장음표시 사용
311쪽
c. q. P caeotam Iura. 27 Inum, lumenq;; atq; ex his deueniri in multorum notitiam PtSi enim rest actio Io. graduum virorem facit, rcfractio vero 2 s. gradu m repriaesentet rubedinem fatendum cst quod in intermedus refractionis radijs intermedij colores poterunt reperiri. Ex sphqrulis ut supra dixi vacuis emergere albedinem dixit Sanctorius eiq; lauet experientia spumar, quae tota sphaerul:S vacuis constat,& candida est: Sed necessaria est omnino liuitas, ut animaduertit Democritus in phy sicis ocu Iatissimus, quam in suis etiam globulis vult Sanctorius, & reuera ea spumae inest perfectissima: Si autem haec laeuitas dc sit ncquaqua albedo resultabit ob facierum multiplieitatem, quae varietatem nimiam effundenti se se lumini inducet. Atq; ex hac philosophandi ratione problemata,quae circa colores fiunt facillime soluentur, tum quae de multiplicitate , tum quae de mutatione, aut effusione luminis specierumq; corporibus disputantur. Hanc de coloribus sen tentiam adorauit Plato in Timaeo, sed
cu in omnes esset implacidus ex Athenaeo l. II .c. 12 . Democritum non laudauit. Color effarennula quaedam fulgorqs corporum si ubi corporibus emicans partes habens usui ad sesum accomodatas sidemq; Diuinus philosophus authore Laertio lib. 3. sic existimabat. Conctare mundum ex igne, aqua, aere,Wterra. Ex ignoquidem mi aris bibasit,ex terra mi solidus, ex aquaseaere mi Ir
portioue non vacet oec. Et in Timio Locri asseruit ; corpora propterignem iideri, di propter terram tangi. Conuenit itaque cum Democrito quod Colorem uterq;censeat esse lumen internum Aorporum , unde toto caelo abest uterq; ab ea sententia quantia, multi sequuti sunt vetetu, a solo lumine extrinseco suum vn, cuiq; corpori asserit colorem, quamuis enim lux extrinseca
adesse debeat ad species a coi potibus rcflectione, medioq; ibs lustrato
312쪽
272 et e Atomis. Dissut. III. lustrato deuehendas, nihilominus felicibus etiam conatibus
exerunt nonnunquam vires suas corpuscula, & ignis sui interni beneficio sese produnt, ut carbunculi, sapphyri crystallo- ei dei, aliaq;: cuius etiam rei si ad manum habere velis experimentum , accipe purpuram aut viride quidpiam, & eo supra mundam cartam linteumve inclinato videbis virore nitidissi
mo , vel purpura desicatissima cartam persundi quasi ipse etiavmbra tingeretur.
Dices primd si hoc ita se se haberet omnes colores eiusdem .essent specieij, nam omneS sunt lumen. Resp. negando sequelam, ad probationem dico non concludere argumentum quia a specie ad genus non valet consequentia , siue a minus uniuersali ad magis uniuersale et lumen autem internum est genus pro definiendis singulis coloribus, differetia vero sumi debet a ratione refractionis,&opacitati S. Dices secundo si lumen est per se visibile deberent colores sine luce extrinseca videri, sunt enim lumen. Resp.lumen opacatum non posse videri nisi excitentur eius species a lumine non opacato, quia radius orefractus est debutior oram ut possit sese expromere, di imagines ad oculum promgare.
Dices tertio si nihil est coloratum nis ratione ignis sequitur
nullam esse sensibilem terrae particulam in qua non sint sphitus ignei, cum nulla sit adeb modica quae non videatur colorata, sequela est paradoxum ridiculum, deinde qusram ex suppositione quod detur aliqua ignis expers an videbitur PRespondeo id non esse incredibile, imo id ita se habere argumento sunt generationes quae ubiq; hunt,succi, aIimentaq; herbarum, arborumq; & reuera ad uniuersi commoda permixta sunt isthaec elementa, aqua, terra, ignis i ad suppositionc respon-
313쪽
respondebo si in eo sit situ vidia phana non sit, tunc erit visibilis improprie per lumen scilicet quod terminabit, scut enim corpus diaphanum visibile est per lumen quod recipit ita corpus opacum , &non coloratum videri potest per lumen quod termina t; Si vero sit diaphanum apparebit vi cstera diapha'na quae colore carent.
Dices quarto inauditum esse terram posse esse diaphanam. Respon. magis inauditum esset si quispiam id negaret cum in sale, clystallo, aliisq; infinitis sint terres portiones, imb&omnia corpora dia phana esse secundum quid rationibus optucis probatur, & experientia, optici enim metallica, lignea , saxeaq; faciunt specula,at necesse est recipi speciem in speculo secundum aliquam profunditatem ut possit fieri commoda re sectio, ergo necesse cst secundum aliquam sui portionem sngula esse diaphana , & reuela ita contingit in usu, ligneae enim taeniolae quales nonnunquam abscindunt qui asseres poliunt
lumen non arcent, sicuti neq; carta quae certa quadam mixtiO- ne peruncta fit tra aiens, ita ut manus etiam ab una facie applicata ab altera appareat non cbscure modo verum etiam c*lorata ἱ cornu opacum est cum plures adsunt superficics, sed ductu in laminas tenues cst putissmi luminis capax: atque ita de singulis natur scorporibus poterisphilosophali: unde absurduni non est tetram certis quibusdam stibus modo diaphanam modo velo opacam, S terminatam pronuntiare. ,
Dices quinto ii a mutatione mixtionis variaque atomorum opacitate , S refractionc fierent coic res si queretur quod at--tratu colosum,& in susione iaci in mimore pri sertim lauissimo deberet fieri eoru aliqua mutatio, contra picturae comoda. Respondeo ita exiguas escat amos ut nunquam ea ait Iiti ne deueniatur ad ultimam diuisionem minimi, quod Icccooatomo i u componituri nihilo milius tamen remittuntur aliqua- S a do in-
314쪽
do intendunturque colores, non nunquam vero In aliam specie transeunt, unde etiam aliquid artis est in atterendo: si in insusum violarum guttam olei ex tartaro inieceris, fiet viridis cmior ex puniceo, gallarum, &calchanti diluta seorsim spectata diaphana sunt instar aquae, si vero misceantur nigerrima fient , quod atomi in ea mixtione figuras nititent, & ex laeuibus reddantur asperar unde nigredo resultat, Dices 6. duo croci flamenta integrum aqus cyathum tingent flauo ue ut qui potuerunt tot esse ibi spiritus ignei ad totam illam aquae quantitatem peruadendam ξResp. dissolui huiuscemodi filamenta, & sanὰ dispersionis atomorum corpusculorumq; miracula perpendenti istud nullo modo rarum videbitur, halitus subtiliores in croci flamentis eos esse qui aquae phialam tingant, ut una aquae vitae gutta
odorem, & alique gustu singulis eius particulis dispersa dabit. Dices T. debere videri atomos igneas cum sint lumino at non videntur ergo, ratio maioris est quia nihil est frequentius ijs in aere cum sint in perpetuo sere motu, sintq; spiritus quem descripsit Virgilius agitantem uniuersa.
Spiritus intus alit totamqs infuseper artus. ens agitat molem. neq; dicas non termiaari eorum I
men quia toties ipsis alia occurrunt corpuscula eaq; contingue aut ita vicina sunt ut facile essu s radios possint excipereo, quod eum aduersetur experientiae signum est lucidos non esse spiritus igneos, quo sublato fundamento tota haec de coloribus ingeniosa Democriti sententia ruit. Respondeo primo quod iam supradixi nimis exiles esse radios quam ut eos percipiamus,atomus enim adeo est exigua ut ne mille quidem simul positae acutissimum sensum feriant quanto magis si de una procedat argumentum, sed s haec resi Polio physica quae certam proportionem requirit inter agens ν
315쪽
c. q. De colorum vatu . Ioti patam non satisfacit affero responsionem mathematicam deductam expr=ncipio r7. Ius enim omnes visibiles ab ocula percipiuntur secundum angulos quos emissis a se radiis liE. ipso oculo constituunt, Unde quae sub maioribus angvbs viden eis, ut ait Euclides m opticis, maiora apparent, quae sub minoribus minora qua sub aequalibus aequalia znihilque omnino ce
ni potest nisisub angulo cuius basis sit in Obic cto; ergo obi
ctum debet esse capax plarium radiorum, nam a radijs physicis componitur angulus visorius non autem a mathematicis, sunt ve rb radii lineae phy sica: Vt possit facere non angulum modo, verum potius conum vel pyramidem cuius vertex est in oculo, basis in obiecto Iat atomus ignea non lassicit ad id, quia atomus est principium lineae physicae ergo si aliquid pockt faceret tantu lineam physicam γε ut oculum feriat,neces.satio est inuisibilis, caret enim latitudine longitudine, N pr funditate, cum secundum e remam sui atomum eamq; unis cani oculum feriat ; cum itaq; sub nullo angulo physico,& sub nullis radijs possit comprehend atomus sequitur eam siue t cida sit siue opaca esse invisibile. Sicut enim tu puncto mathematico non potest statu, basis pyramidis mathematici, ne quia dem per aberrantem in chimeras intellectum, ita neq; in ato
mo quae punctum est physicum potest erigi vel fingi py
ramis aut conus physicus qualis necesiarib interuenire dc bet ad visionem. Umitto pIures alia si plicantias huius rei cum haec redargutio sit d monstrativa. Et statuamus post tot probationes soluto'; dissicultatum nodos,Colorem esse lumen internum corporum varie refractum,&opacatum, quod erat nobis pro Dem crito euincendum .
316쪽
HAEC pro Democrito subscisiuis speculationibus
vigiliis quae mihi somno gratiores sunt, conscripta, si quos habent desectus ingenio per tot occupationes distra- concedendi,ubi autem aliquid elimati acuratique Occurret.
317쪽
Rerum memorabilium quae in hoc opere
pductio Hippocratis pag. I96. aeneas in elysiis pag. zi I.
alipylus Vitruvii T9. AER. Aerest mane Democriti ingenerabilis ,& incoruptibilis. l. non est elementum 6s. caret qualitatibus primis a pag.6s. ad 69.aeris i sectio CL Aer non unitur aliis et mentista Aeris grauitas quae 84. In aere an possit nauigari 8 q. 8 s. aer Caret grauitate leuitate D. aeris extensio Ia6. figura r74 aeris' pondus et Fq. aeris impuritas a s s . Agens instrumentale, & principale in quo differant L. Alcinoi error in mathesi eta r.
Analogismus in abditis adhibendus md ANGULUS.
Anguli figurae rectiIineae I qq. angulus atomi r q8. angulus contactus , di angulus acutus a o . sophisma doangulo contactus Io7. Antiperista
Aqua incorruptibilisial r.eius dotes 7 I. aqua non potest calefieri gr. figura 13 q. aquae triplex status Iso. pro prietates Ibid. Regulae hydraulicoruIMd. aquae superficies sphaerica is r. aqua quomodo calefiat a 68. di, phana est a 67. . AR TOTELEs. Aristoteles Democriti libros combus-Dt U. iudicium de Democrito uti Hristotelis commendatio et p. eius inuenta, di errata 35. error insignis in mathematica Iῖς et χιΑTOMI. Ammis omnia constant a pag. ro .ada I r. atomi elementales in . atomorum creatio Io7 . unio ing. mixtio rum I I I .congregatio Ibid. doctrina atomorum facilis Oz. quid fit atomus III. latomorum categ ria II q. proprietates ML mobilitas triplex et I 6.sympathia Ita. I 2I- atomorum ratio non est sita in sola figura Iaa. paruitas Iaa. numerus uniones variae Ias. 6. at G-mis sua inest figura ras. figuratio 3 inquietudo itiatomorum re lusio, refractioq; l69. atomi materiales, & indivisibiles et I 7. motas αδε ATOMI AERE . At mi aereae neque inter se neque tu aliis uniuntur Ia IH U3.spheric sunt,figurae mutabilis is q.
Sunt sphaericae 1q9. Is a. figuram mm
ATOMI IGNE . Atomi igneae igneis unici nequeunt Iro. figura sphaerica igneis atomis conuenit II 8. figuram mutant I 47-lunt lucidae alas inuisibiles tamen Ibid
Earum lacunditas , intensio, species, ordo 262. interitus 26 I.
318쪽
CAlculurum generatio I 7s. Cardinali Infanti donum Cerebrum OC HYMICI- Chymicorum obscuritas in loquendo
I. 2 . principia pro elementis T . Chirurgia curtorum II 8α
Circuli generatio duplex I39. circul ris figura naturae amica Iεῖ. circuli concentrici comparati It r. circuli quadratura non est impossibilis i. ad r97. circuli miracula in. mota
mocrito 264 ex Platone 27 r. libe Ius de coloribus Aristotelis 26 coistorum generatio 26s. eius explicatio 268. coloris albi , 5 nigri generatio , di natura colores itidis nubiumq; 27o.Albedinis generatio ΣTI .colorum mutatio 27.
Cur ignota continui natura 3.I. eonti- nuitas lupponit materiam 3 l. non constat pui ctas mathematicis 98. neq; ex Pari s buri& punctis Io . neque ex simplici entitate indistincti Io I. nec ex partibus infinitis ror. ex partibus ut numeris Ioa . contis nuunt, & tempus analoga a q-
COR PVL. Corpus naturale quid sit sq. corporata platonica LI Orporum generatio ex Py:hagora Is6.
Compi onis explicatio per atomovi 78. 18 corruptionis ordo I 8a. i ubi proprietates C Iqs. Cuculis a medica a=3. 2IGCyathi S in valle quam. in monte e pacior II.
Democriti nobilitas i. educatio uid praeceptore S a diuitiae 2 .peregrin tiones a studnim paupertatiz. amor I. secta λ.insania 3. occupatioi 4. solertia q, eloquentia 3 consolatio s. castita&I, amici , dc inimici Uisus G I7.mors 71physiognomia dotes 8escripta omnia,. di libri a pag. 8. ad M. laudes a pag. I 34 ad M.Democriti inuenta a Deus P .. opinionem Ous spectant ad atomoS a pag. a L. ad 27.. Densitas iuuat actionem Σω Diameter , & costa quadrati sunt i comensurabiles I- T. I92.2 2.2οῖ Dignitas rerum expensa regulis qua . tuor q--qS
Diuisibilitas triplex a I s. Dodecaedrou mensura caeli ex Alc,
An detur m cementis 7s. ita mixtis
corruptibilitas elementorum a ῖε, ad η8. lunt formaliter in mixto η71 sunt materia pruna q8. element tum definitiones variae So. r. 3. tria in elementis consideranda moles , qualitas , mobilitas s6. elementorum officia in nuxtione 3I. da. Dati quatuor elementa certum non est a s 9. ad 63.Dantur tria elem ta io,clemento puto n:l alitur. I7ε
319쪽
r7 . Elem enta pura colore carent sunt permixta locis a Tr. Empedoclis opinio de motu 2I A Empyreum est cubicae figurae I 48. Euclid s methodus ad atomos tradu
Excentricos quis inuenit Q. FIGURA.FIgurae quae locu repleant I3 7. I Φι218 pentagona non repsent locu nec tetraedra I 43 .figuratio quid Is s. figurae iso perinietrae aq8. FLAMMA. Flamma r 9. M u flammae lux unde
266. colores varii et O. Formarum imperium in mixto 179. Fumus I 8 .
GAleni opera graeca et ca GENERATIO.
Ceneratio difficilior conseruatione η3. incipit ab exterioribus I 6 a. 167. zeneratio mixti L o. GLACLES . LGlacies leuior, & rarior quam aqua Iso. et aciei consideratio vita GLOBUS. Globi , & plani contactus ro I. Globi illuminatio II. Gothorum tuguria ex ossibus balaen rum I 83. GRANUM. Granum pulueris nitrati accensum eiusq; sphaera T7. GRAVITAS.Crauia omnia qquὰ cito per aerem descendulis. Gravitas, dileuatas no
Hippocrates amicus Democriti, Τ. Hippocratis de Democrito testimonia I s. I 6. IT .Hipp.Primus omnium elementa agnouit, & eonu qualitates s I. Horologium oroniij 6s.
Humidi, de fluidi differentiae I 9. h mor omnis sphaericus liquorq; omnisnid i humidi triplex genus L r.
LI Aponnm sensus differunt a nostris
IGNI L. Ignis ingenerabilis est , α incorruptibilis 6 I. 6. eius dotes ΑΙ. Cuttata copia videatur 7 8. lux γ Igneus sons I9. Ignis non potest frige- fieri χχ. Lur igne seruare nequeamus12st figura Id activitas i81.Ignis est lucidus 266. IMPETUS.Impetum colligunt corpora in descensu. 13 o. qu ibus determinetur. 232. Atomorum impetus generati P cies, essicacia, interitus, 236. Inanimata sterilia sunt . 6. Infinitum in magnitudine non impli
In inani omnia aeque mouentur 86. Insectorum exiguitas Iag. Insomnia ebriorum 221. IR L s. Iris perpetua aq7. Iridis colores 269
LAeus in Peruvia non nauigabilis
320쪽
Perpendicularis omnium mensura s s. linea phisica iqs. fit ex cubis L 6. linea insecabilis L 8.1 2, conchilis I98. lineae asymptoti i 09. Lumbricorum generatio LP I. Luminis diffusio,& figuratio M O. 2 D. Lumen purum hec impurum 267.168. Luna I 6ῖ. I 64.. M . MATERIA MAteris primae proprietates quatuor i Materia prima Aristo
Quomodo ex atomis fiat II . et et mixta calida quae ITI. mixtionum varii gradus Maoli xta omniam uentur deorsum. ΣΤΙ.
MOTUS. Motus perpendicularis triplieiter a
ceptus Li T. motus rotae 2 8.motus persecte luceesiiuus cum atomorum doctrina dari non potest. et ULM tus,duratio,dimensio,numer ana-laga. 23 3. n.:Ut perlecte succesipsest imposibilis 234.datur motu dissimus a 37. In motu non dantur quietes neque saltus. a et 2 ad 2qq.
MVNDVS. Mundus incorruptibilis ah Creatio ex Platone I 3o.ex Demoerito i . ex Anaxagora ita NNAtura fugit infinitum Ios. aec
Natura se se ad statum commodum restituit I 8 Nix stellisornus Ticini i s r. niuis natura ziz
Horum secta triplex ,28. Vatia Prii cipia P. I, PLATO. Plato vult comburere libros Demo criti I 4 . Platonis doctrina de E mentorum figuris. I 3 ad 1 36. Plato fuit in omnes implacidus et r. PORI. VPororum ratio 168. I77. Pori huma vi ass. vitri pori quales as 1 PROPORTI O.
Proportiones elementorum 92. pr portionalitatum miracula et Oo. Punctum mathematicum 98. puncta ictata I T.
O Vadratorum circumscriptorum motus si upendus pag-
QV A LITAS.Qualitates primae 63. Earum definitiones nouae reiectis Aristotelicis a. 77. Carpnn sphera activitatis, agendi n Od pD qualitates pri et habenti aliquid potentialitatis IT . ' qualitatum considetatio accurata n I72.qualitates sunt tanture spective et tia Quantitatu comparatio admquantitatis esient ia. 2I