장음표시 사용
291쪽
pluribus legibus, & diuersis poenis potest puniri. an si bonum habere iudicem propitium ὸ vide omnino Arnonum in commentario. 17. ubi post Fcly.tenet quod non . Contra Carpollam in cautela incipiente. Quando quis dc liquerit. Et blasphemi puniri dent maiori poena .ut ibi per Arno dicitur. Quando poena imponitur a statuto, si quid factum no su
rit , poena certe nunquam committitur. Nisi monitio praecedat . ut habetur per Dec.fusius in consi. 2O.num .3 in I. Vol. Si statutum imponit poenam manus, vel capiti s , rapienti filium alienum, uel monialem. Dic, quod incidit etiam in poenam ille, qui abduxit, licet manibus non rapuerit. posito etiam, quod statutum diceret, si rapuerit de manibus patris , quia uerbum manus ponitur pro potestate. l. manumissionis.ffide iustit. & iure. Requiritur tamen uiolentia saltem in personam rapti. ut per violentiam fuerit abductus , quia alias verbum rapere non verificaretur. secundum Ange. in I. sed eximendi.isne quis eum, qui in ius uo. est ut exi .. Non ob. l. I. C.de rapto.Virg. ubi dicitur rapere, qui violenters duxerit, vel abduxit, quia ibi largiuet sumitur ex interpretatione illius legis,& non de proprio significatu.ut tradit Pau. de Cast. in l. sed eximendi. E. ne quis eum, qui in ius uoca. est ut exi. & ait Poeta.
Martius astabulis rapuit Lupus. γα
Si sit poena in criminalibus alternatiue posita,& uerba statuti dirigantur partim ad iudicem, & partim ad ipsum reum, Electio erit ipsius rei. ut ait Fely.in c. inter caeteras,uer. scpuma restrictio .de reserip. Poena delicti si per statutum reli nquitur arbitrio iudicis, An iudex possit arbitrari poenam perpetua esIe imponenda ξan uero temporalem ξ& quid de poena mortis responde ut per Fely. in c.ex literis de consti t.nu. 2I .& num. 2 7. & uide l. seruus.C.de poenis.
Si dicat statutum, quod iudex possit statuere poenam pro tali
292쪽
tali delicto ad suum arbitrium, &eam moderari, vel modi ficare. Isto casu non poterit imponere poenam mortiS. secundum Fel.indae.ex literis de constit. Si poena certa non sit posita pro delicto, uel in iuria illata.
Illa dicitur poena ordinaria, quam consuetudo taxauit. secudumSely in c. inter caeteras. de rescrip.uer. quintarcstr scito. .li Poenae diuersae,& plures, quando imponuntur pro eodem delicto a diuersis legibus,uel statutis, An omnes imponi defbentὸ respon. 9 qn est imposita poena a statuto postelior' non censetur aliam tollere l. quoties.sfde actio.& oblig. Faulit tamen, quando aliter apparet ex mente statuti. ut ait Fel. in c. quod olim de iudicijs. uer.quaero plures poenae, num. 2.
Item fallit, quando iudex.cx pluribus poenis unam cligit, quia non poterit aliam imponere. ut tenet etiam Fely. in d.C. qu0β olim.uer. a.conclu.nu. Item fallit, quando statutum accumulat plures poenas pro uno delicto, quia omnes impomuntur. Item fallit, quando iudex non sufficienter punit delictum, quia aliter iudex posset puniri. Statutum, quod poena applicetur haeredibus offensi, Habet locum in monacho profestis offenso, & applicabitur, vel filio, si erit haeres, uel monasterio, si erit haeres. secundum Abb. in c. in praesentia,numq7.de proba.. Quando imponitur poena a statuto alternatiue, licet tunc sit iudicis electio, sic loquente statum. Sed si uerba statuti alias dirigatur ad reum, iple habet eligcre. prout tenet Abb.
un c.a. crapula,num. .de uita &honesta aeteri. Si statutum imponit poenam viro habenti uxore, & aliam desponsanti,& cconuerso. vide Ang.in trac. malefi. l. III. in h. uer.&aduerte.& Abb.inc.cum haberet.in 2.no. ex. de eo,qui duxit in matrimonio. Et quis iudex de matrimonio cognoscere debet, tractat latius Firma .in reperto. in Uer. cauda spiritualis,uer. a.&Gramma. in uoto I7.Veri &no. P&C. Omnis poena est arbitraria in principe. ut dicit Bal. in I. cuctos po. inlcct. Ordina .circa.6. col. C.de summa trinit.& Fe-
293쪽
Iy.in c. qualiter, & quando. g. ad corrigendos, de accida. &Iacob. de S.Geor. in tracta.de Feudo. ueri princeps. in tertia col.&Grammat.in voto X. ad fi.
Quando statutum non distinguit, an poena venit applicanda fisco, vel parti,Nec nos distinguere debemus a.de precio. Ede pubi ica. & Carpolia in consi. I .sub nu. 2 9. Et poena regulariter solet esse duplex,ut ait C polia. in cons. I 6.subnu. s.cum seq.una est propria & mera, quando est poena, tam ex parte dantis quain ex parte recipientis . videlicet, quam do nihil adest soluenti, nec aliquid abest recipienti. puta, si dicat statutum. quod si quis dixerit iniuriam alicui, teneatur ei centu soluere.nam ista poena est mera ex parte utriusq; alia est poena impropria. videlicet. quando est poena ex pa te dantis tantummodo, & non recipientis, quia dantis nihil adest, & recipienti abest. puta, si dicat statutum,quod si quis alteque uulnerauerit, teneatur ei exsolvere expensas, suas Bluit in medicis, vel pro operibus, quib. cariturus est. iuxta l.fi. isde ijs, qui deiece.uel essu.& in l. cxhac.l.is si qua
Poena apposita in statutis contra producentes salsa instrumenta, Non habet locum in producente falsos testes. sed aliter punitur secundum formam iuris communis. ut ait Iac. Butr. in l. r. aede fide instrum.quem refert Lanfran. in tracta.
de fide instrum .num. a.Poena falsi duplicari non debet, uigore statuti duplicantis poenam pro delicto commisso in palatio . vide Bart. in consi. incip. Tudertinus. de quo meminit Alex. in l. sanctio. Ede poenis. Olficialis remittens poenam statutariam, Tenetur in syndicatu . quod secus est, si mulctam,vel arbitrariam d.illicitas .f. f. Ede ossi . praesi.l. si qua poena.sfde ver.signis .l. fi. C. ne s
quam statuti imponi non potest per iudicem, quando ucrba statuti sunt imperativa iudici. ει Bal.inl.in eum C.de surtis.
294쪽
Si plures poenae pro pluribus pugnis in una rixa ponuntur. an exigentur vigore statuti, quod de pugna sit poena soli
& titulo de iniurijs & dano dato.S. I. uer. quid si statuto . ubi dicit, quod sic. & Cardi. etiam hoc idem dicit in clem. I. S. si qui.de priuile.per Bar. inl.nunquam de priua.delic.Et poena homicidij non tenetur, qui pugno aliquem casualiter percutiendo occidit.secundum Arno.in epilo. I. Poena unica tantum, & non plures solui per villam debet, quando non coepit plures reos unius criminis.uigore statuti punientis villam, ob non captum malefactorem.secundit Bar.& Ang.de Perigl.in l. I .f.si plures. de publi. sed Bal. contrarium tenet.in l.si familia.Ede iurisd. omnium iudi . Poena unica tenetur, qui retinuit uxorem alterius per annum, stantestatuto, quod retinens uxorem alienam,puniatur in decem.secundu Alex.& Bald in I.si duo.g. r. ff.de albi. Poena librarum mille posita per statutum pro percussione in Platea, Habet locum, non onstante alio statuto,imponente poenam quingentorum tantum . et siccum dictione laxativa. ut tenet Bar.in is .g.cum Titio de alimen. lega. & Alex. in l.si constante. in princ. col.8.Esolui.matria Sc Ludo. ini. si
Poena statuti de non conuiuando, nisi cum decem persenis, Non habet locum.si pater & filius simul conuiuant cum quadraginta.secundum Bal.inl.inficiando. g. infans .ff. de furtis. Poena statuti statim committitur,quando constat fieri non polIe id,de quo faciendo fuit imposita,sicut in ultimis
uoluntatibus.per.l.I.g. idem si ita.ad.l. falci. Poena statuti committitur contra utentem instrumento cotra filium familias sine patris consensu, confecto contra formam statuti.Non autem,si utatur eo contra alium correum, cuius obligationi non obstat statutu.Bal.inl.co quod a multis C.si cer.peta.in fi.
Poena, cuius statuti imponitur pro delicto commisso ante
295쪽
conditum nouum statutum, si de eo inquiritur post conditu nouum statutumΘresponde ut per Bar.in l.Omne4 po. F. pari,.qisfde iusti & tu. Poena statuti ex sorma eius non potest nec augeri, nec minui,& cconuerso. secundum Ange.inl.f.C. de proximissu cro scrini. lib.xij. . l. Poeaa debet augeri uigore statuti, & propter negationem procuratoris,ratilicatam a principali.secudu Ange. in auth. de triente & seplasse.*.sin autem .in fi. Poena aucta in quarto pluri ex serma statuti, An dicatur poena in illo augmento)respon.ut per Bar.in l. 2.col.a. ff. de publi.iudi.& in l. I.ffide in litem iuran.& in l.si cum excep.S. in hac.iss metus causa.& in uer.poena.& per Bal.&Alex.in L .in fi.isqui satisda.cog.ubi dicitur, quod poena contumaciae,non dicitur poena delicti. . . i l
Poena statuti a magistratu conditi, quia dicitur ius pinoxium,non potest exigi post annum.ut ait Bal.in l. a .f.nouissime.ffide origi.tur.ubi dicit, se ita audiuisse a Bar. uiua uoce.& Bacidicit in I fi f. te poenis.. Statutum, quod pro delicto imponit poenam capitalem . uel capitis,inte Iligitur de minori,sic de deportation quae et poena capitis dicitur.ut tenet Claudius.in l. ut vim. ff. de insti.& iure.ubi dicit hoc esse signandum, Quia quis posset lucrari unam bona uestem.quia ubi agitur de uita hominis pecunia concurrit.ut dicit Neui .in sylva.lib.ult sub num.q Poenalis lex, uel statutaria cxtenditur, quoties sit fauor reipublicar,ut delicta puniantur.secundum Bar. in l. quemadmodum.C.de agrico.& censi.lib.Xi.& Ncuieta. in sylva. lib.
Poena statuti an dicatur fauorabilis,& sic extendenda,Tradit Neutra. ubi supra.& Grammati.in voto.XX. & I 3.& Roma. in conli 29.& Abb. in c.f.de constitu. Statutum ciuitatis, quod imponit poenam cotrahentibus imatrimonium in quarto gradu, vel citcriori, ratione subi
296쪽
cti,intelligitur de computatione canonica. secundum apostillantes ad specula. in titu .de successiab intesta .f.sic potes .litera.c.ad fi.& Alex.in apostili.ad Bar.in l. quid crgo. S.poena. si de ins a. f. Si statutum imponit poenam manus, & reus est ita puer, uel senex, quod moreretur,si poena illa piccteretur,iudex potest poenam permutare. Si tamen hoc non facit, non potest oppellari.ut tenet Bal. in l.quicuq;.C.deseruis flagiti.& Ale- xand. in apost illis ad Bar.in d.S.poena.l.quid ergo.de inis. Saluium imponit poenam hoc modo.imponimus poenam capitaneo,& antianis in centum.quilibet tenebitur pro dimidia tantum.Bal. in auth.eX causis.C.de episco.& cleri. Statutum imponit poenam nisi aliquid fat, An excusabitur non faciens,si non erat tutus accessus propter pestem, noaliter faciendo diligentiam ξ respon. ut per Corne.in consit.
An subditi praesumantur scire statuta pinalia ξ responde,
ut per Corneum in cons. IO9.num. 2.. Statutum imponit poenam aeuii prohibito de iure communi. An exeo,quod ultra procedit,poenam imponendo,uideatur actum confirmare respon, ut per Bar.in l.quod ait.ff. diuortijs. Vbi imponitur poena personalis ex forma statuti,si non so, Iuta fuerit certa poena pecuniaria infi a decem dies, si post te pus elapsum res publica acceptat poenam pecuniariam,intelligitur remisisse personalem. secundum Bal .in i quamuis. C. de usuris.idem etia tenet Bal.in l.commissoriae. C. de pactis inter empto.& ven.& no.Ludo.Ro.in l. I .S. & post operis.Ede operis no.nuncia.
An poena quarti pluris addita ratione contumaciae dicatur poena maleficij, in statutis respon. quod non . & ideo fideiussor acceptus super poena maleficij, non tenetur ad pC nam quarti pluris . ut tenet Bal. in l.siue duplum. T qui sa- itis da.cOg.
297쪽
Vbi statutum dicit . quod sit eadem poena in uno deli ,
quae statuta est in alio, si in uno non duplicatur ratione loci, nec duplicabitur in altero,quia quorum cst una,& exequata conditio circa delietiam, S poenam, intelligitur exequata, et circa locum,& tempus. l. li.C.de senten. &interlo.& dicit Bal. in t .si quis eum .st. si ex noxa.causa aga. Si loco poeni corporalis per statutum subrogatur pecuniaria, nihilominus dicitur capitale crinacriaitait Bal. in l. sicu.ffii quis cautio. in ulti.lectura. Vbi lex,uel statutum prohibet aliquid, quod est cotrabo nos mores,quamuis poenam no apponat . intelligitur de poena arbitraria. secundum Guil.dc hoc.no.C.de sacrosanc.ec- cI c. in l.nemo martires.& facit.l. 2.C.si seruus,aut liber. & in auth.de arbi. in si .& Bal. in l. i .f. qui aduersus. ff. de postula. An statutum possit imponere poenam infamiae in alijs casibus,qui non continentur in iure communi die spon. l.in l. r. col. I . in ii. ff.de ijs,qui no. in D. 9, credit,.sic. attamen infamia contracta per statutum ex forma, posset remitti, & tolli per populum,qui in isto casu haberetius restituendi adfarimam. secundum Bar.in l. I.S.de qua.ff. de postulan.&Bal.ibi fusius hoc tractat. Statutum dicit.si quis tale quid fecerit,puniatur in centu, quorum dimidia sit aduersiarij, alia dimidia ecclesis Romanae . siccesesia remittit suam partem poenae . an applicabitur aduersarioξrespon. Bal. quod non .in l .arbiter. Ede arbi. Verbum super poena. facit pro statutis criminalibus, vino.Bal. in l.idem iuris .ff. fami .haerciscun. Si iudex imponit poenam ultra poenas statutis, Non tenet
sententia .l.certa ratione.C.quando prouocare non est necesse.& tenet Corne .in consi. I9.in 3.VOl.& Arno. in epito. 33. Quoties statutum imponit poenam grauissimam, Venit poena mortis.secundum glo.in l. 2.C.de eunuchis.& Cors tum in singu. uer.poena.
Si statutum imponit poenam ipso iure. Dic, quod non δε-
298쪽
I um debetur in foro seri, sed etia m in foro conscicntiae, sed
gu. 83. Ad statutum de poena eorum, qui de Principe male dixe
.& Amic. in decis.N eapoli. a 3 2 .& 3o7.sub num. 26.&Bonsius hoc tractat in prac. cri.ubi habetur etiam de crimine Iar-st maiestatis.& extat tractatus de hoc. ut demonstratur in i dice librorum .vide Ferretium. in tracta. de militari iustitia. num. Ia8.ubi dicit, quod non est dicendum malum de principe.iuxta carmen. An nescis longas regibus esse manus λStatutum de poena eius,qui uituperauit deum. quomodo intelligatur,uide Sozi. in consi. II9. in Α.uOl. incip.tale statutum habet Ferraria.sub rub.de poena eius, qui uituperauerit deum, uel beatam Virginem, & alios sanctos &sanctas Dei.
idem allegat. Et dic,quod generalis remissio poenae inducta per principem, non intelligitur resipectu poenae satisfactoriae
parti .ut ait Fely. in c.causam,quar.col.9.in pri n. de rescrip.remissio poenae condemnatus capientibis rcbelles, non intelligitur de condemnatis de salso, uel de laesar maiestatis crimiane. secundum Firma. in reperto. uer . statuta de malefi. ver. 198. Et an remissio condemnationum eos comprehendat, qui adhuc carcerati sunt. ibidem vide. Statutum duplans poena percutienti cum claua ferrea, Nohabet locum in percutiente cum capite securis quavis aequEgraui .ut ait Bal. in l.omnes populi . & Stephanus de Federisco .in tracta.dς interpreta.iuris.parte Vltima.sub nu. o. Statutum
299쪽
est struandi formam statutorum, pro ut iacet ad literam a. r. f. si is qui navem. ff.de exercito.quod tamen dicit Bal.scmper intellige: sano intellectu,quoniam litera occidit,spiritus autem uiuificat. idest eius intellectus. Sed respublica,&ij, qui eam regunt hoc possitiat, nec dicuntur rumpere statuta, uia tacite inest poenalis conditio exactionis,scilicet,sicr itori placue rit.Res autem publica est creditrix.& ideo seueritati detrahere potest.I. I.ss.de seruis exportandis. Et nΟ. sciuitates,& populi,qui subsunt ciu itatibus, cum non habeat iurisditionem, possunt solum condere statuta circa administrationem rerum suarum, tamen non possunt statutis ipsis Poenas ad ijcere.Iasin l. I.in prin.num. I 6.ffsi quis ius dicen. no ob temp era. Item no.quod mulcta in causa criminali indici non potest stantestatuto, quod possit procedi cotra absentem contumacem.ut ait Natta .in cons. 94num. 9. in 3.uide
STA τvτ v M , quod percutiens clericum de nocte repertum, soluat quinq; solidos,Non ualet.quia daret materia delinquendi.ut ait Domini.in c. I. . dist. & Bar. in tract. depraestan.Cardina.
Est statutum Perusij,quod si quis percuteret aliquem cum
sanguinis effusione in platea,cum re apta ad nocendum amputetur illi manus.Pone quidam in Platea ui rapuit cuidam unum par caponum de manibus, & in rapiendo lacerauit ei manum cum unguibus, An punietur sta tu to)respon.Ang. in I.si pignori.S.surem.sside fur.suisse sententiatum, quod non. quia unguis non est naturaliter ordinata ad nocendum. Ideesset,si quis cum pane percuteret.auth.de armis. ubi appellatione armorum ossensibilium,non ueniunt arma, quae principaliter non sunt inuenta ad ostensam. Pone quod sit statutum dicens, quod occidens hominem puniatur,modo quidam percussit mulierem praegnantem,ex
D.Hippolyti Bona Costa. Pp qua
300쪽
qua percussione abortum fecit an percussor dccapitabgur
respon. quod sic,si corpus erat animatum .c.quod vero. 2 2.q. 2.alias secus. ut tenet Sozi. in consi. i6.in I .par.& Alberi .inqq. ad statu. q. 9.in 3.par.& Signorolus. in consi.63.ubi con1uluit pro marito, qui calce percusserat mulierem, ex qua perculsione secit abortum.& vide supra. in ver. abortus. Statutum,puniens percussorem capite in platea. Habet locum,si quis percutiat in palatio, vel ni aetorio domita ij. secundum Bal .in l. I . C.de interdi.quem 1equitur Fely. in c.transla
Statutum, quod punit percutietem in gula, Habet locum etiam in percutiente in maxillis, quia quo ad peliculum est similis locus .ut ait Fely. in d. c.translatio. de constitu. &Bal.
in l. I .col. I .ver. dicamus. C.de interdic.& Bal. in I.certa ratione. C. quando prouo .non est necesse.
Si sit statutu dicens. qci possit fieri concordia, excepta percussione quadrelli cum sanguine, de qua non possit fieri concordia .Pone, quidam percussit cum sanguinis effusione, & facta est concordia, an illa concordia valebit ξ respon. ut per Bal. in l. in his .ff. de legibus.& haec concordia non facit,quiniistus poenam consequatur. Habetur, statuto quod si ex percussione, sanguinis exitussiat,non ualeat pax,Ponc,quidam impulit aliquem ad terra, ex quo impulsu cecidit, & in lapide lapsus sibi caput fregit, adeo st sanguis exivit.an valebit pax hespon.Bal. in t .si de interpretatione. ff. de legibus, sic,&4 ita semper obstet uatusilit, quia illud fuit per accidens aide Paul. de Castr. in l. qui
Dicit statutum. Si quis percussierit potestatem puniatur capitaliter,Pone, quidam percussit potestate alapa propter singularem inimicitiam,quam habebat cum eo. an punietur statutostespon. quod sic. propter atrocitatem facti, & qualitate persesar. quod intestige i haec iniuria suit illata ipsit ossicium cxercenti.Alias secus & ita tenet Bar.in extrauag.quae sint rebelles.