Qualiter autem iuramentum
35쪽
zo De Absol. Foren. Iur. Promiss
praesidiis destitutum censendu sit
esse saltim iuramentum, siue mauis periurium: qualiterve contineat in se falsitatem , ac proinde sit contra secundu Decalogi pr ἴ-ceptum, Non assumes nomen Domini Dei tui in vanum; vanita'. in eo qualiter comperiatur, explicat Domin.Soto in f pe alleg.ar-II tic. 3. COl. a. in prin. ' Etenim trifariam tunc in eo falsitas contingere potest , seu tres falsitatis gradus considerari possiant, scilicet iuxta defectum, seu carentia trium illorum comitum, singulosa a eorsi respicientes. ' Primus gradus falsitatis est simpliciter in actu respicies primum eomitem veritatem ex Gefectu eius descendes, quando scilicet deest actu veritas in iuramento, ut quia prudens, di consulto intendit falsum asseuerare, siue promittere t id enim contingit tam in Asseri rio , quam in Promissorio , scilicet quando quis pollicetur id, quod non intendit facere , vadit
enim contra mentem, seu Conscientiam , in qua hanc comitem veritate potissimum consistere supra declaratu suit:Et sic actu hoc casu exurgit falsitas . Et vanitas in eo pariter depreheditur ex desectu eiusdem comitis veritati S , nam ubi non est veritas, iuramentum sua euacuatur substantia , &medulla perinde,inquit Soto, a que Avellana nucleo : iure ergo vanum est ; nam frustra, & in vanum fit,cum fine suo eareat uena I 3 pe veritate , i quae finis est iura
Secundus' gradus falsitatis di- i
citur esse in virtute, aut vigor contrariae obligationis, siue contrariae legis, inestq. ex defectu secundi comitis iustitiae , ubi scilicet aliquid iuratur iniquum,puta homicidium patrarer licet enim actu adsit veritas , & sic primus Comes eo, quia illud facere vere intendit; inest tamen falsitas vim tualiter ratione contrariae obligationis , atque contrariae legis qua tenetur falsum reddere quod iurauit, scilicet desistendo: & licet postea sit facturus , iurando tamen factus fuit periurus vigore obligationis contrariae , & alterius legis , quae illum iure ad peierandum deberet inducor . adest ergo falsitas virtualiter , quia consultius esset,ut iuramentum postea salsificaret. Vanitas itidem in hoc secundo falsitatis fradu comperitur in huiusmodi iuramento iustitia eomite destituto , quia e regione aduersatur
scopo, di fini,nempe iustitiae, ad
cuius custodiam concessa nobis est iurandi facultas : quid enim tam vanum , quam Deum testem iniquitatis facere sicuti vana esset oratio , quae Deum ad iram,
Tertius f gradus falsitatis est i ,
in potentia, inestq. iuramento reddens illud periurium ex defectu terti j comitis iudicii , quia deest iudici j veritas : Nam di siquis verum quidem iuret putans
esse verum, leuiter tamen, ac t mere , scilicet, aut citra necessitatem , aud citra cordatam ad uertentiam , ut certior veritatis fiat antequam ivrct, pariterque
quod ad Promissorium attinet, si
36쪽
Inconsiderate , & temere quid promittit,non bene aduertes, an sit praestaturus, licet insit illic simpliciter veritas , est quaedam falsitas in potentia, propterea quod qui sic iurat, in periculo iurandi falsum versatur. Adest praeterea& vanitas consequentes , quia huiusinodi iuratio caret causa iurandi , nempe necessitate , vel magna utilitate, ut intelligunt Patres illud Euangelij Math. s. N Luce s. ego autem dico vobis nolite iurare omnino,ut per Ian sen. ibi in sua Concor. Euang.cap. o. in 1. parte concordiae; sicut vana fuisset Paenitentia , ubi nullum praefuisset peccatum t ita declarat Domin. Soto in praeallega
r. lib. s. dicti sui tract. de iusti. &iure; & Reuerendissimi Patres in
Catech. in iam citato a. praecepto , in a. illius parte, vers. vetamur diuinum. Et e contra si plenius scire cupis qualiter quave ratione vir que iuramenti genus, tam scilicet Assertorium,quam Promissorium praedictorum trium comitum prqsidio , & comitatu filicitum , Ο natumq. e se debeat; ultra iam dicta , vide in Catech.in d. 2.Prxcepto in 3. carta,1 vers. Verum enimuero.
De Promissorio autem, quippe de cuius dumtaxat absolutione , siue relaxatione acturus sum , ut
is aliquid plus addam ' multa quide ratione asseritur debere ade . se illi tres illos comites , videli cet veritatem, iudicium,& iustitiam ; & sine illis nullum , di in ualidum reddi.Nam primo, quod attinet ad veritatem , si iurator non habet intentionem promit
tendi , seu obligandi se ad promissa: neque etiam verum facere postea , quod iuramento confirmat, iam deficiente veritate con sensus , de intentionis , ac item exequutionis , quantum iam ad ipsius animum; euacuatur iuramentum sua substantia,& medulla, Sc merito nullum redditur, nullamque parere potest obligationem, ea ratione ' quia obligatio I in hoc iuramenti genere ex ipso-met iuramento nascitur, de est eius effectus; quia ad iurantem spectat essicere verum, quod suo iuramento promittit, ut Sol. a notat in praeallegata q. I. artic. col. 2. in princ. Ideo ex tali iuramento sua substantia, & formali
sa inessicaci, nullus oriri potest effectus i. q. s. condemnatum. Edere iudi. nec mirum aram cum i ramentum sit actus humanus , si abest intentio iuranti se obligandi, nullum est iusiurandum, quia1- actus agentium non Operantur iapraeter intentionem; Bart. qui id nominatim de iuramento notatini. si quis pro eo , num. Iy.is de
fideiussi. Et item dein extremum super quod feratur, & cadat obligatio; quae cum in hoc iuramenti senere seratur , & cadat super re Iuramento firmatam , qua sciliacet ad ipsum iurantem spectat veram postea facere, ut dictum est, iam non est in huiusmodi iuramento super quam ferri possit, quando nulla est in animo, Se intentione iuratis, ita via illud vulgatum non ' entis nullae sunt par Istes,vel qualitates . t diuus Ede test. mil. Insti. de inuti . stip. in prid.
37쪽
prin. I. impolsbiliust. de reg. iur. xo Ini omni Gq. iuramento prOmis rio duae inlunt, seu inesse de hei veritatis rationes, ncec assertorij,&promissoris, videli t, ut iurando veritatem proferat, idest ut certum in praesenti habeat propositum id faciendi, quod iurat, quod est de ratione assertori; rquq ratio in promissorio iuramento consistit in hoc , scilicet, ut
mons tunc praesens verbo respondeat, ne contra mentem, atque
adeo mendacium iures . Alteraveritatis ratio ipsiusmet promisi sorti propria est, & respicit exequutionem, scilicet, ut postea in cxcquutione, si materia sit licita, id faciat verum,quod iurauit:& sic ratio hςc vcritatis sequitur obligationem iuramenti: ex eo .n. quod iurasti, vinculo te obstrinxisti verum id postea facere in
excquutione . & in utram q. harum veritatis rationum iuramen
tu promissoriu ferri, & in viri'. subsisti certum est adeo , ut si vel utraque,vcl altera deficiat in eo, non sit unde, vel qnomodo iuramentum ipsum ciu'. obligatio subsistat r ut deducit eleganter
Domin. Sol. vidcndus in d. tract. de iust. &iur. lib. 8. q. I. art. 7. Col. mihi s. & col. 2 .sequutus D. Th. a. a. q. 89. art. 7. in sol u. ad primum. facit c. tua . de sponsa.& I. si per errorem, cum nota. T de iuris .om. iud. & tradita per Ab. in c. si vero , num. 9. & ibi per Feli. post illum,col. 3. stuper Gl. iuram. vcrs& declara secundo: de iurei tur. Et ' ex defectu huius primi comitis, stilicet veritatis in ipso
iuramcnto promissorio secudum praedictas rationes considcrati, iuramentum ipsum falsum appella
yers posterior conclusio. Falsitas autem, ut ex praedictis patet, dupliciter in eo reperiri potest, scilicet iuxta quod vel utraque illi deest veritatis ratio, Vel
cum iurat, deest illi mens, S in te'tio implendi, quod promitti: αvel si adfuit, tamen eostea re ipsa non implet: ut distinguut Reuerendissi ni Patres in Cathcc. in
per vers. non periurabis, sol. mihi
Interest tam e multu inter hos duos falsitatis modos . Etenim ' et a primo modo semper periurus est qui quod iurando promittit, non intendit praestare, etiamsi tale id sit quod impleri, vel non liceat, vel no possit, ut in Catech.& Ian. ubi supra : N pen exempla ostendit Sol. in alleg. art. 7. col. mihi s. Iam enim falsi crimen, & subinde periuri3 peccatum commisit in corde suo, quia ita iurando
vadit contra mentem, S conscientiam, & consequenter Contra veritatem, quam in mente .consiste
re supra dictum iuit, ubi actu ipso falsitatem exurgere in hoc 'cassi in huiusmodi iuramento similiter ostensum fuit. Simile est ei quod dicitur, qui vidcrit mulierem ad
concupiscendum, ia nacchatus cst in corde suo . Quo circa peccatum mortale inest semper in periurio iuxta hunc falsitatis modu. Nam ' quemadmodum omne iu- 23 ramentum assertorium falsum s , absque ulla prorsus exceptione
38쪽
. mortale peccatum est, non attenta qualitate, nec quantitate materte', parua sit vel magna; bona
vel mala, ea nimirum ratione ,
quia culpa sita est in eo, videlicet quod Deus in teste adducitur falsi quae iratio peraeque viget in
quacumcl. materia ita eadem ratione in iuramento promissorio iuxta hunc primum modum falsitatis inerit semper mortale ratione veritatis Assertorij, contra quam venit qui Mirans pro mittit sue intentione adimplendi , ut declarat Soto d. artic. 7. col. q. & I. Qualiter autem iurans rem iI licitam, vel vanam teneatur ha
bcre de praesenti certum prop6si tum id faciendi quod iurat, vide re potes per eumdem Soto , Gi
. cet iuxta secundam eam ratione quam iuramenti promissorii propriam esse diximus , non semperperiurus est , nec semper mortaliter peccat, qui in exequutione deficit. Id quod, ut clarius inotescat, sciendum est secundu Ian sen. in loco paulo su p. citat. quod quatuor modis cotingit no adimpleri iuram. sine peccato. Primo ex parte materiae , scilicet si materia Iuramcti no est capax vinculi obligatorij, puta, quia mala
est,& illicita. Vel si promissio contineat omissionem , seu deserti nem boni alicuius supererogatio a I nis . Exemplum primi, i si iurauit quis facere homicidium ra6 Exemplum ' secundi, si iurauerit non ingressurum religionem :Talis enim peccat quidem grauissime talia iurando, non tamen
periurus est ea non adimplendo rQuinimo iurado talia, suit Periurus ex desectu iustitiae, quae deest in tali iura nento: iurauit enim iniustum , quod tenebatur facere falsum Olmaino , x absolute quoad primum exemplum ; & quoad secundum consultius saltem id faceret, scilicet iuramento contra- ueniendo : ut supra declaratum is
fuit: & explicat Domin. Soto in*pe alleg. tract. de iust. lib. 8.q. 2.art. 2. super primo argum. D. Thomae: & infra dicetur super desectu huius comitis iustitiae.
Secundo i modo contraueni- tur iuramento promissorio sin peccato propte Deuentum, vide licet , si euentus sit malus. exem-
plu ponit lans. in iuramento Herodis r Vel item, quia ' impedi- - ηtiuus sit maioris boni: exemplum
ponit in iurante contrahere Matrimonium . Periculum autem mali euentus reperiri facile poterit in iuramento illo, quod praestatur in genere de adimplenda voluntate
alterius , in quod scilicet incidit Herodes huiusmodi illo suo iuramento . De quo ' utrum absque dis mortali peccato fieri possit: vi
Tertio modo ' propter modii soturandi, cui scilicet consueto more aliquid subintelligitur . exemplum, cum aliqui iurant, honorare se inuicem volentes, non precedam per Deum: in his enim,&similibus modis secundum rationabilem communem sensum subintelligitur quantum est ex morideoque non obligant ad morta. le : videas Soto m praeallegata i
39쪽
a I Quarto modo' sine: peccato
non adimpletur iuramctum propter absolutionem , siue relaxationem habitam ab eo qui eam impendere valet. Ita lansen. ex I Caiet. per eum relato in loco
Postremo circa pr dictum primum iuramenti comitem, nempe vcritatem debemus insuper animaduertere,quod licet in praedicto primo casi seu modo, quan do scilicet quis iurciurando promittit aliquid, cum tamen ei animus no sit adimplere promissum, iuramentum sit inualidum, careatq. vi, & efficacia obligandi ex defectu veritatis conscientiae,& consensus , ad supradicta: ni-3x hilominus f in iudiciali soro iuramentum praesumeretur validu, S. obligatorium , nec crederetur eidem iuranti contrarium asserenti: ut notat Sol. d. q. I.d. art.7. col. 23. & peteda esset absolutio rvt tradunt Abb in c. si vero,nu.9. N Fely. ibi col. 3.super Calos. Ueri iuramentum: vers. declara secundo : de iureiur. de quo infra suo loco videndum crit. 33 secundus ' item comes iudicium , si desit in iuramento pro missorio, illud nullum est, & si
primus comes , veritas scilicet adsit: imo & si cum veritate iustitiam tertium comitem coniungas ; tamen si temere sine iudicio, idest inconsiderate sino discretionis prudentia , sed leuiter sine dubita deliberatione emiseris iuramentum; illud non valet, illoq. non ligaris ; quia non
periurium censendum est: adest chim in co salsitas in potentia , iuxta tertium talsitatis gradum I supra declaratum . Ut cum quis id iurat, quod in cius non est potestate: Et exemplum ponit Soto in paupere, qui talentum iureiurando polliceretur. Item in iuramento emisso calore iracudiar, quod alioqui consulto non esset emissum: de quo per Abb. & Fel. in c.sicut ex litteris, di c. si vero: de iureiur.
Et f ex huius comitis desectu 3
iuramentum temerarium appellatur , ut notat Sol. quaest. I. arta
3. libri octaui d.sui tract.de iusti. De quo iuramento temerario insta in A. par.in sexto casu principali specialius latiusq. agetur, an& quando sit obligatorium ,
Tertius postremo comes i iu- 3 1 stilla proprius, & pecuIiaris Intimusq. buius iuramenti promissorij comes est in tantum, ut Caietanus putauerit ipsi soli iuramento pi omissorio iustitiam conuenire, non aute & assertorio,quod& supra adnotavi. Itaque ' si hic ascomes promissorio desit,illud nullum est,& obligandi vi caret. Vt
si quis iurauerit peccatum momtale perpetrare r tunc enim & si veritas , primus scilicet comes adsit, ut quia animus ei sit exequi, quod iurauit: pariter Ν si iudicium alter comes non desit, ut quia deliberate , & consulto
iurauerit; tame iuramentum non
ligat ex defectu d. comitis, scilicet iustiti proinde minime est
in omnibus illis Canonibus ponuntur quamplurima eius exempla,& declarat Domin . Sol. lib. R. q. I. art. p. ciusdem tract. de iust.
40쪽
8e tu. In periurium potius tale iuramentum censeri,falsitatemq. ei virtualiter inesse , virtute scilicet contrariae obligationis, seu alterius legis,iam supra declaratum fuit.
37 Et ' ex huius comitis defectu
iuram.nuncupatur iniquum,& iIlicitum , ut notat idem Sol. d. q.
38 Et ' est notandu, quod hi tres
comites iuramento pro eius maiestate, & dignitate tribuuntur rnam licet cuicumq. virtutis officio competant; tamen ob ingens periculum,quod iuranti imminet tam ob diuinam maiestate, cuius nomen non est temere inuocandum , quam ob linguae humanae lubricitatem, ad iuramenti digititatem potissimum requiruntur. Ita Sot.d.art. 3.ad fin. Porro si cito interim scire aues vltra iam dicta, di ea, quae agen
da sunt insta, quandat obliga- 3stio iura meti promissoris sub rea tu mortalis culpς perstringat iurantem , ita quod necessaria sit absolutio : & f de periurio gene- raliter , an & quando sit mortale, vide eundem SOt.d. art. T. Col. 3. &seq. d.q. I. Et q. 2.art. 3. etenim extra meum est institutum
hic plenius de his disserere;quia ad absolutionem mea dirigitur intentio , atque tractatio, & hac de re quantum sat crit, in ea i
x tabsolutionis a iuramento eognitio , ct eonesis ad Ecclesiastres tu es spectat. x Absolutio a iuramento qualiter , ct eur, stu ad quem em con
de ab Iulion illorum iuramentorum, quae sub illius iuramenti genere continen- a 1 a
me, quod promissorium vocari praefatus sum , nempe quae , vel de se obligationis sunt introductoria, de quibus Barci in saeposupra alleg. l. si quis pro eo. de fideiuss. Vel ad alicuius contractus, vel conuentionis, atqui obligationis confirmationem adhibentur, ut in auth. sacramenta. C. si aduer. vendi. Et in cap. Cum contingat, de iureiur.& cap. licet mul. eo. in s. & cap.
quamuis , de pact. in s. cum similibus. Nam ' ab huiusmodi I iuramentis ilent Iudices Ecclesiastici, ad quorum scilicet i risdictionem pertinet huiusmo-D dic Disiligod by Gorale