장음표시 사용
371쪽
. 31 Certaminis astulosaeminec . dignum in matrimonium maritale imperium caeteris patibus patris periorem semper uxorem este ducendam, idqueri ipsis coniugibus atque coniugijs,&Emih satque ciuitatibus conducere. Qu'de . nim inquit moderatum est mediocre, immoderato&excedente nimirum in modum ad virtutem praestat. Addit rationem: Etenim singuli semper ad sibi similimum natura runtur. Vnde disparibus inuicem sibi nubentibus, ciuitas tota&diuitho moribus inaequalis quam maxime redditur. Ex quibus etiam Petrus Godosted.ldro secundo,de amorib- pMaiae, ea quae manime nobis euenire velimus, maxime civitatibus plurimis accidere, ut idem Megadorus Plautinus modo conquestus est. Quare ridem Megadorus sponsana suadenti diuitem lepide in hare verba Eunomiae sorori respondit: Ego virtute Deum re malo tim nostrorum diues s. satis, νώ magna actiones,animos, dotes,d'siles,
Clamom, peria,eburata vehiculassat eurpuram hιImoror qua inseruitutem sumptibin redigunt viros.
- Et egregiam virtutis potioremq; diuitiarum dotem in Amphim. Alcmena uxor suo marito Amphitrioni exprobat dicens , nego tam mιόνι darem dura esse qua dos dieitur: Sedpadicitiam cspudorem essedatam cupidinem.
Diam metum,parentum amoremta cogna torum coηcor .. . Hamambimorigera, atque ut muηis sim boni prosim impro' Et subdit Sosia:
Neista ad olexamussim est optuma. - ... Et concinit Flaccus: . .ms est magnaparentum
Probamque paveris ne rite quam Scilice ut vel se sit sine tite dies. Eriursem Megadorus Plautinus ad Euclionem, eum nihil habe re se quod filiae dotis daret conqueritur,dicit:ne dicas.
372쪽
Atqui' paueer pauperem ducere non vi, ac ne ducas ipse equu. dem suadeo,nili miserrimus esse velis. Sed sin te etiam te parumnem plus pauperem duxisse iuvabit ut impere facilius,quam diuitemnam prouerbior dicitur: Coelibem esse eum qui non litigat,quod quidem semper eun litem,& inter co iuges iurgia non obscure innuit. A dit certe M cati Censi qua 'o inh
it,duciis remes Meedet aequi φώducis te siti orentin esusque domo permanes.sola illa
domina,inseruiiseris,quam si etiam offendisi migrare hospes eo. geris,ut divit Hier mira siue etiam adagis vice obieceris,non debere canere gallinam ubist gallus cilla continuo replicabit, imo in suacohorte iugo proprio debetivi Petrus Godost obro a scribit. Vnde serecommune malum Dul. mala uxor. stitiobe,rixosae, Astidiosae pleraeque omnes. nam . dicit Poeta: turam expeliasuervatamen juerecurrae.
Quae dos matronis, leni inares , Petro istos essit -- derim: Vita pudica. Haec sane ii adsit, absit, qua huius Comites humilitatem Bem . destiam frangat,miraculum non erit,quod clamat relatum inPare 'ciis ab Aleiat Epitaphiumvirum&vxorem non litigare: nisi quod matura; met quoniam sumus filiitrae, ipsa communio parit discor so diam etiam inter perfectos, sanctos, ut vel beatorum Pauli &Barnabae monstrat dissensis apud Lucam scripta es suspicio quam de , intemerata Deipara coniuge habuit Ioseph iustiis, donec illi ab Am gelo est denunciatum arcanum At quodnam inquis pauperi stras medium,qui sie semper he hocimpedimentum, nec ullum maius, quod neque pauperem nec diuit etiamsi mingat, orc ducere commode videtur posse.
373쪽
Siquidem a paupere grauabitur,diluti,ut dixti,seruire cogetur,&tamen diuitem ductam quam pauperem pauperi mavis' ι Certer quidem suaderem inopi, si suae velit consulere saluti, se sustineret ab atroci mulierum ingeniori quia tamen hoc abstinere pauper non potest magis, quam vel diuiths auctus posset,multa ille. Ii velit quantum sua virtute potest, pacifice vivere, concedat naturae necessitati dico. Nam plura certe ut alias multum cogi Hestas, ab inope marito, uxori sim connivenda ditiora: multa condonanda, multa dissimula-d pleraque plane parcenda, nonnulla etiam probanda; quae omnia sortie minori cum malo secetis,quam si pauperem duxilles. An i - . tur nunquam castiganda est ullo modo uxor diues pauperi Vereor 3 sanet ne durus sis Demea,vxorem cum redalgueris, durior cum c6tempseris,barbarus si percusseris. Deus enim sectam aequalem natura secit. Vnde lex humana ac di
uina eam domus sociam appellat,Ia. uer , CAcrim expilat .hare. Si infirma sit,imitare Socratem : si fidelis&casta, ut parem, non ut seruam amplectere,quippe nata ast parere non patere paret tamen merito vili Oera suo viro,iugo ut barbara non lubmittitur. AEquam
familiae curam gerit, cur ancillam DPars tui est in sinu, cur seruam' Foecunda spes gregis est,cur mancipium appedias stabor praemium, amor fidem, uteri tumor honorem postulant Iuppiter cum apud Homerum L Iliad. Iunonem incre pulsi et nec monitis ea obsequeretur,minas adficit,non tame ulterius ad verbera progreditur. Quinetiam Cato,quem tamen mulierum hostem filisse plerique aiunt, xorem percutere sine sacrilegio non polle putabat ot de eo Plutarchus scribit in Catone Censer. o. Cui etiam consentit,a
insendit calum sanctumque offendit honorem, ' Vxoremsaua quiserit quemanu. Ab is estferrumquesuam quicunquepuellam
33 Et plerunquet qui temere ad atrociorem uxorum castigationem prouolant,peiores eas reddut,quas patienter serendo meliores redderenta
Atqui sie , effoeminate homo, an noh sentis sexus natura inhians perio, quod imperitare conabitur, hincque magnus exurget
374쪽
sectis Virilis ' i'. virorum nil merus,quibus turpiter dominabuntur mulieres,ut dicit
noster Cynusan La. .detestam. multae etiam verberabunt sorsitan malitos, Hostietuis admonet,inAm. de iureiur.3 quomodo versi edtacum merare,c c. bd non taruum Reipublicae,ut dictum eli,nocumei . to velit , sed inde etiam viles de abiecti.omnibusq; contemptibiles malit inunt, tui generis nobilitatem cum sexus vitilis dignitate an i. runt, maculam cium sexuitum familiae tui runt, ut docuit
Ne .confvsoprocessu 16. voLy.ve pecundo respondeo, lib.s. Quos quidem viros deridet etiam Cyn.inet curatorem, Coaede interd a tr. dicens nim quod cum viri Diui Pauli, ad Ephesis sententia uxO- res diligere non timere debeant, intramen pleriique adeo miseri&gallinacei, ut non audeant inuitis uxoribus sibi extrahere sarabul S. O miseri maritelli,quos vere miserrimos, in atrocis dominae misera seruitute,turpi miseria constitutos dicit Petr.de Be P. Petr.rn d.Lcuratorem, & ibidem Baldus, itemque Angelus, in legeprima, Cod.de, IV, qu patr velliis occid quos reserta laquellas.in ιι connubgL
G upcireat connivendum quidem statuo atque moneo eise ali 3 squid mulieribus: sed ne sol te nimis uxorius alicui videar, volamque medio tutus, si nimiae fuerint petulantiae, insolentiae, contumaciae,
protervitatis, libertatis, lasciuiae in aliisque vitiis honestatis limina
transgrediantur, non dico non esse ealiquibuscunque possunt modis coerceri, coercendas,ita tamen ut leuiora semper pravaaitramus, dc primo quidem emenda retentemus verbis, quod verberibus ne corrigendum sit metuimus. Quae si non proficiunt demum etiam 3s modicam castigationem, quae modo ab ingenuis hominibus aliena
sit, nec flagellis aut fustibus, i nisi forte propter talem aliquam cau 37 iam . quae ad matrimpiath lutionem sufficiat, fiat, DD. nostri peta
375쪽
plures resertis ampliationes limitationes suo more subiungit, adde Goto fr in Nou. Hr. d. cap. l . o Anton. de Rosia intract.depotest. p. 2 Papa. 38 Verum tenim uero nisi commve primum&uniuersale adhibeamus remedium,4 demamus per iura successionum mulierum potentiam, nunquam comprimemus earundem fastidiosam arrogatiam,& certissimam spongae ditioris imminere sibi persuadeat atque confidat seruitutem, aut certe quietem nullam, nullam pacem in coniugio sibi futuram,nisi muliebre imperium patienter pers rat quisquam sibi expectet.Huic itaque malo, quo nullum fere gra-39 uius vise potest, ut Censorius Cato obueniret, legem Voconiam,
cuius supra meminimus, suasit, rogante populum Voconio Saxa tribuno plebis, qua quidem sceminas ab omni iure haereditario extantibus quocunque gradu eiusdem nominis propinquis summoveri placuit: item ne ex alterius testamento legatoue plus ad foeminas quam haereditatis quadrans perueniret, neue plus quam qui ex haeredibus testatoris minimum ex asse consequeretur, ut in Cominment. add. L Voconiam Bald in probat vi sepra in praelud. ductum est.
K Idem thoe amplissimis dotibus grauissimum ae praesentissimum
adhaerens Reipublicae malum, ut e sua ciuitate Massilienses expellerent centum aureorum dotes maximas, quinque aureorum vestes nubentium preciosissimas constituerunt, ut libro . Strabo seribit. Similiter itaq; in omni Reipublicae statu hedotium magnitudine exhauriantur domus,4 moderata dotium erogatione ad pudi- citiam magis virorum obsequium facilius coerceantur, nee illos
376쪽
turmalitin, Minduictu bonum, est videlicet,quod bona pater--- liberis amplae dotis occasione non tam facile auferri, de familia transserri possunt. Nam cum dotes ampla constituuntur, propter mutuum sem Der, quod do vicissim exigit, dotaluium, defunctis patribus tanto saepe liberi praegrauantur onere, ut ad id exsoluendum vix bona paterna fassiciant, quandoque etiam quae tenent seuda salua ea vix conseruare queant, ex quo prouerbium natum est, diuites mulieres pauperesessicere liberos, idiomate nostro Reiche meiber, arme Mimder. Qua de causa illa inter nobiles potissimum consuetudo primuinualuit' multum sane commendanda ac studiose conseruanda, qua filiabus ex seudo exiguam dotem constituere solent, adeo quidem ut etiamsi quis fertilissimum seudum possideat, raro tamen vutram ille florenos, saepe etiam minus in dotem filiae erogent, ut te statur Hatiman Pist. quast.parascunda, quaest. 3 . numero decimo
OIDuo, csse ' Rursum aliud quod est sextum ex eadem dotium haereditatum amplitudine malum, ac vicissim ex earundem tenuitate bonum eaque mergit ac videlicet multis inaequalibus in Republica puellis Malijs quidem diuitibus, alijs autem inmodicis tantum facultatibus ex
istentibus nimia ingetes tum cumulandi diuitias cupiditate omnes, nec sceminae tantum, sed etiam masculi iuuenes atque viri imperu luntur; puellae quidem ac Reminae ut facilius inueniant sibi qui nubant, quandoquidem plerosque omnes diuites in primis inquirere sponsas, nec facile pauperes quantumuis alias honestas ullos coniugis cias adoptare puellas procos, omnesque sere aequalium sibi nuptias appetere vidcnt. Sic e contrario quoque viri atque iuuenes, quia vident ditiores puellas procos egenos sere sordidos atque comtemptui habere, pu quoque diuith inhiant,aut saltem similem dia uitis apparatum cum patrimonis iactura ostentant. Vnde ab utraque parte, non solum ut est supra dictum in quo dam quasi quaestu connubia veneunt: sed etiam nimia irrepit apud omnes diuitiarum cupiditas,quaeipsa quoque valde est Reipublicae
noxia: nec minus est turpe in immensum diuitias corradendi studi
u quam est quaesitorum immodica profusio sordida.
377쪽
Nam cum semel haec cupiditas apertam sibi senestram inuenit, ardens ista pecuniarum sitis sexcenta secum mala introducit. Ipsam' prinium malorum radicem scilicet auaritiam animis hominum infigit: tum potentia recens ac noua fastum, hic honoruiri ambitionem gignit, ex ambitione porro sediti, ex seditione deni . que Reipublica lues nascitur. Praeterea sic auctae in infinitum possessiones, inuidiam domi, o ris hostem, rugosa in fronte sepercilia, in mente labem odiosam gignunt. Non ergo debet cuiuis prout vult ditescere licere, sibique gazas cum Reipublicae damno qttierere. Nam modus&ordo con- seruant ciuitatem sed nullo termino fine, ac freno hominum cupiditatibus in diuith posito, nullus erit modus, ordo nullas. Non aureis itaque diuitiarum imbribus epulisque hanc stim&famem extinguere: sed si lubris alicuius succi&tilis medicamine restingue-
Quis enim ordo in ciuitate erit, si unius aut alterius libido
mos, villas, agros multorum conciuium deuoret consumat Zan soli diuites&epulones in ciuitate viverent Θ Certe ut naturalis ho-
minis complexio in aequalitate primarum qualitatum ad pondus, ut aiunt, non con conlistit, sed in ea proportione, quam requirit sanitas, ita constitutio ciuitatis inaequalitate hominum aut diuiti rum non ponitur, sed in ea proportione, quam aequitasin iustitia postulant. Nam sicut calor, qui biloso conuenit, nocet melancholico, ita diuitiae aut honores, qui uni debentur, alteri sine dispendio ciuit, talis accommodari non possunt Reserenda est igitur& coercen da hominum circa pecunias cupiditas , quae aliter existens im moderata atque effrenis ad diuitiarum flumen, ut ad fontem ten-
deret: hoc est, ipsas diuitias, tanquam finem&scopum,non ut me- diuin&instrumentum desideraret.
Quo minus ergo diuiths, neque his magis quam honestati inn ptijs contrahendis tam proci quam puellae inhient:& hoc semperi agentes, non si him paucissimi in maximam potentiam 'ua ipsal quoque pestifera utet anguis sub herba contrahant, verum etiam diuitiarum hydropicis sua sitis quodammodo restinguatur, recte omnino atque prudenter singulis suae definiuntur filiabus dotes, modica saltem assignantur, maxime in illustribus ae nobilioribus
378쪽
sam iiij , ut, ipsae facilius modicarum facultatum procis nubanr, ipsiqiioqite proci non tam sortunarum & facultatum vires quam natali ii in M. alii mi dotem in ipsis respiciami; atque insuper diuitiae maxuna non apud paucos accumulentur, sed antiquae semper&medioeres curiisque familiae possessiones inter psis distinctae at- qtie saluae conseruentur, quod certe ipsum quoque non minimum in Republiea fortuna beneficium credendum est. Etenim sta adiuitiarum antiqua eademque mediocris possessio a seditionibus maxime abhorret, haec sola vitam cum virtute degit: haec Gla ratio nis imperio facillime paret Mobremperati Hreseu ita Rempublieam temperat moderatur, ut neque
perfluas aviculi, dc potentioribus appetendas aluitias adijciat, eas que de dere possviseritas aduersus inuadentes dissiciis reddat: meque tam exiguas suppeditam Had propuliandum bestum non sin ficiant, imo pecunij non silum adciviles sus,sed etiam adore M pericula necessarus oros est: non laborare rem familiaremino pusnit, publieam belligerendi, cultatessitat, breuiter mediocri ubique contenta cultu victuque delectat, teste Cicerone,inet Ara
optimaergo ea est ciuilis hominiam secietas, quae exmediocriuarus maiori parte consistit, ut late deducit Aristo elis, obro infra, Mum figit extemiatio dotium 'aereditaritin circa Reminas, o aridam pectiniarum sitim in procis restinguit. lines quoque ἡμlarum arrograitiam coiri primir, exquisicionem inrer pauperes&diuites delectu, illis eripit, aditumqcie ad eas etiam tent loris Glunae procis aperit. His amplius ipsarum quoque pollessionum in familijs antiquitatem Ac mediocritatem conteruat . quis minuidem tanta comitantur commoda, ut vel propter hanc solam ab amplis
possessionibus arceri stea inas communi hominum societati villis imum videri possit.
Ex quibus omnibus denesq; hoe quoq; consectarium efficitur,no posse hoc quod vulgo putant aliquod nobilitati decrementum aD ferre, siquandoque nobiles viri ignobilium filias sibi despondeant: imo ipsam nobilitatem magnum inde incrementum ac robur accipere, eum legibus connubialibus licet egentibus patrici js plebei
.aum lilias locupletes sibi uxores deligere, ut Romae fieri post legem
379쪽
de stationassecuta. r. ' uampericulosum sit mulieris,inare Bod ni traositio. is gina e nubatsiue nomisau Gy cocratia manet,quissemper imperbium retinet. ι λε' Domestιcum imperium nihilcumstablico commuis babae. ιπι ρηοminiosumsubditis musiebre imperium, adeoque contempti-- bile. 1 Nihilspemicis Metuitati, quam eos qui resimi contemni. x Remina natu procorum numero seertaminibu passantur. a mimperantibuUaeminis milia cetiam re ubdisturba niuris Reginarum libido scrudelitas. aa Mν unquampopulus Gynaeocratiamprobauit. an Senatu Carinalium, regnum Neapoisornead misopem miremanetuit. Θηa cratia exempta quaedam enarrantur. an A. ud Scotor Regum uxores no Regina appetarentur quar in citum' as uatuor eiusdem nomini oeminae ad Gynecocratiam adituspa-
a Maratione Eduar III. Rex Angliae, Francreum imperium sibi arrogarat. Σ Insania Regis creandi libertas es apudregni Principes. Deterior est Gynaecocratia quam Principis velRegis perse ragia electio.
Obiectis.eius, solutio. si 'epudiata Anglia Regina nuptiaspetensa Comite Ducheriosu
SExto dc vltimo alia euidens maxime Reipublicae proseuautulitas, ex frequenti harum differentiarum sexus in successionibus usu emanat:quod i videlicet dum illustres nobiles ae honestiores in LR publica gentes familias conseruatffropagat,atque confirmat; simul etiam homines,eosq, mares polimmum id hos quoq; generoses, potentes,magnanimos,sortes,graues,bonos quos,abnuula non virtute praestantes nobilissimos producit; adeoq; in ipsa R publiea ad ciuilemo salutarem eius administrationem viros maxi me idoneos profert litatq; suppeditat. V 1 Quos Disitiro b Coral
380쪽
ns Certaminis Mascu&foeminei,s. QD utique collapsis in Republica extinctisque illustribus,nobilibi is ae honestioribus Lmilis , nec tam genere bonos, nec tam opibus atque diuiti, potentes,nec tam virtutis antiqui& laudis auitae studiosos atque cupidos, nec tam praestantes ingenio animo fortes, iliciam nomine magnos&autia oritate pollentes, denique quod summum est, neque indigenas eos&iam morum ciuitatis expertos, i)sdemque adsuetos habere liceret, sed magno non cum, riculo solum, sed etiam dedecore ciuium domesticorum ab exteris& peregrinis intra moenia patria aduocare necellum esset qui Remin publicam regerent Quen omnia cuiuis imperio ac Reipublicie si ' gula magna, maxima vero iuncta simul omnia incommoda atq; pericula adferunt. Sive enim mulieres non viri; siue alionigeni non
patricij, siue plebeij, pauperes&abiecti . non honestiores,ditiores atque nobiliores , siue ciuilium rerum ignari imperiti, non experiti, non experientia moribus ac virtutibus expoliti ad Reipublicae gubernacula sedeam 'ssime semper subditorum saluti cons
Sunt igitur communi eorum, qui politicarum rerum scientiam profitentur, suffragio, honores S munera publica non peregrinit; sed domesticis ae natis ciuibus, multo minus autem mulieribus, sed viris, atque ex his tantummodo potioribus atque dignioribus com
mittenda ac deserenda. Sed de singulis separatim & hoc eapite de mulieribus praecipue dispiciemus. Viros cum primis rei publica praeficiendos effri&quam longissime mulieres a curiae limine arcendas intraq; parieres esse continendas quantumuis genere nobilissim siue etiam diuith potentissim vel etiam virtute praestantes sint, non opinor magni aboris est
Vetus haec est sapientia ab omnibus omni tempore sapientibus tradita Si obseruata,eademq; firmissimis communita rationibus etiam in huitis usq; seculi posteres quam longissime derivata. . Namq; t natura genus masculinum ad imperandum magis Aelii esse quam scemininum, 8. Aristot. scribit. Quippe praeterquam quod multis naturae viiij sest contaminata mulier: etiam laudabilis ac bonae mulieris a viri diuersa est virtus veluti temperantia fortitudo, Millius quidem minime, sed huius tantum ad reiputa administrationem idonea. Etenim vir si sic fortis esset, ut est mulier