장음표시 사용
41쪽
De Sacro Bosio. cap. I. rCAPITULUM TERTIUM
De ortu & occasu signorum,& de diuersitate dierum & noctium,& de diuisione climatum.
SIgnorum autem ortus & occasus dupliciter accipitur, quoniam quantum ad poetas,& quantum ad astronomos. Est igitur ortus & occalus fgnorum,quo ad poetas,iriplex,scilicet cosmicus, chronicus, & heliacus. Colmicus enim ortus siue mundanus est, quando signum vel stella super hori Zontem ex parte Orientis de die ascendit. Et licet in qualibet die artificiali sex signa sic oriantur,tamen antonomastice si gnum illuc reicitur cosmice oriri,cum quo & in quo Sol mane oritur. Et hic ortus proprius & principalis & quotidianus dicitur. De hoc ortu exemplum in primo Georgicωa habetur. ubi docetur satio fabarum & miiij in vere,Sole existente in Tauro: sic, Candidus auratis aperit cum cornibus annum . Taurus, & aduerso cedens Canis occidit astro, a crNOccasus vero cosmicus est, respectu oppositionis, scilicet quando Sol oritur cum aliquo signo,cuius signi, signum oppositum occidit cosmice. De hoc occasu dicitur in Georgicis, ubi docetur satio Lib. I.
frumenti in fine autumni, Sole existente in Scorpione,qui cum oriatur cum Sole, Taurus signi eius oppositum, ubi sunt Pleiades,occciditu sic. Ante tibi Eoae Athlantides abscondantur, Debita quam sulcis committas semina. Chronicus ortus siue temporalis c si, quando signum vel stella post Solis occasum supra hori Zontem ex parte orientis emergit chronice, scilicet de J nocte:
42쪽
nocte:& dicitur temporalis, quia tempus mathematicorum nascitur cum Solis occasu. De hoc ortu habemus in Ouidio lib. I. de Ponto,ubi conqueritur moram exili j sui,dicens: Quatuor autumnos Pleias orta facit. significans per quatuor autumnos, quatuor annos transijsse,postquam missus erat in exilium. Sed Vi gilius voluit in autumno Pleiades occidere:ergo co-trarij videntur. Sed ratio huius est,quod secundum Virgilium occidunt cosmice, secundum Ouidium Oriuntur chronice: quod bene potest contingere eodem die, sed differenter tamen, quia cosmicus Occasus est,respectu temporis matutini: chronicus vero ortus,respectu vespertini est. Chronicus occasus est,respectu oppositionis,Vnde Lucanus lib. .inquit, Tunc nox Thessalicas urgebat parua sagittas.
Heliacus ortus siue Solarius est, quando signum vel stella videri potest per elongationem Solis ab ilIo, quod prius videri non poterat Solis propinquitate. Exemplum huius ponit Ouid.lib. 2.de Fastis,sic, Iam leuis obliquasubsedit Aquarius urna. Et Virgilius in Georg.lib. I.
Gnosiaque ardentis decedat stella Coronare Quae iuxta Scorpionem existens non videtur,du Sol erat in Scorpione. Occasus Heliacus est, quando Sol ad signum accedit,& illud sua praesentia & luminositate videri non permittit . Huius exemptus est in versu praemisio. Et aduerso cedens canis occidit astro.
43쪽
Ioannes .de Sacro Bosio multis locis se impertum Graeci sermonis ostendit, quemadmodum hic quoque, Mi chronicum pro acronicho ut diceret, no est dubium quin eorrupti oe mendos libri in causa fuerint. Sunt autem ακρον summum, νυε nox,ex quibus sit ακρονυχσ, oeillud ακρονυκω quod legitur apud Iuliu Firmicum lib. 2.cap. 8.quod vide an sit purum, O a quo recto simgulari defectatur. Porro hic tibi quaerendu primum, utrilm dieant Gγci frequetius ανα λεν dest ortlim ιχ ον υ ν an Arcturum,Pleiadas, Arietem, reliqua odera acronicha; ortum illum ακρονυχον memini ego legere qui appella- rent. Deinde odera quae per totam noctem oriuntur Ooccidu an acronychὰ id facere dici possint ut hic voluit eum acraniche significatio noctis principio tantum connenire videatur.Ponremὸ se Sol erat in Geminis, quomodo non potiuου Sagittarii occasus ille comicus appelletur,visivrὰ,Pleiadum. Mihi quidem certe vix videtur Lucani illud ad ullum occasua gentu pertinere, sed
tantum anni lepus et breues noctes designare,cu Saggitarim oblique ingrediens,ei adversm signo. in quo erat Sol, totam noctem supra horirontem versari celeriter videretur. Eiu ς siunt versu libro quarto. Idem cum fortes animos praeceptasubissent, Optauere diem nec segnis mergere ponto Tunc erat astra polus. nam Sol Ledaea tenebat 3 Ddera,viems cum lux altissima cancro est.
Nox tum Thessalira urgebat parua sagittM. Detegit orta dies flantes in rapibM Uroi,
44쪽
facillime omnes diuersitates ortus poetici oculis subijciuntur.
signorum secundum astrologos seu de ascensionibus & descensionibus signoru m ectis & obliquis. I . sequitur
45쪽
C Equitur de ortu & occasu signorum, prout su-Omunt astronomi,& prius in sphaera retia, Sciendum est , quod tam in sphaera recta, quam obliqua ascendit aequinoctialis circulus semper uni sormiter, scilicet in temporibus aequalibus aequales arcus ascendunt. Motus enim coeli uniformis
SCHOLIOR VI ET I. Ascendit aequinoctialis θ Aequinoctialis oriuntur
gradus I . singulis horis aequinoctialibus, quales et q. diem constιtuere vulgo dicuntur, qui naturalis postea definietur. ei ti& angulus, quem facit aequinoctialis cum horizonta obliquo , non diuersificatur in aliquibus horis. Partes vero Zodiaci non de necessitate habent
Et angula quem D. In sphaera recta aequinoctialis oe horidn ad angulos se intersecant aquales, qMi sunt recti in sthara vero obliqua ad angulos inaequales,quorum alter obtinua, ille, qui rectio maior praeter
46쪽
nonaginta gradus tot comprehendit rectus in sphaera anguluπ quos in meridiano circulo numerud ab aquinoctiali ad polum mundi, gradus complectitur sublimitatis eiusdem poli supra boriRontem. alter acutuo, qui recto minor,eos gradim continet,qui reliqui sunt ex 9o. ponquam exi s 9 o. subduxim eandem poli altitudinem. Quantum enim supra so. accedit νni ex illis. angulis tantam decedit alteri. Non 'variantur autem ijsquatoris o oriUntis anguli,quemadmodum auctor ait , sed etodiacus horiRon variis inter sesecant an- gulis,propter Udiaci ipsius obliquitatem, unde inaequales illae ascensiones partium diaci. ennotauit O Petrus Nonius. aequales ascensiones in utraque sphaera.quia quanto aliqua zodiaci pars rectius oritur tanto plus temporis ponitur in suo ortu. Huius signum est,quia sex signa oriuntur in longa veI in breui die artificiali, sintiliter & in nocte. Notandum igitur, quod ortus vel occasus alicuius signi, nihil aliud est quam illam
partem aequinoctialis oriri, quae oritur cum illo signo oriente,id est,ascendete supra horigontem : vel illam partem aequinoctialis occidere, quae occidit cum illo signo occidente, id est, tendente ad occasum sub hori Zontem. Signum autem recte oriri dicitur, cum quo maior pars aequinoctialis oritu r;obli que vero, cum quo minor. Similiter etiam intelligendum est de occasu.
E T est sciendum, quod in sphqra recta quartae
zodiaci inchoatae a quatuor punctis, duobus. scilicet solstitialibus, & duobus aequinoctialibus,adaequatur suis ascenbonibus, id est, quantum temporis consumit quarta zodiaci in suo ortu,in tanta λι to tempore
47쪽
to tempore quarta aequinoctialis illi conterminalis peroritur: sed tamen partes illarum quartarum variatur. neque habent aequales astensus, sicut iam patebit. Est enim regula. Quilibet duo arcus zodiaci aequales,& aequaliter distates ab aliquo quatuor punctorum iam dictorum,aequales habent ascensiones: α ex hoc sequitur, quod signa opposita aequales habent ascensiones. & hoc est quod dicit Lucanus lib. 9. loquens de processu Catonis in Libyam versus aequinoctialem, Non obliqua meant,nec Tauro rectior exit Scorpius, aut Arim donat sua tempora Librae, Aut Astraea iubet lentos descendere pisces. Par Geminis Chiron , & ide quod Carcinus ardens. Humidus μικi nec plus Leo tollitur Urna. Hic dicit Lucanus, quod existentibus sub aequinoctiali, signa opposita aequales habent ascensiones& occalus. Oppositio autem signorum habetur per
Ex hoc sequitur. signa opposita, tametsi non aequalliter ὐ Ilant ab aliquo illorum quatuor punctorum, tamen cum aliquo alio signo utrunque coinuenit: empli gratia, artes virgo aequales habenτ ascensiones, quod aequaliter diIlent a punctosolstitiali. Virgo eadem O Libra aequales :quae aequaliter diPlant ab aequia
noctio: unde colligas Arietem cum Libra eundem babere ortum,quod axioma sit nterse conuenire,quae eidem conueniunt: inter se esse paria,quae eidem paria. Lucani
48쪽
Lucani autem illud ex lib.nono.Pharsalis, non obliqua meant non satis νιdeo quid sit: vereor enim ne velit Lucanus hoc significare in sphaera recta signa omnia Rodiaci rectὰ oriri oe ascendere. Quae autemsgna in Phara recta recte, qua obliquὰ oriantur,hic habes.
Obl. Aries, Virgo, Libra, Tisces, z7 3 6
Obl. Taurus, Leo, Scorp. Aquar. z9 3 svc. Gemi. Cancer. Sagit. Capri. 33 11 Porro quia hi gradus sunt aquιuoctialis, ct aequinoctialis gradus is lora νna oriuntur. facili hinc colliges,quanto tempore singula signa oriatitur. Et est notandum, quod non valet talis argumentatio: Isti duo arcus sunt aequales,& simul incipiunt oriri, & semper maior pars oritur de uno, quam dereliquo:ergo ille arcus citius peroritur, cuius maior pars sem per oriebatur.
Maior pars oritur. Oritur,pro orta νidetur, aut or 'ta est sicut dixit cap. primo cum terram esse centrum ostenderet, lex signa oriuntur occiduci'Arius au-rcm Udiaci pars prior si celerius ot itur,eiuri potierior pars tardiua ascetruit, cir contra .inde Oimpensatio. Initantia huius argumentationis manifesta est in partibus praedictarum quartarum. Si enim sumatur quarta pars Zodiaci,quae eii a principio Arietis usque ad finem Geminorum, semper maior pars oritur de qua ita Zodiaci, quam de quarta aequin
cisalis sibi conterminali, di tamen illae duae quartae simul
49쪽
simul peroriuntur. Idem intellige de quarta Zodiaci, quae est a principio Librae usque ad finem sagittari j. Item si sumatur quarta Zodiaci, quae est a principio Cancri usque ad finem Virginis, semper maior pars oritur de quarta aequinoctialis, quam de quarta zodiaci, illi conterminali, & tamen illae duae quartae simul peroriuntur. Idem intellige de quarta zodiaci,qus est a primo puncto Capricorni usque ad finem piscium.
IN spbarra autem obliqua siue declivi, duae medietates Zodiaci adaequantur suis ascensionibus: medietates dico , quae sumuntur a duobus punctis aequinoctialibus: quia medietas zodiaci, quae est a princio Arietis usque in finem Virginis, oritur cum medietate squinoctialis sibi conterminali. Similiter alia medietas zodiaci oritur cum reliqua medietate aequinoctialis.
Inuenies in Iacobi Fabri commentariis tabellum hanc ad latitudinem in s .graduum Acta de ascensioni bus signurum et odiadii.
Aries, Tisices, i q. b. obLTaurra, quartus, 18. 3 i. obr. Gemini, Capricornus 27. 26. Obl. Cancer, Sagittarius 36. 38. rccit. Leo, Scorpius clo. 37. redi. Virgo, .Libra, - qo. 38. retii. Partes autem illarum medietatem variantur le-sνhae. Sac.Bosc. D c undum
50쪽
cundum suas ascensio- D ZENIT. nes,quoniam in illa medietate: Zodiaci, quae est a principio Arietis usque ad finem Virginis, semper maior pars oritur de zodiaco, quam de aequinoctali , & tamen illa: medietates simul peroriuntur, Econuerso contingit in reliqua medietate zodiaci,quae est a principio Librae usque ad finem Pisciu. semper enim maior pars oritur de aequinoctiali, quade zodiaco:& tamen ille medietates simul perori u-tur. Vnde hic patet instant ia facta manifestior cotra argumentationem superius dictam. Arcus autem, qui succedunt Arieti usque ad finem Virginis in spha
ra obliqua, minuunt asce-siones suas supra ascensiones eorudem arcuum in sphaera recta. quia minus oritur de aequinoctiali,
Arcvi autem,qui.9 Si arcus hi coeperint ab ipse primo Ariciis puncto. Alias porei it hoc esse a tin Haeprendes ex collatione Wcensionis singulorumsitanoruin tabula viri quediar .