장음표시 사용
21쪽
quam qui est in summitate mali, sicut patet per lineas ductas ab utroque ad signum. Et nulla alia huius rei causa est, quam tumor aquς. Excludantur enim omnia alia impedimenta, sicut nebuls & v pores ascendentes. Item, cum aqua sit eorpus homogeneum, t tum cum partibus eiusdem erit rati nis , sed partes a-qus sicut in guttulis & roribus herbarum accidit rotundam naturaliter appetunt formam, e go & totum , cuius sunt partes.
Πomogeneum,eiusdem generis O natura, ex Gra- ωό Gn Of. Terra autemstaqua globum unum conis Ilituunt, quarum dubitatum est aliquando utra maior esset. Ouidam aquam putauerunt, sid si non fallunt , qui nuper orbem lustrauerunt descripseruntque, terrs quam aqua facies maior est, quod oe Nonius
mundi, immobilemque consistere. OVod autem terra sit in medio. firmamentista, sic patet. Existentibus in superficie terrae,stellae apparent eiusdem quantitatis, siue sint in medio coeli, siue iuxta ortum, siue iuxta occasum:&
22쪽
Ium:&hoc ideo,quia aequaliter terra distat ab eis.S i enim terra magis accederet ad firmamentum in una parte quὸm in alia, sequeretur quod aliquis existens in illa parte superficiei terrae, quae magis accederet ad firmamentum, non videret coeli medietate. Sed hoc est contradi omnes Philosophos, cicentes, P ubicunq; existatho, sex signa ei oriuntur,& sex occidui,& medietas coeli semper apparet ei, modietas vero occultatur.
Illud item est signum,quod terra sit tanquam ctatrum & punctus respectu firmamenti: quia si terra esset alicuius quantitatis respectu firmamenti: non contingeret medietatem coeli videri. Item si intelligatur superficies plana super centrum terrae, diuidens eam in duo aequalia, & ipsum per consequens firmamentum. Oculus igitur existens in terrae centro videret medietate coeli:& idem existens in luperficie tetrae videret eande medietatem. Ex his colligitur, insensibilis est qualitas terrae,qugest a superficie ad centru.& P coseques qualitas totius terre insensibilis est respectu firmameli.
23쪽
Dicit etiam Alfraganus , quod minima stellarum
fixarum visu mutabilium, maior est tota terra sed ipsa stella, respectu totius firmam et i,est sicut punctus& centrum: multo igitur sortius terra est punctus respectu firmamenti,cum sit minor ea. Quod autem terra in medio omnium teneatur immobiliter, cum sit summe grauis, sic persuadere videtur eius grauitas. Omne graue naturaliter tedit ad centrum. Centrum quidem punctus in medio firmamenti. Terra igitur cum sit summe grauis, ad punctum illum naturaliter tendit. Item,quicquid a medio mouetur, versus circun serentiam coeli ascendit: terra a medio mouetuta igitur ascendit quod pro impossibili relinquitur.
otius autem orbis terrae ambitus, authoritate
nis Philosophorum, 2 rooo. stadia continere diffinitur, unicuique.quidem 36o. partium Zodiaci oo. stadia deputando. Sumpto enim astrolabio, vel quadrante in stellatae noctis claritate,per utrunque medicit ni j soramen, polo perspecto notet graduum multitudo, in qua steterit medici inium. Deinde procedat cosmimetra directe versus septentrionem a meridie, donec in alte-
24쪽
in alterius noctis claritate,viso ut prius polo, statuerit altius uno gradu mediclinium .Post hoc mesu retur huius itineris spatium, & inuehietur 79 o. stadia. Deinde datis unicuique 36o. graduum tot stadijs, terreni orbis ambitus inuentus erit., . Ex his autem , iuxta circuli & diametri regulam diameter terrae sic inueniri poterit. Aufer vigesimam secundam partem de circuitu terrae & rema .
nentis tertia pars, hoc est 8o I 8 i. stadia &semis,&tertia pars unius stadij erit terreni orbis diameter siue spissitudo.
: Ambrosius Theodosius Macrobius hic unicas en autor. acrobius scilicet ille, qui scripsit Saturnalium libros ct commentaria in Somnium Scipionis, in quorum libro primo illa inuenies de terrae ambitu ex Er toniane. Eratosthenis porro huius scripta Scero boscus an viderit nescis: quae si ad nos peruenissent integrasciremra, ambitumne terra ducentorum oe quinquaginta duorum milium stadiorum esse scripserit quomodo tradat Phuius extremo libro secudo, Nacrobius ille, capella, O Sacrobosius:an vero ducentorum σ
25쪽
quinquaginta solum,id e It, μυριάδων Quum τἰν c, ut habet Cleomedes libro primo. Huius ceri P vel solius auctoritaου magni ess e momenti debet,quod Eratonbenis rationes. Odemostrationem adducat. Ptolcmsus post Eratoklhenemfuit qui proseptingentis quingenta tantum Iladia terrestris meridiani tribuit νni coelestis meridiam gradui. Ita incoperta es terrs magnitudo propter metiendi dissicultatem, sicu illivi mensuram terra, ut Eratosth nes, alui , seu mari, ut Posidonius, eodecleomede auctore inire velis. Qui autem hic ambitu sterrae vulgo dicitur non solius est terra sed terrae O aquasimul qua unam ambo dictasuntlpharam cosiluere. Caeterum de mensuris bos Iecerunt Seometia Mersiculos nemoriae gratia. quatuor ex granis digitus componitur unum.
ra quater in palmo digitin,quater in pede palm . Quinque pedes passum faciunt, passus quoque centum. Viginti quinque Iladium dant sed miliare
octo dabunt stadia.duplicatum dat tibi leucam. Leuca tamen Gassicum vocabulum, quo O Hilpani utuntur,non dua miliariasd dinum tantu dimidiu, id ess mille o quingetos pas s cotinere definitur Ammiano dirarcellino libro quintodecimo ct sextodccimo. Iornandi in Gothicis.Torro rationem certam cuiussis ambito circuli ad suum diametru geometrae haud dum potuerunt demonstrare. Accipitur tame interim pro νera vulgo, tripla sesquiseptima,quomodost habet, at . ad 7. atq; ita versiculi hi ex diametro peripheria
O contra, ex illa diametru cuiu uis circuli minimo no otio inuenire docent.
irςuitus circi per septem multiplicetur. . Vigintique
26쪽
Vigintique duo productum dein stetitor
Hinc numerus, quotiens qui dicitur; est diametrus; Si per uigintiduo multiplices dιametrum. mer septemque seces numerum,qui prodiit inde, circuitum circi quotiens nAmerus tibi redit.
De circulis, ex quibus sphera materialis componitur : & illa super coele- stis, quae per istam imaginatur,componi in- , telligitur. Orum autem circulorum quidam sunt majores, quidam minores: ut sensui patet. Maior autem circulus in sphaera dicitur, qui descriptus in superficie sphaerae super eius centrum diuidit sphaeram in duo aequalia, Minor vero, qui descriptus insuperficie sphaerae eam non diuidit in duo squalia, sed in portiones in ara
quales. Inter circulos vero maiores, primo
27쪽
Est igitur aequinoctialis circulus quidam, diui
dens sphaeram in duo aequalia , secundum quamlibet sui partem aeque distans ab utroque polo. Et dicitur aequinoctialis, quoniam quan-
db Sol transit per illum quod est bis in anno, in principio Arietis, scilicet, & in principio Librae ) est aequin6ctium in uniuersa terra: unde etiam appellatur aequator diei &noctis, quia adaequat diem artificialem nocti. Et dicitur cingulus primi motus. Vnde sciendum quod primus motus dicitur motus primi mobilis,hoc est,nonae sphaerae siue coeli ultimi, qui est ab oriente per occidentem,rediens iterum in orientem: qui etiam dicitur motus rationalis, ad similitudinem motus rationis, qui est in microcosmo, id est, in homine, scilicet quando fit
consideratio a creatore per creaturas in creatorem,
ibi sedendo. Secundus motus est firmamenti & planetarum,contrarius huic,ab occidete per orientem iterum rediens in occidetem.qui motus dicitur irrationalis siue sensualis, ad similitudinem motus microcosmi, qui est a corruptibilibus ad creatorem, iterum rediens ad corruptibilia. Dicitur ergo cingulus primi motus, quia cingit, siue diuidit primum mobile,
28쪽
mobile, scilicet, sphaeram nonam in duo aequalia, seque distans a polis mundi. Vnde notandum,quod Polus mundi, qui nobis semper apparet,dicitur polus septentrionalis arcticus vel borealis. Septentrionalis dicitur a septentrione, hoc est, a minori visa, qui dici rur a septem & trion, quod est bos;quia septem stellae,quae sunt in ursa,tarde mouentur ad modum bouis,cum sint propinquς polo. Vel dicuntur illae septem stellae septentriones, quasi septem teriones, eo quod terunt partes circa polum. Arcticus quidem dicitur ab αρο ορ,quod est ursa.Est enim iuxta maiorem ursam.
1 Iuxta maiore viam.' Quidam libri habent, Iuxta minorem ursam. qam videtur hic auctor ursam, quae vulgo major dicitur, minorem vocare. Consule de hoc Vitruvium , Hygiηjam, Gellium , si quid babent certi. Borealis vero dicitur quia est in illa parte qua venit, Boreas. Polus vero oppositus dicitur antarcticus,quasi contra a reticum,positus, dicitur & meridionalis, quia ex parte meridiei est, dicitur etiam australis,quia est in illa parte a qua venit auster. Ista igitur duo puncta in firmamento stabilia, dicuntur poli mundi quia sphaerae axem terminant,& ad illos voluitur mundus, quorum unus semper nobis apparet,reliquus vero semper occultatur.Vnde Virgilius in primo Georg. Hic vertex nobis semper sublimis,at illum Sub pedibus Styx atra videt manesque profundi.
29쪽
E s: lius circulus in sphaera,qui intersecat aequinoctialem, & intersecatur ab eodem in duas partes aequales r& una eius medietas declinat Versus septen trionem, alia versus austrum. Et dicitur iste circulus rodiacus a lo; quod est vita, quia secundum motum planetarum sub illo est omnis vitam rebus inserioribus. Vel dicitur a-quod est animal, quia cum diuidatur in o. partes aequales, quaelibet pars appellatur signum,& nomen habet speciale a nomine alicuius animalis, iupter proprie tatem aliquam conuenientem tam ipsi, quam animali. Vel propter dispositionem stellarum fixarum in illis partibus ad modum huiusmodi animalium. Ille vero circulus latine dicitur signifer, quia fert signa, vel quia diuiditur in ea. Ab Aristotele vero in lib. 2. de generatione & corruptione, dicitur circulus obliquus, ubi dicit, quod secundum accessum dc recessum Solis in circulo obliquo sunt generationes & corruptiones in rebus inferioribus. Nomina autem signorum,ordinatio, & numerus in his pat t
Sunt Aries, Taurus Gemini , Cancer, Leo, Libraque, Scorpius.Arcitenens, Caper, Amphora, Pisces. Μ r'ν rQuodlibet autem signum diuiditur in go. gradus. Unde petet, quod in toto Zodiato sunt I6o. gradus. Secundum autem Astronomos iterum quilibet gradus ciuiditur in 6o.minuta,quodlibet minutum in
30쪽
tum in so. secunda , quodlibet secundum in 6o.te tia, & sic deinceps usque ad decem. Et sicut diuiditur zodiacus ab astronomo, ita & quilibet circulus in sphaera, siue maior siue minor, in partes consimiles. Cum omnis etiam circulus in sphaera, praeter Zodiacum, intellisatur sicut linea vel circunserentia, solus Zodiacus intelligitur ut superficies, habens in latitudine sua duodecim gradus,de cuiusmodi gradibus iam locuti sumus. Vnde patet quod quidam mentiuntur in Astrologia, dicentes, signa es equadrata, nisi abutentes nomine,idem appellent quadratum & quadrangulum. Signum enim habet gradus 39.in longitudine, I vero in latitudine. Linea autem diuidens Zodiacum in circuitu, ita
quod ex una parte sui relinquat gradus, & ex alia parte alios see, dicitur linea ecliptica, quoniam quando Sol & Luna sunt linealiter sub illa,contingit eclipsis solis aut Lunae. Solis, ut si fiat novilunium, & Luna
interponatur rectinter aspectum nostrum , & corpus si lare:Lunae, ut in plnilunio, quando So Lunae opponitur diametraliter. Vnde eclipsis Lune nihil ali -ud est,quam interpositio terrae,inter corpus solis & Lunae. Sol quidem semper decurrit sub ecliptica,omnes vero alij planetae declinaut vel versus septentrionem, vel versus austrum: