장음표시 사용
81쪽
vit. a Fuso exercitu jam moenibus Urbis appropin- fg. 8.quabant. Erant nulla praesidia. Tuis igitur, aut nunquam' alias, apparuit vera illa Romana Virtus. Jam- ff. D. primum' majores natu, amplissimis' usi honoribus, ' in sorum Coeunt: ibi, devovente pontifice,' Diis ' so Manibus consecrant: statimque in suas quisque sedes 3 r *. 0. gressi, sicut in trabeis erant, et amplissimo cultu, in Curulibus' sellis sese posuerunt :p ut, cum venisset hostis, in sua dignitato morerentur. Pontifices, et Flamines, ff. II. quicquid φ religiosissimi in templis erat, si partim in do-
tores et elades bello Reeeptas, et tem state , scedas voeant. Virgil. Georg. I. Et taedam glomerant tempestatem imbribus atris Collectae ex
ter atros et nefastos retulit. Lucan.
lib. via. Et, damnata diu Romanis Alia fastis.' moenibus appropinquabantJ Eodem modo dictum, quo apud Horat. porituque subimus Chaonior Nam ibi portu est tertii easus pro portui. Nulla praesidiaJ Porta clausa non erat, nulla pro portis statio, nulli in
amplissimis usi honoribust Qui Curules gesserant magistratus. Devorente pontifeel Mareo Fabio pontifico maximo Praesante e Tmen, ii se pro patria Quiritibus Romanis devoverunt. Florus autem dieit devovente pontifiee quia pontifex ver- his pra ibat.' Curtiliburi Vide caput v. P Sese posueruntJ Uno verbo dicam, haste Latinitas mihi hand sane proba inr, ponere se in lecto. ponere se in sellaζ ponere se in palear &C. Lego in eurulibus sellia consederent; aut, si Virgilium imitari malis, in eurulibus sellis se composuerunt. AEn.
v. ' Cum venit, aulaeis jam Se regina superbis Aurea eomposuit sponda
82쪽
Iiis 7 ' defossa terrae recondunt, ' partim imposita plaustris Secum auferunt. ' Virgines simul ex sacerdotio f*. 12. Vestae nudo pede sugientia sacra comitantur. Tamen 'cxcepisso fugientes unus o plebo' fertur Lucius Albinius, qui, depositis uxore et liberis,3 virgines in plaustrum recepit. Adeo tum quoques in ultimis religio publica privatis affectibus antecellebat' Iuventus vero, quam Sa- fg. 13. tis constat vix mille hominum fuisse, duco Manlio,' arcem Capitolini montis insedit, obtestates ipsum quuSi PraeSen
Partim in doliisJ Condita in doliolis sacello proximo aedibus flaminis Quirinalis, ubi nunc despui religio est, de dere. Partim impositaJ Cetera, inter
e onere partito, serunt via, qtiae sublicio ponte ducit ad Ianiculum Livius. Ubi a Floro dissentit, qui plaustris imposita dicit: Virgines
vero Vestales nudo pede Sacra comitantes in plaustrum Lucii Albinii
eius AlbiniusJ De plebe Romana homo Lucius Albinius, plaustro conjugem ac liberos vehens, irreligio-
um ratus sacerdotes publicos sacra
que populi Rom. pedibus ire, serrique
se ac suos in vehiculo conspici, descendere uxorem et pueros jussit, Virgines Aacraque in plaustrum im-Posuit, et Caere, quo iter Sacerdotibus erat, pervexit. Livius. IurentusJ Placuit cum conjugibus ac liberis juventutem militarem, Senatusque robur, in arcem Capitoliumque conscendere, armisque et frumento collocatis, ex loco endomunito Deos hominesque et Romanum nomen defendere. Liv.' ManlioJ Marcus Manlius. Μeminit Virgil. aeneid. vm. In summa custos Tarpeiae Manlius arcis Stabat pro templo, et Capitolia celsa teus.
83쪽
tem7 Iovem,' ut, quemadmodum ipsi ad defendendum templum ejus concurrissent, ita ille Virtutem' eorum numino suo tueretur Aderant' interim Galli, apertainque f*. 14. Urbem primo trepidi ne ' quis subesset dolus; mox ubi solitudinem vident, pari clamore et impetu invadunt. Pa
tentes passim domos i adeunt: ubi sedentes in curulibus suis praetextatos F senes, Velut Deos Geniosque β Veno- rati, mOX eOSdem, Postquam esse homines 7 liquebat, alio
qui ' nihil respondere dignantos, ' pari Vecordia mactant, facesque tectis injiciunt: φ et totam Urbem igne,' serro, manibus3 exaequanti' Sex mensibus barbari quis f*. 15. crederet' Circa montem unum pependerunt.' nec diebus modo, sed noctibus quoque' omnia experti: cum7 tandem
Manlius nocte subeuntes, Clangore anseris' excitatuS, R
' VirtutemJ gortitudinem. Ita et Graeci Eρ' i. Primo trepidiJ Noctem veriti et ignotae situm urbis, inter Romam et
GlaniosqueJ Deos tutelares urbia
γ PependeruntJ Εa vis est verbi Pendeo, ut insecta re sedere significet. Sio Virg. Kneid. Iv. Pendent opera interrupta minaeque Murorum ingentes Cla rore anserisI Hane Historiam tangit Virgil. aeneid. v m. Atque
hic anratis volitans argenteus anser
Porticibus, Gallos in limine adesse canebat. Galli per dumos aderant, reemque tenebant Defensi tenebria et dono noctis opacae
84쪽
summa rupo dejecit, ct ut spem hostibus demerct, quanquam in summa' fame, tamen ad speciem ' siduciae, panes
ab arco jaculatus csis Et stato ' quodam die per f*. 16.
medias hostium custodias Fabium pontificem ab arce domisit, 3 qui solamo' sacrum in Quirinali monte ε consceret. Λtquo illo per media hostium tela incolumis religionis auxilio rediit ; s propitiosque β Deos renuntiavit. f*. 17. viissimo cum jam obsidio 7 sua ' harbaros satigasset, millo pondo auri recessum ' suum Venditantes, idque ipsum Per insolcntiam, cum ad iniqua pondera addito adhuc gladioe superbo vae victis ' increparent, subito aggrossus' utergo3 q Camillus adeo cecidit, ut omnia incendiorum vestigia Gallici sanguinis inundatione deleret. Agere f*. 18. gratias Diis' immortalibus ipso tantae cladis nomine libet.
SolenneJ Genti Fabiae peculiare
erat illud sacrificium, ut innuit Livius lib. v. Sacrifieium erat statum in Quirinali colle, genti Fabiae. VenditantesJ Jactabant non obscure Galli haud inagna mercede se adduci posse ut obsidionem relinque
ς Addito nilaue gladiol Huie Ioeo lueeni asseret alter Livii: ε Rei foedissimae per se adjecta indignitas est, pondera ab Gallis allata iniqua, et, Tribuno recusante, additus, ab ins lente Gallo, ponderi gladius, auditaque intoleranda Romanis vox, vae victis esse; qua intelligi volehant Galli, victis victoris legem esse sub
4 Aureuus a terroJ Tamen iis denuntiaverat, ut se ad prauium expedi
85쪽
Pastorum casas ignis ille, et flammasi paupertatem Romuli'
abscondit. Incendium illud quid egit aliud, nisi ut' desti
nata hominum ac Deorum domicilio civitas, non deleta, non Obruta, sed expiata potius et' lustrata ' videatur Igitur ' post assertam a Manlio, restitutam ' a C S. I9. millo Urbem, acrius etiam vehementiusque 3 in finitimos resurrexit I Ac primum omnium illam ipsam Gallicam
gentem non contentus moenibus expulisse, cum per Italiam naufragia sua latius traheret,' sic persecutus est duce Ca
millo, ut hodio nulla Senonum Vestigiaη supersint. Semel apud Anienem trucidati, si cum singulari certamine f*. 20. Manlius aureum 7 torquem Barbaro inter spolia detraxit: inde ' Torquati. Iterum Pomptino ' agro cum in ' simili
η Paupertatem RomuliJ Sub cujus
regno, Nee fortuitum ηpernere ces
pitem Leges sinebant Sie perseeut J Ad oetavum lapidem, ad Gabinam viam, quo se e fuga
eon tulerant. Ibi caedes omnia obtinuit, castra Capiuntur, et ne nuntius quidem cladis relictus est.
Nulla Senonum reuigiaJ Falsum, ut et multa alia: nam hodieque gupersunt juxta Adriatieum sinum, et in Etruria; haec sunt notisSima. SemelJ II tua Manlius provocantem Galliam ad singillare certamen congressus oceidit. Et sublato torisque aureo, colloque suo imposito, in
Perpetuum Torquati sibi et posteris
i Axienem J Anio fluvius in Latio, quarto ab Urbe milliario, Romanos a Sabinis dividit. 1 Pomptino agro J In Latio circa
86쪽
post aliquot annos, ' omnes reliquias corum in Etruris ad lacum Vadimonis' Dolabella ' delevit: ne quis' extaret in ' ea gente, quae M incensam a se Romam ' urbem gloria
CONvARsus a Gallis in Latinos, Manlio Torquato, s*. 1.
citur. Hic cum adversus Gallum pugnati rus processisset, corvus 'upra brachium dextrum sedit; mox, commissa pugna, idem corvus alis et tanguibus Galli oculos verberavit, ne rectum posset aspicere; ita ut ab illo intersectus ei Corvini nomen dederit. Gera alueJ Sacram vocat, quia in augurio multum observabatur haeeavis. Post aliquot annosJ Ann. m. Post inceptum helliam e vide supra.
Ad laeum , adimonisJ Qui et hodie. que Vadimono dicitur, in Italia jnxta Amerina Praedia. Dolabella J Cn. Cornelius Dolabella
Consul. P Nequis extaret in ea gente, quo in- cmaam a se Romam urbem gloriareturi
Hare a Salmasio est; in aIiis editioni-bns legitur qui; et haec vera lectio
87쪽
Decio Mure3 Consulibus, semper quidem aemulatione imperit' infestos, tum vero contemtu Urbis incensae; cum' jus civitatis,' partem imperilsi ac magistratuum' 7 poscerent, atque jam amplius quum' congredi auderent.' Quo tempore quis cessisse' hostem mirabitur ' cum alter f*. 2. Consulum' filium suum, quia contra imperium pugnaverat, 'quamvis victorem occiderit quasi φ plus in imperioqesset, quam in victoria: alter' quasi monitu Deo- ff. 3.rum, cupito Velato, primam i ante aciem si Diis Manibus se devoverit, I ut ' in consertissima scy' hostium tela fg. 4.
est: sed mox pro a se, legendum a suis, idque non vidit vir maximus.
CAP. XIV. Belium LasinumJ Ann. Mundi 3GI4. ah Urbe Condita 417. ante Ch. Nat. 334. Coss. T. Manlio Torquato, P. Decio Mure.
civitatis poscebant, sed ut unus consul ex eorum, alter ex Romanorum populo erearetur, et Senatus pars aequa ex utraque gente foret, et hoc
est quod vocat Florus partem imperil
Atque jam amplius quam eongredi auderenιJ Plus enim erat partem magistratuum petere, quam armis congredi. Sensus planus est, itaque nil De h. et Uur. Clas. mutandum, quicquid dicat doctis. simus Salni tu . φ Cum alter ConsulumJ T. Μanling. 4 ImperioJ Nota imperium passive positum: sic apud Salust. alicubi legitur ad imperandnni,' id est, ut
Deorum monitu tactum esse constet o Cupite τelatoJ De more, religionis causa, ne quid occurreret quod eam turbaret. Sic ille apnd Horat. ε Nam male re gesta cum vellem mitte rooperto Me capite in flumen Diis ManibusJ Qui et inseri dice
88쪽
jaculatus, ' novum y ad victoriam iter sanguinis sui semita aperiret.
Λ LATINIS' aggressus est gentem Sabinorum, qui, S. I. immemores factae F sub Tito Tatiosi assinitatis, quodam contagio' belli se Latinis' adjunxerant.' Sed Curio f*. 2.
Dentato' Consule, Omnem eum tractum, qua Nar,' Λnio, sontesque Velini, ' β Hadriatico tenus mari, igne ferroque Vastavit.' Qua victoria tantum hominum,' tantum f*. 3.
Sed Curio Dentato Consule igne et ferro vastavit omnem eum tractum quem Narambit et fontes Velini, usque ad mare Adriaticum. pr. -20 Equo raptus M s. Reg. O, haud dubie e glossemate nata lectio. 21 Gmen Ed. Gryph.-22 Inter Ed. Par. I Latinum Ed. Lugd.-2 Aggressus gentem Μs. Voss. I. 1.-a Que M.Lips. a. ut e. 13. 2I. quae Ed. Ven. Imemores Ed. Ven.-5 Paetin Ed. Beg. o Tutio Tito Ms. Pal. 2. Tito Taeio Εd. Lips. I. 2. 3.-7 Contagione ris. NaΣ.-8 Se Latio bis. Voss. 3.-9 Adbuxerui Ed. Lips. I. acunaerunt Ed. Lips. 3. Par. Ven. Gryph.-Io Qua Nar amnis fontesque Velini. Ms. Rych. Ed. Blanc. qua Ararani Uente in vel in M s. Nag. eorumque loea a Varanio fonte M ss. Jord. qua Νur surius ambit f. Vet. M s. Pal. I. quem Νar suviuε ambit f. Vel. M s. Fran. qua natura ambit f. U. ΜΑ. Pal. 2. qua Nar ambiι f. V. diss. Vin. Reg. F. Berol. Ialliab. Duish. Ed. pr. Lips. 2. a. Bor. Sab. Med. Par. Jlint. Λ ld. Ven. Gryph. Stai . Grui. Lugd. Pont. Freinsh. Zeu. Fab. Vetst. Duk. I. 2. qua Nar abit f. U. I d. Lips. I. unde existimari facile Iicet, qui extiterit lectio abit. Nam-Νur stivius abit Μs. Flor. qua Narabit f. U. Μs. Voss. I. 2. qua Nar f. U. M s. Reg. Q. qua Nar amnis ambu LV. M s. Voss. 3.-II Adriat leo Ed. Lips. I. 2. S. Med. Par. Gryph. Stad.
CAP. X v. Bellum SabinumJ Ann. Mundi 3GG0. ante Ch. Nat. 288. Ab Urb. Cond. 463. Coss. P. Cornelio Rufino, et Man. Curio Dentato.
Populum Rom. post debellatos Latinos, in Sabinos conversum ; nam multi anni intersunt, et multa alia bella gessit, ni Ausonium, Privernas, Ne apolitanum, Samniticum quod duravit annos 49. Etruscum et alia. Nusquam etiam legitur Sabino' se Latinis
h Curio DentatoJ Qui eodem magistratu bis, et de Samnitibus et de Sabinis triumphavit. φ Ν-J Umbriae flumen, cum laeu Velino conjungitur. 4 Fontesque Velinil Idem clim Laen Velino in Umbria: Virgil. aeneid. iiii. vii. Audiit amnis Sulphvreaque Nar albus aqua, fontesque Velini e Qua victoria tantum hominii J Hoc confundit Florus: nam do Sabina victoria dicit quod de Samnitica dicere debuit. Victis enim Samnitibus,
89쪽
EPITO M. LIB. I. CAP. 16. Mngrorum redactum ' in potestatem, ut, in utro plus esset, nec ' ipse posset peStimare, qui vicerat. F
PREcIBUS' deinde Campaniae motus, non Pro se, ff. I. Sed, quod est' speciosius, pro sociis Samnitas 3 invadit. Erat foedus cum utrisque' percussum : sed hoc Cam- fg. 2. Pani Sanctius, et prius omnium suorum deditione secerant. Sic ergo Romanussi bellum Samniticum' tanquam sibi' gessit. Omnium non modo' g Italia,' sed toto f*. 3. orbe terrarum, ' pulcherrima Campaniae plaga' est. Nihil
Sed Campani deditione suorum omnium feeerant Me foedus sanetius et anti
Curius Dentatus regressus, in Coneione ait, tantum agri cepi, ni solitudo fuerit ni tantum hominum eepissem ;tantum porro hominum cepi, ut tameperituri fuerint, ni tantum agri cepis em CAP. xv I. Bellum SamniticumJ An n. Μnndi 3GII. ante Ch. Nat. 337. ab Urbe Condita 4 4. Coss. M. Valerio Corvo m. A. Cornelio Cosso. PrecibusJ Legati Campanorum Romam venere, auxilia sibi contra Samnites petentes ; et Cum negarent Romani, Campani urbem Capuam, Seque, fiu qne omnia Romanis dedunt; petnntque ni jam dedititios suos defendere velint. v Cum virisqueJ Falsum I nam cum solis Samnitibus, ut palet ex Livio. φ Tunquam sibiJ Et re vera sibi gessit, cum Campani omnino se illis dediderant.
d omnium non modoJ Haec deseriptio talis est, ut, quae pulchrior, vel ipsa Campania, vel Flori descriptio, judicare dissicile. Plagal Planities, Etendue. ut sequor; Graece
90쪽
mollius coelo I Deniques bis floribus vernat h Nihil uberius solo : ideo 'i Liberi Cererisque certamen dicitur Nihil hospitalius' i mari. Hic illi nobiles portus, f*. 4. Caieta Misenus.' et tepentes sontibus Baiae :in Lucrinus et
ΛUernus, quaedam maris otia si IIic amicti 7 viti- fg. 5.bus montes, Gaurus, Falernus, Massicus, et pulcherrimus omnium ' Vesuvius, y AEtnaei ' ignis imitator. Urbes f*. s. ad mare Formiae, . Cumae, Puteoli, Neapolis, Herculaneum, Pompeii,' et ipsa caput urbium Capua, quondam inter tres maximas,' Romam Carthaginemque numerata Pro hac urbe ' hi si regionibus populus Romanus f*. 7. Samnitas' invasit, gentem, si opulentiam quaeriS, P aureis
Mollius J Molle est temperatum. Sic infra, lib. iii. 3. Sed in Venetia, quo sere tractu Italia mollissima est, ipsa coeli solique ' clementia robur elanguit
s DeniqueJ Quasi diceret, Ne longius
nendis bis habet ver. Liberi Cererisque eertamenJ Ut Athenae Νeptuni et Minervae fuere
4 CaietaJ A Caieta aeneae nutrice nomen accepit. Virgil. Tu quoque littoribus nostris, aeneia nutrix, A ternam moriens famam Caieta dedisti Misen J A Miseno aeneae comite dictus, qui illic sepultias fuit. Virgil. Ionte sub acrio, qui nunc Misenus ab illo Dicitur, aeternumque tenet Per
i Butae4 Ubi aquae calidae. Maris otiaJ Ubi mare quiescit,
silet, non aestuat, per Lucrinum Iaciam in Avornum Tyrrhenum mare labitur. Male qui legunt ostia. Inter tres maximasJ Pater meus legebat urbes maximas, non tres.
o Pro hae urbeJ Scilicet Capua. P Si opulentium quoeri Duo exer-