Tractatus de re nummaria prisci aeui, quae collata ad aestimationem monetae praesentis. ... Auctore Ioanne a Chokier, ..

31쪽

eris litteris idem

qui Siclus Tractatus

iuxta illustatera iussin ephi iust

or batus Hebraeorum mensura) imnus erit vobis, & post illa, selus aut δωiginti obolos habet. Quo in loco

iuxta P. Villapandi interpretatio. nem, non tam sanctuarij mesuras, quae Babylone detentis in usu non erant, quam Vulgares uniuerso IDraeli communes exigere conatur. prohibens diuersia haberi pondera, diuersasq; mensuras, Ut S. Hieron. inibi notat. Quod si vulgares ac profanos sicios in d. Ezechielis loco intelligant, ut certe tales capidebent, & siclus ille viginti obolos habuerit, consequitur valore hunen sacro haud dissimilem fuisse, cum hic quoq; totidem viginti obolos

valuerit, ut constat leuit I. 27. Vercas. Exodi 2o. vcis. 13. &alijs scrip turae sacrae locis. Deniq; aduerte

Vbicumq; argentei mentio fit in sacro Codice, per illu intelligi siclum illiusq; valorem, & triginta illos argenteos quibus D. N. I. Christus fuit venditus a Iuda proditore, totidem

32쪽

de Re I rimaria. iidem fuisse siclos qui constituebat Triginta quindecim uncias argenti Roma- AEV mei nas, siue undecim Hispanicas . Vnde quod habetur a. Reg. 16. in He ες istbraeo sexcentis argenti latinu intς Vreritia pretes vertit, Egrediebatur aμ em iotitim quadriga ex AEgipto sexcentis is Sicissedo argenri. Quod intellige ubi de Id. Jiuebatdaeorum argenteis sermo est: nam ubi de Graecis argeteis, Ut act.aposta 19. Vers. I9. argenteus drachma at- Sicli pa tica aestimatur. Vt enim Hebraei Si- tς clis, ita Graecj pecuniarum summas Drachmis numerabat, ut in Belgio& Gallia per libras. Partes sicli si quaeras, inuenio trientem de quo a. Esdrae S.Io. Vers. 32. &quadrant em de quo I. Reg9. vers. 8.denario Romano parem.

33쪽

, Laceda moniorunummi primum ἡ corio. lib. s. de

benefcap. I d

CAP. III.

- 2Materia nummorum ista aeui, Corium, Ferrum, Plumbum. Vir er uadrantis.

AB origine nummorum,des incto ad materiam, quς quoque varia pro varijs hominum nationi bus. Et quidem priscos Lacedaemonioru e corio numos sibi formasse Seneca auctor est: Am alienum, inquit, habere dicitur, or qui aureos δε-bet, se qui corium forma publica pere sum, quale apud Lacedaemonios fuit, quod usum numerata pecunia, praestat. Postea ferreis nummis vis suilla Lycurgi legibus Plutarchus perte testatur, ut& Xenophon, &Stob.

sum hoc quoq; indicat Athenaeus: At diuinus Plato, inquit, Lycurgus Lacedaemonius , ne vagari per fluas Ressubsumptuosum aliud patiebantur quidpiam, nes aurum vel argentum, quoniam

34쪽

de Re Nummaria. II quonia ex omnibus metallis solum aes, io ferrum suffere existimabant. At- Cael que hi nummi magni ponderis ea Rhψd .Lrant, sed nullius fere preti j. unde

nummum artanum per parcem iam Numa enunciamus , de re conatuS magni, Spartan . emolumenti nullius. Nummi fer- prouer

rei meminit Aristoteles oeconomicon secundo, nec non stannei, & aenei Pollux. Latinos quoque e corio formatos habuisse orbiculos modico auro signatos, nummorum loco docet liber de rebus bellicis in calce Notitiae Imperi j, sed & Issidorus verbis his : Pecunia de pecudibus, ct Ni m proprietatem habeto nomen. decorio rq

. . . I 1 . u Saturno. enim pecuris nummi incιdebantur,

signabantur: Postea a Saturno numin Cartha- aerein inuentus est. Et Plato Cartha. I 'gineses corijs nummis in commer-

cijs usos esse, Stateris ma nitudine, '' alibi prodidit. At Romani initio 'R AEMImper ij plumbeo usi fuere, illudq; ' a

vim ac potestate pecuniae habuisse, usque ad Caesarum aeuum ex Poetis, mis νω& Comicis fatis patet. Plautus: buntur. - B ui

35쪽

Casina Mosteli.

lib. IoaEpig. 7s.

Plumbei

Quadras pretium

nectionis,

is Tractatus Cui homini hodie pecuu nummuου not est plumbeus.&in Trinum: Cui s ca

pitis res s ei numum nunquam credam plumbeum. Rursum: Tace Faber qui cudere soles plumbeos nummos. Maristialis : anteambulones, o togatulos inter, Centu merebor piabeos die toto. Hos Vero, non alios fuisse qua quadrantes, siue quartam assis partem, eiusdem Poetς auctoritate constat, qui assignat quadrantes,' pretium& mercedem diurnam Anteambulonum ; quod & probat Satyricus:

------ Densi rima Centum

Euadrantes Lectica petit. Sed & Iegitimum erat pretium traiection is: unde & Ratiti dicti, Festo, vim rone. alijs & postea balneatoris ueo balnea super quo Cicero: Mulier quadrantori . taria per mutatione familiaris facta cisii. balNeatori. Valet autem Iuadrans Quadfau ad Romanam aestimationem paulatu ualor id plus quam Quadrinum Roma-

iuxta ' num, Belgicum vero obolos circi- avi pre- ter tres, quorum et . stupherum sent.. conficiunt i quadrantes autem quatuor

36쪽

de Re Nummaria. . Isttuor assem reddunt, As Baiochum Quadran Romanum siue dimidium Stuphe- re quarum Belgicum. Atque hi nummi η' omnium valoris minutissimi. Vn M t. de natae formulae: is facere pro nihili: Assem se negat daturum pro

minimapecunia. Cato apud Plutarchum: Ers AFevedatur carum est quo non indigeas Atque hi,ut dixi,plubet. licet populo Romano a Numa con- Cael. giarij loco datos asses ligneos, & Rhod. Scorteos legamus, de quibus alibi Hieronymus, & Donatus ad illud δ' /q Virgilii: . taurino quantum posent circumdare mi.

Tauro. CAP. IV.

Es succes it apud Romanos se Gra' eos. Isiud adpensum nou numeratum. Asses aereos, eo 1 Librates fuisse . OBiter & in occasione, Assis potestatem attigi, nunc per partes examinandus, si primum mΟ-nuerim illius materia aeram fuisse.

37쪽

2o Tractatus plumbu Nam apud Romanos post plubum succesiit aes signatum pecuniae loco,eaq; fuitari apud As dicta, ab aere Videlicet, ut Vario Romanos ait. Vnde pro assibus nonunquam L . . de aes dicebat antiqui, ex quo dicimus lingua muge aris legasse & pleraq; talia. Nec i/x tantum apud Romanos , sed &

Graecos ut quidem vult I. Pollux: lib. 9. Communis, inquit, o plurium usus,

etiam aes dicit: ut non habet as. Vnde milites aere merere dicuntur apud lib. I s. Lucanum : are merent paruo, hinc defluxit vox aerarium quod in eo aes militum reponebatur, se οὐ buni ararij pro ijs qui aerario praee 'as libra. rant. Assem autem initio ex aere luerat. libralem constituerunt, Vt praeter Varronem, Plinium, Agellius testatur. Vnde Vipondium Varroni,& libra Prisciano dictus est. . Denarim, inquit Priscianus; decem huiὸρ'' librarum numus, id est decem Ainum:

quos quoque appedere non nume-Pecuata rare solitos, Vel formulae istae satis olim ap- ostendunt: Expensum ferre, Depen-

38쪽

De Re Nummaria. a1nimirum pecuniae summam no ex numero Vt nos, sed ex pondere colligebant, quod nedum RomanoS,

sed multis ante eos seculis Hebraeos, & Syros usurpasse manifesto constat ex diuersis Sacrae paginae lo

39. Ita Mathaei 26. Is. legitur Primarios Sacerdotes 3O. argenteos nummos Iudae proditori n6 numerata, sed eos ism Vt textus Graecus habet,vel ut Symmachus locum par ellum Zachar II. Ia. reddidit ἐςαθμσου hoc est appenderunt, seu pondere dederunt. Quae quidem Veterum Hebraeorum ponderandi consuetudo sensim cum ali js plerisique ritibus ad Romanos defluxit, ut recte animaduertit eximiae vir eruditionis IO. Baptista Villapandi. 3ppa Vnde in Numismatibus quae postea

Imperatores memoriae partaeque gloriae testimonio excudebant, Cornu copia plerumq; notam imprimebant, parte vero altera Statera.

ut in Domitiani Numismatibus videre est. Statera autem significare B 3 volebant

39쪽

a a Tractatus volebant pecunias antiquitus nonnumcro, ted pondere aestimatas.

M l; his N m & militum stipendia pondea

stipendia numer0 constitisse, Plinius appensa. nonsultibi docet. As crgo libralis.&quia talis, litera L ducta ex transe is par uerso linea notatus erat. Eius por-N . ro partes, Dipondius, Tripondius id est duorum, trium Assium, Voces Plinio, Senecae, Iustiniano, Quintiliano notae. Atq; ab hoc librali pondere factum, Ut Asses, & crumenam, siue Sacciperium no in Zona, 'sed in humeris gestarent, id quod apud Comicos, & Poetas, non infrequenter legis. Virgilius: In M'ψg Inde domum ceruice leuu , grauis areredibis. Rursum: Ionnunquam grauis aere domum mihi dextra redibat. . Unde&stipandi verbum, quod quive=bum. maistrem numerum Assium acceperat, lib. 4. de inquit Varro, non in arca ponebant,

lin. lat. sed in aliqua celia stipabant, id est componebant. Quo pertinet illud Festi:

Pendere pornas, soluere significat: ab

40쪽

De Re PVummaria. a)ς quod are graui cum uterentur Ro--ni, penso eo, non numnratὸ dentum Uuebant. unde etiam pensiones dicta. Sed & illud notadum, quoties aeris ae Oe nomen occurrit, Asses ipsos intelli- currit .gi, Ut ex loco praecitato patet. hinc asses in. Vetus formula per aes o libram emere telligi. quia nimirum Libri pendes adhibebattur ad pensitandum Asses. Itaque cum apud Livium legis : Iudicibus decem millia aeris grauis, quae tum diui' Decemriae hibebantur data , tot millia AO milia a sium cape : que essiciunt in moneta m ct de Italica Ioo. Ducatones, siue mille UM. Iulios Romanos: Belgica IOO. Philippaeos, ut postea latius ostendam.

CAP. V

Aini pondus penea imminutum, sequomodo. dei partibus Assis. Abses diximus librales. Sed ca

ue putes semper fuisse tales. Nam bello Punico primo pressias Pop. Romanus aere alieno, Assium rises pondus imminuit, constitutis, ita qμμηδε