장음표시 사용
11쪽
Ales Iunonis , eo rutio beeuos Ad Sotim exaruit fum Regina Voluerum Ad SoIem eouum pauora coclumbasuum Ad Solem exultant putibra ceruice eones
Audax ad Sotim nobilis hinnit equus Ad Solem pulchrospandunt Violarias res Ad Solem phatices data a purpureos Ad Solem Conehae, ad Sotim dehiscit Echinnus Et rorem, lemmas concipit indefuas Sie Iouis L ereus se Martisfrascinus horris Bedieafertq; utero pieula dura suo Mercuris, Lunaeq;simul e germen arundo Sic aura, ct foliopopulus acta eui. Cuncta hae Spina docet, tincta hae describit amisvina manu, scito digerit in titulos Et magis insignis, quamjortipromoteus igne Totum Orbem radio cireuit is uo. Vesorum memoranda capis generatissurgit AI Ordine, quam miro, perlegeriana virumtiuam bene urseritis, referat, quae semina gingit;
quod Liviraprobat, quodq; Galenus habet. Obruor is nimioperfundortamine Iector, Hei mihi, quo celebrem carmine non teneo Gloria Ripanae gentis nam dus Atamnus PI V A canendus ades , vivat honore dici
D. Fabianiturastantis de sancto Iusto Medicinae Prosessoris. LAudibus Meet is deeorat irrui IO AN VES MANGIS CV S Ripam S PI N A Domissuam
Noe duce doctorum nouas monumenta Virorum
Non poterit dignum Iadere Iinor opuI. D Francisci Baroni Recinatensa
12쪽
QVI cupit Afrorum vires cognoscere teyris
&uam valeant rerum mutare haec Iumine motra Naturam generare , uicorrumpere cuncta. IIo lucifectae eterum donares borum Foecundum quiuissemenpercipere tentet, Atq; modo quoquo nitu feratur in orbem
FR A NCISCUM SPINAM eirea re consularisam seminis, ae Coeli , qui vim aspirauit in numVt pateat meliusfoetus perfectio nobis Alterius ea as hie assignauit agentis Purpuream ipse Rosam de ramo S PINM mpana Manasiigιntis , qua mundus fragrat ubique. D. Herculis Constantini Medici Ophydani rea tu Caeli contemplans ydera Si IN AS'dereos motus, mente potamq; notas. Amnosis doctus Natura Arcana potentis; cum in toto non tuo lior orbe sopbus. Precia rus sequeris doctipraecepta GaIeni: Es medicinae Artis Gloria, Jondor, HonoιD. DionisiiBonomi.
SEdibus bis imis, ei a noscere lector
Ecce potes, quumst, cur, ubi factus homo, Tugenus ex alto ducis: aeteriis origo ui tibi perpandas munera dia olens Sume opus bor Spinae mirum mon palma repellis Transonis Spinas, ct quibus exit odor. Hi hominum dotes scribit mirabile dictu. Hic bominis partes ordine rite refert.
14쪽
OMINEM corporalium rerum nium perffectissimum , atque totius. creaturae ceu compendium quoddam existentem , quamuis quoad corporis structuram contrariorum pugnae subiectum, calamitaribus obnoxium,
innumeris'; gritudinibus infestatum manifeste sernamus quoad formalem tamen essentiam tali fuisse anima donatum proculdubio cognoscimus, quae corruptibilem materiam informans de se incorruptibilis, atque aeterna persistit. Haec varijs constructa potentij plurimas quoque operi ratiQaeSproducit, nequc scium bab: esse cum lapidibus
15쪽
vegetari cum plantis,isentire cum Brutis, verum etiam intelligere cum Angelis . Quae quidem postrema actio sicut est sibi peculiaris, Secaeteris praestantior, cum sit supra materiam eleuata, Mabsque corporeo organo administretur; sic meream solam ultimum nobilissimumque finem homo assequitur, ad quem recta ratione tendit, I summo Deo propter infinitam benignitatem re vera est productus, ut nempe um intelligeret, intelligendo amaret,amando possideret, di possidendo demum frueretur. Hinc ad imaginem Dei dicitur homo esse factus, quoniam per intellectualem naturam ipsum maxime imitando secundum triplicem statum, in quo reperitur scilicci Naturae, Gratiae, & Gloriae ; triplicem etiam adipiscitur
imagine scilicet creationis, recreationis in similitudinis: Etenim prout habet aptitudinem naturalem ad eum intelligendum, amandum, habet imaginem creationis, quq in omnibus hominibus inuenituriprout actu Deum cogia scit, rimat, se disponit ad imaginem recreationi , quae in iustis tantum existit secundum quod eum perfecte cognoscit, lactu diligit meretur, kacquirit imaginem similitudinis gloriae, quae in beatis dumtaxat reperitur. Non igitur mirandum quod propter hanc praecipuam operationem , perquam hominis dignitas refuIget, non stilum omnes animς virtutes organicς tanquam famulantes si ut attributae, verum erram ipsa intellectiva potentia ad multo&habitus suscipietndos sit apex, quibus,in eximie decorata, iat Missime sulcita actiones suas non tantilis fiunde quam congrue, ordinate perficiat Hinc ut ad supernaturalem finem debite disigatur, Vi Ditet Theologi fer gratiam in1nitus infitndutur, Ficis opes, Charitas: intella i quid in Gles propter prunci ρ aquardam supernaturalia, quo redibilia int, d: o: γIumine capiuntur: voluntati autem spes propter motum m finem tundentem, in has propter spis imaleira luanaam iuiangm , di ad ipsum ceni. runt nem Ut
16쪽
V vero ad naturalem finem recte ordinetur, habiram naturale per assuetudinem acquiruntur intellectuales quidem, ut intellectum disponant,4 perficiant morales vero qui appetitus omnes moderentur; idcirco tribuum tu intellectui ad contemplandum quidem scientia,sapientia, intellectus ad operandum vero prudentia, & ars. Sed ne turbulento, impetuos passionum motu recta ratio peruerteretur, ad cocupiscibilem appetitum fraenandum fuit ordinata temperantia, ad irascibilem fortitudo, ad voluntatem autem iustitia. Verum pro naturalium harum virtutum adeptione qu, hus ad felicitatem contemplativam, Mactivam huius sa culi peruenire non prohibetur , multarum disciplinarum studium , atque artium cultura praecipuam viam praebere
potest; inter alias omnes unica Philosophia id optime
praestare videtur quae tanquam omnium facultatum e
mulus ipsa sola speculabilium , agibilium, factibilium ignorantiam expellit , in quam homo propter peccatum misere delapsus est. Ideoque , ut veritatem rerum adipiscatur , condueit Philosophia speculatiua scilicet Mathematica, Phyfica,ti Metaphysica, ut ea, quisecundum rationem sunt ageu da, cognoscat, utilis est activa scilicet Ethica, Economica .
di Politica. Vt vero ea, quae ad vitae sustentationem, Meonseruationem exterius sunt necessaria, inuestigare possit, opus est factiva, quae sub philosophiae genere quoque comprehenditur, cum philosophus aliud non sit, quam omnia sciens, ut sciri ponunt, ut propterea cum philo phia sit omnium virtutum agregatio quaedam, non praeter rationem,
Mathematicae disciplinae,ri Theologia quoque excepta reuelata in iuris Ciuilis famitas , ars Medica, omnesque alij habitus operativi sub philosophiae nomine
Ad harum discipliaarum possessionem acquirendam veli pons sttarum auidου labor, debitaque diligentia po- a se imum
17쪽
tissimum perducunt, sed &apta corporis dissipositio non parum conducit , per quam actu Omnes facilius. selicius proculdubio perficiuntur mamquElicet intellectus humanus , qui est scientiarum subiectum , uniuersalia cognoscat, ac species intelligibiles , immateriales 1 in se recipiat, quia tamen secundum suae naturae gradum rerutra cognitionem naturaliter insitam non habet, cum in primo patu, antequam singula fieri incipiat, sit tanquam Tabula, in qua nihil scriptum est actu, ut testatur Aristoteles iade causa ex sensibilibus rebus veritatis notitiam colligeuio, ut phantasmata speculetur, atque sensibus utatur, ne- . At vero sensus, quoniam super corporalibus organis
fundati sunt, cum corpore in operatione comunicata , ob id propter varias corporis alterationes, dc ipsos alterari, atque immutari non est obscurum, sicque secum umbonam, vel malam instrvimentserum constitutionem, ruosus bene, vel male dispositos pelius, vel peius opera Ita sapientibus Ubseruatur, ex quo accidit homines anella-Σem Iab AdeScomplexionem, melioris etiam esse ingenii atque ad chscendum aptiores, molle enim carne aptos effemetite as ruit Aristoteles corporis aurci dispositionen vardam quilibet a princi-
pijs generationis a Caelo scilicet, a semine sortitur: l . amo enim. Sta generant hominem , ut habetur ex Arist. lovaci tanquam causa particularis per se mutae S per cal*- rem, spiritumue in semine contentu a Caelum an ax, t causa n salis inmarum qualitaturateu'peraturam .d dum etci cn' 'mari P Quo cori ensum Osiriura singulis in n
18쪽
Quam doctrinam tangere videtur etiam Diuus Thomari ubi dicit sccundum naturalem corporis complexionem, &organorum dispositiouem ob impressione corporum cael stium inductam materiales animae vires disponi, aliquos esse habiles ad irascendum , aliquos ad concupiscendum; magis, vel ad aliam passionem, ex qua volunt a quamui libera ut plurimum mouetur, Magit, sapientesque solum, modo huiusce passionibus resistunt; Et propterea cum a generatione suscipiatur vitae sui damentum , origo felicitatis, vel imiseriae, ac bonae, vel alae habilitatis adactiones cunctas exercendam, ut isdenon blum nati, sed bene nati, ac fortunat; aliqui dicaatur idcirco Diuino fretus auxilio De O MI NisPROCREATIO NE Philosophice, Medice,&Astro- logice tractare sum arbitratu9. Verum quia generationem concubitus praecedit, ad eum maris, icemina coniunctio requiritur, haec autem sine ani ore noti sat, cum vnio sit asscctus amoris, ut inquit Diuiis Dionyhus Diuus Augustinus Ideo tractatum ab am*re exordiri conueniens existimavi, nonnullaque dicam de primo amoris pulsu, nempe tempore , qu Uenere dominante amoris pruriginem sentire homines inci- piunt; cumque reperiantur aliqui eiu&naturae, vidissicul ter amore capiantur, huius essectus causam nunc primuim. Pa sis CXPlicare cQuabor . . .r fee q. diminis
illi homines, in quibus se uis abundat, sanguinei nunc irantur ituites ubi pituita biliosi ubi bilis, Melai,
19쪽
animaeholici, ubi melancholia, seu atra bilis superat;
sed si doctrinae ordine seruato, atque naturali decoram methodo altius exordium sumere Volumus, cum Aristotele dicemus sietati ex elementi quatuor mundus inferior constituitur, itari mundi Apotes mala inferioris, quatuor prsdictis elementis proportione respondentibim conflari. Homo igitur, kipse, cuminum sit,in persectissimum inter mundana apotelesmata , ex quatuor proprijs constat elementis, in quq ultimo resoluitur; Et cum humores sicut dictum est quatuor sint, primus humor bilis flaua est proportionata responden ' igni, amaro sapore praedita, flavo colore, calida tactu pungens quasi primo, deinde blando calore cutem assiciens; quae cunque autem igni, secundum quod ignis est , accidunt,&quaecunque inexistunt composito propter ignem, ea omnia secundum proportionem in humano corpore ad bilem reseruntur bili, igni Planetam dominantem Ptolemetus, et omnes ali Martem tribuunt: sanguis postea succedit, Mipse humor simplex aeri proportionatus, unde calidus, tumidus rubri coloris, quo ad saporem glycirrhietae succum dum coquitur reprquentans,in hune eundem in odore, non mordacis, sed blandi est caloris, ac valde temperati, eosdemque penitus effectus proportionabiliter producit in homine, quos in comis positis caeteris aer producere solet; in sto Iouem mixturam talem influentem habemus; Tertius est Pituita colore similis carnis loturae cruentis, haec aquae correspondent, est sanguis semicoctus , quiaeeessitatis tempore ob alimenti penuriam a natura vertitur in sanguinem , sapore subdulcis est , colore quem diximus, rosae solium ex parte externa proprie referens nullum fere habet odorem, nam ex Aristotelis mente odor in sicco residet, pituita vero nihil habet siccitatis &ideo necariqui , locis o sapor non perciperetur, nisi exquisitissimum tactiam hinnonMuraliter haberet, species enim i
20쪽
ctus est gustus teste Aristoteles ;in Coelo ad aquam Pitui
tamque erraticum sydus Luna refertur; amma Quartus, illimus humor Melancholia, seu atra bilis nuncupatur; haec terrae respondet, unde, Iipticum resert saporem, qualem in piris, orbibusque gustamus immaturis, ingratum habet odorem, qualem proprie in si mimarcidis deprehendimus serbibus, est leonini coloris, chariophilios admodu reserentis rubro infectos colore tactu autem non secus atque pituita est frigida, magis a men pituitae frigus pungit, at melancholiae frigus naturnius existit ex Planetis melancholiae, ac terrae respondeu tibus Saturnus vim omnem surripit;
Sed ex quibus, 4 quibus fiant isti humores, ad Galenum in libris de Elementis, Temperamentis,4 ad Aui-cennam erit recurrendum; asserunt enim isti Philosophi,&Medici ex cibo in stomacum detruso chilum fieri, ex quo, crassioribus Rcibus ablatis,4 tenuioribus excrementis , fit quaedam massa in ramis venae portae existens, quae ad hepar transmissa in secunda concoctione transmutatur, pars calidior, atque tenuior euadit bilis; crassior sit melancholia stigidior crudio pituita dulcior autem, in midior in anguinem facessit; Ex horum igitur humorum dominio, quaedam maior &minor ad appetitum concupiscibilem aptitudo oriri solet, ob quam nonnulli amant, nonnulli veneris ardorem non sentiunt, alii magis, alij minus , alij amant, sed non amantur, lati amant, amantur .lites etiam, disse tionem, rixae, concordiae, dulcedo, amaritudo ob dictam
causam inter amantes oriuntur.
Nam ut experientia est comprobatum, melancholici veri maxima difficultate amore capiuntur, sed si ipsius scintilla eos incipit ealafacere , liberantur nunquam, vel taris dissime; terra enim maMima dissicultate calorem suscipit;
vos quam vero lusceperi diu retinet hoc idem proprium ti icci, cumque melancholiui sint terrestres, saturnini, post aliquam diuturnam calefactionem Veneris cupidia