장음표시 사용
371쪽
D. Hippolyti Zona Cossae. . 18s
Menochius in suo tracta.de arbitra. iudicum in casu. a 86. Et hodie sodomita,non solum debet mori, Verum etiam com buri.vet inquit Ducnyas in regu. II 3.& Couarru.m trac.de sodomia. Et no . quod sodornix peccatum etiam apud Gemitales est detestabile. 32.q. .ssagitia.Na Loth obtulit filias suas ad stuprum ut detestandum peccatum sodomiae in alios impediret.d.32. q. 7. c. offerebat.&au Alber. in dictione sodoiamia.Et qitatuor modis dicitur peccatum contra naturam. vi habetur in summa Anselica. in ver. luxuria. F. ij. num. a. &3.ubi Mastupratores etiam committunt peccatum sodomiticum quando agunt.ut ille dixit.
Depositasalce siet amica nonus.
Conclude igitur,quod maior pars hominum quandoq; in
sodomiticum uitium incurrunt,debachati luxuria. lastupratores ergo omnes sunt sodomitae. & est maledictus homo, qui spargit semen suum super terram.
IN poenalibus statutis proceditur de similibus ad similia.&ista est communis opinio .ut inquit Iasin l. fi.Tde in ius uocan.& Ripa in tracta.de peste.num. 283.pagi.mihi. 72. Et an
id sit perpetuumῆtradit Bal. in usibus seudo.in ritu. de milite uasallo.& in titulo quae fuit prima causa beneficij amitten.in c. I.S.porro.col.3.& Ias .in g. eX maleficijs in glo. ibi. nu. 36. insti .de actionibus . ubi dicit hoc fallere.quando poenae imponuntur habito resipectu ad priuilegium alicuius personae. quia tunc non potest fieri extensio de similibus ad similia. ut ait Ias ibi .nu. trigesimoseptimo.& Bal .in qq.ad statuta.ver.simili.ui de omnino Euerar. in ceturia legali .in loco a simili. &per Gammarum in dialectica legali .in loco a simili.ubi dicit quod in poenalibus,& exorbitantibus, ac odiosis fit extensio ex rationis idemtitate de similibus adsimilia. quod intelligit,quo ad legis prohibitionem,secus,quo ad poenam . ut dicit Ioan. Andr. in c. li cilia de rescrip. in 6.& ibi ponit, qua
D. Hippolyti Bona Cossae. R A a do
372쪽
do possit fieri extensio vide per eundem Gamma. in eius tractatu extensionum.&Rimi. in consi. Q. ad fi.in I.VOl.nu. I S I s.& omnino Ferre.in tractatu. de militari iustitia. num. a a 3 .& vide supra in uer .extensio.
ST A τ v τ v M dicens, s quis condemnetur in quadruplu. intelligitur,quod in eo insit simplum.ut inquit Bar. in l. r. C.de poenis fiscalibus. SI statutum dicitisprobato maleficio per consessionem,
vel testes,potestas debrat reum condemnare, non Obstate aliqua selemnitate iuris omissa.De qua solemnitate intelligitur, an de lemnitate, quae est abbene esse ξ vel ad bene non esse ξ respon. Bar.in consit. 36. quod intelligitur de ea, quae est ad bene esse,& de solemnitate iuris ciuilis.quod pro
IL L a , qui soluit alteri quam creditori, metu statuti poenalis,uidetur soluere iusto metu. ut ait Bal. in I.falsus. in viti. col.C.de stirtis.& Afflic. in decis. Neapoli. IIo . vide tamen Bossum.in practica crimi.intitu.de principe.nu. O. sols mc TAYvYΑ itaq; obligant suos authores. idest eos,aqui- bus constituuntur.ut inquit Egedor.in l.I .ff. quod quisq; iur.Et non seruantes bona, &aequa statuta debent puniri.ut ait Bal. in usibus seu.in titu.de pace tenenda.in S.post natale. per illum teX. An iudex iurans seruare statuta, debeat pronunciare secadum statutum,quod non fuit allegatum in iudicioὸ An secundum consuetudinem An secundum reformationem Θ An secundum statutum, nondum in usu receptum per decennium transactum)An secundum statutum, quod defensionem de-
Solemnitas. Sol ens iusto metu.
373쪽
negat An secundum statutum contra libertatem ecclesiae respon .ut determinat Paris de Puteo.in tracta.*ndica.*.statutum.& Blancus.in prac.crimi.pagi.73.num.7I.& Perusi.inc. cum saepae col. 2.cum seq. de appellae ubi .dicitur, quod allegans statutum alterius loci, debet probare. secus ubi causa agitatur.quia licet etiam n6 fuerit allegatum in causa, iudex tamen,qui iurauit ea seruare,tenetur supplere, & iudicare ipse mei secundum ea statuta.Sed nunquid iudex, ubi habeturius commune,& statutum loci,possit seruare,quod uelit respondet Bal.ubi supra. in S.iniuria. l. Ia 8.num. II. quo d debet seruare statuta iurata. quia statuta sunt praecisi iuris.& uide supra, quae scripsi.secus si sint reformationes, seu decreta non registrata in uolumine statutorum.ut ait Bar. in I.omnes populi.circa fi.1f. de iusti.& iure.l .cum prolatis in prin. ff.de
Quando adessent duo statuta in eodem uolumine sibi cotraria,quae foedere distinctionis conciliari non possent,Potestas,qui statuta seruare iurauit. ultimum seruare debet. tanquam correctorium prioris.ut ait Paul.de Cast.in I .C. const. in *.quibus,& Alber. inqq.ad statuta.q. I9.in I .parte. Sigillum superioris non est necessiarium in approbationestatutorum . secundum Bal. in c. I .& 2. col. de pace constantiae,& Ioan.de Prato.in I.si procuratorem.ffde procurat.& Firma. in tract.de episco. Contrarium vidi seruatum in ciuitate Tergesti in reformatis statutis,missis ab Imper. Ferdinando illi Magnificae ciuitati,quia extabat ad uolumen statutorum resormatorum, appensum caesareum sigillum magnu. Si duo extant statuta, unum,.sorensis non possit acquirere, aliud, quod dos mulieris,committentis adulterium applicetur marito, Nempe uir,qui habet uxorem Taruis*,quae multa bona habet in dote,si adulterium committit,potest acquirere. prout tenet Stepha.de Feder. in tradi. de interpret.
Si statutum dicit,quod statutum non recipiat extraneum. A A a a uel
374쪽
uel subauditum intellectum,Dic,q, in eo cessat argumentum a contrario sensu . statuti & ita cessat dispositio, &est casus omissus, qui remanet sub dispositione iuris communis.l.quil commodissime.ffide lib.&posthu.& tradit Bal.in qq. adii
Si statutum dicit, quod uerba statuti debeant intelligi u
re & proprie,& non recipiant extraneum sensum, Dic, 9 nocxcludit sensum da tum a iure .ut declarat Bal.in qq.ad statu. ver. statuere.&l .si.C.de haere.insti.& Fcly.in prooemio Gre-
Statuta non sunt iudaice intelligenda,& secundum corticem uerborum, sed secundum rationem,& secundum ius commune. ut dicit Bal.in l.quicunque C.de seruis fugiti.&lBal. in ussibus seu. in titulo de seudo. M. Duca. in fi. Statutum emanans contra iuris dispositionem,est strictio sime intelligendum.nam recedendum est a terminis iuris comunis quantominus fieri potest. ut inquit Abb.in consi. Ita l. I .g.haec uerba.sfde nego.gcsto.l.si vero. S.de viro. issolui.
Statuta non sunt trahenda de una persona ad aliam. secundum Bar.in I.omnes po. in Α.q.de iusti.& iure, & in l. iura.ff. de legibuS. Statutum a statuto potius interpretationem recipit,quam a iure comuni.ut inquit Soz. in l.gallus.S. I .ffide libe.'c posthu. & Bal. in qq. ad statu. uer . interpretationem,ubi hoc tra. ctatur susus. & Lansian. in tract. de intcrpretatione statut iram. & Marsil.in praeh.crim.in S.ult.subnum.33.& in S.asegredior, ponit plures qq.ad statuta .uide omnino. Statutum imponens poenam pro aliquo actu,uel iacto,no propter hoc uidetur annullare actum,uel factum,quando illa annullatio actus, non tenderet ad piiudicium illius, cui poena imponitur, sed ad praesudicium alterius.ut probatur. in l.filius. S.fi.1fad l.Cornel .de falsis.& Alex. in consi. et q. inc vol. uia plene tractat hoc Bernar. DiaZ in reSu. qa .
375쪽
D. Rippolyti Bona cosse : i 8 r
sta tutum ciuitates communes ligans, quod teneantur ad delicta in eorum territorijs commissa, non est odiosum. imino fauorabile,quia ad illas pertinet,circa terras & itinera diligentiam adhibere, ut mali s priuentur hominibus. ut inquit Calcanean consi.6 sub nu. I a.& in cons. a. subnu. 2 F. Statutum exorbitans a iure communi, debet stricte intelligi, ut quantum sit possibile saluum remaneat ius commune. vi inquit glo.in c.dilectus, de consue.& Carpolia in consi. vltimo ad quod consilium, uide Dec. in l. non uult haeres esse. 1fide regulis iuris. Et dicit Grammaticus in voto 8. sub nu. I a. quod omnia,quae in d.consi.posuit Caepolla,credit,quod: furto subtraxit e d.Franc. de Albergolis. & Abbate inconsi.
Vbicunq; statutum loquitur discretiue, id est per se de ma
sculo,& per se de scemina,Tunc nunquam masculinum concipit scemininu.quia expressiim facit cessare tacitum,& praesumptum.l.si ita. de libe.& posthu.& tenet Bal.in l.in multis in fi.ffde statu homi. Statutum in uno,non habet locum in alio in materia poenali,quando de uno ad alterum peruenitur. secundum Dec. in c.ad haec. de postula.prelato.n una.q 3 .& Paul.de Cast.in Lin posthu. num. aus de libe.& posthu. Statutum dicit, quod pro maleficio certo imponatur po na centum,si aliud statutum sit,quod generaliter aliam imponat poenam pro omnibus malencijs, Est seruandum speciale statutum,quod certam determinat poenam.l.si quis procurator.ffide procura.cum simi.ut traditur per Gandy. in rubrica de multis quaestionibus de poenisdub num .go. Statutum, ' unus de familia teneatur pro delicto omnia de familia,valet.secundum Bar. in l.iure.C.de fabri.lib.xi.&Deci.in consi.6q. col. 2.ver.quatum.& Ias .in l. si quis in suo.
Statuentes, habentes statuendi potestatem,pro bono publico possunt statuere,quod nobiles alteri in alteros digi diantcs
376쪽
diantes puniantur tali poena. ut docet Imola. inrub. s. sotu. matrimonio. & Bar. in l. ambi tiosa.ff.de decre. ab or. iaci.in 3. q.ubi dicit,quod propter publicas seditiones hoc tolleratur.&tenet Sylva. inconsi. I. in I. vol.argu.l. a. ff. de iurisdi. o m. iudi.& in I. ad rem mobilem.ffide procura. Et no . quod illi, quibus statuendi facultas demandata est, non poterunt statutis poena adijcere,nisi hoc eis specialiter sit concessum. vi inquit Bal.in l. i .ffsi quis ius dicen .no ob. ubi idem tenet Alex. sub nu. Is.quod dicit esse notandum contra Bar. Statutum,quando factum,& quando poenam respiciat,ponit.d. m. Alcia.in rub.extra.de iudicijs.nu. 3 S. Statutum puniens delictum poena pccuniaria, non debet amplius aggravare.quia qui soluit, habetur pro absoluto. secundum dominum meum Alcia.in rub.extra de iudicijs. sub
Statuta disponentia i n cenis casibus filium teneri pro crimine patris, no habent solum illam rationem, quod illud sit, eo,pater facilius abstinebita tali delicto, si filios suos uideat etiam puniri. ut per Bar. in l. iure prouisum. C. de fabri. lib. X.& Anchara.in repeti .c. I. de constitu. in Ai. pri n. q.
sed etiam,quia presumitur filium talia facturum. vi inquit d. m. Alcia. in tractatu .praesum p. in regu . I. praestim p. 24. Si statutis loci inferioris deficientibus,statutum dicat,qd recurratur ad ius commune,Recurritur primo ad statuta loci dominantis. quemadmodum ait Soeti . in consit. 8I .num .s.
Statutum potest allicere personam sibi subiectam, & sub
Si dicat statutum, quod propter tale delictum tertia pars , vel dimidia bonorum veniat in fiscum.&residuum in filios delin-
377쪽
D. Hippolyti Bona Cossa. i 8 8
delinquentis.& aliquis filius familias habens liberos,& bolia aduentitia.committat illud delictum, pater perdit illam portionem,quae confiscatur,&etiam usumfructum in illa, quae conseruatur eius liberis, in poenam filij, eiusdemq; patris.ut tenet Paul.de Cast.post Ange.in auth. excipitur.C.de bonis quae libe. Si statutum dicat, quod qui emerit rem, si non secit eam allibrari. vel si non soluat gabellam,incidat in poenam,Pone, aliquis fuit accusatus, 2 non soluit gabellam,si petatur poena, ipse potest euitare poenam,si soluerit gabellam antelata sententiam. secundum Ange.de quo Paul. de Cast. meminit in l.hoc edicto. ff. de publica. quod putat uerum, nisi statutum praefigat certum terminum, quia postea non admitteretur purgatio morae. l.magnam.C.de contrahen. stipula. Statutum odiosum, puta contra usurarios,cessat cessante usura. Idem est in alijs statutis.secundum Fely.inc.ecclesia S.M.num. 28.de constitu.Et iudex Laycus est iudex competens in materia usurariae prauitatis.secundum Amo. in problemate . Is . vide omnino Iulium Clarum.in prac. crimi.in
Statuta, quae sunt praeter ius commune, non extenduntur ad casum fictum, sed coprehendunt duntaxat casium uerum, nisi, etiam fictus exprimatur. ut tenet Paul. de Cast.inl.ait
Statuta poenalia habent rationem motivam. prout dicit gl.in l.unicus.C.de raptu uirgi.& Calcane.in cos. 8.in prin. Statutum debet condi ad commodum publicum,&non ad commodum condentis.uti ait Ysernia.in prologo seudorum.in 6.q. in fi.in S.I .de pace tenen.iura.fir.& Neutra.iu sylua.lib. .sub.nu.74. Statutum non tollit probationem,quae fit per rei evidelia. secundum Marsil. in prac.crimi.ing.secunda.nu. 24. Statutum fictum in fauorem reipublicae,Valet,etiam si sit factum contra clericos.secundum Marsi.in prac. cri. in S.aggredIOr.
378쪽
gredior.num. 73. Ad hoc ut unum statutum aliud tollat, necesse est,exprecsam fieri mentionem de primo. secundum Marsil.in S. quaeri
Vbi statuta sunt diuerse, Attendi debet,quod reipublicae
In statutis semper debet intelligi illa clausula, uidelicet, saluo alio statuto compatibili.ut dicit Marsi. in prac cri .f. ultima q.Valet statutum unius ciuitatis disponens,,illud iusseruetur in ciuitate illa serensibus, quod ipsi serenses seruat in sua ciuitate, pro ut extat in ciuitate Tergesti.& ita tenet Marsil. ubi stupra.& in t .si quis uiduam.uer. & ultra praedicta,num. 23. Ede quaestio. Statutum,quod est iustius &aequius,debet attendi. Non Obstante prioritate.secundum Marsil.in l. I.S.si serui .nu. 29. ff. de quaestio. Statutum in materia odiosa loquens in actore, non habet locum in rco. ut dicit Inno. in c. cum inter.& in c. significauerunt.de excep. & Anchara. in c.canonum statuta de constitu.& Nata. in c. luamuis de pactis .in vi. Quoties statutum tribuit ius agendi criminaliter, Tunc nulla oritur actio. quia cauta criminales expediuntur peractiones,ut dicitur insti .dc pub. iudi . in prin. sed erit accusatio ex illo statuto . sicut dicimus accusatum ex lege Cornelia,uel iudicis osticio .si iudex ex ossicio per inquisitionc procedit.Errant igitur, qui dicunt, quod condemnatus ex λrma statuti,sit condemnatus conditione ex lege,quod falsum cst. quia conditio ex lege est actio, quae non habet locum in causis criminalibus.haec Bar.dicit ad literam .in l.Omnes PO.col. pen .ucr.circa statutum .st. de iusti.& iure. Quoties statutum dicit, aliquem quidquam oporterc facere,vel cognoscere, uel expedire, non pote si actu per substitutum expedire. ut dicit texant .cum miles. Ede aliena.
379쪽
inu causa fac.vbi ide dicit Alex. in apostillis ad Bar. litera b. di ille, qui non potest principaliter aliquod officium exercer etiam in tali officio non potest subrogari, vel substitui. ut
Si statuto dicatur, quod reus condemnetur propter tale delictum in centum, quae si non soluerit, uel soluere non poteri pes illi amputetur. quando dicatur illa conditio completa,si soluere non potuerit,& an ad aptabitur ad leges;quq loquuntur de contractibus, an ad leges; quae loquuntur de ultimis voluntatibushesp.Bar.amplius cogitandu .in l. suus quoq;.9.si filius in a.col.ff. de haere. instituendis. & Alex. in consi.36. lib. .vide Fran.de Aretio .in consi.89. Dicit statutum, quod Capitaneus non possit cognoscere de maleficio comisso ante tempus finiti officij sui per tres menses. Pone,decessit idem capitaneus. & commune prouidit,quod eius filius deberet complere eius officium, an illi tres menses computabuntur a die, quo iste, qui illius mortui uicem gerit,carpit gerere, vel a tepore,quo incepit ille, cuius uice gerit, ut sic, uel nunc de nouo incipiat, & sit officium per se,uel sit unum officium una clam officio eius, cuius uicem gerit ξ re spon.Bar. in l. I.S. ij,quibus .ffide lega.3. An producens in iudicio statutum correctum, incidat in poena falsi)quod veru putat Bal .in rub.de Iusti . codice cofici Si statutum non facit ad causam,puta, quia quaestio determinatur per statutum vetus,& non per novum, eo , P agitur de ne g octo ueteri,quod pertinet ad .l.antiquam, & non ad nouam . No incidet in poena.imm o est licitu producere tale statutum, cum vigore eius, quantum ad causam illam no sit sublatum .ut videtur esse te X. in auth. Vt cum de appella. cogno. in prin.Nisi lex noua diceret expresse, quod corrigit legem veterem in praeteritis, & futuris, quia tuc nullo modo posset textus produci,vel allegari,secvn. Bal. ibi .scilicet in iudicio. Statuta artificum iurata ,quae sapiunt monopolium, non
D. Hippolyti Bona Cossi. Bab arctant
380쪽
rectant iurantes .ut inquit Bal .in l.si ad excludendum. C. de
rebus credi. Statuta cassata a Principe,non Valent,nec excusant tranngressores a poena.ut inquit Bal.in auth.nauigia.C. de furtis . Si statuto ciuitatis dicatur, s saltuarij villarum teneantur de nunciare maleficia, & quaedam villa Letit per centum annos,quod in ea non fuerunt maleficia denunciata, tamen jlla consuetudo est in ualida, quoniam illi de villa non habet potestatem statuendi Nisi ista consuetudo esset expresse approbata per superiorem.l.fi.C.de testata Bal.in l.de quibus
Si statuta dicunt, quod non debeat ius reddi, ad poenam alicuius delicti,propter hoc no tollitur naturalis obligatio. l.si poenae causa. ff.de condi. inde. ubi no.&.l .extat. s. quod metus causa.& Bal .in l.si quis.S.ex hac. ff. si quis ius dice. noOb.dcisquod quisq; iur. Seruanda est lex municipalis circa honores, siue sit promissoria, siue prohibitoria. ut inquit Bal. in l. illud. ff.quod quisq; iuria Statutum,quod distingueret iurisdictionem ciuilem & criminalem,quia coram iudice deputato ad criminalia, non potest intentari ciuilis,validum est, si non oriatur ex crimine. l. solemus. g. latrunculator.ffide iudi.& Bal.in l. loci. g. si dic
tur. s. quod quisq; iur. Vbi statutum non loquitur,cessat eius dispositio.l. stiriosi.vbi.Bal.C.de nuptijs.l .illam. ubi Bal. vcr. nulla constitutio. C. te collatio. & Ananias in consi. 9. Duo fratres, videntes inimicos trasire ante suam domum, illuc accesserunt, & cos percusserunt sortiter,& in terram deiectis iniuriati sunt cum manibus de pedibus,qui postea cora iudice instant, ut percussores hi fratres puniantur ex forma statutorum loquentium de percussionibus. An ij rei debcant puhiribis,vel semel condemnari Θ respon. ut per Alberi. in fis ad statu. q.3 a. ln 2 lar.& Noucll. in practi.criini. in forma in