장음표시 사용
981쪽
vterque tam actoris quam rei partes sustinet. nia interdicta restitutoria vel exhibitoria sunt simplicia.Ρrohibit riorum alia sunt simplicia , veluti, Ne quid in locosaero fatris quid in flumine publico ripava eius fat: nam actor est, qui petit ne fiat: reus autem, qui facere conatur alia dupliacia, ut interdictum mi pindetis,ct utrubi. g pen. x Quoties extra ordinem ius dicitiar, qtialia sunt hodie omnia iudicia non est necesse a pretiore vivo p interdictum reddi, e ex eo actionem dari, ut olim fiebat: sed perinde iudicatiit sine interdict s, ae si utilis actio ex causa interdicti reddita fuisset. 6.vit. a G1mala in ardi sunt de pos time rei corpor sis, utf--α;aut de quasi posse ione rei incorporalis,ut usus fructus, vel seruitutis r quadam habent admixtam causam proprietatis,
quatenus is interdi io in pusulisne vincis,qui se Aminum esse
b me contingebat etiam ciam agebatur in factum ex ea a interdicti. e Noe interdictum , ut aIta plura a primis verbis edicti
d sub ab aduersario. nihil enim nocet alium vi expume, Aut eum arripuisse alienam possessimum, aut precaris alium rogasse ut sibi possidere liceret.infra hoc tit. 3.retinendae.vercaram uti possidetis. e Subaudi tempore interdicti d. vercnam viI possidetis.s subaudi quod deformitatem vel incommodum asserat. nam ornamenti emus adificare licet.E ne quid in loc. sac. l. 1. g. qiiod ait. g In flumine ρriuato , in riuo , in torrente,hoe interdictum Deum non habet. F. de sum. l. .
h Nota, eum bonorum possesonem,uel bonnum psi orem dicimus, ius sueusionis,non facti-succesionis significari. i sie dictume' ab auctore Saluio Iuliano,qui edictum pre- Ictuum composuis iussu IN Hadriani.
x Alii creditores habent interdictum Salvianum utile, non directum. E. de Salu . interd. l. I .in princ. ipse quoque fundi dominus contra extraneum rossessorem holer utiis inter
I De quibus dixi suprὶ them. 3.membr. r. m His dicitur
982쪽
n Aa res mobiles hoc interdictum non pertinu , nisi consequentiam,si in eo fundo fuerint,vnda quis deiε tus est,cthac rations sint amissa,Ede vi 3c vi arma, l. I .3,illud. O Nam actor est, qui sibi ristitui, vel exhiberi petit, et reus autem est,a quo id Ietitμ - , . s. p Olim prauor interdicta reddebat. γ actiones ac sua: rdabat. Hodia interdicta ipso iure reddutitur, o actu ipso
C A P. XV. De poena temere litigorium s
1 A Ctor, reus,& utriusque partis aduocati coguntur Iu-A Arare de calumnia, id est, se bona fide litigare , quod bonam causam se tueri putant b 31.2 Reus propter inficiationem ex quibusdam caulis In d plum damnatur, lib.3 .e Ic.th--I I .versmmndum. 3 Ex quibusdam causis damnati notantur infamia,ur da- natus furti vi bonorum raptorum iniuriarum,dedito,tute lae actione directa,mandati actione directa e, pro socio,quae actio utrimque directa est. Ex nonnullis causis d non tantum damnatos, sed etiam pactos infamia sequitur: ut furti, vi bonorum raptorum,iniuriarum, de dolo, 3 2. . 4 Omnium amoniim inst tuendarum e principi est vocatio in ius.Sed quibusdam, ut parentibus, haec reuere tia debetur, ne in ius vocentur sine venia , praetore petita& impetrata f. Qui secus fecerit, quinquaglata auIeis Pu
a Exposita sunt tria mHs obἱecta, persona,res, is actis es, ex quibus iudicia constante nune igitur de iudiciis dicendum o prius de priuatis, quam de publieis, quia qua hactenus dicta sunt,ad ius priuatum partinet.In his priuatis iussimissunt. ctori reus,iudex quibus omnibus prascribitur, ut reiata oscios funcantur.Litigantium oscitam est ne temere litigent: ubsterint duo iuris praceptar primum virique litigatori commune,ne mala fide litigent, id est, si sciant se habere m-um c usam: secundum actoris proprium , ne sine veni pratoris ς -s personas is ius vorat,vtrumesis hoc tit. e plicatur, de
scio iudicis dicitur tit. ses Liuia ad primum mi mei, qu
983쪽
misia hamises malamε litigεnt , iureiurando ealumnia, ehem. t. condemnatisne pec-iaria, them. 1. ct infamia
b Non iurant se habere bonam e fam , sia se ita eredereor existimare. Inde a Doctoribus hoc moratur iuramentum credulitatis, quodsi iurarent ita rem se habere, dic.retur iu-
C Non actionibus emtrariis r quoniam ob dolum infamia irrogatur, de quo restulariter non agitur in iudiciis contra-νiis , ut in dir Eth E de his qui noti infam. I. s. vit. quando autem iudicio coontrairio de rupta fide agatur . damnatus infamiam non vitabit. d Id est, ex delictis, non ex eontractibus. F hoc tit.
e Recte instituendarum,mim,institutarum : quoniam insti- ruta litis principium non est in ius vocatio , sed litis con- reflatio. E. rat. rem hab. l. amplius. is. δc C.de lit.contest. I. unie.
f Non semper impetratur, sed ita demum , si actiosamosanosis interdio oriam famosa sit, videliset si labenus I Missima iniuria affectus a patrono sit. ff. de in ius voc. l. sed s hac lege io. f. praetor air. g Et si ta n tum in vire non habebit, corpore poenam ruet. E.
π Y ex non aliter iudieare debet a . iure scripto, aut moribus constitutum est. In princ. α Si in rem actum sit,iudex haec obseluare debet. I. st contra petitorem iudicandum putet,reum absoluat. II. Sixeus sit condemnandus, eum iubeat rem restituere una cum Dactibus III. Si reus non morae faciendae causa,sed iustει dilationem ad rem restituendam petat, certum tempus e ei concedat , dummodo satis fideiutaribus caueat se litis aestimationem soluturum, nisi intra illud tempus rem restituerit.
3 De fructibus haee notenmt. I. Cum malae fidei posse a condeuinatur,eadem penE ratio in fructibus habetur, c siue
984쪽
I3o Selectorum. C A p. IX. De siti per quos agerest , α
τ Α Gere aliquis potest,I.Suo nomine,II. Alieno nomia 'procuratorio,tutorio,curatorio,in prisco 2 mandato constituitur,cum dominus ei reminam agm)nistrare, vel agere . vel defendere a permitti Q uare nec verbis. nee praesentia , vel scientia aduer rarit opus est,f. t. De tutoribus autem & curatoribus constituendis lib. I. tuteIHist m- a Vne alius est procurator actoris, alius rei r nam δε in .euratore ad Iues o iudicia his loquimur, nω δε procurauera a negona extraiudicialia. ε
VIJ nomme conuentus,non eauet iudicatum sol---ψ- , quod in iudicio
anebit utque ad terminum litis, vel iurato cauere, vel Ie-
et satisdare e, pro qualitate personae suae com-- - i liςno nomine agit, si dubἰtetur d an sit proeura-HVe tutor, cel curator,necne, satisdat rem ratam Rominum biturum, F. 3. 'procuratorem date paxatus sit, pro eo solui fideiubere potest 3 ita ut in eam causam ress Obliget ; εc insuper pro sua persona caueat,quini tem Pore lententiae recitandae in iudicium veniet, ut sentelati aetatis fac at,vel, se non veniente, fideiussor a se datus satis- iracset,n. si fuerit appellatum, 3. 4.
4 abs tem defendit, satisdare debet iudicatum solui. Nemo enim alienae rei siue Liisdatione idoneus lenior uatelligitur, 3. F.s Hae satisdationum regulae ubique sunt obseruadae, g. uti. cautio, qua fit datis fideiussorsius, qui sa- Ula.cos.l. I. interis pignoribus coli. boαι 1.3.i ἰbet, .
985쪽
sed eisintlanes pratoria . quales sunt ha, de quἄ- hoe titi a sum. persen s fideiussorum desiderat. me stipui. prael. . . iaest cautio iuratina,qua iureiurando confirmatur,asia es nuda
cautio, seu repromisa, qui fit per simplicem stipulatio m sinamreiura ο, με sideiussoribus, oesine pignori n. cateram in
hoc tractatu regulariter satisdatur,ut hac rubr.indieat,id est, sis exceptis,da quibus Jecialitιr constitut- est, ut iuratoria uiloni,vel promisoni sua commit 'antur. b Cautio indicatum flui ex parte rii conuenti prastaturiae tres habet clausulas, I .rudi tum solis,id est,si eandemn rio sequetur,id solutum iri,quod in condemnationem veneris, a. de re defen cid est, rem . sensum iri, de dolo, id est,
. O rnum immobilium possessores,C.de princip. agenti in reb. I.vu. Caterisati dant datis idoneis fideiussoribus , sed exei-.' piuntur parentes,is patroni a quibus quais mcumque fideius'
sorem accipere oportet Fqai satisd.cog. l. I .f. praetor. b Aut confiat eum esse procuratorem,vel tutoom, vel emratorem : aut constat Aon esse : ut dubitatur. Primo ea- ώ- mittitur sine cautione : quia dominus non potest non habere ratum. Secundo casu repellitur, etiam alis tionem offerat,
'int coniuncta persona, cui permissum est agere sine ma
' dato.Tertio casu de rato cauet.
C A P. XI. De Perpetuis a ct temporalibus. actionibus, s qua ad haredes ct in
haredes transeunt. a Iulles actiones sunt perpetuae: sed eerto tempore ex constiti itioniblis concluduntur Praetoriae partim sunt annales b . ut actio vi bonorum raptorum in quadruplum: partim perpetuae, ut quae bonorum possetaribus , & fideicommiliariis uniuersalibus accommodatur quasi haeredibus,& actio surti manifesti, in princix Poenales ex maleficiis actiones sues merEpoenales,ri actio fluti; siue mixtae c,rt vi bonorum rapto n/baeredibus
986쪽
bregula iter dantur: lexcipitur ad io iniuriarum,& coua alia similis 4 est in in heredes autem non competunt, nis contra defunctum lis contestata suerit. 3. I. 3 Actiones ex contractibus regulariter non solum dantur heredibus, sed etiam contra heredes. Quibusdam tamen ca-sbus e,ubi defunctus dolose versetus est, & mihi ad herede ex ea dolo peruenit, heres non tenetur. vers. alia quando. 4 Si reus tempore litis contestatae condemnari mereatur, de ante rem iudicatam f actori satisfaciat,officio iudicis con uenit eum absoluere. Hinc dictum est , omnia iudicia esse solutoria : non quia semper reus absoluatur . sed quia semper contingere potest,ut absoluatur. a viginta, vel quadragista amnorum. b Anno utili terriminantur. F. de vi & vi ata l. I., .aianus.c IVota appellatione actionum paenalium eontineri Itiam mixtas, suprὶ de leg. Aqu.3. his autem. verb qua ratione. d Mi actio in factum in eum , qui parentem vel patronum sne mensia in ius vocabit. F.de in ius voc. I. pen. e Retulariter ex doti defuncti datur. ex contractu actio in heredε. Tdepos. l. .f. i.& de oblig & adh l .ex contractibus. 9.& de diu. reg. iur. l.ad ea quae. I 3 7. l. hoc iure.I 9 1.in fin.
Excipitur L Actio ex stipula ima iudicio sisti iture sta in
' et Eorum defendendorum causa exceptiones sunt in-λα troductae, ut actio, quae stricto iure competi,exceptionibus aequitate elidatur. in princ' a Qui me metum rei dolum,uel errore id promisit quod non debebatiiure' ciuili tenetur b, sed praetoria exceptione quoὀ metus causa,vel doli mali, vel in factu defenditurigi.
987쪽
Lib. IV. Cap. XIL . 333, uri; i,holiri mutuam accepturus pecuniam stipulam
spopodit, similiter ipso iure tenetur, sed habent exceptionem non numeIarae pecuniae c. g. 2.de quasvra bb s.cap. 4. Qui eum creditore suo pactus est de non petendo,mia hilominus ipso iure d obligatus est.sed pacti exceptione defenditur. g. 3. 3 similiter qui actore deserente iurauit se non debere. vel Tem suam esse e , exceptione iusiurandi agentem in perso
nam, aut rem vindicantem sunmouet. f. 4.
6 Item iudicio absolutus f, si iterum coirueniatur, exceptione rei iudicatae se tueri potest.f. s. 7 Exceptiones diuiduntur, I. In legitimas g. & praetorias h . 3.7.II. In perpetuas seu peremptorias,& temporales seu dilatorias. 3 8.II I.Diuisio ponetur infra cap.prox. Perpetuae, i seu peremptoriae sunt. quae semper agentibus obstant, & semper rem, de qua agitur, perimunt:vt exceptio doli mali, quod metus cause, & pacti de non petendo xj .s Temporales atque dilatoriae sunt, quae ad tempus a rimcent , & temporis dilationem tribuunt: ut pacti ne intra
certum tempus petatur Me poena autem petentis ante tempus, di istum cst M. 3.e.16.thran. I 4.
1 o Quaedam exceptiones sunt stilatoriae ex persona , ut exceptio prociuatoria I. Quidam en m prohibentur procuratoris officio fungi, ut miles, & mulier m. Infames vero tam procuratorem dare, quis procuratores fieri possunt n. f. vlt.
a Exeeptio est actiois exclusio. F. hoe tit. l. 2. bexceptiones, qua mox subijc-tur , nα, ei es , sed pratarii sunt. e Dummodo intra biennium eonqueratur. supra de lit. oblad Id est,iure ciuili, quo iure pacta regulariter null' vim habent. e Idem ses iurauerit petitoris non esse. E de iureiuraud. l. sed si possesso M. I I in princ. f Nom primὸ absolutionem iudieis non Disrare δμ ἰure. sed ope exceptionis. Nota secuno absolutione non perimi na-raernum obligationem , ideoque absolutum, sifoluat, non repe
988쪽
.veluti ne agaturfurti, vel iniuriarum .s eod.L-ρο- ciscar. l.si t bi. II.* I. ut.alia sane iuris, quia vim ters habet, ut exceptio.S.C. Macedoniani, de qua supra cap. 7 them. 1. o Velleiantiquod mulierem tuetur,quapro alio interce t.
F. ad S.C.Velleian L . ct passim .h Ut metus doli, eo pacto, nisi sit pactum legitimum. i Nota non dici perpetuas vel temporales a tempore , mira uia proponi possunt: id est,quia quandocumque vel tantum intra cenum tepus agenti opponi possunt sed ab affectu, id est. quia actionem in perp/tusi perimunt, vel ad tempus differsit.
. Itaque mase Doct. dicunt esse quasdam exception.s anomalas. ut exceptionem non numa ara pecunia.qua exceptis ver i γ
omnino perpetua est quia non disseri,sed perimit obligationem, nec ad rems cit quod biennio finitur, si intra biennium querola delata non fuerit. x Id es de nunquam petendo. I Exceptio procuratoria est, qua praeu ων repellitur,vel quia non est verus procurator,id est, quia non habeι mandatum ; vel quia non potest esse procurater , ut quia est miles .
in Nota mistem ct mulierem a procuratoris oscio arceri e illum ne avicitur a militia:hanc, quia procuratoris oscium mirile est. C de proelirat. l.alienam.18.Excipe,nisi procurat res fiant in rem suam, id es, suam utilitatem. C. eod. l. .l, qui stipendia. 9.
C A p. XIII. De replicationibus.
x QI exceptio iniquὶ noceat,actari per replicatione sue- I curritur. Exempli gratia, si creditor cum debitore pactus sit de non petedo, postea in contrari si pactas de petendo aeetth creditori actionem mouenti debitor exceptionem pact prioris opponere potest:sed hae exceptio 1 creditore eliditur posterioris pacti replicatione. in princia a ulterius suadente aequitate , contra adhoris replicationem datur reo duplicatio.L 2. & contra rei duplicationem actor triplicat. . v & ita ulterius si negotium serat,res Pr
989쪽
3 Exceptionum,quibus debitor defenditur,pleraeque etiafideiussori accommodatur,ut exceptio pacti de non petessor Suaedam soli reo prostiat, ut exceptio cessionis bonoru b g. mis. IIae deutur rei cohaerere,hae veto personae cohettere. sda exceptio. l. 7.a Ad quadrupliciuionem , quincuplation- , b cui bonis cessit, non condemnatur, nisi post celsionem
auid non modicum ac vi ieriti. tum neque tenetur in qu tum
facere potui, non in solidum. supia de Act. S. vlt.
x. TNterdictis praetor iubet aut prohibet aliquid fieri,eum Ide possessione aut quasi possessione a inter aliquos co- teditur. in princ. Unde interdicta appellatyr,quasi inter duos litigantes dicta. 3. r.etimes vlt.id est,inter actorem & reu sine iudice pedaneo. Cum enim praetor actionem dabat, etiam iudicem dabat b , interdictum autem inter comendentes reddebat, nullo iudice dato. 1 Prima interdictorum diuisio est,quM aut prohibitoria sunt ut restitutori aut exhibitoria,L3. I. 13 Prohibitoria sunt,quibus praetor vetat aliquid fieri, quia sunt sequentia interdicta.I. interdictum uti possidetu e ,quo prohibet ne vis fiat ei qui rem immobile sine vitio, kl 'est, aeque vi, neque clam,neque precario d possidet e ,quis miis nus ita possideat II.Interdictum utrubi,quo idem ea tur dem,qui sine vitio rem mobilem possidet.De his duobus inter. .fictis dicam infra them. 8. III. De mortuo inferendo, quo interdicto prohibetur,ne vis fiat mortuum inserenti, quo ius inserendi habet. IV.Ne quid in loco sacro adificetur L V. Nequi/ in flumine publico g rip e eius Di, quῖ peius naui -
4 Restitutoria sunt, quibus praetor restitui aliquid iubet. Talia sunt exempli gratia. J I.Rubrum bonorum duo praetor iubet e bonorum possesseri h restituatur possessio eorum. quae quis pro herede aut pro possessore postaei. Pro herede possidet qui putat esse heredem. Pro possessore autem, quistit hereditatem ad se non vertinere. infra hoc tis. 6.
II. a vi et quo praetor iubet , ut ei, qui vi de pon
990쪽
sessioue landi deiectus est, possessio rest tuatur. d. g. I.vers. rejtitutorio.s Exhibitoria sunt,per quae praetor iubet exhiberi:vt interdictum de liberis exhibendis : quos iubet liberos parenti exhiberi,d. f. I.vers exhibitoria. 6 Secundi interdictorum diuisio, est , quid vel sulit aRipistendae possessionis, vel retinendae , yel recuperandae. 3 2. . Adipiscendae possessionis voeantur, quae ei utilia sunt, qui nunc primum possessionem adipisci conatur:ei vero, qui possessonem amisit,sunt inutilia: veluti, I Interdictio νι rum bonorum, de quo dixis ra them. 3 .membr. I. II Inter .dicthun Saluianwn i r quo utitur dominus fundi x de rebus a colono sibi pigneratis. S. 3-i s Retinendae possessionis sunt interdicta iti possideris, Mitrubi l r quorum illud in immobilibus,hoe in mobilibus rebus locunt habet, utruque autem est petitorii iudici j praeparatorium:quia non potest actio petitoria institui,niit con stet,vtersit possessoriCum & ciuilis & naturalis ratio faciat, νt alius possideat alius a possidente petat.His autem intemdictis vineir, qui tempore litis eontestatae possidet,nisi vi , aut clam, aut precario ab aduersario possiteat. 3. 4.s De possessione haec obiter notentur. I. Commoditas possessionis in eo posita est,qubd in pari causas id est,actore non probante in iudicantur pro possessore.I I.Possidet aliquis vel per se, vel per allu,qui eius nomine in possessione est mille Et eius iuri subiectus non sit,ueluti per colonum,inquili-
. num, depositarium, commodatarium. III.Solo animo possessio retinetur : cum aliquis discedit tanquam reuersurus , licet nec ipse in possessione eorporaliter sic nee eius nomine alius. IV. Adipiscitur quis possessionem vel per se, vel per alium, ut per procuratorem supra lib. t. c. s. em. 6.V. Sol animo sine corporali apprehensione possessio non acquiritur. I. s- Io Recupetandae possessionis est interdictum unde vi. per quod is,qui vi de possessione fundi vel aedium n deiecit,cogitur deiecto,sicht vi aucclam, aut precario a se possidenti, restituere possessionem.Srd praeterea violetus rei occupator punitur ex constitutionibus4upra lib. 3.c.I2.them. 2.&lege Iulia de vi publiea vel priuata.vmea vis.them. .memb.GII Tertia diuiso est, quod alia sunt interdicti simplietaocin quibus alter est actor,alter reus;alia duplici in visus