장음표시 사용
341쪽
eet propter infirmitatem consil*,tant Imper' summam atque mo Iem obtinere ae sistinere non valeatur sed ob id potissimum lita&perpetuo omnium aetatum usu confirmata videtur, ne per Rumin tum connubia Eastinitates peregrini ad Regni successionem adi- tum sibi facerent. Intolerabilius enim multo esset Gallis ut bonus. auctor aduersus Machiauellitas co n. .cap.vlt.scribit externi Regis.
imperio subijci,quam Gallicae stirpis Reginae;Adeo Gallis inuisa est
peregrina dominatio.Qua domination fortuna vel hominum euupa dicam scilla saepe regna multas in dissidia diuulsas ciuitates abundat exemplis, Aristotel. . Polit.3.&multa domestica recordatur BO-dinus lib.6.de ρη'. Gratulamur itaque Mos merito Germaniae nostrae, hoc dudum in ea quoque inter Principes, Comites, Nobiles omnes qui aliis imperij iure dominantur,siiccessionis ordine introducto aestabilito quo masculis bium ad iurisdictiones est aditus, idem autem praeclusus scaeminis,ne extraneos subditis dominos obtrudant.
t utilesvi in repub.proficuas commonstran das, ostenditur etiam, illa Rrincipu ac Do minorum pluralitatem magis in unitatem
contrahere: ac ne subditi varijs distinsuantur imperijs, sed unius praecipui, vel saltem
marium tantummodo contineantur, atq; regantur, nec etiam foeminarum mancipe
tur imperio efficere.Est enim valde inimica subditis ipsisque non minus infesta Princi' pibus, Principum pluralitas urincipamtus autem Unius communi opinione opti-
342쪽
disin Principia Domino popul optimum vnim imperium multis commendatur. Vbines Deus,Rex Regum, o Dominin dominantium. Vnin ab initio , qui cateris animatib- dominetur, συμ- h s Mna in homine ratione reguntu cupiditat
Vnums*-ntur Dacem cerui. et riparent regi apicula. Iomnum in oriune Dalantes obsera nigrues.
is Fortior spraestantior est istis nita, quam dissersa.
I uterplurespotentes in no eodemque regno adeoi plures ego am Principes,arduum est esse diurnam concordiam. ιδ arparis imperium nonfert. ι Exclusione foeminarum pluralitas Principum diminuitur, c ad paucitatem proindeque nitatem redimin.
ΜAgis autem hinc tertio,& hilariori vultu sibi gratulatur de Iuno summo Imperatore uniuersus Romanus, tu de suo quis que unicovi haereditario Rege Principe atque Domino, cui stabditus est populus.Exultant in Lege Regia omnes ciues Romanis,de, rio summo imperio lata qua ei omne imperium suum &potestatem dedere,cI.f.cum enim,Cde vellur.enues.=.sed squod Principi σ.D- sit de iurinalgent.scis. Liuius b. . . Triumphat Germana Romana illustris ac generosa. Nobilitas,cum in antiquis seudorum usibus,tu etia receptis staturispanis gentiliti,MSestaminaruienunciationibus, quidi Principatus, Comiti
343쪽
Comitatus,territoria continentur des in contrahunt Gil hine
inde subditi si ibantur. in quo ipso quoque sincliti plurimum benLquo igaudeam. 'i' Optimus t enim ac vetustissimus estprincipatus, via videlicti
seper multosam perium,atque omnes antiquas gentes primumRe .gibus obtemperasse constat Cic.lib. 3.Aleob. Idque in terras piimuimperiinomen erat,ut Salustius in Catiam dicit, ut ita verissime Iustinus in bist. pri; fatus sit Principio rerum, gentium nationumq; im- perium penes Reges erat.Vnus est ab aeuo,etitque in aeuum Deus, in&a quo sunt, quae in rerum hac uniuersitate omnia: qui unus omnibus interris Rex summus Olympo pr sidet&dominatur superius omnibus inserius dominantibus: estque solusvi unus optimus, altissi inus&sanctissimus totius mundi Monarcha, in quem unum omnes merito maxime respicimus,&a quo Reges d Principes te
renos bonos ac salillares perimus
Idemicreauit Deus unum tantum ab initio homine,&non pluvies, ut ipse solus Munus esset sup omnes alias erratulas in terris Do F minus. Gen.r. Ipsum vero hominem quae regeret, ael veluti fasces in eo obtinere imperaretque eupiditatibus nam illi ratione quasi
ductricem indidit. Idepost lapsim hominis humano genere inimpulos dilatato,quem exij si ictum sibi populum legerar, esiae-ο perpervnumvidelicet Moysen et, res3. Dauidem,salam rem assi regiatq; moderarivoluit: iiivinatusquees omitte ilia
344쪽
Acia tu sos grues aliaeque non paucae aues unam quam reliquae ὀmnes ordineliterato obseruant. Quanto magis igituro nos inter homines hoc obseruatur , ' in qua re familiari recte atque ordine cuncta geri
volumus ei unum patremfam qui uxoriaiberis, seruis imperet,prς-ficimus:&quam stabilem diuque saluam cupimus Rempublicam. uniusRegis vel Principis Imperio subhcimus, quem omnes pro te reno numine observent,d.ssedis quodprincip.cum milib. Hinc admodum superiorum& naturae aptissimum, quin etiam
multis praeclaris Rerumpublicarum exemplis utilem frugiferum , egregi, 'ue cum sapientum tum diuinis insignitum elogijs, etiam inferiora optime omnes populi regi, uni dum se singuli iub-hciunt regi,credunt: Suntque Allyrij Medi, Persae, AEgypti, Parthi,
Macedones,Celtae,Arabes,Indi,uEthiopes,Schytae,Tartari,iTurcae, Dani, Moscouitae, Galli, Poloni,Brittanni,Africani,nosque Germani,vnum summum Principem omnes , quamuis diuerti iure, amplectentes, agnoscentes, adamantes, pluribus unum secundum scriptorum prudentiam &rerum experientiam ipsamque rationem maxime merito praeferentes. Nam ut Homerus scribit: Egregii 'irtutispater Multos imperitare malum est. Rex ηὐ- esto, V iicino Princep1. Ea Rex, Deus quispiam Romanus elamat Plato,&ex Iove natos Reges effert Callimachus a Ioue eosdem educatos denuo Homer.
Addit quoque Liuiusliseo aue. Regnum res inter Deos homines qiae pulcherrima; alijsque commendant hoc plures alij verbis ci uissimi scriptores Herodotus libros. Aristoteles 1.metaph.Xenophon.in Cyripad. plutarchus, Philo in libro decreat.reg. Apollonius apud Philostratum , Tyaneus, Hieronymus, Cyprianus, Maximus Tyrius in Orat.quos referunt dessequuntur Bod .lib.6.de Repub. q. u.7 1.d Lypsa. Polis. 2.quibus addo Lucanum.
Et ex nostris Anton. de Rosellis in tractiaepotest. Imperariae P D in confirmatisne conclusionispacem stranquistitatem Imperij com- seruari non posse,nisi uniuerunt ab nim imperio Bari in tradi de regimine ciuitauiae, LIM
345쪽
Ratione quoque unum Imperticorpus, unius anima regendio 1 videtur sicuti ab uno Gubernatore una nauis regitur Plurest quia mihi adfers'nolunt male disponi, entia;perniciosa pluralitas Principum,unus ergo Princeps,ut in metaph. Philosophus arguit. J Vbi punitas ibi pax, qui unitatem non quaerit pacem refugit, cap. Nouatianus . quasi I.feriam, p.haec imago,33.qu .F. Quin αis sortiori ac praestantior est virtus unita,quam dispersa,vi plus habet. virium ac dignitatis,estque liberiorvi expeditior iuncta potentia in unum,quam in multos diffusa. De multis trahentibus navim experimentum petamus nisi enim momento vires iungant uniantq; omnes,dissicilius aut nunquam trahunt,arg. isa vulnerarin, siain fadIC. Aquin Insuper est Marduum semper, eodem loci potentiam & concor- Iidiam esse,ut Taciti dixit .annal. Nam qui pares sunt, plerunque eodem sese iure uti arbitrantur. neque sibi inuicem vel latum quod aiunt9digitum cedere volunt. Vnde aemulationes inter eos perpe tuo oriuntur,ex aemulationibus existunt simultates, nascuntur ex iri multatibus odia aperta,ex his seditiones erumpunt, ex seditionibus 38 denique caedes exsurgunt. Et reuerat par in parem imperium non habet;paribus ergo multis male conuenientibus, diinium in sese regnum consistere non potest. Sed quorsum argumcta multa in re manifestari aperta'redamus
Contingat metam missa sagitta suam. Nimirum itaque quam ex Principatu cuiusque regni Principatus, Comitatust siue territorij unius imperiori regimine utilita tem siue subditi siue magistratus habent , eam omnem statuta illa siue pacta Nobilitatis gentilitia proferunt.1 Haec enim imi quibus terrarum diuisiones coercentur, in sa- milhs bona&praedia gentilitia conseruantur, quaesii bditos non in pluresvi sub varios dispergi haeredes atque dominos, permittunis interdum etiam ad unum omne imperium, primogenitum scilicet
Adeoque haec sent, quae saluberrimos in Imperio principarus, quibus sere uniuersus populus Romanus,lmo uniuersiam proges nus humanum regitur,non secus ac ipsa Romam Imperi, fulcra tu .. tu conseruant&stabili t. publicam pacem, tranquillitaten
346쪽
veluti trababaticlauo figunt ipsam denique Imper' Germano Romani aliorumque regnorum potentiam & maiestatem praeclare iuuant,fulciunt atque confirmant.
myrto etiam aliatio ineuidens utilitas,quae ex his differentiis sexus in successionibus emanat, notatur Dum enim Illustres Nota. bile ue hominum ordines, familiaru amplitudinem atque potentiam conseruant, 1imul etiam suas imperio vires quasi ful- cra, quibus4d firmiui me munitur ac sustio netur,custodiunt,erigunt atque confirmant. Quiemadmodum enim masculi familiarii,
sic familiae Magnatum Imperi columnae
Qua occasione etiam quaedam de prohibita prςdiorum gentilium distraei ione, luxu rios a quorundam consumptione hoc c.d
svMMARIA. Nobiles in Republica ordinre atquefamilia sunt veluti Rejusmfulcra qua perfoeminarum exciasionem diuitiis conseruatis ροι- Ut conseruantur.
347쪽
Germanorum iurefere sique- ωρ. Iustinianum, dia genti tia tantum adproximos agnatos deferebamur . Similis apud Polonos lex. Infodis quare pradiorum di actio prohibita. Hudorum re Usudasium praediorumst aianari viari- prohibitum. D Aps Franco Gastos quiasuda vendere Marat saeuia nobiliumD- , miliarium inopia. Legα,neseuda alienare sic Aeriam apud Gani. Aulis sm--
garosiata. initia hareditates distrahere olim Locrense uonpeumittebamia 3 Reprehenduntur nobiles illi,quipradia bonaquesuagentilitiae auitas hareditatas ad explod, tibiae nas dis,ahunt,consumuninperdunt.
ιο iuna est impieta singratitudo erga arentia bona ab illis nobis
relicta in luxuriam conuartere.
νύ putatiliciturgit unt Nobile isti , qua abdominisuri s seruia
x Cohortantu rugi Nobilesyua bona bene co&μην. IN summa sunt haec Illustrium ac Nobiliorum ordiniim in imp rio, haec statuta, siue domestica iuravi pacta de succedendo vel n6 saccedendo, quibus sceminas asuccessionibus excludunt,eo potissi mum nomine Reipublicae utilia, quod his hominibus quasi sempi ternis ac firmissimis quibusdam columnis Resbublica niti videtur: quae si exiles nimis atque tenues fuerint,tametu plures,ingens tamε Reipublicae aedificium sustinere vix possent. Nisi enim opulentia at que diuiths hae rursum suffultae sint,perdissicilis esto lubrica dignitatis &hinc subditorum correctio atque defensio:nam mox ruinam minatur dignitas, ubi hanc paupertatis vilitate patitur auctoritas. Hostium vero vim atque impetum nuda conspicuus egestate suosq; contemptus apud subditos Princeps sue Magistratus , quomodo propulsare, imo ipses subditos si quando seditiosi rebellesque fuerim,quomodo deuellare poterit'
348쪽
propter Prinspum Magnatum, aut si mauli dieser optu
matum,praesertim in Imperio nostro , magnificentia, vigor,autho, ritas atque potestas opibus potentia alitur& sustentatur, aduersus domesticorum&externorum tyrannidem& populi rebellione risortissime munitur. Ita vero Principum Magnatum iam iiij in Imperio suis viribus confirmatis&consistentibus, neq; vel auth ritate vel potentia sua diminutis, ipsum etiam Imperium his veluti fulcris praeclare fundatum a ruina facilius sustinebitur,magis consi mabituro erigetur, atq; his veluti surculis in radicem concretis via gere ae florere diu atq; indies magis excrescere poterit. Et tita quidem Gallorum Hispanorum atque ac Angelorum, Imperia nobilissimarum familiarum collet orum opibus quasi fundamentis stare quibus sublatis facile tum tanta imperia ruitura
Iterum ergo magnum Reipublicae incrementum adserunt haec, familiarum in luccessionibus iuravi pacta domestic utpote quibust gentiles diuitiae masculis familiarum columnis sui eas Euripides vocat freseruantur,&adimuntur forminis, quarum quaeq; familiae 4stiae caput: filiis habetur, ut sup. dictum est,. .proηunciatis ΙyI., v. ,reb signis Ceyl.d. obfra .n. aib.2. Atq, hanc ob causam diuina lege olim obtinuit, ut videlicet non stantum praediorum perpetua distractio siet prohibita, sed etiam ab
omni haereclitario parentum ac proximorum iure, quandiu extaret maressemina submouerentur, it habetur, Num. 27 ta Leuit.2sid etiam hodie in nostra repub usu fieri utilissimum videmus. Qupit autem ne viventibus quidem nulla ratione Moyses per smisit, ut videlicet praedia distrahere possent.id saltem ne testamemeto liceret,ac videlicet legare praediat permissum esset,vna olim ex Tceptis Atheniensibus,texerat. Aetametsi Germania post Roman rum leges testamentarias magna ex parte probauit nihilominus t men ipsi praedia gentilitia ad alios quam iure legitimo ad proximos deserri sere ad Imperatorem Iustinianum, usq; non patiebam tur,aes caterum, Instit.de legit.agnaisuccesso ibbseup. inpraem.
Hodie quoque idem multis gentibus atque regnissimiliare ius
est. Et a Polonis quidem anno I 3 1. lex lata, ne quicquam Omnino.
fraediorum quocunq; iure quaesitorun legare fas sit. N
349쪽
ii Certamin a falculo m&ei,se. De prae ihil autem fiduciariss siueseudis omnis omnino dispo
sitio nedum alienatio vasalli, qua domini concedentis,adeoq; status publici deterior redditur,reddiu potest conditio,consuetudinatioseudorum iure prohibita est, tenore utriusq; constitutionis Impp. riderici Lotnari, de prohibita seudi alienatione,in usibus seud rum: de quibus admonet praecipue DimVestetis ibi tract.ι eudis M. I.c.D.n. inam quidem innis consuetudinem optime introductam dicit textus, in c. Linprin.quac olimseu et oi tum quod πι- falli bonis suis exuti vel diminuti, seruitia debita domino tanquam rebus necessirijs minus expediti, praestare dc explicare non satis c5 mode valeant, per quod etiam honos Impeiij Imperatoris diminuatur qua ratione ne fructus quidem seudi,& commoditates alienare Valallo licere debere, Imperatores est probabile voluisse, in hoc enim datur seudum, ut Vasallus eo utatur, fruatur, non alius,in . hoc autem ipse suffructus Vasallo non allidatus, ut ipse non alius necessitatis tempore ex maioribus laudi prouentibus commoditatibus etiam alijs sit expeditior, ut iterum praeclare Dominus Uuu
seud. an per Loth. tum ne inuitus dominus alium, quam quem ipse forte vellet Vasallum suscipere cogeretur. Qin .defratrib- de nou. benefinuest cum non minus domino Vasallorum, quam Vasallo dominorum,ut paulo ante probauimus perniciosa sic mutatio,vietis
nec dubitant ipsi s Bodino teste quin Francorum nobilitas multo clarior fuerit atque illustrior, si suis legibus atque moribus seudorum acquievissent, ut Germanos. Polonos mispanos secisse vident. Nam cum seuda apud eos nobilitati vendere eaque plebeis emere,Principum veni dicam, an inscitia, licuit etaecuta est patri' clarum gentium inopia. Cui morbo ut occurreret Petrus Britanniae Dux,omnino plebeios lauda nobilium emere subiecta proscriptiora nis paena prohibuit. Ait tametsi Ludovicus XII. Re legem abrogasset eadem a Francisco maiore renouata est similisq; dudum iam etiam apud Anglos lex, anno r98. Hungaros anno I 2χI. lata est. Is uitas autem liae reditates vendere aut alio modo distrahere olim
350쪽
o uti iam,' utinam nec hodie inter nos liceret,plures erigeren-r
tur,&reuiuiscerent illustres& antiquae familiae, quam hac licentia euertuntur: non tot heluonesvi minus frugi nobiles renerirentur, qui de die in diem suffocati, ainta sita patrimonia quali euomunt. Quid multis 'Populus villa in pastiones non venirent, suorum maiorum pagos qui' , sibi sui'; vel inuitus retineret,no in paucorum manus cum mediocritate dispositae transirent possessiones,&in una domo coaceruarentur maximae. Hoc modo, hoc, inquam,
malo antiquae familiae in umbram echo reflexum quasi vocis co- , mutantur. O ingrati& detestandi Bacchatores,impie quod natura, is quod maiores' parentes vestri amoris symbolum vobis reliquerunt spernitis&adiicitis, eoq; antiquitatis Nobilitatis vestrae tim-damentum maioribus, vobis ipsis & posteritati proterue admodum tollitis. Erubescite, erubescite, nec omne quod natura dedit turpi, luxu consumite,hoe perdentes avitamq; levipendentes gloriam,n5virtutis tantum auitaesed etiam naturae spurios vos suspectos reddite Sputatilici gurgites non nati nobiles estis, si lotum abdominiis vos vestro natos nec etiam laudi atq; gloriae creditis Indigni vita i digni honoribus&nomine nobili,indigiis bonis paternis omnibus acceptisq; beneficiis.indigni deniq; ciuitatis iure tutela magistr ius,indigni ipse quoque magistratu, si eadem non digmi rependere gratia cogitatis, sed ingratitudine maiorum gloriosa obliterare nomina,praeclaram abolere memoriam, passim Tusculana, Pompei nasiaq; vetustissimarum gentium vexilla &insignia abripere atque
deheere, omniaq; vetustatis monumenta delere, adeoq, ordines in Republica peruertere, imperissundamenta destruere ruinam construere. Si hoe selum est animi vestri propositum atq; studium, tanquam ignauum,contagiosum pestistrum Reipublice pecus non decus,non praemijs sed poenis dignr, damnandiq; ad remos potius qua ad honores euehendi estis. Audite ergo quicunque praeclara stirpe
prognati estis, in diuini Platonis Menexeno siue oratione nebri, Socratem, grauiter in haec vos verba ad imitandas maiorum vestrorum virtutes admonentem; existimate quae ipsos quasi audiretis parentes in hunc modum vos enixe materne cohortantesvi roga-ites ac videlicet cum ipso Socrate dioetes. Quod ex prςclaris parentibus orti estis,ofiiij, egregia nostra praeclaraq; gesta,&pro patria ,
Mentissime suscepta atq; subita gravamina atq; pericula testantur. Nobis