Quaestionum criticarum Sophoclearum. Specimen I. Dissertatio ..

11쪽

preSSis, ubi tamen rariS8ime ocem'runt, quae antea non

jam e0gnita fuerint. Omnin ille homo doctus multo majorem attentionem ch0liis, de quibus egit in libro suo de Seholi0rum Laurentianorum auctoritate muscripto , attribui88 evidetur quam textui aut ingulis correetorum manibu8 )Nam hoc ipsum, quod imprimis dilucidum reddere

Se Studuisse Urmat, ut diVersas, qua c0de eXpertuSeSt, munus deuratius di8eerueret, minim ei c0ntigisse apparebit, si illi his collationem cum novissima Duebnerie omparaverimus. Ad quam jam tran8eamuS. Adduetus enim iisdem fere rationibus, quibus ol- sum demonstravimus, novissimo tempore rid. Duebnerus in usum indorsi Latirentianum quam accuratis Simene minimis quidem rebus neglectis X cussit eo Ventu,

ut in dorsio dicere liceret . post quem Sc Duebnerum)si qui eundem laborem suscipient, etsi de literis paene evanidis f0rtasse passim alia quam Duebuerit c0njicere vel leves n0nnullos librarii err0res iis, qu08 Duebneria Sannotavit, addere p0 terunt, tamen Vix quidquam prolaturos S Se confido, e quo aliqua ad Verba p0etae emendanda utilita redundare p08Sit.

Collati0nem vero integram G. Diudorsus in ed. OX0n III recepit, ut tandem aliquand0, ut ait, omnibus certum judicium de codice illo pateret.

1 CL etiam olfius in praesal ad Ajacem, ubi dicit, , incon stilii elido e X tu se, itantii in politisset, Laurentiati cod. Vestigia ex presSisset tunc enim se partim ipsum contulisse, partim codalione illa libet a cilichio sibi communicata uti potuisse, ita ut ne ipse quidem Suae collati0ni salis confisus esse videatur.

12쪽

Quae quum ita sint, praesertim Vero tuum nec C0betum nec Olfium sententiis illis, quas indorfius anteli 08 septem ann08 de c0die Laur. imprimis de ratione, quae inter singula manu intercedat, promulgaVit, S- quam e0ntradixisse e0mpertum habeamus, nihil aliud rostat nisi ut uni eae quae in indorsi ed. Xon. III. X- stat collationi Laurentiani fidem habeamus. Jam Vero XI 0 nemus, quae de rati0ne, qua singuli Laurentiani libri correct0re se Xeeperint, distenda in t De manu prima jam Supra' nonnulla commemorata sunt; adjicimii sententiam indorsi qui censet, librarium ipsum quum statim in seribendo tum toto opere perfecto ap0graph0 Suum iterum cum rehetypoc0ntulisse ' Seribam re ver jam inter scribendum quaedam a se falso Scripta muta88 et emenda 88e, non est, qu0d amplius pr0bari nece88 sit, quippe qu0d ubique usu Veniat. Sed cur demum tot codie exarato, nec vero singulis vel paginis vel fabulis absolutis, ut nos quidem credimus, id laetum esse aecipiendiim sit, Din dorsus nobis non persuasit. Quomodo enim viginti illi versus a librari primum missi, ed ab eodem p0- sterius additi id pr0bare possint, equidem 38Sequi 110n possum. Alias Vero causas indorsus non asser et ne nos quidem talia indicia invenjmus, quibus sententia illius eo usi mal etur.' Videbimus autem infra, hane rem1 CI pag. 2 Cf. D in dors in ed. xon. III. praes. Ol. I. s. 4.3 Indicii im cer lim, quod pro indorsi sententia saceret, conlineret adn0lalio critica ad ed. 0l. verra. 69. ,, Ilic Versit in margine additus ab eadem, ut videtur, manu, etsi atrament ali 0, ' nisi vis hujus loci voce ,videtur valde infringeretur. Eadem res est in v. 90 ejusdem sabulae.

13쪽

non tam levis m01nenti esse quam esse videatur. Ne id quidem plane pr0bari p0test, arehetypon, nee Ter alium quendam librum fuisse quo eum librarius pus suum contulerit. Nam versu illi Suppleti per se id n0 demonstrant, ' Sed rem ita esse colligi 0test e corrigendi ratione, qua prima manus omnin in opere uouSus SL Nam Verum est, quod indorsus alio l0eo')dicit, librarium tantummod Seribendi vitia, quae e0mmiserat plurima, eorrexisse rarissime admixtis suis ip-Sius c0njecturis, in quibus ultra levissimas mutationes

et vellementiores mutationes in textum ab librari illatas fuisse, Si non cum relietypo, Sed eum alio quodam libro auus eripi quamv s illi simillim apograph0n

Suum contulisset. Unde non minus rectum Sse Sequitur,

iis, quae ab illa manu Sive Statim inter Seribendum sive e0lhitione denuo instituta eorreeta sint, maj0rem auctoritatem tribuendum 88e, quam quae prim Serip

serit.

Post hunc librarium, sed eodem XI. saecul040mo exstitit qui nou soliti seliolia graeca marginibus Sophoclis et Aeschyli adseripsit, sed etiam has quattuor-deeim trag0edia t0tas m0d reet m0d Sella correXit. Est igitur manus, quae, Si rdinem SpectamuS, pr0prie secunda ' nominanda est, quam tamen in dorsus nomine διορθcυτο appellavit. in adnotatione critie Vero,

1 Ι lamen parunt argille Antonius eis seri censuit in ,, Pilaestiones criticae de codicibus Soph0clis recte aestimandis. Dissertatio inauguralis Halensis d. a. 1863. 2 CL D illa. d. x0n. III. Vol. I. p. V .

14쪽

qu0niam cholia quoque erip8erat, plerumque litera S. signavit. Quis hic homo fuerit, non magis Scimu quum Π0men librarii et quum ipse se nusquam nominaVerit, inn- ne laret neg0tium, de persona illius amplius quaerere Vel conjecturas facere. Maj0ris autem m0menti lab0rem ejusdem fui88 quam ceterorum correct0rum, jam inde apparet, qu0 scholia Scripsit. Accedit, qu id primu8, pauli p08 ipsum librarium codicem adiisse et in eo corrigendo continuam quandam et insigitem industriam p0sui88 videtur, id quod de ceteris codicis c0rreet0ribus vix potest affirmari. lasset ver0, qu0uiam omni diSputati de auct0ritate huius manus futura est, hoc l000 id tantum addere, scripturae formam, qua ille USUS St, in Scholiis majuscularum esse, contra in adnotationibus sive correcti0nibus, quibuscum nobis a Xime res erit, minuscularum, ita tamen, ut etiam inter has haud raro Singulae majusculae intercurrant. Ceterum a Dind0rfio in adnotatione critica persaepe in ambigu0 0nitur. Utrum a manu pr. an est aliquid seriptum sit et id quidem non solum in levibus pavearum literarum mutationibus, sed etiam in totis versibus missi Sed postea suppleti8 e quo c0lligi potest, Scripturam manus

Sec. Omnino ii S, quae a manu pr. Scripta sunt, Similli-

1 Ila explicatur error a Wolfio contulissus, quum Scholia non Secunda sed a prima manu, quae talia nusquam Scripsit, addita esse existimaret et minimam tantum partem omni alii manu adscriberet.

cf. Wols in iis rhen. IX, p. 119 s. Idem valet dein Keilio. cf. iis hi praes ad Aeschyl. Septem p. VI.

15쪽

Post torth0tum tres alii homines in eo die Laur Vel Sati Sunt, qu08 Duebuerus quidem saeculis du0bus proximi vixisse putat Leetiones tamen, quae illi debentur, in dorsius in ad 0tatione critica, quum nec distingui ubique p088int nec Si possent, ullius m0menti

foret, in univerSum uno antiquarum manuum' nomiue

c0mprehendit atque tali modo signare s0let. Judieat autem de illi c0rreetoribus, correctione eorum ita omneSe0mparata e88e, Ut neque archetypum codicis exemplar neque omnino libros antiquiore ab iis inspect08 8Se, Sed omnia conjeeturi modo veris m0do falsis deberi pateat. Post hos tres antiquos correctores Dind0rsus loquitur de restentibus aliqu0t ' librariis sive lect0ribus, qui iude ab saec. XIV. usque ad saec. XVI sive mututi0nes sive adnotationes in Laurentianum intulerunt Sed ne hos quidem ubique di Stinxit, sed pr re nata modo

simam*' appellavit. Videmus igitur Duebnerum, ut minimum numerum SumamuS, Septem Vel et manus utcunque inter se dixerSa iv 0d. . bSerVa8Se, quarum priores duas librarii et di0rthotae saeculi XL, quae sequuntur treS antiquae saeculi XII et XIII , reliquas aliqu0t re

1 Iiieptias de hac lola re protulit Antonius Seissertius, qui,

quaniquam disputatione sua . de codicibus optioclis recte aestimandis controversiani illam de codicum Sophocleorum vera origine , aliqua illo longius prom0visse et propius ad exitum adduxisse sibi visus est ne iii dorsi quidem verba recte intellexit, quem tamen virum

16쪽

De auctoritate vero nanium illarum manuum ad

emendandum Sophoclem indorsus quidem judicat, eam

apud antiqua atque recentes 88 nullum; nam manifestiu etiam, quam apud antiqua Sit, restentium manuum correcti0ne pauca c01jecturi correctorum deberi, plerasque ex interp0latis eo dici Laurentiani ap0graphi haustas esse certissimum haberi 088 cenSet. Prorsu aliam et fere c0ntrariam sententiam ante h08 tres annos pr0tulit Joh. vicata,' qui non 80lum correcti0ne secundae, Sed etiam tertiae, quartae . quintae

inc0nflantiae accusare alio loco minime dubitavit. Dicit enim Seiffer lius in dissertatione sua inaugurali supra laudata haec : ,Discernuntur

autem a Duebner plerumque quattuor manus manus prima Sive antiqua, deinde secunda SiVe altera, tum recentior, nonnunquam denique manus recentissima.' Haec omnia prorsus falsa sunt. Primunt enim unusquisque, qui adnotationes criticas indorsi accurale perlustraVerit, Statim cognoscet, manum primam et magnum antiquam mi nime esse eandem Paucis exemplis id demonstrare volumus.1. In Electr. ab. v. 25. indorsus in textum recepit σοιJ, adno- laxit Laur. σοι pr. Sed in σοι mulatum ab eadem. 2. contra V. 528. in extu legimus: ιν εἷλε κουκ adnotatum est a Dind. Laur. μι εἶλευ κου pr. sed corro clum a mari et antiqua 3 itemque adnotat admed. Reg. V. 935. παξ a a manu antiqua ita est radendo in re ρος mulatum, ut id a prima manu Scriptum vi

deri possit, quod fraudem fecit inistrio. Vides igitur, quid judicandum sit de exemplis illis, quae Seissertius

l. l. p. b. attulit ad illustrandam librarii corrigendi rationem, in quo numero c0mpluria sunt, quae non librario sed manui cuidam saeculi XII. et XIII altribuenda sunt. s. quae Seissertius ille in detegendo vero fonte codicum Sophoclis occupatus de diversis Laurentiani manibus reseri l. l. p. 6.1 Cf. I. Kvicula, Bettrage uri Friti u. Erhistrim des Sophocles Ismen 1861 p. 10 sqq.

17쪽

et manu8, excepti taritum iis, quae post editionem Aldinam in eod. illatae sint, non esse mera eonjecturnS contendit, Sed emendationes, quae optimo nitantur fundamento diplomatie ideoque ad emendandunt Sophoclem haud contemnendi m0menti sint. Operae pretium igitur esse nobis videbatur, si hanc totam de auetoritate diversarum Laurentiani manuum pro temp0re et viribus nostri retractaremus, licet id tantum X 0c labore emolumentum reportaturi SSemus, ut in p08terum nostro judicio in hac re uti possemus Ante omnia autem opus nobis visum est quaerere de auctoritate illius correctoris, quem indorsus tam singulari m0do in Laurentiano Ver8atum esse contendit, ut nomine ὁιορ- ουτου eum appellaret et quasi hon0raret. Ad hanc quaestionem tuto instituendam De ee88arium est earum tantum rerum rationem habere, quas manui didrthotae deberi indorsus sive Duebuerit pro certo affirmat. Prorsus igitur excludenda Sunt a consideratione n08tra omnia, quorum origo Noe ovidetur

et id genus aliis additis in dubio relinquitur. Nam in

talibus rebus conjectura aliquid efficere velle, ut Seissertius nonnunquam L l. tentavit, absurdum esse nobis videtur. Restat praeterea illorum loc0rum, quorum origo extra omnem dubitationem posita est, tanta multitudo, ut ex iis satis superque de indole atque natura illius judicium haurire possimus. Sunt enim plus quam ducentae quinquaginta correctiones, quas indorsus dior-J0tae, quem vocat, attribuit, quarumque plus quam centum quinquaginta ut necessarias et probabiles in textum recepit, quamquam, ne nimiam de illo correctore

antiquo pinionem injiciamus. jam hic dicendum est,

18쪽

l0nge maj0rem illarum emendationum partem ita omparatam 8Se, ut levi 88imis mendis pr0mptissima medela ab eo illata sit. Sed n0bis quidem in ea re, ita quotve di0rtho taee0rreeti0nes indorsus vel alius vir doetus pr0baverit Sive non probaverit, n0n acquiescendium erit, id maxime agitur, ut per8piciamu8, quo jure id unoquoque l0 eo laetum sit vel potius, si fieri poterit, quo nomine Sive argument arti criticae praescriptis adstricto omnes illius hominis lectiones in Sophocle emendando Sive recipiendae sive detrectandae sint. Nam aliud nobis praecipit ars critica, quum res nobis 8 cum c0njecturi virorum doctorum sive indoctorum, aliud quum agitur delectionibus, quae ex optimis fortasse manuscripti derivatae sunt. Primum igitur Xponendum erit, qua regulas ars eritie apud Soph0elem nos sequi jubeat. Supremam in constituenda uniuscujusque auctoris

scriptura auct0ritatem esse archetypi aut, si illud periit, ejus libri, qui proxime ad sidem archetypi asscedat, consentaneum est. Summa igitur lex etiam apud Soph0elem

haec est ubique primum eum codicem audiendum 88e, quem optimum omnium esse pro explorat habemus atque lectione ejusdem mnibus locis, ne excepti quid sim iis, ubi alii codice talia praebetit, quae n0 80-lum per e serri 088int Sed etiam pecie quadam se

commendent, pro unice Veri esse habendas, nisi certissimis argumentis c0ntrarium p08Sit demonStrari. Nunc vero omnium rei peritorum testim0niis c0nstat, talem c0dicem apud S0ph0elem esse Laurentianum eumque ceter08 omnes et aetate et de longe superare. Quare, quantumvis licet uni censuerint, tantum abe88e,

19쪽

mile sit sic ipsius de S0ph0eli emendandi praesidiis. ipsiste 1860. , alteri, X Un Laurentiano ceteros omne codices esse oriund08 8ic cen8uerunt obetus et Din dorsus , tertii denique, ex eodem atque Laurentianum fonte reliquo codd. 88 derivat08, disto, in tanta dearehelypo Soph0eleo Sententiarum diverSitate tamen omnibus, quorum quidem anum moderatumque judicium est, de hac re dudum conVenit Laurentianum, ubicunque seri po88it, Sequendum neque in juSta causa ab illius vestigiis aberrandum esse. Sane re apud Sopho elem ita comparata est ut in e0Π8tituenda hujus p0etae seriptura non quaelibet Laurentiani lectio recipi possit, immo perSaepe Su Venit, ut unus e aliis codi-eibus rectiorem vel unice Veram praebeat lectionem.

Si ipso indorsus, quamvis id ibi certissime persuasisset, ex Lauretitiano cetero omne codice derivat0s esse, ireiter quingenti quinquaginta loci lectiones recepit, qua 110 tu Laurentian0, sed in hoc vel illo alio codice iuveniuntur. Quod tamen minime indorso inconstantiae Vertendum est, ut inc0n8iderate Seiffertius

judieavit. Ubicunque enim iud0rsu lectiones ali0rum eodicum recepit, id non fecit ide0, quod codices eas praebebant, Sed qu0d judicavit, Laurentiani corruptelas

haud raro hodie etiam eodem m0d0 SSe Sanandas, atque id nescimus anie quot Saecula jam ab aliis c0x- rectoribus saetum esset. Omnino Vero, quod attinet ad hunc totam de origine codicum S0ph00leorum quaestione, quam supra tetiginius, Una 80lum in hae re satis certo

20쪽

judieare p08se eet18emus, qui non Solium omnes Sophoclis c0 dices quam ne euratissime examinaverit, sed etiam ind0lem atque aptum Bygantinorum c0rrectorum Sive gramma bicorum Saecul0rum X.-XII. Sati cognita et perisse et habeat. Nam huc tota re apud S0phoclem redire videtur, quum non Simili 0d at liue id apud ex . . Lysiam, Tacitum, alio factum videmia S, 08sit desterni. Ja ii ver Dindorsus, do eti88imus ill0rum temp0rum

existimat0r, nobis affirmat quingentorum illorum loq01um correeti0ne ita omne e 8Se comparata S, ut aptum eorreetorum, qui proximi p08 librarium eo diei Laur. Saeeuli ViXerunt, nuSquam X cedant' et re vera in- dorso e0ncedendum St, Ulam emendationes illas nities

levioribus adnumerandas, tum gravioribus Laurentiani corruptelis medelam afferre ne periculum quidem ab illis hominibus laetum SSe. Sed qu0rsum hae e muta disputamum Primum, ut d 00 eamus, quum tanta veri8imilitud adsit, esse

revera Laurentianum CommUnem deter0rum codicum Dutem nam pr0bari et demonstrari ne Dind0rsi nec contraria quaelibet sententia pote8t), id n0bi unie rectum videri, ut cautione adhibita Laurentianum pro archetyp0 certe SumamUS de ceteri oer 0mnibus eo di-1 CL in dorsius . . Vol. I. praef. . XIII sqq. ubi dicit: Pu0d verissime a me dici similium in aliis Script0ribus exemplorum plurim0rum comparati docet, Velut 0dici Marciani Athenaei, cujus in ap0grapitis emendali 0ne Viliorum plurimae intereaSque non paucae aliquanto quam Sophocleae culius Xc0gitalae reperiuntur, licet earum auctoribus nullis praeter codicem Marcianum libris uti licuerit, de quo hodie ita constat, ut ab nemine, qui mentis c0mpos sil, in dubitalio