장음표시 사용
41쪽
ων δια/ιενει. Igitur Si Secundum exenipla apud Vergilium et caelum pro aere posituni intellegimus, ignent in eo inter
pretabimur, quod ait itaniaque astra. Ea eniim esse ignea 5 per ipsum probanda, inprimis quod ait: Vbi maximus Atlas axem iunior torquet stellis ardentibus aptuni, deinde: Me patris Anchisae quotiens unientibus imbris luno operit terras, quotiens astra ignea surgunt, itena am neque erant astroruui ignes, item Cnosiaque ardentis decedat stella coronae Item Cicero in secundo de deorum natura sic ueni compleX Summa ar caeli, quae aetheria dicitur, et sumunim retinet ardorem tenuem et nulla 15 admixtione concretum, et cum aeris extremitate coniungitur. In aethere autem astra tioluuntur, quae e et niS Su c0nglobata continent et forma ipsa figuraquae sua momenta Sustentant. Sunt enim rotunda, quibus tarmis, ut ante dixisse uideor, Minime noceri potest Sunt auteni stellae natura 20 flammeae, quocirca terrae, maris aquarumque reliquarum uaporibus aluntur iis, qui a sole ex agris tepefactis et ex aquis eXcitantur, quibus peraltae renouataeque stellae atque omnis aether effundunt eadem et rursum iratiunt itidem, nihil ut feres intereat ut admodum paulum quod astrorum igne et 25 aetheris si inima consumant. Ex quo uenturum putant nostri id de quo Panaetium addubitare dicebant, ut ad postremum omnis mundus ignesceret, cum humore consumpto neque terra ali 0SSet nec remaneret aer, cuius ortus aqua omni Xhausta
esse non posset. Iiaque relinqui nihil praeter ignem, quo 303 secundum exempla solem ex dictio P. 10. quotiens terras Om. V. 14. sic si ' 16. eternitate V. 17. se E, sic P. et ex V. 18. et fornia r et om VP. 20. O-ceri L doceri VP. 21. quod circa P, ito contra V. reliquarumque aquarunai 22. alantur V 23. concitaritur V. Omnes P P. 24. aethere sunt: iunt I aethere fiunti: Omnis aether effundat E. 25. astrorum II, praetorii ni V, Praeteritorum 26. nananiam cons unia VH 28. neque , atque I P
29. remanere P. Keil , cli0l. iii Verg. 2
42쪽
iiii suiu animante ac de eo euocatio uiniti foret, denique ornatus oriretur. Sin uero caelitui pro igni in iis uersibus intelleXerinius, queni eundem niundum et κυσι oi dictum robat Varro in Cynicis quani inscripsit Dolium aut Seria, sic 5 Mundus d0mus est maxima homulli, quam quinque altitonae fragmine ollae cingunt, per quani limbus pictus bis sex si gnis sicilii micantibus altus in obliquo aethere luna bigas acceptat postumi cui seplasia sistet appellatur a caelatura caelum, graece ab ornatu κοπι ος. latine a puritia mundus: si 10 ergo cael una pro igni acceperimus, Superest, ut in eo quod ait Spiritus intus alit aerem dictum praesuniamus. Hic Stetiam qui nobis uitiendi spirituum commeatum largitur. Hoc
illud et Ennius appellauit in Annalibus:
Corpore tartareo prognata Pallada virago, 15 cui par imber et ignis spiritus et grauis terra. Item Lucilius in XXVII satirarum: Ioc cum seceris cum ceteris reus una tradetur Lupo non aderit αρροις homi nem et στοιχειοι Sini ut privabitur igni cum et aqua inter dixerit, duo habet στοιχεῖα, adsuerit anima et corpore: γῆ 20 corpus anima est πνεῖ/ α posterioribus στοιχιλις si id ma luerit, privabit tamen. Et Cicero in eo libro quo supra: Principio enim terra, ita in media parte mundi, circumfusa undique est hae animali spirabilique natura, cui nomen est aer , Sed ut Vergilius in uersibus superioribus errarumque
25 animaeque, cum signis caret strem, ergo in his quoque uersibus spiritum iro aere accipientus quattuor ilementorii ni
43쪽
facta descriptione. Ad quani imaginem Varro niundo ouum couiparauit in Logistorico, qui inscribitur Tubero de originelium ana, sic dicens: Caelum ut testa, item uitellum ut terra, inter illa duo tumor quasi κ.μας iii clusus aer, in quo catur. In eodem etiam libro Varro interpretatur uitellum appella 5 tum, quia generet uitalia. am et quod ait Vergilius: Ni faciat, maria ac terra caelumque profundum, quippe erant rapidi secunt errantque per Ruras, non ut Asper putat, mundum in tres partes diuisit . ampro aere uenti hic extrinsecus accipiuntur Ad quod argu-10nientum collegimus Ennii exemplum de Annali uni tertio: Et densis aquila in pinnis obnixa volabat uento, queni perhibent Graium genus aera lingua. Item cum ait Vergiliiis:
quae inare nunc terraSque metu caelumque satigat, nec hic trium tantuminodo elementorum intellegenda auctoritas. am Iunonis nonien in significatione positum est aeris et exemplo superiore Ciceronis, quo eam Ioui iunctam, ut aerem aether uicinum, declarauit. Item Π0meri uersus eun 20 deui reserunt intellectum, cum Iuppiter castigans ait:
Haec Iuppiter Iunoni dixit c0mminatus quae autem possunt Iunonis uideri suspendia, nisi librati aeris elementa quae sunt pedibus demissa pondera, nisi terra marique iacentiar quisue aureus laqueus, nisi igneus quid enim si nomen Iunonis graece pronunties saepius, nonne iteratu ui incidit r301 descriptio V. miindi P. 3. et testa P. 4. quasiJqui P. ικJ ας i. m. I. γρυς proles Vitellum qua V , icinus E, Om. . elusus etiam in P. 6. qui uJ quod P. 9. tris V. 10. hinc P. accipiunt P. 11 colligimus P . exemplum etiam P. la in m. V pinnis E pennis P, primis V. 18 significationem P. 19. exeniplo ex loco P ei V. 20. vi. cinam P. 22. Graeca dedi ex E lacuna in VP. 28. terrae VPE. 29. Quisque V aureus , aerius I P. Iaqueus , liquens V, linquens P.
44쪽
ivlulmo consequitur nomen aeris, id est ut incipiat γηρα, atque identidem reuoluta sat aer. Sic etiam apud Iomerum, ubi dii armis disceptant, uno Diana eadem Sit qua luna,
et luna confusa aeris densitate consuerit pati obscuritatem. 5 quanquam eandem Lunam siue Dianam et eandem Iunonem uideri sibi dicat Cicero in secundo de deorum natura sic: Luna a lucendo nominata, eadem Lucina. Itaque ut apud Graecos Dianam eamque Luciferam, Sic apud nos Iunonem Lucinam in pariendo inu0cant, quae eadem Diana omnivaga 10 dicitur, non a uenando, Sed quod Semper agatur, tanquam uenantibus, Diana dicta, quia n0ctu quasi diem et recerit. Adhibetur autem ad partus, quod maturescunt aut septem nonnunquam aut plerumque n0uem lunae cursibus, qui quia mensa spatia consciunt, mense nomiliati Varro etiam in 15 Logistorico, quem inscripsit Messalla de ualetudine, ait Antiquos agrestes uenandi peritos, cum plurimum in siluis agerent, quod ueluti Diana duce ad inuestiganda sera solas et deuia siluas peterent, euianam appellaSSe deam, io Dia nam quod intellegerent eandem SSe, quae diem nascentibus 20 daret. Plane riuam esse mundi Originem et Lucretius constetur dicens: Principio niaria ac erras caelumque tuere, quorum naturani triplicem, tria corpora, Memmi
tris species tam dissimiles, tria alia texta
Onmia persontius arcet terram, mare, caelum. Afranius etiam in Augure: Modo postquam adripuit rabies hunc nostrum augurem,
mare, caelum, terram ruere ac tremere diceres.
30 Consentit et Pherecydes, Sed diuersa adfert elementa: Ζῆνα inquit καὶ θονα καὶ μονον, ignem et terram et tempus
2 fiat sit T. 4 et luna m. V. . eadem bis . . uideri ibi , uiderit ibi , uiderit ubi V. l0. seniper templis P. I. uenatibus editores. Ita quod P. 12. quod maturescunt II, Om. VP l3. nonnunquam Om. P. 2 quia quod P. quod quasi P. l8. paterent V ad tres species ani spectes data V. 25. cf. Ennii fragm. Serv. in Aen. l, 35. 28. adrepuit P.
45쪽
significans, et esse elliera, qui regat, terrani, quae rega- iiii , templis, in quo uniuersa par moderetur. Sunt qui binis principiis munduli discriminent. Nam Xenoplianos Colo-plionius terram et aquam prodidit quanquam haec antea ab Homero iractata sit opinio 'Aλῖ υι εχ ιεν παντες δωρ κω γαια γενοισθε. Consentit in numero uripides, sed speciem discriminat erram enim et aerem inducit principia reruni
esse in Antiopa Et Varro in Logistorico, qui
inscribitur Curi, de deorum cultu, cognomenta magnoruni deorum: res arae Sunt in circo medio ad columnas, in qui 10bus stant signa: in una inscriptum iis AGΝis, In altera DII POTENTIBUS. iii tertia mi is TERRAE AET AELO. In laec duo diuisus mundus. Item duo initiales, unde omnia et omnes orti et hi dii magni appellati in Samothrace Sunt qui
singulis elementis principia adsignauerunt, Parmenides lea 15ies terram Ilippasus Metapontinus et meraclitus phesius, qui σκοτεινος appellatur, ignem, Anaximenes Lampsacenus, qui primus existimaturi physica unduxisse, inerent, hales Milesius, magister eius, aquam. Hanc quidem haletis opinioneni ab Hesiodo putant . manare , qui dixerit H)τοι μεν20πρ υTιστα λαος δεες αυτα επειτα Nam Zenon Citieus sic interpretatur, aquam λαος appellatam Π του εσθαι, quan quani eandem opinionem ab Homero possunius intellegere, quod ait 'D, εανον τε θεον γένεσιν καὶ si τερα ηθυν, quod Vergilius quoque imitatus ait L Oceanumque patrent rerunt 25 nymphasque Sorores. 42. Caucaseasquc refert uolucres furtumque Promethei. Prometheus opera sua ei scios et animatos homines cum uideret ignis egere, qui solis in lumine diem diis operabatur,
3. an et . . si haec antea m. V. 5. tractata , tracta VP. I Ortasse haec etiam, tracta Graeca dedi ex rom. V lacuria in P. 8. LaCiuna rion indicata est in V. Verbαορῆς τον ilio τον etc. cf. P. 11, 8 excidisse censuit Sc eidewinus. 10. Tris a re V. 11. in ante altera et tertia in P. b. armenades V. o 16. Hippatus P. l7. scotinos VP appellatus V.
46쪽
serula interceptuni in tetram deserebat. Fit reui Ilippiter in- se silebatur. Sed ille, qui non posset perfugere, in silicem ferulam adlisit eique ignem commendauit. Id eo serens Iuppiter in monte Caucaso eum laminis patibulo adfixit et 5 adllibuit uulturem, qui cor eius X ederet. Junc quidem uulturem Iercules interemit, Prometheum tamen liberare, ne offenderet patrem, inivit. Sed postea Prometheus Iouem a concubitu deterruit, pr0nuntians, quod e hi nasceretur, qui
ipsis diis sortior futurus esset Ob hoc beneficium Iuppiter
10 eum soluit. Ne tamen impunitus esset, c0r0nam et anulum gestanda ei tradidit, ut neque in anulo saxi aut serri me moria deesset, et in corona uinculorum larina remaneret.
43. Ilis adiungit II3lan Argonautae Colchos migrantes cum aquatum descendissent, Hylas. hiodamantis filius, 15 qui in deliciis terculis erat, ad stantem uenit et adamatus a nymphis immersus est. apropter Hercules equi Argonautas noluit, quod indiligentes custodiendo comiti suo fuissent. 48. Proetides, Proeti regis Argivorum silae. IIesiodus docet ex Proeto et Sthenoboea Amphidamantis naias
20Πas, quod Iunonis contem p Serant unien insania exterritas, quae crederent se boues factas, atriam Argos reliquisse, postea a Melamp0de Amythaonis filio, Sanatas ita ait . . . . 61. Tum canites Iospori dum miratam mala puellam. Atalantana, Schoenei filiam, mirginem melocissimam multi pete-25bant. Praescriptum est a patro, ut is haberet, qui cursu Superasset, et uictus interiret. Tunc indignata Venus esse aliquam, quae foedera ipsius nesciret, hortata est Hipponienem, ut cana peteret uxorem, deditque iri mala aurea, lecta de arbore, quam 1 Iesperides trans Oceanum seruabant.
30 Cuiu his malis cursum Ilippumene. intendit et ita, ut erat
i terras P. sequebatur subterfugere P. sei fugere Duebit 3 3. Id soli P. . eum m. P. amnis VP. 5. et
47쪽
a Venere donio iisti attuli, in latus inii in abiecit, longius leui alii ut, et prope sine in tertiunt. Haec dii in uirgo colligere desiderat uniuersa, ilicia tradita est uxor Ilippotveni. Sed cuni impatienti iis uirginitate in cius Hippo in enes uoluisset eripere, SeceSSerunt in lucia in matris de uni ibique demutatio sunt in leones.
74. quid loquar aut Scyllam Nisi. Nisi, regis Megarensium, crinem habenti aureuin eundemque fatalem, ut boni
II inos, rex Cretensium, impugnabat. Sed Scylla, Nisi silia. pulcti ruit Minoem e muris prospectauit et adamavit, et dor Nimientis crineiu patris amputauit et hosti detulit, petens praemi uni nuptias. At ille parricidam refragatus uxorent, obsidium soluit, quoniam hostem aeque manibus siliae perditum uidebat. Sed Nisus ubi facinus cognouit, siliani necatii rus persequebatur ac dii miserantibus, ne et ille faceret arri loci ilium demutati sunt in aues, Scylla in Cirim, ut sucinus etiam nomine declararet. 74. quam sani Secuta est candida succinctam latrantibus inguina monstris.
Pliorci et Cratae ii dis silia Scylla Tritonem habebat aluato-20
rem postea Neptunum parauit. Ea contumelia Triton ex acerbatus a Circe uenena accepit, quibus illa callebat, et mare in secit, per quod ossa ad Neptunum frequentabat.
Ergo fraudi ignara ubi mare ingressa est Scylla, demutata est, tenus inguina ut canibus se succincta, reliqua delplii 25uus esset pars sola hominem retinuit, quae Super aquam fuit. 7S. Aut ut mutulos Terei narraueri artus Pandionis, regis Athenarum, filiam Procnen creti rex Thracum accellit uxorem et ex ea lilii in Ityn generauit. Postea cum
sorte Athenas isset et aliam andionis siliani hilomelam 30
uirginem Speciosam, uidisset, estientitus rocnen interisse, Philomelam uxorem accepit, eique corruptae linguam ampu-
2. propter P. S. Successerunt P. Oculii P. . Militis rex Creteii Sium urbeli P. 10. Minoa P. 11. et i inputa
48쪽
ia iiii, ii quo modo scelus permanaret ad Procilen et in ab-diiis regni sui eam ablegauit. Sed illa in ueste descripsit facinora Terei et sic sorori declarauit. Tum Procne silium
communem Ityn per membra laceratum Tereo praebuit epu-5landit in Consessa deinde quod secisset, cum Sorore effugit. Tereus inde persequebatur, Sed nines demutati sunt in
aues, Procne in lusciniam, Philomela in hirundinem, Tereus
82. ninia quae Eurotas. Eurotas amnis, ut ait Calli- 10 machus in umina serpit per Laconum fines. Fontes agit ex monte Maenalo, confunditur Alpheo rursusque discedit. Ripae eius lauro pacantur, quas ait Apollinis edidisse uoces, cum eodem Ioc carmina referret. Beatum dixit ob potentatum Laconum.
15 ,si 1. Populus icidae. Alcides Hercules ab Alcaeo auo siue ab τῆς λκῆς, id est sortitudine Pindarus initio
Alciden nominatum, postea Herculem dicit ab μα, quam Iunonem dicimus, quod eius imperiis opinionem famamque uirtutis sit consecutus In huius tutela populus, Liberi ui-20 tes, in Veneris autem myrtus Physici Herculem tempus dicunt interpretantes, ideoque populum ei adsignari λDπο- ρικως, ut, si a bic0l0 Sit, partes temporis accipere possi-nuis, id est nocti' atque diei. 8,27 Gryphes, serae, quae habent capita aquilae, ce-25tera membra leonis cum ali ingentis magnitudinis, in tutela Apollinis. 31 'Iaenalios, pastorales a Iaenalo, monte Arcadiae, quae regio plurima pascua habet. 56. Arion Iethymnaeus citharoedus, cum in piratas in-30 currisset, impetrauit, ut sub eodem habitu, quo in scenam
l. quoquo Scelus Dr. V. et ut in I. eam m. V. ablegaueta VP. 3. Tunc P. 10. finis fontis V. 11. Maenalio VPE. Alpheos P. S. Opuluili V. 16. au E monte P Pr Alcides dicitur Iercules mi ab uiro Alcaeo, AmPhitryoyiis Patre aut a colle Alceo, qui est in agro Thebano. Poniρonius Sabirius. apotis alcis P. tu initio V. 17. noniinatu ni Alciden P. ab Hera P. 20. ten pus m. P. 21. allegoricos P. 22. qui al tuom P. uSSi in uSE, OSSunius VP. 23. atque et P. b. Ieo
49쪽
prodire adsuesset, canere ei liceret qui cum cantu delphinos elicuisset et in mare Se praecipitauisset, exceptus ab ipsis perlatus in terram est. 9, 13 Chaonias, quoniam columbae in Chaonia, regione Epiri, in quercu arbore sedisse dicuntur et humana uoce de 5
diSSe responsa, et ita bonum augurium erat, si coruus dex- ira, cornix sinistra uolaret, ut Cicero diuinarum: quorunia dextra coruus, a Sinistra cornix tacit augurium.
47. Dionaei Caesaris Siue eadem Venus, siue mater Veneris est, diuum Iuliuni signiscat, cuius capiti in statua 10 stella addita est. 10, 1. Arethusa sons in Sicilia, a quo musas uidetur cog-n0ni inare, quoniam Bucolica carmen Siculum, uel quoniam amoris causa Alpheus, Pisae fluuius, per imare defluens ineunt conuenit. 1518. Adonis, ut Hesiodus ait, Phoenicis et Alphesiboeae, Agenoris hiantis, qui II istriam Arabiamque tenuit imperio, ut Antimachus ait, regnauit Cypro, ut Philostephanus libro,
quo quaesti0nes poeticas reddidit, ex Ioue sine ullius emi nae accubitu procreatus. Hunc uenandi studiosum fuisse et 20 ab apro interisse atque ita plurimis cognitum. Pastorem non inuenimus suisse, Sed amatoriam fictant Veneris induxit historiam.
densis suit, cuius in scribendo secutus colorem uidetur Cor-25nelius Gallus. 62. Iamadryades, nymphae, quae pariter cuni arboribus et crescere et decrescere traduntur. Praediuisione, quam graeci προδιαιρεσιν u0eant, quid 30 qu0que libro praecipiat significat Hoc enim rationem aruo-l delphines P. acceptu P. 3. perlitus V. . quercu arborem, quercus arbores VP dedisset 12. in Sicilia m. V. 13. uel quia ranioris l4. Alphius 16. ut m V . ait in V. 17. hiantis loli ad Antimach fragm. XVII. p. tu coli. ollo d. III, 14 4: Oantis VP Thoantis E. 19 sine o)n P feminae stamine V 20. concubitu P. pruereatum V.
50쪽
rum cultibus agrostibus necessariani o siderunt obseruatione relaturum Se pronii sit, secundo de ilion Stratur uni, que ni admodum uitibus uiui uiaritentur et quae cum iis olearii in cura agi debeat, tertio pec0rum armentorti uulue rationem, quarto apium
5 iudicaturum. Dicturiis autem de aruis ait: quid faciat laetas segeteS, quo sidere terram uertere Maecena S, de arboribus et uineis: Vimisque diu ligere uites conueniat, de pecoribus et armentis quae cura ouui, qui cultu liabendo it pecori, de apibus Apibu quanta X perientia parcis.
Vos, o clarissi in mundi Iunii na, labentem caelo quae ducitis annum,
Liber et alma Ceres. Iloc loco uult intellegi Luna ni Cererem a creando dictant, 15 quia nature fruges, Solem Liberum, quia libere pervagetur per aera, uel quia eius fulgor alior uin Siderum uni in prae- Stringat, uel quia niaturet uineas. 7. Vestroque in munere tellus
Chaoniam pingui glandeui mutauit arista. 20 Chaonia dicta est a Chaonia, regione piri, in qua Dodonaei Iouis est oraculum a loco dictum Dodona eius regionis. Ita quo colu uitias etiam existimat ab ea regione Chaonias dictas, et in hoc oraculo suisse uocales et responsa dedisse consulentibus. Traditur eliam quercus arbor subiecta tute-25lae Iouis suisse, aequi uocalis ut Dodonae et responsa dedisse ad de in oraculum: quod testatur Vergilius dicens: Atque habitae Graiis oracula quercus Vnde dici Chaoniani glandeii ipse declaiat, cum dicit Cha0niique patris glandes. Λppellata est autem ea regio rubra Ieten Chaonia, ut ipse 30 testatu res Chaoniamque omnem Troiano a Chaone dixit. s. Poculatque inuentis Acheloia iis cui uuis.
l. cultibus Om. necessaria V. I. autem cum VP quidem E. 9. qua illa sit Xp. V. 14. I ac E, Oci I P. b. quia quod
Piciter P. Purgetur P liber evagetur Gauclentius. lii Perstitii gat V. 18. iii Om P fortasse uestri quia intinere. 21. D-