장음표시 사용
151쪽
De lene Subterraneo. eod em sine affectae, fit individuus comes, praeque materiae sorte, &caloris opera,ambo nanciscuntur tandem propriam formam , hincque Metalla,vel Metallica evadunt. Vbi vero in lapidum rimas, duruue quid impegerint, haerent obici, nudatique alis, quas ministrauerat Igni
Subterraneus, consident, atque concrescunt: sic
vagi halitus illi, quamquam auri purissimi sorma insigniti ab Igne Subterraneo acti , a pegerunt dudum syllaestris Pini in radices, atq; truncum , mox vero dum in ramos irrepunt distorquent, convelluntq; stolones,pallescutit confestim exanimatae frondes: quod conspicatus Rusticus, syderatam ratus arborem, Igni damnat . Effluit interim ex ardente Pyra purissimum Aurum, cuius non liquat apud me extat portio. Miratur Colonus, dumque metallum aurifici examinandum praebet, fit rumor,excitatur dissidium inter Germanos Principes pro loci ditione quae lis, ut audio, adhuc subaudice pendet. L. Problemata centum.
Non invenustus veritatis Typus Sol hucus
que creditus suit, apprime concinnum fateor illum ego, atq; experior Discutit Sol cali
152쪽
s Ioannis araei' caligines, dissipat nubes, tenebras fugat, avia tandem peruia reddit quae singula praestat,4
Veritas 2Equum proinde, parque suit, priusquam manum de tabula,ut problemata censeremus, quibus tamen peracta nostra velitatio
ni fallos abunde consulet. Haud ardua Q. percst nobis superanda prouincia , siquidem Veritatis inuentio, ut ille dicebat, est solutio dcbitationum, illudq; erit in lucro, quod certa non denegabitur fides inposte una uni Suia
terraneo Age manum cCnseramus. Cur Natura tot constituit sparsim crateres ignivomoSξ'
An ut respiret ubique abunde,&suligines
expurget iri is Subterraneus. Cur spirant terra alicubi graue quid, atque exitiale 'An quia Ignis Subterraneus depascitur sui. phuris genus noxium, vel ipsis volucribus. Cur unis Subterraneus situs est in medio Ter
An ut conditivam virtutem ex medio totam terram alentem δε quod ipsius instigi
datum est recreantem influeret An ut fierent generationes mistorum quorumlibet, quum illuc praesertim Solis vis non pertingeret. Cur apud Hamonis Ianum Ions luce diurna Frigidus at calidus nocturno temporefertur r
153쪽
stae ratio ea igitur nimirum terra magis quod Rara tenet circumfontem, quam caetera tellus.
Multaqumunt ni prope femina corpus aquai. Hinc ibi roriferis terrram nox obruit umbris, Extemplo subtu rigescit terra, coitque Hac ratione sit, ut tanquam compressa, nusis, Exprimat in fonte,qu femina cur habet Ignis:
in calidsi faciuis laticis tactu,atque Uaporem. de ubi Solradijs terram dimouit obortus: Et rarefecit calido miscente Uapore , Rurseus in antiquas redeunt primordiasdesignis in terram redit calor omnis aquai: Frigidus hanc ob rem sit fons in luce diurna At propius collimat Pomanus. Causa quidem,vel certa sube i,nam frigora no tisditus alunt IInes,mae, apor Ruat intus, de Duue caidi noctis per tempora riui.
Luce autem,cAm Sobterras populatur, ardens Exhalat vis,tum et enae recreantur hiantes,
Vnde redit gelidus; aper vectigia torrens. Cur tepent hyeme terrae viscera, quum ta-inen Sol longius absit 'An ob praesentiam Ignis Subterranei. Cur aestatefrigent quum tamen Sol propior sit, contingens aer feruidissimus'
An quia insignis Subterranei uni portio disperditur per terrae rimas, allecta praecipue ab
154쪽
Cur Austrina constitutrone pecuS, atq; cauernae stigent, Aquilonia calent i An ob eandem causam, propter quam diuersimode asticiuntur vilaera tenae per anni
Cur semina, quae a Borealibus terrae a n- dantur, pro glaciatis nivibus incubantibus,no corrumpuntur, verum multo cum scenore sta tis reddatur temporibus; quum tamen corruptiuum sit frigus, gelu ver,excessus sit frigoris An hoc fit beneficentia Ignis Subterranei,qui exitu dum interdicitur, operam omnem seminibus educandis, atque tuendis impenditi. Cur frigidae aestate aquae puteorum, contra callidae hyeme An sensus decipiturciat hoc incongruum , nam sensus sensibilium competens, verusq; iudex. An quia euocatur aestate caloi ob similitudinem , refugit verbhyeme aduersariis aeuitiam Forsan quia prae siccitate imos tunc reddita tellus, plus caliariSpermittit exhalare hyeme verbauto obductare tragatur. Cur arborum radices non que in omnem dimensionem extenduntur, sed recta deorsum in terram feruntur ξAn alimenti causa: non quidem ob solam penuriam, verum ut propiores fiant promotori
155쪽
De Igne Subterraueo. 33 Igni nempe Subterraneo Iores primamabsoluit
Cur planta nonnullie, ni lateres supponas in profundum abeunt atque disparent, quod experieris in Tulipane Persico An quoniam Subterranei Catir , magis indi- : planta vero illa inter congeneres frigidior. Cur apimalia nonnulla cuniculos altissime in terra essbdiunt aduentante hyem vel in speluncas secedunt 'An prae domestici caloris penuria concedunt in ditionem Ignis Subterranei, cinuis tepore ab imminenti nece vindicantur. Cur vero a terra non metuunt, quae vitae admodum aduersa rigida namq; siccaq; est
An quoniam Naturae instin istu movetur experimcnto monentur, continere illam intra se calorem. Cur quantitan in ipsis est, profunda terr e petunt, non superficietenus parant sibi stationes,
si a solaribus rad ijs cado ille non dubius oritur, quod placuit nonnullis 'An falsum,& erroneum est Solis vim illic
tamdiu perseuerare, unde per tot mensum imtercapedinem auctorixulat, in materia praesertim , in qua penitus exteriis. Fodiunt verbintimos animalia cuniculos vel eosdem repetunt quo propiores fiant uni Subterraneo. Cur
156쪽
cur iugis Ventorum duratio 'An prae exhalationis vaporo perpetua generatione, quam molitur Ignis Subterraneus, extraque terrae fines expellit. Cur noctua uiunt Venti' An ob absentiam Solis , qui exhalationi Ventorum parenti, incommodat. Quapropter meridie, atque aestate media minus insestant 'Cur ventos praenuncient cloacae, atque latrinae grauid halantes ΘAn quoniam ventorum materia exhalatio est, quae e terra emergens, prius agitat subter
Cur enti noctu atque interdiu durant,si parens est Sol exhalationum ρAn hoc falsum est: nam exhalationes potius perdit, atq; pessundat: indicio sit, quod dicebamus, nam grauius noctu saeuiunt venti, nec non exoriente, vel occidente Sole magis,quam dum medium Caeli tenet. Cur flante vento non validi fiant Terretem
An quia communis virorumque materia est, commune insuperissiciens, docus, e quo exhalant Inops proinde est materia duobus euentibus opes ministrare, incapax locus, non infinitae virtutis Ignis Subterraneus: quapropter
157쪽
De Igne Subterraneo. 13squod in ventum erogatur, Terraemotui detrahitur.
Cur validi tamen Terraemotus fiunt circa meridiem, quum Ventus tamen eo tempore
pene sileat An quoniam Terra superficies, veluti crusta obducta est , quo fit,ut via exhalationi denegata, urgeat illa,terramque agitet. Cur noctu validissimi An quia refrigerata terra prae Solis absentia, denegat exhalationibus transitum,& angustiore in locu contrahantur illa quo fit ut Miori impetu erumpant, terramque quatiant. Cur maxime circa diluculum 'An quia retroacti halitus,nouis sibi adiunctis copijs, viribus,prae colubernio cum Igne Subterraneo, refluunt, terraeque superficiem repetunt. haec verbsensimi repagulalaxat,prae Solis
Cur aestate minime fiant Terraemotus An quia elementa superiora tunc multiplicant uos quapropter impersecta haec mista dissoluuntur, inque illa concedunt. Cur in siccitatibus, x valloribus minime fiant fruampia terra dehiscit, exitumqi praebet exhalationibus. Cur non hyeme An
158쪽
An quoniam validior redditus atquem piosior Ignis Subterraneus absumit exhalati nes, coetionesque perfectiores absoluit non secusabanimalium ventres,qui hyeme natur tem calorem validissimum nanciscuntur, ac proinde flatibus, quam minime redundant. Cur maiores tempore pluuio An quia prae aqua replentur terrae cauitates,&in angustioribus locis intercipitur,atqi concluditur halitus.
At si non vltra undecimum pedem pluuia
penetrat, Plinii obseruatione , quae quantitas ad terrae dimensionem nulla est, vel extremtantum superficies 4 cortex, nil operabitur: quia non deerunt vastissimae spelunci, in quas exhalatio repulsa secedat Forsan illiud succedit quoniam exhalatio refugiat aquae contactum, cui e diametro suis qualitatibus opponitur , hinc motus inaequalitas , concussio praeter id quod fit limus in terrae superficie ac veluti cuticula obducitur, quaevi duritie obstruit, frigore repellit erumpentem exhalationem. Cur frigus terrae aquas generet, non niues,
atque grandines ZAn ob piaesentiam Subterranei Ignis secus magis ibi generarentur, ob absentiam Solis, Spiaesentiam siccitatis.
159쪽
De Igne Subterraneo. 3TCur Fontes perennant,perq;saecula durant' bAn ob iugem materis reparationem , quam aumida corpora in vaporem extenuata ab Igne Subterraneo, ministrant, praeter aeris minime dubiam transmutationem in aquam. Verum unde tanta aeris suppetit copia, ut fontes uberrimi, vastaque flumina iugiter orianturmaesertim si proportio illa decupla elementorum admittatur 'An accitur externus aer in terrae viscera hic vero incessanti motu contendit illius in penetralia, obplacui metum. Cur Fontes, ut plurimum, sint sublimes, quum tamen aqua Natura sua grauis sit 'An hoc fit ob Ignem Subterraneum ex humido corpore vaporem eleuantem, atque extollen
Cur sui in exortu nonnulli tilliant sontes RAn quia per angustum prodeunt foramen, plurimum vero urget superior quae copia,hinc fit, ut oppressae, coena impetu exiliant. An quia simul erumpit in concreti vaporis portio abi ne Subterraneo dudum excitata.
Cur si niare Fontibus materiam praebet, 33 sontes, ut plurimum, non sint salsi, neq; amari, sed dulces An quia quod terreum, atque graue suopte
160쪽
An forsan quoniam quis 'ubterraneus,quod leuishmum est eleuat tantummodo, subsidet quod grave. Sic dulcem elicit Sole mari pluviam, aemulaque Naturae Ars destillation dulcem e marina pro lubito elicit. Cur aqua non glaciat, si frigida in summo, ut placuit Aristoteli' An ob communicatum teporem is Igne Sub
Cur e puteis grassante praesertim hyeme,
eleuari cernimus vaporesqAn propter eundem teporem aquae communicatum ab ne Subterraneo, qui tunc plurimus in terrae visceribus . . Cui loca Austrum versus spectantia, aquas continent salsiores p. An quoniam intensius agit Calor Susuerraneus in mare Australe,euocatus nempe asymbola ambientis qualitate. Cur pars maxima aquarum medicatarum
An prae subiectis, atque circumfluis aestuarijs, quae solus apparauit Ignis Subterraneus. Verum, quomodo seruidis in locis concrescere potest vapor, vel aer. An obicis ratione, non secus ac obseruat Ais quotidie fieri in destillatione. Cur ingentia flumina medicata nusquam