장음표시 사용
361쪽
3i Certamini Mastu ammei,se . . dignum Inmtrimonium maritale imperium caeteris patibila pausperiorem semper uxorem esse ducendam, idqueri ipsis coniugibus,
atque coniugijs,& familijsatque ciuitatibus conducere. Quod eis nim inquit moderatum est mediocre, immoderato&excedente nimirum in modum ad virtutem praestat. Addit rationem: Etenim singuli semper ad sibi similimum natura feruntur. Vnde disparibus inuicem sibi nubentibus, ciuitas tota&di viij. moribus inaequalis quam maxime redditur. Ex quibus etiam Petrus Godo red. ldro secundo,de amoribuι piutat, ea quae nime nobis euenire velimuri maxime ciuitatibus plurimis accidere, ut idem Megadorus Plautinus modo conquestus est. Quare ridem Megadorus sponsam stridenti diuitem lepide in lude verba Eunomiae sorori respondit: Ego istute Deum re malo νm nostrorum diues uso,
IRas magnas actiones,animos, dotes,δεμία, Clamorer, peria,eburata eis Massa Apurpuram hιImoror qua instruitutem sumptib-riagunt viros. - Eleg, vimitis potioremq; diuitiarum dotem in Amphitti Alcmerui uxor suo marito Amphitrioni exprobat dicens: Nonetoliam bidatem duco esse qua dos diei
Sed padicitiam spudorem: seedatam cupidinem.
Diam metum, parentΜmamorem ρο cognatorum concor diam
Et subdit Sosia: Ne ista adepol ex amussim est optuma.
Et concinit Flaccus: Dor est magna parentum
Hirtinrta metuens alterivi viri' Certosadere,casti π&peccare, Aut etiam mori.
Et alibi Probamque pauperiemsine dote quero: Scilies vives sis Et sine titea v. 'Errursum Megadorus Plautinus ad Euclionem, cum nihil ludis, te se Quod filiae dotis daret conqueritur,esciune dicas.
362쪽
Summodo morata recte veniat, dotata ssatio. Atqui' pauller pauperem ducere non vis, ac ne ducas ipse equi. dem suadeo,nili miserrimus esse velis. Sed sente etiam te parum neq; plus pauperem duxisse iuuabit.ve imperes facilius,quam diuite nam prouerbis' dicitur: Coelibem esse eum qui non litigatiquod quidem semper esse litem& inter esi iuges iurgia non obscure innuit. 4 certebi Cato C Paulam
'secillioniim uitiun communis coniugii domus in luperbiam erositiducis aequalem,aequalitatis iure munita ne digitulo quidem tibi
cedet aequalis:ducis te ditiorem in eiusque domo permanes.sola illa Homina,tu seruus eris,quam si etiam offenderis, migrare hospes e .geris,ut dicit Hieronymus. Sive etiam adagitvice obieceris,non debere canere gallinam ubi sit gallus cilla continuo replicabit, imo in sua cohorte S iugo proprio debetivi Petrus Godo se duibro a scribit. Vnde serecommune
malum fest mala Motistiuolatarimis, fastidiosa pleraeque omnes. min, dici oeta:
derim: vita pudicad Haec sane si adsit, absit, quae huius Comites humilitatem Scm . destiam frangatimiraculum non eritiquod clamat relatum inPare gis ab Alciato Epitaphiumvirum4 uxorem non litigare: nisi quod matura; mi quoniam simus filij irae, ipsi communio parit diteor sadiam etiam inter per istos, sanctos, ut vel beatorum Pauli &B.iGnabae monstrat dissensis apud Lucam scripta e suspicio quam de , intemerata Deipara coniuge habuit Ioseph iustus, donec illi ab An.
.gelo est denunciatum arcanum.
363쪽
Siquidem a paupere grauabitur,diti iii,ut dixci,seruire cogetur,&t, men diuitem dactam quam pauperem pauperi mavis' 3 Certer quidem suaderem inopi, si suae velit consulere saluti, ses istineret ab atroci mulierum ingeniori quia tamen hoc abstinere pauper non potest magis, quam vel diuiths auctus possetimulta ille, si velit quantum sua virtute potest, pacilice vivere, concedat naturae necessitati dico. Nam plura certe ut alias multum cogit egellas, ab inope marito, uxori sint connivenda ditiora: multa condonanda, multa dissimula da pleraque plane parcenda, nonnulla etiam probanda quae omnia sirce minori cum malo secetis,quam si pauperem duxilles. An igi-.tur nunquam castiganda est ullo modo uxor diues pauperio Vereor 3 sanen ne durus sis Demea,vxorem cum redat gueris, durior cum c5tempseris,barbarus si perculseris. Deus enim sociam aequalem natura fecit. Unde lex humana ac di
uina eam domus sociam appellat,laduersis, Cricrim expilat .haere. Si infirma sit,imitare Socratem : si fidelis&casta, ut parem, non ut seruam amplectere,quippe nata ast parere non pavere: paret tamen merito ut libera suo viro,iugo ut barbara non submittitur. AEquam familiae curam gerit, cur ancillam Z Pars tui est in sinu, cur seruam'
Foecunda spes regis est,cur mancipium appellas, Labor praemium,
amor fidem, uteri tumor honorem postulant Iuppiter cum apud Homerum I. Iliad. Iunonem increpuisset, nec monitis ea obsequeretur minas adjicit,non tame ulterius ad verbera progreditur. Quinetiam Cato,quem tamen mulierum hostem fuisse plerique aiunt,v-xorem percutere sine sacrilegio non polle putabat o de eo Plutarchus scribit in Catone Censerio. Cui etiam consentit tes: i endit calum sanctumq- offendit honorem, . . .
Verberat e coelis datisit iste Deos
33 Et plerunquet qui temere ad atrociorem uxorum castigationem prouolant,peiores easreddut,quas patienter ferendo meliores red
Atqui sie, effoeminate homo, an nois sentis sexus natura inhians imperio , quod imperitare conabitur hincque magnus exurget
364쪽
virorum numerus,quibus turpiter domitiabuntur mulieres,ut dicit noster Cynus in La. - testam. nviliae etiam verberabunt forsitan οὐ malitos ut Hostietuis admonet,insum. δειuretur. 3 quomodo verssed cum nram, oec. Quod non tantum Reipublicae,ut dictum eli,nocumei . to veri , sed inde etiam viles&abiecti.omnibusq; contemptibiles maliti nunti tui generis nobilitatem cum sexus vitilis digni- tate amiciunt, maculam cum sexuitum familiae in rimi, ut docuit me .confvsoprocessu 16.voL3.terspecundo respondeo, lib. 1. Quos Ruidem viros deridet etiam Cyn.in L curatorem, Coaede interd atris dicens nim quod cum viri Diui Pauli, ad Eph sis sententia uxores diligere non timere debeant, luit tamen plerique adeo mis erit gallinacei, ut non audeant inutiis uxoribus sibi extrahere sarabui s. O miserimatitelli,quos vere miserrimos, in atrocis dominae misera sqseruitute &turpi miseria constitutos dicit Petr.deBeli. Petr.. Ud.Lcratπem, &ibidem Baldus, itemque Angelus, in legeprima Cod.de his, quipatri veltiis occid quos refert Tyiaquellas,in . . connubgl.
Quocircat connivendum quidem statuo atque moneo esse ali Πquid mulieribus: sed ne sorte nimis uxorius alicui videar, volamque medio tutus, si nimiae fuerint petulantiae, insolentiae, contumaciae, protervitatis. libertatis, lasciuiae in ali)sque viiij honestatis limina transgrediantur, non dico non esse eas, quibuscunque possunt modis coerceri, coercend. is,ita tamen ut leuiora semper praemittamus,&primo quidem emendarerentemus verbis, quod verberibus ne
corrigendum sit metuimus. Quae si non proficiunt demum etiamus modicam castigationem, quae modo ab ingenuis hominibus aliena sit, nee flagellis aut sustibus, i nisi forte propter talem aliquam cau 37 fam, quae ad matrimoniDiblutionem sufficiat, fiat, DD. nostri per
365쪽
plures resertis ampliationes limitationes suo more subiungit, adde Gotofr in Nou. Iir. d. cap. ta Anton. de Rosel in tract.depο-
38 Verum tenimuero nisi commve primum&uniuersale adhibe mus remedium,4 demamus per iura successionum mulierum po- tentiam, nunquam comprimemus earundem fastidiosam arroga tiam,vi certissimam ponis ditioris imminere sibi persuadeat atque confidat seruitutem, aut certe quietem nullam, nullam pacem in coniugio sibi futuram,nisi muliebre imperium patienter perse 'rat,quisquam sibi expectet.Huic itaque malo, quo nullum sere gra riui xlia potest, ut Censorius Cato obueniret, legem Voconiam, cuius supra meminimus, suasit, rogante populum Voconio Saxa tribuno plebis, qua quidem foemioas ab omni iure haereditario e tantibus quocunque gradu eiu Hem nominis propinquis summo veri placuit: item ne ex alterius testamento legatoue plus adtami- nas quam haereditatis quadrans perueniret, neue plus quam qui ex δ' ' haeredibus testatoris minimum ex asse consequeretur, ut in Com ment. add. l. Voconiam Baldoin probat ut sepra in praelud. dia
. o demthoe amplissimis dotibus grauissimum ae praesenti silmum adhaerens Reipublicae malum, ut e sua eluitate Massilienses expet
lerent centum aureorum dotes maximas,&quinque aureorum ve
stes nubentium preciosissimas constituerunt m libro M. Strabo
scribit. 1 Similiter itaq; in omni Reipublicae statu he dotium magnitudine exhauriantur domus,4 moderata dotium erogatione ad pudi citiam magis&virorum obsequium facilius coerceantur, nec illos turpiter sibi subiugare pertentent mulieres, certas de dotibus leges esse,& multo magis ab Hereditatibus arcere sceminas oportet.
366쪽
Acies Virilis istPorro et quintum quod dotiumconstrictione publicum declina 43tur maluin, Minduictu bonum, est videlicet,quod bona paterni liberis amplae dotis occasione non tam facile auferri S desaivilia transierri possunt. Nam cum dotes amplae constituuntur,propter mutuum ea penquod dos vicissim exigit, dotalicium, defunchis patribus tanto saepe liberi praegrauantur onere, ut ad id exsoluendum vix bona paternasasticiant, quandoque etiam quae tenent lauda, salua ea vix consese uare queant, ex quo prouerbium natum est, diuites mulieres pauperes efficere liberos, idiomate nostro Reisibe meiber, arme xi deri Qua de causa illa inter notales potissimum consuetudo primuinualuit' multum sane commendanda ac studiose conseruanda, qua filiabus ex seudo exiguam dotem constituere lent, adeo quidem ut etiamsi quis sertilissimum seudum possidear,raro tamen vltra mille florencis, saepe etiam minus in dotem filiae erogent, ut testitur Hatiman Pist. qu .partesecum , numero decimo octavo, q. Rursum aliud quod est sextum ex eadem dotium & haereditatum amplitudine malum, ac vicissim ex earundem tenuitate bonum ea que mergit: ac videlicet multis inaequalibus in Republica puellis Malijs quidem diuitibus, alijs autem inmodicis tantum facultatibus e 1stentibus, nimia ingetes tum cumulandi diuitias cupiditate omnes, nec sceminae tantum, sed etiam masculi iuuenes atque viri imperulunturi puellae quidem ac sceminae ut facilius inueniant sibi qui nubantiquandoquidem plerosque omnes diuites inprimis inquirere sponas, nec facile pauperes quantumuis alias honestas ullos coniugii socias adoptare puellas procos, omnesque sere aequalium sibi nuptias appetere vident. Sic e contrario quoque viri atque iuuenes, quia vident ditiores puellas procos egenos sere brdidos atque remptui habere, ipsi quoque diuith inhiant,aut saltem similem di iuitis apparatum cum patrimoniliactura ostentant. Vnde ab utraque parte, non solum ut est supra diei uin quo jdam quasi quaestu connubia veneunt: sed etiam nimia irrepita nudomnes diuitiarum cupiditas,quaeipsa quoque valde est Reipublicae noxia: nec minus est turpe in immensum diuitias corradendi studiui quam est quaesitorum immodica profusio sordida. Nam pDisitiro b Cooste
367쪽
331 Certaminis. Masculo aeminei, ree. Nam eum semel haec cupiditas apertam sibi senestram inuenit,
ardens ista pecuniarum sitissexcenta secum mala introducit. Ipsam' prinium malorum radicem scilicet auaritiam animis hominum infigit tum potentia recens ac noua fastum, hic honorum
ambitionem gignit, ex ambitione porro sediti, ex seditione denique Reipablicae lues nascitur. Praeterea sic auctae in infinitum possessiones, inuidiam domi, foris hostem, rugosa in fronte sepercilia, in mente labem odiosam
gignunt. Non ergo debet cuiuis prout vult ditescere licere, sibique gazas cum Reipublicae damno quae rere. Nam i modus & ordo conseruant ciuitatem sed nullo termino fine, ac freno hominum cu- 'piditatibus in diuith posito, nullus erit modus, ordo nullas. Non aureis itaque diuitiarum imbribus epulisque hanc stim&famem extinguere: sed si lubris alicuius sacci&salis medicamine restingue
Quis enim ordo in ciuitate erit, si unius aut alterius libido
mos, villas, agros multorum conciuium deuoret consumat Anseli diuites de epulones in ciuitate viverent' Certe ut naturalis hominis complexio in aequalitate primarum qualitatum ad pondus, ut aiunt, non con consistit, sed in ea proportione, quam requirit sanitas, ita constitutio ciuitatis inaequalitate hominum aut diuiti rum non ponitur, sed in ea proportione, quam aequitasin iustitia postulant. Nam sicut calor, qui bilos conuenit, nocet melancholico, ita diuitiae aut honores, qui uni debentur, alteri sine dispendio ciuita talis accommodari non possimi. Reserenda est igitur& coercenda hominum circa pecunias cupiditas quae aliter existens in moderata atque effrenis ad diuitiarum flumen, ut ad sontem tenderet hoc est, ipsas diuitias, tanquam finem de scopum,non ut medium & instrumentum desideraret.
Quo minus ergo diuiths, neque his magis quam honestati inn ptijs contrahendis tam proci quam puellae inhient:& hoc semper agentes, non tum paucissimi in maximam potentiam 'ua ipsa quoque pestifera latet anguis sub herba contrahant, verum etiam diuitiarum hydropicis sua sitis quodammodo restinguatur, recte omnino atque prudenter singulis suae definiuntur filiabus dotes ae modicae saltem assignantur, maxime in illustribus ac nobilioribus
368쪽
s ut apta facilius modicariim facultatur, meis nubanti
& ipsiqitoque proci non tam sortunarum & facultatum vires quam natalium Manimi dotem in ipsis respiciant atque insuper diuitiae maximae non apud paucos accumulentur, sed antiqua sint,per mediocres cuiusque familiae possessiones inter psis distinct ea que saluae conseruentur , quod crete ipsumquoque non mammum in Republica fortunae beneficium credendum est Etenim tota di uitiarum antiqua eademque mediocris possessio seditionibus inaxime abhorret, haec sola vitam cum virtute degit haec sola ratio nis imperio facillime paret&obrem perat. Haresbia ita Rempublicam temperat is oderatur, ut neque superfluas a vicinis potentioribus appetendas diuitias adhciat, eas que defendere pollessoribus aduersus inuadentes dissicile reddat: neque tam exiguas suppeditat, ut ad propulsandum bellum non siiDficiant, imo pecunijs non tum ad ciuiles usus, sed etiam ad externa pericula necessarijs prospicit non laborare rem familiarem inopia sinit, publicam belligerendi facultate ditat, breuiter mediocri ubique contenta cultu victuque Gelectat, teste Cicerone in libro
. optima ergo ea est ciuilis hominiam acietas, quae ex mediocriabus maiori parte coiisistit, ut late deducit Aristo relis, obro quarto, Duma igitur extenuatio dotium 'aereditarum circa Reminas, saridam pecuniarum sitim in procis restinguit. surru quoque puellarum arrogi aliam comprimit,4 exquisiciorem inter pauperes Scdiuites deice in illis eripit. aditumqae ad eas etiari teni loris μtunae procis aperit. His amplius ipsarum quoque possessionum in
simith antiquitatem de mediocrualem conseruat, quam quidem tanta eo mirantur commoda, ut vel propter hanc solam ab amplis possessionibus arceri scea inas communi hominum societati utilis
imum videri possit. Ex quibus omnibus deniq; hoe quoq; consectarium efficitur,nopois hoc quod vulgo putant aliquod nobilitati decrementum aD ferre, siquandoque nobiles viri ignobilium filias sibi despondeant:
imo ipsam nobilitatem magnum inde incrementum ac robur accipere, eum legibus connubialibus licet egentibus patricijs plebei aum filias locupletes sibivxpres deligere, ut Romae fieri post legem
369쪽
Canutelam empli,nec, dino teste,vllareri ruminet Q mai incrementiam accepisse. pradicti m.
CAΡVT XXXV . . Sexto ultimo, dum dicta differenti sexus illusue ac nobiles in Republica familias ut supra dictum est construant, simul etiam homines illas ad Reipublicae admunis rationem idoneos,viros scilicet,eosque
indigenas, nec non antiqua generis virtute ulentianobiles atque praestantes alere
proauctae ac suppeditare, ni tribus hisd
quentib. capitibus; hoc vero de periculo infelicianaeieruimperio prFip. ira tur.
Natura qui anima doti,inprecessit deterioribαι imperat. Foemiais Deuspectin instruxit dolissed vim negauαSex. - μνιωηr ora imper j instrumenta'mana. r. in muliere re maximum virisestridum, maximepotent bis. ρ niuestatis imperium muliere tenente facile a Miam, mariatos amiliam domeyticum muliercisub asibi arrogarent. γλ Historia de Libussa Bohemorum Regina. N. Inimperante requiriturdignitaι, ν oritas,grauitassiudicium cs consilium, constituti s liberiai ι, oram neutrum est ius si re.
370쪽
deuastatione secuta. Uuampericulosum sit mulieres regnare Bodini traditio. . e nubatsiue no nubat Gynacocrati manet,qui emper
Domestscum imperium nihilompublico commune habee. taminiosumpubditis muliebre imperιum, adeoque contempti- bile. o, Nihilspemisissius eluitati, quam eos quipressnt contemni. 1 Remina natu procorum numero seertaminibi pascuntur. - Vt imperantibusDeminis milia,sic etiam rospubdisturbantur. ac Reginarum libido rudelitas. o συηquampopulus 'necocratiamprobauit. 0 Senatus Carinalium, regnum Neapeoosne adfoeminopem miretsanciuit. Θηεcocrati exempla quadam enarrantur. ud Scotas Regum uxore ne Regina appellarentur quar in citum' ac rauatuor eiusdem nominissemina ad Gynecocratiam adissupa-
a da ratione Eduar VII. Rex Angliae, Francimum imperium sibi arrogarat. iam In Dania Regis creandi libertas es apudregni Principes. υ Deterior est Gynaecocratia,quam Principis velRegis persi ragia electis.1, ' Obiectis.eius, solutis. si in epudiata Angli Regina nuptia petens a Comite Ducterissub
SExto Multimo alia euidens maxime Reipublicae proficua vitilitas, ex frequenti harum differentiarum sexus in successionibus usu emanat:qiiodi videlicet dum illustres nobiles ae honestiores in xae publica gentesvi familias conseruates ropagat,atque confirmat; simul etiam homines,eo' mares polimmum; ios quoq; generoses, potentes, magiianimos,fortes,graues,bonos AI quos,ac nutila non virtute praestantes nobilissimos producit; adeoq; in ipsa R publiea ad ciuilem & salutarem eius administrationem viros maxi- idoneos prosechalitate suppeditat. Quos