장음표시 사용
281쪽
a Secunda pars pibpositionis difficilirarest quam haec prima, retrocestionem scilicet in maiori citcutaeise maiorem quam iam inoli , retractio tamen ad centrunImaior est in minori cuc lo quam in maiori . Retroccssio enim in minori circula nunquam excedit di metrum QE, in maiori vero erit per totam diametrum BApunctum enim B regredietur in A & punctum Q in Ε, excepto illo quod in progressivo motu circuli acquirent lineae C D, nunc enim comparantur ipss circuli motiones quae circa centrum sunt, certum enim est quod cii cula adunate considerato punctum B in motu volutationis semper accedet ad D sed respective ad alias partes circuli retrocedit Magis tamen in motu circa centrum coercet se minor ci Culus quam maior, punctum enim in est vicinius quiescenti O quam punctum B. ducatur enim recta OG, & expuncto H intersectione circuli minoris, S rectar ductae excitetur perpendicularis in I &item a puncto H ducatur H L p rallela ipsi IA, & a puncto L excitetur item perpcndicu laris LN fietq; parallelogrammum Hl LM. iam itaque sic argumentor . A motum in L tantum confecit spatij secundum naturam quam E motum in H, utrobiq; enim perpendicularibus squalibus ML, I H, hoc spatium metimur, Omnia autem perpendicularibus sunt dimetienda dum tamen punctuni A motum est in L retractum est ad centruper sinum versum AM; dum autem E latum est in II retractum est ad centrum per sinum etiam versum EI. atqui Et maior est quam A M. quia ex 33. 6- aequale Srectae ex circulis in squalibus auserunt segmenta inaequalia, maiulq; est segmentum quod a minori circulo quam quod a maiori aufertur. Sed sinus rectus l H est aqualis suaui recto M L . dc maior est circulus AB quam E Q ergo minoie auiar L pa
282쪽
2 2 M.Atinis. Dissuae. Intem LM quam H I. Retractio itaq; ad centrum maior est
in minori circulo quam in maiori mensurantur enim per sinus versos AM, El. Circularis ergo motus in volutatione Sc. quod erat dcmonitiandum.
Ex his nunc respondeo dissicultati supra positae de saltibus quadrati minoris, pro quo resumamus si placet suaema supra positum quadrata AB, CD, parallela'; D F, B E, mouentur ista duo conclusa quadrata circa polum G non autem solum circa centrum Κ, quare hic est complicatus motus septem circulorum quorum duo sunt cucumscripti quadratis AB, CD eorumq; semicii cum
Ios vides descriptos a centro Kr O B G scilicet, & PDH, alii vero quinq; circuli summuntiar a centro C penes scinia diametros GO, GH, GP, GA, GC, cadentes in puncta T. V, Z, a minori quadrato,& IX a maiori cum ergo A fertur per arcum Al, tunc punistum C fertur per arcum CT motuq; illo naturali subdeficit per lineam TN. cum enim A cst in I tunc C reperitur in N. ac proinde debere t sensibiliter etiam lacerari frangiq;quadratum, vel saltum facere , cum adeo sit magna desicienda qualem notat li-
283쪽
c. r. me motu locali atomorum et rneola TN, ac proinde si tantum aduerteretur admotum maloium circulorum quae describuntur a puncto G certe ad uersarii argumentum conuinceret , sed maniscitus est parat gismus quod omiserit aliserum circulorum conliderationem, primo quidem nemo non videt quam inepte dixerit saltum is primum esse H M, etsi enim ibi non quiescat transgreditur tamen totum illud spatium secundum circulares CT, HE.
deficit autem Z a vero puncto quietis M ut punctum Tavero puncto quietis N. Equidem miraculo proximum est quomodo deinde restitui possit, Squa via linea H C deinde occupet Iocum MN, cum G A, occupat locum G I, quia scilicet in motu secundario quem intelligimus fieri secundum circulos a centro poIygonorum Κ descriptos iste enim motus est volutationis punctum G retrocedere intelligitur in B, ac proinde cum absit magis a directione lineae G E eiusq; distantia sit perpendicularis Yq. hoc est sinus versus qui duplus est potentia sinuiverso F 2, per a. ra. quae est aberr lio puucti H delati circa centrum Κ, manifeste sequitur quadrat uni minus duplum sinus velli in progressu per arcus CT super lucrari , unde aequantur postea in situ secundum suas li-n caS,qula ob immixtam retractionem circulorum circa K descriptorum plus maior circuluSaberrat, unde & m Inor compe- . sat hac occasione desectum in volutatione circa circulos descii-ptos a centro G. Haec est demonstratio refellens satis superius argumentum quod ingeni ius est aliquanto quam validum ἀAiistoteles in mechanicis q. et q. quae in cur maror circa lus aequalem minori circumuoluituri: neam quado circa ide trum luerint positi leorsum autem reuoluti quemadmodum
alterius magnitudo ad magnitudinem se habet alterius, sic drillorum adinvicem hunt lineae causamq; reddit quia unicus est triusq; motus, sunt enim alligati e sed meo iudicio non sati
284쪽
De Aremb. IIIJ . facit problemati dissicillimo , ad quod explicandum debuinset distinguere motum in circulis duobus quintuplicem, primo est motus raptus quem patitur minor, secundb est motus centrorum aut axiS utiumq; circulum vincientis, 3. est motus subdeficientis, q. motus rorrocessionis in minori, I. autem motus intercalarium momentorum, qui motus omnes ab admirandis circilli proprietatibus oriuntur.Coeterum breuissime hanc demonstrationem, ut etiam superiorem constrinxi quia scio paucos abstrusorum mathematici mysteriorum esse intelligestes; nunc ab his linearum circulorumq; labyrinthis commodum elapsit unam de multis grauit binam Preterea obiecit nem diluere tente Sis
On potest negari persecta successio in motu, quia si datur
successiopencs con notatum , accipiam cultrum calamarium motuq; continuato cauam secabo, Nnde fac arguo, s luuntur uniones atomorum cotinue successiue,ergod ur petasecta diuisibilita scontinuata, ergo S perfecta successio in motu, ac proinde motus est diuisibilis physice in infinitu, eo erum modo diuidetur carta quo modo moueturculteria Respondeo ad hoc argumentum motum quidem esse se cessivum extrinsece non autem intrinsece. Ad instantiam Res pondeo Mnionem duas atomu iungentem solui totam simul,&cultrum deindeperdivisas pergere ad sequentes duaS unitas, qua spariter diuidit totas simul peritq; unio terumq; per Vulnus victor.culter transit,sic';solutis Omnibus unionibus,continue discrete, sit etiam motus continue successuuS Pe S con- notatum ; Ratio cur ita respondeam est quia non potest sub' .minori paruitate vino consistete, unde labefactato suo spatio,
285쪽
aut ultra modum compresso statim perit ' Responderent alii negando unionem omnem incontinuo soluiq; ea diuisione dicerent contiguitarem conlocatam, sed ego qui modis exilium non sanctui, prima rc sponsione difficulatati satisfacio. Haec pauca de motu sussiciant, caetera meliori otio reseruantur is
De rarefactione, ct condensatione iuxta
Democritum. Hic porro caecutiunt pene omnes densissimissiq; tenebris
nuoluuntur qui alio qua ad Democritum digrcssidera. Iesaia Ioneb& condeniatione secuduStoa principia disputant .
Idrum quotidianus mi us rarefactionis, 6 7 condensationis
Votiescunque corpora compacta comminuuntur in puLuerem si illum manu attollas, S per aerem deijcias etiam unum tantum pugillum, videbis statim pulueris nubeculam , di id quod manu complexus es vinarum amplexum longe superare : reciden tamen huiuscemodi puluis carta paruula excipietur, & quod adeo amplum occupauit spatium in angustos limites cogetur, obtogutur huiuscemodi pulueris nutibus cquites,cum agglomerati per siccas vias currunt unde Meta. Is nubes inter senses, neque fulmina Caesari i Inuidet ιrato s sola testare repul Agglomerat nubes , quatis Neptunia Thetis Excisas 24Hi ra Uubmi tit ιlympo ἀ
286쪽
De atomis. Diqui. It Rcuera nullam hic Poeta disserentiam facit inter nubes 3 pes. uere petitas,S nubes aqua excisas nisi quod istiestataquearillae veth terre er quis enim hac imagine nubium quam puluis dispersus faciisibin facile persuadeat etiam in minimas paseaiculas dispersam aquam, ita in vapores attolliὸ Iride apparente nulla dubioprocul inpluuia densa, sed solum nubes est
rorida quae in guttas minoreS conglomeratur; accipe aquam in ore eamq; ad solis radios cubiculum tuum subeuntes auerso
soli tergo disperge flatu violento comprsssi'; labus videbis
in aerem ubem roridam ii te factam, & nullius Deae commercio genitam Iridem. Cum Ueuatur ab aquis vapores guttulas tenues escuari par est credere, quq deinde aliis iunctae concrescuntdeciduntq;: optime vero tib 7.philosophatus est Vi gilius unoque pumatu vocabulo arcanu philosoIbicu Ueruit.
missus atque alte Jumis exulerataonis , Necta e capit unda, molat evapor ister ad auro.
T ceprimum ad rarefactionem gradum,commotio, quam latore explicat, pumam deindesumido amni dat3 Est autem spuma sinuata in tenue vesiati superficiem aqua, quaeaere plena est et quod spumarum vocabulum meo iudicio optime rem
nostram explicat, s quidem inussibiles spumae ab sele Ueuantur, conglobataeq; aeris atomi ab aqua cxpansa , calore solis aspirante circumstringiitur , ει ob eam quam habent affinitatem aeris,& aquae portiones sursum attolluntur , Vsq, dum in eosuspendantur loco quem perpetuum haberent , niti factodiuortio aqua ad suum locum recideret calore fatisceterquapropter vapores omnes subtilillimasesse spumas existimoqus Obtiigus deinde, complexum desiluentes aerem,quod in alia tempcrie aliter in loco esse stulent, ut uixi principio Iq. adunatae in guttas stillasque in iὐrem Iluuiamq; dccidui. Hunc
287쪽
pi aerupta saltus admiratus essem, vidissemq; qua vectigal ab equitibus exigiturin Sangothardicis alpibusad solem matutianum,& meridianum,his enim temporibus illac tertio iter facere contigit, perpetuam apparere tridem quod ab aquae lapsu dispersa aqua in guttulas effusamqsspuma undiquassicieretur De sumi etiam natura no aliter philosophandum esse duxi dissoluuntur enim atomi, di in huiscemodi halitus diffundum tur separationem integram a se inuicem tot deuiationibus per aeraqusrentes, mixtus enim aeri aquae, Sterrae ignis neque satis commixtus habet vim dispecliuam, des pugillus pulueriS, cinerumq; uncia commota, totum cubiculum opplet,
si aquarciathus vaporibus ingentes cados obscurat, quiS dubitabitidem igni disperso contingere P pulueris itaq, spumarum, nubiumq; roridarum exemplis optime ad rarefactionis naturae notitiam deu eniripotest, quod erat ostendendum regulares in is perimetris sint magiscolle minor q; a uoccupenr,sequitur quod quo irregularior erit figura eo maiore Occupabit locum, at non potest dari, ita irregularis , qu in magis irregularis esse possit,ergo etia maioris loci caPax. D catur enim uς parallelae AF, CG in in finitum, constru
rurq; quadratum AD, S ductis a punctis C, S D paral-klis C E , o F constructu erit parallelogrammu C E FD. Intelligitur autem quadratum A D esse atomum, cum ergo Patali logiamma super eadem basi, S in eisdem parallelis cQ-
Unica atomus sine rarefactione , sine insatione aut reproductio potes natur uter occulare maiore, es maiore locum in in nitum. , ergo occupare test m
iorem, & maiorem locum in infinitum: cum enim figurgili tuta
288쪽
stituta sim squalia ex is . 1 .sequitur quod parallelogrammma CHEFD anuale est
parallelogiam mo Asio C. qirodita cIarum est, ut quiuis mathema. ticam ignatu, hanc d mostrationem palpare
possit: triangulam enim AEC squale est iij gulo BD FPer q. I. est enim laterum squalium, dempto ergo communi viriq; triangulo B HE remanent trapezia ACHR, &HDFE squalia, ex squalibus enim squalia si demas quae remanent sunt aequalia, viriq; autem trapetio additur commune triangulum CDH: ergo parallelogramma AD, CF sunt squalia ia Sed maior est extensio. CF quam AD, S qu longius ducentur paralleis C Gά A F seruatis ijsdem basibus AB, CD semper eo magis extendetur parallelogrammum, nam EF est squalis AB, at BC quinquies,&sexies sere superat latus BD, ac proinde una atomus cubica minus spatij occupabit quam eadem in parallelepipedum expans ibsolidas enim figuras per planas dimetiuntur mathematici, quod aute maior sit locus occupatus a parallelogrammo C F,
289쪽
c. 2. De raresam si V credens et oporis amblentis , atqui maior est ambitus parallelogrammi C F quam A D ergo,& maiorJocus,quod ut videas ad ocu Ium assero sequens schema r AEqualis est peripheria fgurs parallelo gramnas AC, atq; figurs quadrate EF, quamuis EF quatuor constet partibus exhis quarum BD habet tantum tres, ex quo ingeniosa nequitia quispiam vicino suo imposuit, cui erat ager quadratus qualis E F, ipse vero habebat qualis est BD, persuasusq; antiquae simplicitatis vir ut
commutaret agrum ratus aequalis esse areae quod squesis viriusq; esset peripheria, inuenit inexperimeto minus foecundum BD quam es et suus primus EF, Ssterilitatem imaginariam in terrae angustas nunquam reiecit, neq; enim figuri raotiones nouerat, quod si hoc ita se habet quanto maioris peripheris esset B D si diuideretur per rectam intermediam a puncto I ud punctum C, S ita applicarentur in longum is duo parallelogramma IA, IB. excederet tunc figura DB in sua peripheria quadratu EF quod tamen maius est in area.
At in his nulla est rarefactio, nulla reproductio,vel admixtio alieni corporis, ergo unica atomus sine rarefactione &c potest occupare maiorem , 5 maiorem locum in infinitum quod
Dices ergo definitio rarefactionis non est bona cum siner refactione maior acquiratu rextensio , aut Cccupatio maioris loci. Respondeo no acquiri adrivate maiorem extensionem secundum omnes dimensiones , debet enim huiuscemodi incrementum lineis perpendi laribus censeri quae in parallelogiam mo AD sunt AC, AB at verb in parallelogrammo CF qua exigus sunt, tum quae excitabitur in basi CDDH, tum sus in linea DF a puncto verbi gratia G. unde cum obliquq lmes cum perpendicularium detrimento crescant, non eli quod ita censeatur ad squata extenso quae in
290쪽
2 γ Atomis. Dissut. UL . corporibus solidis, cuiusarci' sunt ea quae rarefiunt, ecbet siu-mi penes tres dimentiones longitudinem, latitudinem. profunditatem et prsterea est occupatio Maioris loci extrinseci non aute intrinseci utrobiq; enim .par est area labiosqualious terminisatq; ita intelligendu est tr. principium ab Euclidis tr Miadoleui,&ponderose acceptum.
Guamuis admitti drbeat assise a m natura raresumo impropriadiza, nussa tamen datur propria, sigitimae siue omnis rarefamosit per intrusionem atomorum, condensatioperextrusionem ἀC Vppositis his pridcipiis non dari vaeuum,non dari penetr tionem corporum etiam inadsquatam, non dari reproductionem annitalationemq; Inaturae viribus , & prςterea qupad hanc materiam spectant adduct dispcinitio principia: Sed potissimum propositioneqq. quae exempliS confirmat, quod hie ratione sumus stabilituit si iii Certum est primodarialiquam rarefactionem is natura cufumus, vapores, nubes, ebullitio cacabi, aliaq; innumera eam adstruant: sed quomodo fiat non consentio cum peripateticis, eamq; fieri dico per admixtionem alieni corporis ut explicui definit. 7- Certum est secundo rarefactionem proprie dicta messe eam Uiae corpus nullo alio sibi admixto maiorem locum occupae unica sui lubstantia , 5 quantitate, sic cubus palmaris cerae fiet bipalmaris cubus cers purs ,& tac ian non posse conten do in mea propositione qus di P. dii Probatur primo quidquid existit determinatos habet extu sonis limites ultra quos non potest porrigi, infra quOS. non potest adigi,ergo non datur rarefactio neque condensitio propriedicta conici est ita , maior seq. itur ex hoc principio modua existendi sequitur modum essendi Pio-