L. Annaei Flori Epitome rerum romanarum

91쪽

EPITO M. LIB. I. CAP. IG.

eo argenteis armis discolori' vested usque ad ambitume sarmatam : ' si fallaciam, saltibus sere et montium fraudo grassantem: si rabiem ac furorem, sacratis legibus. humanisque hostiis, in exitium Urbis agitatam: si pertinaciam, sexies 3 rupto foedore, cladibusque ipsis animosiorem. II Os tamen quinquaginta annis' per Fabios et Pa- ff. 8.Pirios F patres, eorum quo liberos ita subegit ac domuit, ita ruinas ipsas urbium si diruit, ut hodie Samnium 7 in ipsa 'Samnio requiratur: nec facile appareat materia quatuor 'et viginti triumphorum.' Maxime tamen nota et il- f*. 9. Iustris' ex hac gente clades apud Caudinas ' surculas

Usque ad luxuriam. F resnsh. Zeu. Fab. Vetst. Beg. Sed quaeras Ed. Lips. I. 2. 3. Med. Par. Ven. Gryph. Stad. Lugd. Pont. Amstet. Duk. I. 2.-6 Atque argenteis Ed. Blanc. 7 Armatam 3Is. in. Reg. Q. Voss. 1. 2. Fran. auratam Μη. ΗΥch. Oma tam armis M. Blanc.-S Et diseol. Εd. Blanc.-s Gentem, si opulentiam quα- rus, aureis atque argenteis armatam misit discolori reste usque ad ambitum Hs.

citus erant; scuta alterius auro, alte. rius argento coelaverant.' Livius.

Diseolori vesteJ Tunicae auratis militibus versicolores, argentatis linteae candidae I Llvitis. r Meratis IegibusJ Melius, meris, ut in Stadiana ann. 1579. 8acrae leges erant, quibus caput eorum, qui non issent in praelium, vel fugissent, vel alio quovis modo sibi defuissent, Diti aerum fiebat. Quinquaginta annisJ Eutropius,

quadraginta novem. 3 Ita ruinas ipsasJ Non contenti urbes diruisse, earum etiam ruinas diruere.

Quatuor et viginti triumphorumJNam toties de Samnitibus triumpha

tum est.

v Illustri Ut in bonam, sic et in

malam partem sumitnr.

Apud Caudinari Candinae fureae in Appulia circa Anfidum fluvium,

ubi Caudium nrbs; circa quam ea8tra occultissime Samnites locaverant, quacum exercitum Consules ducerent, in insidias Iraecipitant et vincuntur. Inde sub jugum seminudi traditia armis missi, domum cum ignominia

revertuntur. Id accidit anno vigesimo post susceptum hellum : ann. ante

92쪽

per insidias intra eum saltum exercitu undo non f*. 10. posset evadere, stupens occasione tanta dux hostium Pom

omnes, vel occideret,' sapienter, ut senior, suaserat. Hic

armis exutos mittere sub jugum maluit; ut nec ff. 11. amici forent beneficio, et post flagitium hostes magis. Itaque et Consules statim 3 magnifice voluntaria de- f*. 12.ditione' turpitudinem laederis dirimunt, et ultionem sagitans miles, Papirio' duce, horribile dictu, strictis ensibus per ipsam viam anto pugnam surit : β' ct in congressu ar-

Mitteret omnes, rei ouidereιJ Haec non una legatione peracta, nam bis ad patrem nuntium misit Pontius: ille priori omnes quam primum invio latos dimittendos, et iterum eodem

remeante nuntio, ad unum omnes interficiendos esse respondit.

Florus.

voluntaria deditioneJ Nam Spurius Post humilis auctor suit, ni per Fecia les nudi vinetiquo Samnitibus dederentur, ut exsolveretur religione populus, ne qn id divini humanive obstaret, quominus pium justumque do integro bellum susciperent. PupirioJ Lucio Papirio Cursore,qni sequenti anno post aeceptam cladem, hostinna castra expugnavit, obsides recepit, et Samnites sub jugum misit.. Strictis ensibusJ In vetnstis qnibusdam editionibli g, legitur, Rubjeciis, et vera lectio est; quam tamen elegantissimus Lipsius mulavit in rub. rectis. Λt nil necesso fuit; nam

subjectus, pro sumectris, fleu Rubrectus,

genuina Latinitas est: unde illud, subjeeto in mentum gladio Unde illud Virgilii, Et corpora saltu subjiciunt in equos.' Unde illud deniquo ejusdem Poetae : Se subjicit arbos, id est, se erigit, surgit. Pater.

ς Ante pugnam furit J Ita legendum,

93쪽

EPITON. LIB. I. CAP. 17.

simo Omnium oculos. ' hostis auctor suit: nec prius ' finis caedibus datus, quam jugum et hostibus et duci capto repo

suerunt.

BELLUM ETRUSCUM ET SAMNITICU Μ.

HACTENUS populo Romano bellum cum singulis f*. 1. gentium,' mox acervatim i tamen sic quoque par omnibus fuit.q Etruscorum duodecim7 populi e Umbri in id tem-Pus intacti,' antiquissimus Italiae populus, Samnitium 'reliqui' in excidium ' Romani nominis repente conjurant.

Haetentia Populus Rom. gessit bellum eum aingulis gentiam ς mox simuὶ eum

omnibus.

nec enim fiatis animosum e t, irmno inertissimum. Idem. CAP. xvII. Bellum Etruseum et Sam

nitieum J Ηic Florus confundit; nam Etruscum bellum, quo Sylva Ciminia Superata est, Contigit ann. Μundi 3642. ante Ch. Nat. 30G. ah Urbe Condita 445. Coss. ia. Fabio Μaximo Rulliano ri. C. Martio Rutilio Cen

sorinna

Samnitieum vero quod et Etruscum dietum fuit, nam Etrusci, Umbri, Samnites, et Galli se junxerant, contigit decimo tertio anno post, scilicet ann. Mundi 3655. ante Ch. Nat. 293. ab Urbe Cond. 458. Coss. Q. Fabio Maximo Rulliano v. Publio Decio

Duoderim populiJ In duodecim populos divisam suisse Etruriam alibi

monuimus.

UmbriJ Italiae populi inter Padum

et Pieennin, Thuscis vicini. φ Samnitium reIιquil Suo more Peceat Florus, nam non adhuc devicti Samnites.

94쪽

L. ANNAEI FLORIErat terror ingens, tot simul tantorumque populo- fg. 2.rum. Late per Etruriam infesta quatuor agminum signa volitabant. s Ciminius' si interim saltusq in medio, fg. 3. ante invius, y plane quasi' Calidonius ' vel Horcynius, ysudeo tunc terrori erat, ut senatus Consuli denunciaret, no

tantum periculiφ' ingredi auderet. Sed nihil horum fg. 4.

terruit ducem. Quin statre praemisso explorat accessus.

Ille per noctem' pastorio habitui speculatus omnia rescri tutums iter., Sicsi Fabius Maximus periculosissimum Γῆ. 5. bellum sine7 periculo cxplicavit.) - Νam subito inconditos atque palantes' aggressus est captisque superioribus ju-

d Ciminius isterim salturi Ciminius saltus et mons est prope Viterbum ;et hodie Monte Viιerbo dicitur. Ante inritis, plane quasiJ Sic Livius, Sylva erat Ciminia, magis tum invia

atque horrida, quam nuper fuere Germanici saltus. t CalidoniusJ Circa Germaniam.

iter tentavit.

hic discrepantia est in editis, magna quoque in Μss. veram fieripturam puto, referi tutum iter. Pater. 4 ExpliearuJ Verbum metaphorieum ab aulaeis desumtum: aulaea enim explicari dicuntur, cum evolvuntur ut

95쪽

EPITO M. LIB. I. CAP. 18.

gis,' in subjectos suo jure detonuit. Ea namque S. G. species ' fuit illius belli, quasi in terrigenas 3 e coelo ac nu-Bibus tela mitterentur. - Νec incruenta tamen illa f*. 7. victoria : nam oppressus in sinu vallis si alter Consulum, Decius, more patrio' devotum Diis 7 Manibus obtulit caput : solennemque familiae suae consecrationem in Victoriae pretium ' redegit

BELLUM TARENTINUM ET CUM PYRRHO REGE.

SEQUITUR hellum Tarentinum, unum quidem ti- fg. I.

tulo et nomine, sed victoria multiplex. Hoc enim Cam-

orae appareant. Eadem metaphora usus est Maro, lib. IX. Et mecum Ingentes oras evolvite belli

In subseetos avo jureJ Nescio an quispiam monuerit. Arbitror legi

oportere, JOvia morer una ratio est, sed ea perqnam vehemens. Cur enim,

ni Pro, suo, legatur, Jovis, mox adderet Florus, ea namque species

fuit illius helIi, quasi in terrigenas e

Melo ae nubibus tela mitterentur 'Isthaee enim Particula, mrmque, satisauperque ostendit anaphoram ad ea quae superius Posita taerunt. Dein unde isti Gigantes, seu terrigena Tum hoe quoque, quasi e eoelo ae nubibus' &e. Dices, an unum exemplum, ex more, seu consuetudine, probet Me trieari est et argutuIum ae facere.

Nonne ita Salmoneum, Capaneum, Phaethonta, &e. Pater. Ineruenta lamen illa vietoriaJ Vido quod supra notavimus ad titulum. Quod bello contra Samnites, Gallos, et Etruscos contigit, id male de Ε- trusco, quo Ciminia sylva iacta pervia,

narrat Florus.

Νam oppressus in sinu vallisJ Hoe fingit Florus, et nusquam factum fuisse legitur.' More patrioJ Nam pater ejus Decius Mus se quoque Diis hiauibus devoverat adversus Latinos Pugnans. Vide cap. 14. hiclus libri. CAP. XVIII. Bellum TarentinumJAnn. Mundi 1669. ante Ch. Nat. 27s. ab Ur. Cond. 472. Coss. L. aemilio

Barbula, Q. Μartio Philippo. Sed elatoria multiplax, Quippe multi alii populi ae Tarentinig adri

96쪽

L. ANNAEI FLORIpanos, Λpulos, atquo Lucanos, et, caput belli, Tarentinos, id est, 3 totam Italiam,' et cum istis omnibus Pyrrhum,' et rissimum Graeciae regem, una veluti ruina pariter involvit: ut eodem tempore et Italiam consummaret, 6 ct transmari nos triumphos auspicaretur. Tarentus,si ' Lacedaemo- fg. 2.niorum' opus.' Calabriae quondam, et Apuliae, totiusquo Lucaniae caput, Cum magnitudine' ct muris portu quo nobilis, tum mirabilis' situ. Quippe in ' ipsis Adriatici f*. 3. maris saucibus ' posita, in omnes terras, Istriam, Illyricumst Epirum Achaiam P Africam, ' Siciliam, vela dimittit. Imminet portui ad prospectum maris positum majus

h LManasJ Italiae populi, quorum regio hodie Basiluata dicitur. v PyrrhumJ Epiri regem, qui ex genere Achillis originem trahebat. d Italiam eonsummaret J Ut triumphos, qui adhuc de Italia agendi restabant,

Consummaret, et transmarinos inciperet.

TarentusJ Calabriae, seu magnae Graeciae urbs. Laeedaemoniorum opual Lacedaemonium Tarentum vocat Horat. Od. lib. m. 5. Tarentum autem coloniam

deduxero Lacedaemonii Phalanto Spartano duce. Meminit idem Horat. Od. II. o. Et rognata petam Laconi Rura Phalanto. s IstriamJ Italiae regio et terminus versus Dalmatiam. IllyrieumJ Europae regio est, qttae supra Adriaticum mare extenditur. Epirum J Littoralem Graeeiae regio nem e regione Calabriae.1 AehaiamJ Graeciae regionem gupra Corinthiacum sinum. Alia est Aetistia in PeloponneSO.

97쪽

EPITO M. LIB. I. CAP. 18.

theatrum : quod quidem causa miserae civitati suit omnium calamitatum. si Ludos sorte colebrabant, y cum ad- ff. 4. remigantem littori ' Romanum classem inde ' vident : Q atque hostem rati, emicant, ' sine discrimino insultant :- qui enim, uut unde Romani r Nec sutis. ' Adc- f*. 5.rais Sino mora querelam serens legatio:q' hanc7 quoquo laede' per obscoenam' e turpemque dictu ' contumeliam vio

lant. Ex hinc bellum: sed apparatus horribilis, f*. G.

. Atque hostem esse putantes insiliunt, irruunt, sine discrimine. ΜM. Vin. Pall. et M s. Duk. omnes, Praeter Reg. Q et Flor. Ed. pr. Sed urbis theatrum his. Reg. ia: in quo totus locus erat ita expressus: imminet portlevi ad portum maria urbis theatrum. Etiam in Ed. Lip . I. 2. 3. Med. Par. Ven. Gryph. Stad. Lugd. Pont. est urbis theatrum. M s. Flor. Joria theatrum. Is omnium auarum calamitatum Ed. Lips. I. 2. S. Med. Par. Ven. Gryph. Stad. Pont. 17 Celebrabat Ed. Lips. I. 3.-I8 Litori Ma. Duisb. M. pr. I t. is Inde abest ab Edd. Jord.-2o Adremigantes liιori Romanas et Marident Μs. Nag. Rych. Regg. Duisb. Berol. Ed. pr. Beg. navigantea ι. Rominnas et ses rident ris. Pal. i. remigantes I. Romanas classes n. M s. Pal. 2. Mai. liab. Fran. M. Lips. I. 2. I. Med. Par. Ven. Gryph. Stad. Pont. adremiga tem Romanam classem i. n. Μs. Berol. adremigantem litori Romanas classes ei. dent Iis. Voss. l. 2. remigantes i. Romanam elassem inde vident ris. Voss. 3.

mjus t eatrumJ In aliis Editionubus Urbis ι eatrum. Ita lege, et dele

, Adremigantem lutori Romanam et semJ L. Valerius cum classe RP-plicabat Tarentum, tanquam ad soci se urbem et amicam ; sed Tarentini illum tanquam belli gerendi caussa missum oppugnant, vincunt, et occidunt, classem ejus diripiunt, et captos earceri mancipant.

Emirant I Proprie de piseibus, qui eorpora galtu in aera subjiciunt. Unde ad alia transfertur. ὶVee satisJ Nee contenti Valerio sine diserimine, id est, ut ait Poeta, Tros Rut*lusve suat,' insultasse, legationem violant. Querelam ferrea Dratisi Posthn-mius legatus fuerat, ut injuriam L.

Valerio factam expostularet. P Per obseaenumJ Cum non satis eleganter Graeee locutus esset legatus, a Tarentinis nullo aceepto responso derisus est, et Iotio etiam con Persus. Qua de eausa iratus legatus, san. guine,' inquit, hane vestem aliquando eluetis.

98쪽

cum tot simul populi pro Tarentinis consurgerent, 3 omnibusque vehementior Pyrrhus : qui Semigraecam ex Lacedaemoniis conditoribus civitatem vindicaturus, F cum totius viribus si Epiri, Thessaliae, Macedoniae, I incognitisque in id tempus elephantis, mari, terra, ViriS, equiS, armiS, ad dito insuper forarum' terrore, veniebat. Apud He- fg. 7.racleam, et Campaniae ' fluvium Lirim, y Laevino ' consule,' prima Pugna: quae tam atrox fuit, ut Frentanae turmae praesectus Obsidius,' invectus in regem, turbaverit, coegeritque, projectis insignibus,' praelio excedere Actum' erat, nisi elephanti conversi in spectaculum f*. 8. belli' procurrissent : quorum cuis magnitudine, tum de-

NOTAE

et FerarumJ Elephantorum. Apud Heraetiam, et Campanio su rium LirimJ Campaniae fluvium esse Lirim ne pueri quidem ignorant; sed planissime falsum est Heracleam esse in Campania, at in extima parte Italiae, cui Μagnae Graeciae nomen e t.

At illa pugna, de qua hic agitur, ad

Heracleam et fluvium Sirim pugnata est. Quamobrem gravissimum hune errorem in Florum contulit Salmasins, quod iniqunm est et plane incredi. hiis, qunm res ait trita et Pervulgata. Ego autem dejerare ausim istud Campaniae additum fuisse ab aliqno, qui Geographiae veteris imperitus esset. Supererat emendatio haud

dissicilis, Sirim, pro Lirim, sed ita

Plane scriptum est in odit. J. Stadii rillam nec ego olim, nec Salmasiva viderat. Pater. ε Devino ConsuleJ Anno post inceptum bellum.

μ. Ferent.J turmaeJ Sic dictae a Ferento Latii oppido. η Projeetis insignis J Vastitum mu

tavit, ne cognoficeretur.

In speetaculum belliJ Ad belli ap-

99쪽

EPITO M. LIB. I. CAP. 18.

formitate, et novo odoro' simul ac stridore consternati equi, cum incognitas sibi bellu ' amplius quam erant, Suspicarentur, ' fugam stragemque late dederunt' In ΛΡu- ff. 9.lia deinde apud Asculum melius dimicatum est, Curio, Fabricioque consulibus jam quippe belluarum' terror exoleverat et Caius Minucius' si quartae legionis hastatus, unius proboscide 7 abscissa, ' mori posse belluas ' ostenderat. ' Itaque et in ipsas pila congesta sunt, ff. 10.et in turres vibratae laces tota hostium agmina ardentibus ruinis operuero : nec antey cladi finis suit, quam nox dirimeret: postremusque fugientium ipso rex a satellitibus humerosi saucius7 in armis' suis referretur.' Luc S. II.

paratum ante primos ordine eollo cati ; nam infra dicit, ' produeti in primam aciem rursus elephanti. Curio, Fabricioque eonsulibusJ Hiemanifestus est error, ut viderunt alii, et legendum AEmitis, Fabrieloque Cosa. Sub eorum enim Consulatu ad Ascit. Inm eontra Pyrrhiam pugnatum est, tertio anno post inceptum bellum. uastutus J II lati milites diee. bantur qui hastis pugnabant. ν In turresJ Quae elephaniorum dorso imponebantur. In armis suis referreturJ Arma hic scutiam vel clypeum proprie signis.

eant, in quo mos erat saucios referri. Vire. lib. x. At Lausum socii exanimum an per arma serebant.

100쪽

L. ANNAEI FLORInito' suprema pugna sub Λrusinis, ' ' quos vocant, campis, ducibus iisdem qui ' superius :k scd tunc ad totam victoriam 3 exitum, quem datura virtus fuit, casus dedit. Nam productis in primam aciem rursus elephantis, fg. 12. unum ex his pullum si adacti in caput teli 7 gravis ictus avertit: qui cum per ' stragem suorum percurrenS''Stridore quereretur, mater ' agnovit, et quasi vindicaret, exsiluit : tum omnia circa quasi hostilia gravi timore'q permiscuit. Λc sic eaedem F serae, quae primam victO- fg. I3.riam abstulerant, secundam parem socorant,si ' tertiam7 sine

Sub ArusinisJ Arusini Campi in Lueania iidem qui Arunci. v Duribu iisdem qui superi J Meliussi legas quibus ruperius, vel propius ad

lectionem queis; Aed hoc etiam sal sum est, iisdem, quibus ad Asculum pugnatum est, ducibus in Arusinis etiam suisse pugnatum; nam Curius Dentatu' m. Cos. pugnavit tertio anno post pugnam ad Asculum, fiexto post inceptum bellum.' ArretitJ Ut per suorum ordines

recurreret.

d Gmei timore 3 Falsi sunt qui mari

moti legi debere contendunt. φ Seeundam purem DeerantJ Immo ea ad Pyrrhum magis visa est luctinare, eum Romanorum sex millia ceciderint, et ex parte Pyrrhi tria et quingenti quinque. Pyrrhus tamen