Jo. Danielis Schoepflini Vindiciae Typographicae

111쪽

. et ans, ornatum , splendidum comptumque Horatii h Flacci Venusini, lyrici Poete, opuS, cum utilissimis amfi gumentis ac imaginibus pulcherrimis, in celebri libera fi imperitatque urbe Argentinue opera & inrnsis, sedulis is quoque laboribus providi viri Johannis Relahardi, co- .. gnomento Gurninger sic civis ejusdem inhis Argentuis nensis, quarto idus Marcii, absolutum Vero Anno Dom

Praemissum est epigramma Jacobi Locher, Philomusi, Poetae laureati, qui in Friburgenti gymnasio docens, opus istud direxit, atque Carolo, Marcinoni Badenti, dedicaviti

Edisopto. Idem Ptolemaei G Falimni, Bilibaldo Pircheymhero interai prete, cum tabulis geographicis ligno incisis, a. Isas. ANgentorati impressiti In hujus libri colophone legitur: ANis gentoragi Johannes Grieningerus communibus Johannisis Roberger impensis excudebat, anno a Christi nativitate. MDXXV. tertio Kal. Apriles. V Pro Argentoratum mimia stelingius subinde scripsit Argentoracum. Eadem forma atthias Schurerius, typographus , quandoque usus est. Grun ingerus non sine consilio posuit Argentoras, ut nomen hoc Brocomago alsimilaret. Singula Ptolemaei hujus foli rum latera figuris, affabre ligno incisis, exornata sunti Im-Iensae in librum faciendae sederunt, ut socium assumeret Ohannem KObemerum, qui alias COburger vocatur, N ribergensem typographum illustrem, qui per omnem Germaniam bibliopolia instituit, librosque innumerOS maximae molis & impensae imigaviti Gruningcriana haec Ptolemaei editio longe praesilantior est praecedentibus, quas Io. SchodituS a. Is I 3. & lsata Argentorati quoque dederati Gem

112쪽

i graphicis tabulis praefationes sunt additae, quarum auctordo. Mulier Regiomontanus esse creditur; insignis ille M, m alicus, de quo superius jam actum. c) Kobur rus ex manuscriptis Regiomontani ea, quae Ptolemaeum respuciunt, Grumnger a nostro communicasse videtur; unde ita cietatis eorum origo. Decennio post Michaut servetus, sub nomine Mich. Villanovani, Ptolemaei Geographiam edidit Lugduni, in qua plerasque lolationes Gruningerianae editionis a stibuit, paucis de filo adjectis. Ρraefationes tamen hae ex Serveti calamo fluxisse tam certo crede-hantur, ut judices ejus ex illis loca desumserint, quibus eum impietatis accusarent in Mosen. Accusitionem facile retudissset Servetus, si plagiarium ingenue se fuisset professiis. At eum ab initio quidem auctorem se loci, ubi de Mose est sermo, negasse, postea vero defensionem ejus in se suscepisse, scribit CA L vi Nus. ω M A R c Η A N n V s o XLV. Volumina, pleraque majoris

formae, quae ab a. 1483. usque ad Is 27. Gruningerus ii prestit, ordine temporis enumerati His tamen e Ubii thecis Argentinensibus addere non pauca posthm, ita ut eX omnibus Argentinensium typograpnis annorum & laboris, in ossicina consumtorum, multitudine Gruningerum super verit nullu so Cap. L 2. M Μos Η ΕΜ ius in His. Serveti par Isa. sqq. qui & ipse

credidit, praefationes has opus fuit se Serveti. Contrarium tamen ex collatione editionis Gruningeri cum Servetiana eluiaceti Collationem instituit Vir literati ingenii, Jo M. MAR-Ti Nus ΡAs Tomus, durecons. Doctor Argentinensis, quae

extat in miscellaaieu Lip . Metis ML X. Pan. a. par aia o Dictio atre resorique par 289.

113쪽

S. I9. Nenseus MENR. KN BL ocΗZER varios libros atque libellos ubi NGernianici idiomatis, ut Processum Iudiciarium, Belial dictum, cum figuris a. 1 78. I9 Ordinem Iudiciarium amici I 482. Calendarium, ex GermaniciS primum, cum annotationibus a. I 83. aliosque Argentorati in lucem emiliti e Jo. Filius ejus fuisse videtur JoΗ. KN OBLOCII, nomine 'in paululum ad euphoniam mitigato. A. Is . Apologeticum Gredorii Naaianaeni & Marsilium Ficinum de triplici Disa; amno Iso7. Seb. Brand Eleeiam in mortem Ρhilippi, Regis Castellae, filii IImmilliani I. Imperatoris; anno Is I 3. D. Adelpbi, Ρhysici Argent. Immnos de tempore di de Sanctis δ' anno sequenti Io. Gersonis opera quatuor totas in sol. impreL sit, Wimphelingio curante.

g. m.

Sehineri. MATTHIAS SC IURE RIus , patria Selestadiensis,

liberalium artium Magister, Thomae molphii amicissimus, li) amicus quoque Erasmi, i) optimos & selectus antiquitatis libros ex prelo suo emini, numero sat magno, oui omnes tamen ad leculi XVI. initia pertinenti Indicavi imperius Grammaticam Schurerii, sub Granarii nomine laten- f De quo stipra Cap. IV. g. Is

g In libro a. I 48 . edito, cujus tit. Tvcher vou Numherrxrie man sch halten sol do tu dem heil. grub uber mer furenvrit, sol. tIpographus noster Heiurire Hoblimer vocatur. h) Teste M P R E L 1 N o I o in Rem Germ. Epitome Cap. 6s. 0 Qui quanti eum secerit, ipse perscribit ad Wimpheling. in epistola Commentariis suis de Verborum ac rerum copia , anno 1 I. a Schuretio impressis, subjuniri Diuitigeo by Corale

114쪽

quaeque Thomas Wolphius junior collegit, haec in fine adjecit: μ Mathias Schurcrius artium doctor id libelli velutiis primitias ex officina sua impressbria foeliciter emisit, die is Vm. junii a. MDVIII. UA. Is . Sermones quosdam Ambrosii Camat L cum praefatione sua ad Martinum Fgershemium, populi Selesta lini pastorem, publicaviti In rubris libronim suorum nunc Seleyiadensem, nunc HelvetensAn se vocat, imphelingit a que Rhenani conjectura nixus, qui Helvetum veterem in Selestadio quaesiverimL 0 Hoc sensu WinpΗΕLINGIus ni Alsatas appellavit Helenos. Unde Schurerius noster Imbueticis quandoque male annumeratur typographis. O

cinam suam habuiti Capito, Zellius, Bucerus, sacrorum apud Argentinenses mutatorum auctores, typographo hoc, ut & Knoblochio, usi sunti Anti-Lutherana Gmningerus impressiti Doctor moligangus Fabritius Capito, Hagmnoensis origine, Vernaculum forte nomen Melyel mutavit in Capito, ejusque exemplo typograstius, Capitonis gemissis, Graeca appellatione Cephaleum se dixiti Id certum, quod sub nomine utroque in rubro librorum compareat;

115쪽

VINDICIE .

Latinum Capitonis nomen, ob reverentiam in moligam. gum agnatum, assumere non ausus. A. I 23. Apolopiam Germ. Mareb. Zella Contra Episcopalem procuratorem kci; si uenti Musam minimae formae, quae in articulo euch

ristico Zmin ani est ritus; Ο nec non Capitonis scriptum Germ. de lite inter Lumerum & Carolstadium; a. Isa ejusdem Capitonis Dolutiones Hebraicas. Wolfgangussi typis suis vulgavit. A. Is 34. idem & Petrus Brubatammeri inam Graece ediderunt in forma octava. Wol angi hujus filii fuisse videntur Paxius & Philippus Cep leus, in Osraphi fratres, quia. Isr . Cominum in Evangelia & Epistolas Dominiciles, biennioque post L-eiani Dialogos , Graece & Latine, cum Scholiis e prelo suo

emiserunt. g. 22.

His omnibus ex seculo quoque XVI. Rihelios subjungo, quod typographiam Argentinensem suis prelis stlaeti

runti Triga eorum, mendetinus, Josiam, Theodosius, in libris occurrunti Primus comparet mendetinus, Calvini, cum Argentinae degeret, &Jο. Stu si, quin&J annis Steidani, amicus. Hic Biblia Germanica iacteri anno Ἀ3ς. Camini Institutiones a. Is 39. & I 43. primam Smdani Commentariorum editionem a. Ips r. imprestit, ac paulo post vita decessiti Arimo Iςς6. Arooresis Eucticam. cura Io. Stumii , Graece excuderunt mendelmi heredes. Secun-d sataeidam editionem Josias Riliolius anno dediti Utraque formae majoris est. Uterque frater, Josias &, Q Rubrum ejus: Demstae Mes Me De Femina αα Siras inra

116쪽

Theodosius, mendelini filii, per seculi XVI. decursum& ultra sequentis initia, libros magno numero separatim

evulgarunt.

Ceterum Rihelii genus suum Basilea ducere videntur, vulgo dicti Mehel. Bernhardus Richel a. 1 7 . Speculum Saxonicum, p a. I 7s. Roberti de Licio opus quadragesimale , q) omissio nomine suo; a. I 478. Card. Hi nis Postillam, r Basileae impressit. Rihelii apud Argentinenses eo loco, quo apud Basilienses Frobenti, apud Francosurienses Wecnelii, habebantur. g. an Sed & prieter enumeratus hactenus typographos Argen- Reliquutinenses, primo tyDographiae inventae seculo claros, alii ruoque in mae classis fuerunt: BARΤΗ. ΚvsTELLER, s) 1 IsTIAΝus EGENOLFF, ιθ MICH. MAvER & BALTH.BEcK, u) GEORGius ULR. ANDLANUs, xὶ CRATO MYMUS,

fol. Irat. Balthasar Beckius solus annis sequentibus nominatur in libris. M Zmaragdi Abbustis in Drevella U Disolus explicatis sol. 36. Ο Ioach. Camerinii Commentarius explicationis Iliados Homeri Diuitigeo by Corale

117쪽

2pφm- Τypographia vix in lucem prodierat, quum & abususti, '' prodiret, qui Argentinensem deni lue Senatum coegit, ut typographis injiceret frena. Notiit hos abusus J A c o B V sw IM P H E LIN GI U S in hidoneo Germanico. c) ubi haec o servat: Impressores nonnulli & eorum castigatores libelis lis & commentariis inutilibus & supervacuis insignes a is que praestantes titulos effingunt, quibus delusa Juventus si facilius opem a se impressa precio comparent, nec satis si putant laudari posse, quicquid ipsi noviter impresserunt. ἡ Glosas enim in Alexandrum & hujusmodi praestantissimas si notabiles aureasque non Verentur appellare, novaque no-- is Vis eXaggerant propter privatam tuam utilitatem. Deis fructu vero & incremento studii nihil ad eos attineti Sed si quid mirum, si petulantiae & ai aritiae impressorum framis aibusque in puci ilium opusculorum , quibuS juventus si deluditur, editionibus magna sit concessa libertas, cum is nemo sit vel infulatorum, qui eos cogat, in rebus fidei ἡ & religionis nostrae imprimendis honestum moderamenis & justam limam adhibere. Sinunt enim flamines peris saepe in castigatillimis rei divinae morum & orationumis impressionibus universum clerum decipi, aere nequiter

is destitui,

118쪽

si destitui, totasque dioecesses suas vitiosis falsisξimisque ita si bris turpissime contaminari. Censores itaque librorum Argentorati jam a. Iso . sunt constituti. Omnis librorum vel schedarum prohibita imi ressio, in quibus aliquid contra Papam, Imperatorem, Vincipes aut Civitates, vel contra bonos mores contineretur. Jussu Senatus haec Typographis proposita sunt a Petro Arge, Consule, pnaesentibus Jac. Mugio & Conrado Duntgenhemio, Praetoribus ; eademque renovata a. Is I 3. Typographi nostri ab initio suos quoque librarios, scri- Libratiubas vel sim s habuerunt, qui libros imprimendos descri-hebant, & prelo submissos corrigebanti Ante inventam typographiam in Argentinensibus catastris a. I 433. Joannesiarcianeimensis librarius o & Usia uxor occurrunti Delibrariis his Argentorati anno I 472. exorta est quaestio, an ad jusjurandum adigendi. Magistratus eos a juri urandi Iraellatione jussit esse immunes. Quin & eodem anno de ege & norma typographis praescribenda in Senatu relatum. Iob. um K heim, Meher reiberi.

119쪽

CAPUT XI.

Typographi Alfatiae extra Argentoratum.

c typographico Argentinensium seminario varii & multiplices artis magistri ad alias Alsi hiae civitates, quin & ad exteras pedetenum

transierunt nationeS. HAGE NOAE. Granius. HENRICUS GRAN &JoΗ. Ruri AN sunctim & sinagulatim typographiam exercuerunti Granius Cornutum sive Grammaticam Io. de Garundia a. I 89. solus; Sermones de Sanctis cum Rymanno a. I 497. e impressiti Huvari Bigam Salutis a. I 99. sqq. 4'. & Pessarii Sermones de Tempore a. I soru sqq. fol. ter quaterve; De. Heinritamanni I hιωtiones Grammaticas a. & Is Iz. nec non Philes Epistolaia. Is Iq. & Is2Ι. biS soluS quoque Granius edidit. Anno I p . Acta & Decreta generalis Concilii Constantiensis is diligenter claborata & impressit in Imperiali oppido Η, is genum per industrium Henricum Gran, inibi 1ncolam, is expensas providi viri Johanniis Rynman. Finiunt feliciteris A. S. Is . 4'. V Anno Hoet. Jo. Ryman solus mytilia Mag. Nicolai de Gorean, Ord. Ρα dicatoriim, fol. & anno Isos. ωυisii Summam de Casibus Confitentia fol. excuditi

120쪽

Post hos Tuo 'As AssHELMUs, Badensas, Hage- Anshel-noam libris, Graecis pnaesertim , editis illustravit, quos inter est μυum Testamenimn , ex recensione Nic. Gerhelii, in Α'. & Hefctius, duabus columnis impressus, in fol. Hi libri a. Is 2I. comparueruliti In Hesychio hoc Anshelmus ciphras in utriusque paginae fine, sub singulis columnis disposuiti Signaturas, quas vocant, similiter adhibuit ; reclamantes autem voces, quae

dicuntur, omissae sunt. γ,

Sed & Viridarium Poetarum & Mantuam Bucolica a. Is II. Erasimi Magia a. Is I9. Fjusdem Quatuor Gangelia liberius Versia a. I 2I. Felicis Prateno ex Hebneo transi, tum, Melanchthonis Sc Manutii Institutiones Grammaticae anno Isaa. ex Anshelmi Oificina prodierunt. GUIL. SELEI Us Hagenoae duo illustria Carmina impres- Seletius. sit: alterum Geb Disera de Carolo V. Is 29. alterum Triumphale. quum FranciscuS I. a Carolo V. caperetur, a. Isas. g. 3.

At his longe praeserendus est Jo A N N E s S E C ER IU S, seu iuβ. Melanchthonis amicus, plurimis Gnaecis & Latinis scriptis, in luccin una illis, / longe celeberrimus. Accusatur ille,