장음표시 사용
11쪽
sita, circa quam aqua, circa aquam aer, circa aerem ignis, illic purus & non turbidus orbem Lunae attingens, ut ait Aristoteles in libro Meteororii. Sic enim
ea disposuit Deus gloriosus & sublimis. Et li ec quatuor elementa dicuntur, quae vicissima semetipsis alterantur,corrumpuntur,& generantur. Sunt autem elementa corpora simplicia, qua in partes diuersarum formaru minime diuidi possunt, ex quorum commixtione druersς generatorum species sunt. Quorum trium quodlibet terram orbiculariter undiq; circundat nisi quantum siccitas terra humori aquae obsistit ad vitam animantium tuendam. Omnia etiam privter terram mobilia exist ut, quae vi centrum mundi, ponderositate sui, magnum extremorum motum undique aequaliter fugiens,rotundae sphaerae medium possidet. Circa elementarem quidem regionem aetherea regio lucida ab omni variatione , sua immutabili essentia , immunis exiliens , motu continuo circulariter incedit, & haec a Philosophis quinta nuncupatur essentia : cuius nouem sunt
m inta nuncupatur egentia θ ab Aristotele ςosae quidem d est egentia ib.primo de Coelo, in libro vero de mundo quem eiusdem esse A risotelis quidam negant θ πιχμον, id est, elementum,cal:ud a quatuor il
sphaerae, sicut in proximo pertractatum est, scilicet, Lunae, Mercuri j, Veneris, Solis, Martis, Iouis Saturni, stellarum fixarum, & coeli ultimi. Istarum
12쪽
autem sphaerarum quaelibet superior inscriore sphaerice circundat: quarum quidem duo sunt motus. Vnus est coeli ultimi super duas axis extremitates, scilicet,polum arcticum & anctarticum, ab oriente per occidentem iterum rediens in orientem, quem
aequinoctialis circulus per medium diuidit. Est etiaalios inferiorum spherarum motus per obliquii huic oppositus super polos suos distantes a primis viginti tribus gradibus & triginta tribus minutis.
tarctico.Pro viginti tribus minutis hoc locosolum Fabri Stapulensis exemplar habet unum o quinquagiu-tafortasse,quod is numerim sit capsecundo bi de Co-luris et circulis minoribas. Quom E autem hec ex Ptholemaeofere sunt , quae obsiervarunt diuir a recentiores Astrologi,ea lege in Purbach3 Theoricis. Sed primus omnes alias sphaeras secum impetu suo rapit intra diem de
noctem circa terram semct, illis tamen contra nitentibus. ut octaua sphaera in centum annis gradu uno. Huc si quidem motum secundu diuidit per mediu Zodiacus a b quo quilibet septem planetarum s pneram ha- motu proprio contra coeli
13쪽
coeli itimi motum, & in diuersis spatijs temporum ipsum metitur: ut Saturnus in triginta annis: Iuppiter in duodecim: Mars in duobus: Sol in trecentis sexaginta quinque diebus & sex horis fere: Venus &Mercurius similiter fere cum Sole. Luna vero in viginti septem octo horis.
riter & esse figurae sphaericae. Vod autem coelum euoluatur ab orientem occidentem, signum est.Stellae quae oriuntur in oriente, semper eleuantur paulatim & successiuὰ, quousque in medium coeli veniant; & sunt semper in eadem propinquitate & remotione adinuicem: & ita semper te habentes,tedunt in occasum continue, & uniformiter. Est & aliud signum.Stellae quae sunt iuxta polum arcticum,quq nunquam nobis occidunt, mouentur continue, & uniformiter circa polum describendo circulos suos, & semper sunt in aequali distantia ad inuicem & propinquitate. Vnde per illos duos motus continuos stellarum tam tendentium ad occasum,quam non,8atet,quod firmamentum mouetur ab oriente in occidentem.
14쪽
Duod autem coelum strotundum triplex est ratio similitudo,commoditas, & necessitas.Similitudo,quoniam mundus sensibilis factus est ad similitudinem mundi archetipi, in quo nec est principium, nec finis.Vnde ad huius similitudinem factus mundus sensibilis, habet sormam rotundam, in qua non est assignare principium,neque finem.
Aa rumor subqant.prima forma,idea, O exeplar, quod imitetur. Nundus Archetypus ut archetypo nugo, arche0pos Cleantas dixerunt Iuvenalis OMartialis θ hic dicitur ea mundι forma, quam mente concepit Deus mundu hunc Dcturna,quae Dei cogitatio
aeterna est,ut Deus ipse. Sic hunc locum interpretatur. Commoditas, quia omnium corporum isoperimetrorum sphaera maximum est .omnium etia formarum rotunda capacissima est. quoniam igitur maximum & rotundum,ideo capacissimum: unde cum mundus omnia contineat, talis sorma fuit illi valis& commoda.
ἰσον aequale, πω'circum, μαὼον mensura linea circumdans, ambitus. θι itaque Dei int duae in- suis, verbι gratia, ambitus Nicenum stadiorum. quarum altera triquetra sit,altera rotundast circuli spe ciem habeat, i operimetrarum illarum maior erit ro
15쪽
cin quadratum finxeris. Theon in lib. I. magna ontaxeos Ptolemaei. Necessitas, quoniam si mundus esset alterius serumae, quam rotundae, scilicet iri latera , vel quadrilaterae, vel multi laterae, sequerentur
duo impossibilia, scilicet quod aliquis locus
esset vacuus & corpus sine loco:qLoru Utru-
quae est salium, sicut patet in angulis eleuatis & circunuolutis. Item sicut dicit Alfraganus. si coelum esset planum aliqua pars coeli eget nobis propinquior alia,illa scilice t,quae eget supra caput nostrum.
16쪽
Alfraganus tuus disserentia secunda nugatur, quia caelι ιn orbem actι puncta singula a centro scmper
aequaliter dulantia conuerierantur Annotauit Petrus Onias Igitur stella ibi existens, esset nobis propinquior, quam stella in ortu vel occasu. Sed quae nobis propinquiora sunt, maiora videntur. Ergo Sol, vel alia stella existens in medio coeli, maior deberet videri, quam in ortu existens vel in occasu. Cuius contrarium videmus contingere: maior enim apparet Sol, vel alia stella existens in oriente, vel Occidente,qua in medio coeli.Sed cum rei veritas ita non sit, huius apparentiae causa est, quod in tempore hyemali vel pluuiali vapores quidam ascendunt inter alpectum nostrum & Solem, vel aliam stellam.& cum illi vapores sint corpus diaphanum,disgregant radios nostros visuales, ita quod non comprehcndunt rem in sua naturali & vera quantitate, licui patet in denario proiecto in lando aque limpidς, qui propter limite disgregationem radiorum apparet maioris,quam suεVerae quantitatis.
Diaphanum nescio an apud probatos auctores legerit Modiginus ego δαψοα cy tantu memini. Sunt aut e δαφομῆ aer,aqua, vitrum,c Ustatim, Napore , alia huinymod/,ita rara, τι per ea videre possis. Pollucida Latinos dixisse puto dicat cribrum, O laternam Punica ma
17쪽
Tunicam , O agnum ade) macrum,ut eius exta in Iole etiam viui inspicere licereι: pollucere dixit Plautus in Rudente O A ulularia. Cur autem in aqua simhlachra maiora veris cernantur, di putat Macrobira libro β-ptimo Saturnatium. Quod etia terra sit rotunda, patet sic.Signa Ac stellae non aequaliter oriuntur,& occidunt omnibus hominibus ubique existentibus: sed prius oriuntur &occidunt illis, qui sunt versus orientem. Et quod citius & tardius oriuntur,& occidunt quibusdam, cau
18쪽
m'r terrae. quod bene patet per ea quae sunt in sublimi. una enim & eadem eclipsis Lunae numero , quae apparet nobis in prima hora noctis,apparet orientalibus circa horam noctis tertiam. Vnde constat,quod illis prius fuit nox, & sol prius occidit,qua nobis. Cuius rei causa est tm tumor teriae.
trione in austrum, & conir sic patet. Hominibi Sphae.Sac. Bos B
19쪽
existentibus versus sepiren trionem, quedam stellae sunt sempiternae apparitionis, scilicet quae propin quae accedunt ad polum arcticum, aliae vero sunt sempiternae occultationis,sicut illae qus sunt propinque polo an tarctico. Si igitur aliquis procederet 1
septentrione versus austrum, in tantum posset procedere, quod stellae, quae prius erant ei sempiternae apparitionis,et iam tenderent in occasum,& quanto magis accederet ad austrum, tanto plus mouerentur in occasum. Ille iterum idem homo posset videre stellas, quae prius fuerant ei sempiternae occultationis.Et e conuerso contingeret alicui procedenti ab austro versus septentrionem .Huius autem rei causa
Item si terra esset plana ab oriente in occidetem, tam cito oriretur stellae occidentalibus, quam orientalibus, quod patet esse falsum. Item si terra esset plana a septentrione in au strum , & contra , stellae, quae essent alicui sempi-
ternae apparitionis,semper apparerent eidem,quocunque procederet, quod salsum est, sed quod plana sit, prae nimia eius quantitate hominum visui apparet.
20쪽
OVod autem aqua habeat tumorem,& accedat ad rotunditatem, sic patet. Ponatur signum in littore maris, & exeat nauis a pomtu , & in tantum elongetur, quod oculus ex illentis iuxta pedem mali non possit videre signum, flante vero naui oculus eiusdem existentis in summitate mali,bene videbit signum illud. Sed oculus existetia iuxta pede mali, melius deberet videre signum, B a qdam