Iurisprudentiae antehadrianae quae supersunt

101쪽

7. Q. MUCIUS P. F. P. N. SCAEVOLA

4' Gai. II, 54 55. - olim rerum hereditariarum possessione velut ipsae hereditates usucapi credebantur, Scilicet anno . . . voluerunt Veteres maturius hereditates adiri, ut essent qui sacra facerent, quorum illis temporibus summa observatio fuit, et ut creditores haberent, a quo Suum OnSequerentur. 4 . Cicero de legib. 2, 19 . . . Quaeruntur . . qui adstringuntur sacris . . . tertio loco, Si nemo sit heres, is qui de bonis, quae eius qui e vita migravit fuerint quom moritur, usu ceperit plurimum OSSidendo . . . haec nos a Scaevola didicimuS . . . cf. quae Supra p. 82 disputavi.

5. D. 8, 2, 7. Pomponius libro vicensimo sexto ad Quintum Mucium P. 294). Quod autem aedificio meo me posse consequi, ut libertatem usucaperem dicitur, idem me non consecuturum, Si arborem eodem loco sitam habuissem, Mucius ait. 63 D. 41, 3, 24 pr. Pomponius libro vicensimo quarto ad Q. Mucium P. 289). Ubi ex inhibet usucapionem, bona fides possidenti nihil prodest. Hanc s0ntentiam uel ess A. Pornico II 157 iudicat, sed an recto dubito lux do qua agitur Atinia idotur osse. Libo XII XIII 8

De adsti irendo rerum dominis. De mancipatione.J1. Varro d. l. l. 7, 5, 105. - Negum Mucius quae per aes et libram ant, ut obligentur praeter quae mancipio dentur. De fiducia, de qua Gai. II 60, III 201 seribit,

Mucium quoque scripsisse non os cur dubitemus. f. Cic. do offic. 3, 17 70: fideique bona nomen existimabat Q. Scaevola . . . Versari in . . . ducit . . MuciuS, qui depositum intur bona fidei contractu non nominat, tan-

102쪽

92 IV. SEPTIMI SAEC IURIS CONSULT SERIES ALTERA tum d action in duplum ego XII tabularum statuta scripsisso videtur cf. Pernice I 435 et infra o furto. De fenditione fundi. 2. Cicor de offic. 3, 16 65. - . . de iure quidem praediorum sanctum apud nos est iure civili, ut in iis vend0ndis vitia dicerentur, quae nota essent Venditori nam quum ex duodecim tabulis satis esset ea

praeStari, quae essent lingua nuncupata, quae qui infitiatus esset, dupli poenam subiret, a iuris consultis etiam reticentia poena est constituta quidquid enim esset in praedio vitii, id statuerunt, si venditor sciret, nisi nominatim dictum esset, praestari portere. 3. D. 18, 2, 11 1 et 13 pr. Ulpianus libro vicensimo octavo ad Sabinum P. 2710). . . . Sabinus ait, si tribus Vondsentibus duo posteriori addixerint, unus non admiserit disectionem, Mucius partem priori, duorum p OSteriori emptam . . . Celsus quoque libro octavo Digestorum refert Mucium Brutum Labeonem, quod Sabinum existimare. 4' D. 18, 1, 59. Culsus libro octavo Digestorum P. 75 . Cum underes fundum, non dixisti ita ut Optimu maximusque' verum est quod Quinto Mucio placebat, non liberum, sed qualis esset, fundum praesturi oportere.

4' D. 21, 2, 75. Venulsius libro sexto decimo Stipulationum P. 3). Quod ad servitutus praediorum attinet, si facit secuta sunt et vindicentur ab alio, Quintus Mucius et Sabinus existimant venditorem ob auctoritatem teneri non posse, nec enim am ctoritatis nomine quemquam tenuri in eo iure, quod tacite Soleat accedere, nisi ut optimus maximusque esset mancipatus fuerit fundus tunc enim liberum ab omni Servitute praestandum. si vero emptor petat viam vel

Triboimanus victionem. 2 Tribonianu evictionis. Tribonianus traditus.

103쪽

7. Q. MUCIUS P. F. P. N. SCAEVOLA

aetum, venditorem teneri non posse, nisi nominatim dixerit accessurum iter vel actum tunc enim teneri eum qui ita dixerit et vera est Quinti Mucii s0ntentia, ut qui optimum maximumque fundum mancipavit in liberum praestet, non etiam deberi alias servitutes . .

Cum Mucius do a tantum servitute egerit, qua fundo ut onus inhaoret, Tribonianus apud Venuleium etiam do illa dissorit, quae fundo ut commodum annexa est itaque Mucii sententiam corrupit. Triboniani manus in dictions vid stur sprehendi nisi ut . . Si ero . . niSi . . ni8h.

52 D. 18, 1, 6, 1. Pomponius libro trigesimo primo ad Q. Mucium P. 303). Si qua sorvitus vonditis

praediis oberetur nec commemoraverit venditor, sed sciens esse reticuerit, et ob id per ignorantiam rotemptor non utendo se biennium eam servitutem amiserit, quidam recte putant venditorem teneri ex empto ob dolum. 6. D. 18, 1, 6, 2. Pomponius ibid. Quintus Mucius scribit: Qui scripsit ruta causa quaeque aedium fundius non sunt bis idem scriptum.

Qua sequuntur: nam ruta caeSa ea Sunt, quae Θ-que aedium neque fundi sunt', non Mucii, s0d omponii e88 appiuret. De arboribus venditis. J7. D. 19, 1, 40. Pomponius libro trigesimo primo ad Q. Mucium P. 306). Quintus Mucius scribit Dominus fundi de praedio arbores tantos vendiderat ut pro his rebus arboribus 2 pecuniam accepit et tradere nolebat emptor quaerebat, quid se facere oporteret et verebatur Q. quoius, ne hae arbores eius non viderentur laetae. Fragmentum a Triboniano corruptum esse Supra p. 6 domonstravi. cf. D. 41, 1, 48 quaeritur . . . Tribonianus tradidit. 2 nisi hoc specialiter ab o

uccessum sit Tribonianus adiecit. 3 F qua. 4 rib perstatutum temPUS.

104쪽

94 IV. SEPTIMI SAEC IURIS CONSULT SERIES ALTERA

an fructus meos faciam. Pomponiu Verendum, ne non sit bona fidei OSSBSSO . . De itinere aquae vendito. J8. D. 8, 3, 15 Pomponius libro trigensimo secundo ad Quintum Mucium P. 311). Quintus Mucius scribit,

cum iter aquae vel cottidianae vel aestivae vel qua0 intervalla longiora habeat per alienum fundum manet- satum in iure essum T erit', licere stulam suam vel fietilom vol cuiuslibet generis in rivo ponere quae aquam latius exprimeret, et quod vellet in rivo facere licere, dum no domino praedii aqua gium deterius faceret.

cf. Gai. II, 29 iura raodiorum urbanorum in iuro cedi tantum , possunt, ruSticorum vero etiam manciparo

9. D. 40, 12, 23 pr. Paulus libro quinquagensimo ad dictum P. 642). Si usumfructum tibi vendidero liberi hominis , pretium participantis et , in iure

cessctro, servum effici eum dicebet Quintus Mucius, sed dominium ita demum fieri meum, si bona fide vendidissem, alioquin sine domino lare.

10 D. 18, 1, 19. Idem Pomponius libro trigensimo primo ad Quintum Mucium P. 302). Quod vendidi non aliter fit accipientis, quam si aut pretium nobis

solutum sit aut satis e nomine factum vel etiam fidem habuerimus emptori sine ulla satisfactioneJ. Etiam hanc sontontiam A. Pornies abso I 458 n. 15 Q. Mucio attribuit an recto dubito. Libo XIV. De eonsortio et de societatibus. Q. Mucium hoc libro de odistatibus scripsisse Oxiis c0lligitur, quae aulus D. 17, 2, 30 tradit item

1 F. per alienuni fundum erit.

105쪽

7. Q. MUCIUS P. F. P. N. SCAEVOLA 95d fratrum consortio hoc loco eum tractasse, omponius D. 29, 2, 78 indicat. Fortasso conicor licos, Mucium hoc loco etiam do populis sociis disputasso. Ciceronem certo in iugibus civium Romanorum officia circa socios non rastoriro vidimus et ipsum Mucium alio loco do foederatis populis egisse verisimile ost. s. infra p. 96. quid Si Mucium cives, cum

contra foederis conditionum Latini usi Sssent, monuisse statuamus, contra naturam societati esse, ut quis maiorem partem lueretur, minorem damni praestet corto logomillam Liciniam uetam a. 695o latam, quae Latinos a

civibus soparare iussit, melius intelligitur, si Mucium sociis quoquo suum tribui sine haud debere sumimus docuisse.

1 D. 29, 2, 78. Idem Pomponius libro trigesimo quinto ad Quintum Mucium P. 15). Duo fratres

fuerant, bona communia habuerunt eorum alter intestato mortuus suum heredem non reliquerat frater qui supererat nolebat ei heres esse consulebat, num ob eam rem, quod communibus, cum sciret eum mortuum S Se usus esset, hereditati se alligasset. respondit, nisi eo consilio usus esset, quod vellet suheredem esse, non adstringi. Mucii responsum esse Sunt qui putent quod nequo convinci neque redargui possest conferenda sunt Verba quae apud Ciceronem de log 2, 19 4 loguntur ' qui adstringantur sacris ot ibid. 2, 20 50 sacris ne alligentur'.

2' D. 17, 2, 30. Paulus libro sexto ad Sabinum Ρ. 732). Mucius libro quarto decimo scribit non

posse societatem coiri, ut aliam damni, aliam lucri

partem socius feras.

2η Gai. III, 149. Magna autem quaestio fuit, an

ita coiri possit societas, ut quis maiorem partem lueretur, minorem damni praestet quod Q. Mucius contra naturam societatis esse existimavit .

Mett/enti verba itaque cavere debet, ne qua in re plus sua parte dominationem interponeret aperte Pomponiiciunt.

106쪽

96 IV. SEPTIMI SAEC IURIS CONSULT SERIES ALTERA 2' . III, 25, 2. De illa sane conventione quaeSitum est, si Titius et eius inter se pacti sunt, ut ad Titium lucri dua partes pertineant, damni tertia, ad Seium duae partes damni, lucri tertia, an rata debet

haberi conventio. Quintus Mucius contra naturam societatis talem pactionum ess existimavit o ob id non esse ratam habendam. Servius Sulpicius cuius sententia praevaluit, contra sentit rel.

3. D. 17, 2, 7, 9 et 11. Ulpianus libro trigosimo ad Sabinum P. 2739 ). . . si non fuerit distinctum,

videtur coita esse universorum quae e quaestu Veniunt, hoc est si quod lucrum ex emptione venditione, locatione conductione descendit ne adiecit Sabinus h0reditatomvel lugatum vel donationes mortis causa sive non mortis causa . . . et ita de hereditate l0gato donatione Quintus Mucius scribit. Libs XV. De foederatis et de hostibus. Mucium n0 modo de hostibus, sed otiam do 00d0ratis egisso, omponii libri trigesimi septimi ad Q. Mucium fragmentum P. 19 videtur indicaro itaqu0 Mucium

hoc loco inprimis de reciperatione et se recuperatoribus dixisso conici test. cf. Gallum Aelium apud Fest. V. reciperatio p. 274.

1. D. 50, 7, 18. Pomponius libro trigensimosoptimo ad Quintum Mucium P. 320). . . . eum qui legatum pulsasset, Quintus Mucius dedi hostibus,

quorum erant legati, Olitus est respondere.

2. D. 49, 15 4. Modestinus libro tertio Regularum P. 208). eos qui ab hostibus capiuntur vel hostibus

deduntur, iure postliminii reverti antiquitus placuit. 3. Cicero op. 8, 37. - Scaevola . . . f. iunctum esse putat verbum, ut sit in o et post si limon :ut qua a nobis alienata, cum ad hostem pervenerint, e suo tanquam limine exierint, ea cum redierint post ad idem limen postliminio redisse videantur.

107쪽

7. Q. MUCIUS P. F. P. N. SCAEVOLA

Qua Gallus Asilius de postliminio tradit, fortasso ex Mucii libro desumpta sunt est. V. postlimini p. 18.4 Modestinus libro tertio Regularum Ρ. 208).D. 49, 15 4. - an, qui hostibus deditus reversus nec a nobis receptus civis Romanus sit, inter Brutum et

Scaevolam varie tractatum est. Modestinum traditam voco. non recopius falso sic interpretatum esse, quasi id ageretur, num Romani re-Versum, non hoste deditum reciperent, itaque sententiam corrupisse . Heinge recte monuit. f. Cicero do orat. I, 40, 181 ... C. Mancinum . . OΠSularem, cum eum propter invidiam Numantini foederis pater patratu e S. e. Numantinis odidisset sumque illi non recepissent, posteaque Mancinus domum revenisset neque in senatum introire dubitassos, P. Rutilius M. filius tribunus plobis iussit duci, quod eum civem negaret esse, quia memoria si esset proditum, quem . . pater patratus dedidisset, si nullum esse postliminium. , 56, 238 . . quibus in cauSi omnibus, sicut . . in C. Hostilii Mancini controversia . . . fuit intorporitissimos homines summa de iure dissensio. f. II, 32, 137. Coterum odestini Scaevola fortasso non Quintus, cui Lons P. 43 fragmentum attribuit, sed Publius Mucius est. cf. Supra . 34.

Libo XVI

De furto. Furtorum genera, de quibus Gai. III, 183 agit, Q. Mucius nondum constituerat unum tantum furtum esse putabat. Servius domum furtorum enora distinxit. Bolikρ Aktionen I, 30 sq. Pernies I, 12 III, 214 contra Ubbolohdo saleontracte p. 36 q. Fortasso res iudicatae atque responsa, quae Labeo

in libro do duodseim tabulis secundo Gell. 6, 15, 1), Sabinus in libro do furtis soli 11 18 12), 0stea Gaius aliique congesserunt, ex Mucii libro desumpta sunt.1. Gell. 6, 15, 2. - . Scaevola in librorum, quos de iure civili composuit XVI verba haec posuit Quod

108쪽

98 IV. SEPTIMI SAEC IURIS CONSULT SERIES ALTERA cui servandum datum est, si id usus est, sive iιod utendum accepit, ad aliam rem atque accepit usus est, furti se obligavit.

Ad verba quod cui servandum datum ost et Gai. III, 196 si quis ro, quae apud eum oposita sit utatur, furtum committit ad orba 'quod tondum cespit et Gai ibid. 0 si quis utendam rem cesperit eamque in alium usum transtulerit, furti obligatur, voluti si quis argentum utendum acceperit, quaSi amicos ad cenam invitaturus et id peregre secum tulerit, aut si quis equum gestandi gratia e0mmodatum longius aliquo duxerit, quod veteres scripserunt de eo qui in aciem perduxiss0t'. hoc exemplum ipsum Mucium attulisse conicere licet, cum non solum Gaius hoc etores seripsisse tradat, sodoliam Pomponius libro vicensimo primo ad Q. Mucium

D. 13, 6, 21 haec scribat si commodavero tibi quum,

quo utereris usque ad ortum locum'. ad utrumque eXemplum confera D. 47, 2, 17 pr. ubi Pomponius libro trigonsimo octavo ad Quintum Mucium scribit: qui si sibi commodata sel apud se oposita usus est aliter atqu0 accepit, si existimavit A non invito domino id lacore, furti non tonstur'. Gai. III, 196 hoc do commodato tradit: placuit . . eos qui rebus commodatis aliter ut0rsentur quam utendas accepissent, ita furtum committore, si intullogant id se invito domino facere'.

2' C. 6, 2, 22, 1. . . quaerebatur apud antiquos legum interpretes, si quis commodavit alii rem ad sopertinentem et ipsa res subtracta est, an furti actio adversus furem institui possit ab eo qui rem ut0ndam accepit.

2' D. 47, 2, 7, 1. Idem Pomponius libro

trigensimo octavo ad Quintum Mucium P. 322). Si quis alteri furtum fecerit et id quod subripuit alius ab

eo subripuit, cum posterior fur dominus eius rei furti agere potest, fur prior non potest, ideo quod domini interfuit, non prioris furis, ut id quod subreptum est salvum esset. haec Quintus Mucius refert.

109쪽

7. Q. MUCIUS P. F. P. N. SCAEVOLA 993. D. 13, 6 5, 3. Ulpianus libro vicensimo octavo ad dictum Ρ. 802). Commodatum autem plerumque solam utilitassem continet eius cui commodatur, fido verior est Quinti Mucii seniuntia existimantis, et culpam praestandam et diligentiam et, si fori res

aestimata data sit, omne periculum praestandum ab eo, qui aestimationem e praeStaturum recepit. 4. Cic. ad lam. 7, 22. Inluseras heri inter scyphos, quod dixeram controverSiam Sse, OSsetne heres quod furtum antea factum esset, furti recto agere itaque . . . id caput ubi haec controversia est,riotavi et descriptum tibi misi, ut scires id quod tu neminem sensisse dicebas, Sex. Aelium, . Manilium, M. Brutum sensisse ego tamen Scaevola et Testau

5 moll. 17 7, 1 3. - Legis vetoris Atinia verba sunt: quod subruptum erit, eius rei aeterna auctoritas eSto . . . . Scaevola patrem suum et Brutum et Manilium viros adprime doctos quaesisse ait dubitaSSeque utrumne in post facta modo furta lex valoros an etiam in ante facta, quoniam subruptum serit' utrumque tempus videretur ostendere, tam praeteritum

quam futurum.

5 D. 50 16 123. Idem se Pomponius libro vicensimo sexto ad Quintum Mucium P. 296). Verbum

erit interdum tiam praeteritum nec solum futurum tempus demon Strat.

De repetitionibus' Quod posteriores condictionus, id votores spolitiones nominaverunt. f. ornice Labeo I, 20. de repolitionibus Mucium scripsisse certum st, sud sum condictionum genera proposuisse Behker ktionen I, 106, 121 sq. nonr0et putat. f. ernico . . III, 214 n. 4. forta SSe condicti furtiva causa fuit, eur hoc libro de spetitionibus

110쪽

100 IV. SEPTIMI SAEC IURIS CONSULT SERIES ALTERA

Gai. IV, 4. . . . nec res quae η nostra iam est , nostra amplius fiori potest plane odio furum, quo magis pluribus actionibus teneantur, receptum St, ut extra poenam dupli aut quadrupli rei recipiendae nomine furos o tiam hac aetion teneantur si paret eo dare oportere , quamvis sit otiam adversus eos haec actio, qua rem n0Stram ess petimu8 . Mucii auctoritato id receptum fuisse, indicaro vi dotur fragmentum quod subisci.

1. D. 13, 1, 16. Pomponius libro trigensimo octavo

ad Quintum Mucium P. 321). Qui furtum admittit

vel re commodata vel deposita utendo, condictione quoque ex furtiva causa Obstringitur . . 2. D. 12 6, 52. Pomponius libro vicensimo septimo ad Quintum Mucium P. 297). Damus aut ob causam aut ob rem ob causam praeteritam, veluti cum id0odo, quod aliquid a te consecutus sum vel quia aliquid a se factum est ut etiamsi falsa causa sit, repetitio eius pecuniae non sit ob rem vero datur, ut aliquid Sequatur, quo non Sequente repetiti competit.

Hanc sent0ntium ipsius Mucii osse ernico abso I, 22 sq. monuit, quia Pomponius o falsa causa alitur Suntiat. l. 23 pr. Od.

33 D. 12 6 50. Pomponius libro quinto ad Quintum Mucium P. 242). Quod quis sciens indubitum dedit hae mente, ut postea repeteret, repetere

non poteSt. Ρ0rnico Labeo Ι, 423 n. 25 ΙΙΙ, 239 hanc quoquo sontontiam Mucii esse posse iudicat.

Libo XVIII

De sublicatione raediorum bonorumque ei de iure populi' Talis argumenti xtromum Mucii librum fuisse omponii ultimi libri fragmenta duo Ρ. 23, 24 indicant. otiam omponii ad Sabinum libor ultimus, qui de postlimini agit, publicationis mentions facit laurum ost