장음표시 사용
41쪽
V l l. ib. t. s. Democritus miritur omnia curas, Ur principia sensi sic quae ad omnia accomodari possunt, s ad altos motus Democritus autem, tar Leucippusscientes figuras alterationem, es ginerationem ex his faciuntEgregatione quirim, ω congregatione generationem, G corruptiunto,ordine autem, inpositione alterationem. uoniam autem ex istimabant merum esse in apparenaeo , contraria aulcm sunt,s infinita quae apparen figuras infinitas fecerunt,ita Nesransistat: bus ipsius composit idem videatur contrarium alij, alij, transimuletur paruo immisio , CV αmnino aliud appareat instransmutato , ex efem enim tragoedia, ρο comoedia sit litteris. Ex hoc textu colligimus quantus fuerit Democritus qui principia adeo commoda ad inuenente eius praeterea de generatione, corruptione, accretione, alteratione sententiam claram apem tamque habemus.
VIII. Ib. t. 3 6.s 7. Minionem , ωpassione eri dixerunt, idem Democritus, & Leucippus, per meatus infusibiles. Unde
Empedoclca miseri ea Soluit quorumcunq; meatus is inuicem suxx menserati, qua mia maxime , , de omnibus unosermone determon iuιrunt Leucippus ,-Democritus, principium cum secerunt secandum naturam quod e Ii. Voluit autem duo tantum esse absolute Democritus, atomum S vacuum quo nomine intelligit aerem, quod clare colligimus ex Galeno de theriaca ad Pisonem c. 2. Si enim ex atomis Nacuo, sicut Democritus, o Epicurusa runt. Omnia connitiscnt, 'et Nepiades medictis, inquit,m libus, ω macuoseu mcaι bus, nam eandem quam idi de rerum nat
rasentcntum cum rotitieut se omnibus tantum mutatis, atomos morea,
acuum meatus appestat. Ex quibus patet quodnam sit Dem criti inane vel 3 cuum, aer scilice; qui potψs in Plet.
42쪽
IX. Lib. I. de anima t. 2o. Democritus ignem quendam, calorem dicit esse animam, in itis enim exisIentibus figuris, in atomis quae deciei rotundae , ignem'animam dicit, mi in aere quamocantur ramenta , qua videntur in radijs qui per feneirras euut quarum omni siminarium elementa dicit Democritus totius naturarsimiliter autem .. Leucippus: borum autem θbaerica animam, propterea quod maxime possunt per totum penetrare bulusimo isigurae, mouere reliqua, cum moueantur, s ipsa: arbitrantes animam esse id,
quod dat animalibus motum. Ex quibus videre est atomos igneas Democrito suisse sphaericas , & animam ex illis constare, verum alium quendam ignem pro anima componenda intelligebat quam elementarem a quam opinionem repetit AristoteL textu 3 o. qq. 68. 71. 7 3 .lib. I .de anima, & lib de resp. c. 6.
hoc quidem asserum dicit esse, hoc vero laeue s ad nras autem red- titsapores. Vide Gai. l. I. de elementis c. a. quantum autem mysterii sit in his paucis verbis aduertemus disp. s. c. vltimo huius libri cum de colorum generatione erit sermo. Haec pauca et Aristotele annotasse sit satis alias eius opiniones inuenim apud Diogenem Laertium, Senecam, Plinium, Theophrastu, Galenum, & alios veteres.
ma generationes fieri ex atomorum concursu , quarum motus cietur a vertigine caeli s imb& uniuersum mundum atque adeo mundos innumeros sortuito atomoru coalitu generatOS , vertiginem vero caeli vocat necessitatem. Secunda visionem ex allapsu imaginum ab obiectis in oculum missis fieri,quam ei sententiam adscribit Aristotel. l. de sens. du sensili e. a. Tertia fine hominis , seu beatitatem in hac vita esse quietum statum, seu animi tranquillitatem
43쪽
nupsis doctrinae Democriti. 21 sententiam Democriti qua, cultissimus ille sed impius irridet
Puerilium, inquit, ista debramentorum, auidaeq; nunquam desinera mortalitatis commenta junt. Similis, de asservandis corporibus hominum, ac reuiuisendis promissa a temocrito vanitas , qui non reuixit se . .
XIII. Censuit dari mundos infinitos, ut docet Hipp.epire. ad Dama gelum, quam opinionem eleganter expressit Cla dianus pan. Mani. vide Lucret. l. a. qui omnem hanc Harinam luculenter explicat. Secundo mundum coaluisse digladiantibus , & se se inuice per inane quaerentibus, trudentibusq; atomis ; unde VirgiLDemocriti assecla ecloga. 6. siue in Sileno.
Nanque canebat ii magnum per inane coacta Semina, terrarumqs animaeqs marisi fuissent,
Et liquidi simul ignis, it bis exordia primis
Omnia, ipse tener mundi concreuerit orbis.
Tertio .videtur Claudianus illum impietatis accusare I. I. in Russinum. Ille ferox, mneqs tegi nonpassur olympo Immensium per inane molat, finemq; perose
Parturis innumeros anguLIo pectore mundos. ............ miam non spontesquebar sterius, Nacuo qua currere semina motu l
alfirmat, magnumq; nouas per inane figuras 'Fortuna non arte regi, quae Numina senseu biguo mel nul putas vetuscia nostri. Plinius tamen l. a. c. 7. duos Democrito Deos fuisse ait, Poenam, & Beneficium e at ipsemet Democritus opera Dei agnoscit esse creaturas in epist. apud Hipp. nu. 2 2. quare ait rum illum Claudianus Artasse Lucretium poetam intelligit,
qui pessime de anima, peius de Deo scripsit l. 3 . & lib. s.
44쪽
αο 0 H MIrinae Dem&νiti. . Omissis ergo erroribus. qui Democritum ut alios gentiles deturparunt , haec su at legitima illius placita quae mihi expli canda stabiliendaq; proposui, ex. quibuS tota atomorum dDetrina veluti compendis quod Percipi pyx stri , , . .
I. Censuit materiam primam esse elementa , cum vocat illa seminarium figurarum, text. 2 Q. t I . de av.
lex. 29. clareque id testatur Diogenes Lacitius in cius vita i s. cum dicit ex mente inmocriti ob firmitatem , & soliditatem passioni,& mutationi non cile obnoxia ite menta : idq; Empedocles statuit Let. degen. ω corrupi. tex. 3 T. III. Vocat elementa ignem, aquam, terram de quibus mentionem fecit L meteor. de anim. de ress . Aeris ab eo non fit mentio tanquam de clemento proprie dibo: imo t. de re p. facit aerem at larum atomorum receptaculum, ac p oinde ad illas et it omnino indifferens. Vide Galen. de rher. ad c. II.
Arist. l. I. degen. t. I. lib. I. de an. t. 2 o. g. Lucret. l. 6.
IV. Negare videtur acri grauitatem, deue uitatemq. caelit. qῖ. imo aerem, S vacuum seu inane Democriti superius it . tuimus idem esse ex Arist. Galen. Virgiliri; authoritate. V. Omnia ex atomis componi voluit. VI. Atomis infinitas esse figuras l. I. de anim. t. 2 o. l. b. Ib t. 29. l. I. degeu. t. I. V II. Atomis mutabiles esse figuras: probatur l. 29. ubi corpus commune nihil aliud est quam elementorum compageS, del. I. de . t. o. vccatur omni seminarium figurarum , radixq; figurarum. VIII. Igneas atomos voluit esse spini S l. I. de an. t. a P qq. 3 o. & alibi. IX.4 Atomi in Democriti sententia inditiis biles sunt modo communi, Sqon Proyrio Miurros L phas comuent. 3 3. id
45쪽
sanopsis Harinae Democriti. 2 7 est atomus una non potest sconei restiter ita ut ex una stant duae, sed tamen est disii sibilis modo Mathematicio proprio, siue per designatiqnem, per intellectiam, extrinsece . Vocat autem modum communem diuisonem realem,quia ita vulgus intelligit, diuisionem autem mathematicam vocat propriam,
quod atomis ea propria sit: Unde, & continuum vocavit infi- tum, quod mathematice posset in infinitum diuidi , quamuis physice esses finitum. His quatuor verbis tanta inest vis ut totam atomorum docti inam sustineat. X. Congregatione atomorum fieri generationem , segregatione corruptionem voluit. l. I. de ortu t. I. XI. Ex paucis mutatis totum mutari,imo ex eisdem aliter
dispositis fiet i diuersum quid, vr ex eisdem literis fit tragoedia,
S comoedia. l. I. de ortu, in inter . t. s. ex q ua etiam complica-etione varios emergere colorescensuit L desint sir Uili c. q. XII. Alterationem fieri permeatus pronuntiauit,corpusculis sue atomis proportionatos sbi poros subeuntibus I. r. degen. t. 3 6. 37. quam sententiam sequitur Democriti lingua Lucretius i. a. yL6. l .XlII. Intensionem S remissionem qualitatum per ordinationem, depositionem seriatim atomorum explicuit LI. δε
XIV. Motum omnem impetu feri dixit Lq.coeli t. qa. I.
Hae sunt legitimae Deilaocriti opiniones de quibus nulli du- hium eiit quin ad eum spectent cui maecessaria ratiocinationis colligatione haereant, S si qui dubium cuipiam esset num ita censueric Democritus, legat diligenter Aristotelem, Galemum , Diogenem Laertium, & maxime Lucretium, planumq; erit quam sedulo eius sensa per quisuerim quamq; sincere ex- pGnam. Annotaui pra terea de alia Democriti scientia com--plures opiniones quas breui cur sit ni publicae dabo,verer qS noua videbuntur. DEMO-
46쪽
TRIPLEX philosophantium genus in Iucentis
nostra aetas cffudit alij cnim certo cuidam autori sunt addicti, cuius verbis veluti catena quadam adamantina alligantur, unde totum suum ponunt
studium ut sensus principi suo fauorabiles inueniant, excogitent illi tuendo subterfugia, & si aperto Marte propugnare non liceat,stratagematis utantur. Ita sunt nunc peripatetici, qui uni vacantes Aristoteli non intelligunt, quid intersit autorem explanare vel eius adhaerere placitis. Ing niosum est sacramentum philosophicum dicere, & in verba magistri conceptis verbis adigi, & quantus sit Aristoteles vix ullus fauorabilius, quam ego, iudicauit. Ad hanc philos phorum sectam reducimus omnes eos qui alicuius insistentes vestigijs, scriptis alienis explanandis incumbunt, quales sunt qui Scotum adorant, qui Raemundum Lullum colunt, qui Paracelsi portentosa mirantur deliria. Alij sunt libertatis philosophicae vindices qui nullius aut ritatem, & omnium rationes ponderant , seq; veluti naturae, ει Lycaei vel arbitros faciunt vel restitutores: Isti nouis sectis rincipium faciunt,sue veram habeant sapientiam, siue armitioso errore sint praecipites. Ita Sebastianus Basso qui noua aduersus Aristotelem inuexit. Ita Paracelius Hippocrati , Caleno , & Avicennae iniuriosissimus ebrius. Sic Thomas
Campanesta propriam sibi physiologiam vulgauit, artemq; medicinalem ex proprijs principijs descripsit. Sic Fluddus, Crollius innumerabile'; chy mici. Hosque optime in variasse classes
47쪽
PRAEFATIO. asilasses distinxeris, qiudam enim nouorum curiosi sunt, conscii quam parum in vulgata philosephia certitudinis sit: alij factionum capita dici ambiunt ; pauci nullius retinentes sententiae, imo ne suae quidem, soli veritati locum dant, veterum imitatores, inuentoribus conditoribusq; scientiarum annumerandi qui posita experientia philosophantur, quales suerunt nostro taculo Tychones Kepleri, Galilaei, Scheineri qui immixtas philosophiae mathematicas illustrarunt,& nullo pene plagia tu sunt usi. Istis esse semper debuit pro emblemate
pura lux, pro anima vero 3 Amicui Tlato, amicus Aristoteles ,
Tertium philosophoru genus adolescentioribus placitis vel spretis vel iam delibatis ad philosophiam anum vetulamq; r gressi quaerunt ecquidna decoris firmitatisq; suo tempore haberit quae nunc collapsa in cineribus fax est. Sic Samij Aristarchi Astrologiam deduxit Copernicus, Platonis doctrinam celebrauit cum suis Florentinis Marsilius Ficinus,&a multis sarculis obsoleta pene Empedoclis philosophiam ex parte cecinit cultissimus Lucretius, restituereque in hoc opere tentamus
De tribus hisce sectis si iudicium a me quaeris, dicam, om-- nibus situm honorem deberi, potissimamq; esse quae Vnum veritatis solem adorat: At pro iuuentutis institutione satius est Aristotelem praelegere,quod eius methodus, S sensa omni sint exceptione maiora, tum etiam quia meliori Philosopho caremus absumptis veterum libris, Platoneq;qui solus cum Aristo tele superuixit, in scientia naturali valde parco nec ordinato. Vnde grauissimo omnium pene populorum consensu sancta,&inuiolabilis est in Academsis peripateticorum principis maiestas,urmaiori diligentia illi studeat iuuentus,quem a veteranis
48쪽
philosophia a me restitui debere censui, id primb veritatis desiderio ingentiq; exercendi causa susceptum a me in opus. deinde cum in philosephicis nulla possit esse pr scriptio non abure re duxi in integi u restituere sentcntiasque priuiis viguerunt. Si verum a itigimus, optatis potimur, sin minus, a nostris deuiationibus alteri factioni non parum accedit autorita tis. Haec tamen priuato sudio continebuntur placita, neq; alius mecum e philosophis cathedram astendet regiam, praeterqua Aristoteles,in publicis enim praelectionibus iuuentutis. institutioni non autem genio nouitatiue est iudulgendum ἀVnum insuper moneo, breuitatis consilio multas e meis ratiocinationibus emergentes dissicultates vel omissasvel abscissas, cum doctis apertum sit, in acurata sententiae explicati ne omnium obiectionum QIutiones, tanquam in seminario quodam contineri. Aliquis sertasseexpectabit pro Democrito argumenta quae aduersarium vel mutum vel desperatum reddant. Eluduntur omnia philosophorum tela praesertimia scientia naturali,in qua omnes caecutimus, & promittere
ratiocinationes demonstrativas in physicis vel temerarij est, vel ignari lubrica e sse sophistarum ingenia, &. nullo pacto vinciri posse. Id tamen sancte seruaturum me spondeo, nullas dissicultates a me in aciem maligne deducendas, sed potius omni ratione nitar ut robur suum habeant. I terea mi lector siDemocritum prod dedignaris, nec ipse curabit, di tibi benignus arri- ii π debit.
49쪽
Fundamentum totius operis, eius distri-ibutio, gr methodus.
TV Vaestioni de compositione continui omnibusque annexis hoc est toti paene philosophis naturali,
tot incubant tenebrae, ut fatendum siti nos aliquod latere principium e quo toti disputationi lumen esset mutuandum et maximaeq; fiunt a voritate peregrinationes dum prstermissis quibusdam necessarhs, falsisue subsumptis errores in consequentibus multiplicari contingit, error enim in principio leuis, maximus est in fine . Ab hoc ergo vel male prssupposito, aut omisso principio motus, tempus, alteratio intenso, temperamentum, rarefactio,co densatio, mixtio, augmentatio, nutritio, propagatio rerum aliaq; innumera sic inuoluuntur ut diligenti limum quemque confundam.
Suspicor in tribus esse posse nostram chca illud principium ignorationem ; primo quidem in distinctione vera materiali , S spiritualis quam adiuisibilitate alij, alij aliunde petunt i secundo in essentia quantitatis assignanda, quam non pauci m*teriae prims diuisibilitatem dixerunt afferre. Sed rertium mi hi potius omnium dissicultatum origo videtur, ignoratio veret materis prime. Ratio mes coniecturi h sc est e forma prςsup Ponit materia ut ab alijs etiam accidentibus prssupponitus su biectum, ergo ut erit materia, ita & continuitas: forma eninudi accidentia qui educuntur debent sequi naturam materie,
50쪽
32 De atomis, fundamentum . cum quidqiiid recipitur per modum rccipientis recipiatur, ergo accidentia nihil ad continuitatis raticnem possunt afferre,
materia enim prius est continua quam frigida quantaue ; hoc principium dissimularunt ij qui in hεc absurda impege iuniciarissimi csteroqui scriptores; materia Filiata quantitate euiolam toto , in tota in qualibet parte , tar totius mundi materia in punctum mathematicum consuercisiquantitates retui , ita Vas-queZ,&alij. Primiim itaq; m uestigandam mihi esseduxi materiam primam, quam deinde atomis constare contendo, sicq, duae sunt primat huius libri partes prima de materia prima, altera de atomis , quibus tertia subnecti debuit consequentiarum, cum nec atomos sine motu stabilire , nec opus ab , raἔefactionis dissicultate explanata complere potuerim. Ecce itaq; libri timpartitam diuisionem. Quoad methodum; tentaui nobilissimam Euclidis consuetudinem, maioris claritatis causa, a geometrico puluere in lycaeum inueher desinitiones axiomata,&postulata praestruens propositionibus f deinde cum mille in rebus mathematicarum scientiarq; naturalis compererim societatem, data occasione, demonstrationes geometricas,& arithmeticas admistui; mulisi
itaq; interest mathematicis,clementis saltem Euclidis esie initiatum, nihil enim magni in philosophia faciet,qui mathesim agnorat, atomorum certe subtilissimam scientiam nullo modo percipiet,nedum ad illius suprema mysteria deuehetur. ν