장음표시 사용
11쪽
ARGV. OPERI s. nec elegantius uis de rebus disseri posesit. Estque rei plane digna, cuius cum primis ratio habeatur ab eo, qui cum laude aliqua uel dicere, uel scribe re uelit, O quod cupiat dicendo licere. Quid enim admirabilius, quid potentius, quid sicatius, quam inspem cum libet oratione erigere homines , . in metum dejecere, O laticia ipsos sibi au fore, o dolorem lachrima jue uel inuitis exprimere e denique dicendo consequi illud,ut non cum uelint ipsi, sed cum tibi libeat, misiereantur , indignentur, inauideant ,faueant irascantur j Quid dulcius, quid iucundius, quam honesta quadam uoluptate ita assiacere animos hominum, ut quamobrem ita assiciantur ipsi nesciant, ct tamen assiciantur itaque extra sepositi sint, ut cum nulla sit manendi necessita tamen perinde, ut si catena illa Herculis Gallici ali rati sint , discedere 2 dicente non queant f Quid om natius , quid decentius, quam qua longo labore imuenta sunt, ea sic collocare, ut pulcherrimo omnia in ordine tanquam in domo diligentis patrisfamiliae di*osita uideantur ' Atque haec sunt quae cum ali quibusdam non copiost minus, quam erudit/ temtio libro docet Rodolphus: ne quis rerum ignarus , ea modo de causa minoris putet facienda haec, quod non habeat eadem Petrus Hispanus.
14쪽
aB SOLVI tandem libros quos de inuentione Dialectica tuo sua-- rogatu' aggressus sium scribere . Scis tu quidem eos partim paranti iter, partim in itinere,excidisse mihi uerius, quam scriptos esse unis uni tibi scripti,cui si satisfacient desuncti erunt munere suo. Non addo huc, si non satis cient , quippὰ cum tibi beneuolentia noriri, omneis etiam nugas meas approbare possit. Quanquam a tem uni tibi destinauerim eos,ut qui populi os iudiciumque, in re praesertim tam scrupulos, reformidem:memor tamen eius quod dici solet, Oratorem nulla alia re tam excitari ad dicendum, quam audientium corona, sicripsi eos tanquam populum mihi lectorem adhibiturus quo maiorem ipse mihi diligentiam , solicitudinemq; operis circundarem minusq; indulgerem desidia causis, ct conarer si qua possiemo non siolum iudici tibi fidere,fed in causa. spem aliquam habere. Quod si, quemadmodum Lucilius dicebat Consentinis Tarentinis se scribere, sic ego possem dicere ,silis me Phrisiis mei ina scriis
15쪽
EPISTOLA. Hs,minus esset uerendum forta', ut populum ac mitteremus I hunc quando sudiorum partem,mentione potius quam usu pervulgatam, tractauimus more minime per uulgato: ct contra ueterem uulgatamq; persuasionem ausus sum,nonnunquam liberὰ proferre, quid mihi uideretur: multorum fortasse subeunda nobis esset cerisura. Quod si quid eos in manus sumpserit,uel philosophus, uel ex magnis 'professoribus hi patronisq; Latinae linguae quid tu8 nonne tibi protinus uideris audire: Quis nouus hic no
stris succe sit sedibus bses ρ Ergo ni initio dixi tibi destinati, tibi dediti sunt, haec opera tibi es im
pensa. Et quemadmodum secundum uos Iurisconsultos, filius qui in adoptionem datur, omnia san guinis,ger iisq; exuit iura, ct in alterius transit nomen : alius in eum uita, necisque accipit potestatem, sic ego istos manu mea emissios, tuo posthac permitto arbitrio. Ego omnem pro eis solicitudianem depono: tu si uoles,emittes. Quod si benὸ c serit,nec laudem putabo meam: nec dedecus, si fiericus tuum in utranque partem uestimabitur consiαlium. Ego dicar obsequutus tibi, dicar ρ Ritisse
quod potuerim, plurimum certὰ si potuissem ratu
16쪽
quam quodllum exercui,plan/uideor mihi operam perdidisse. Nam n i quis meliores literas attigerit non uideo magnopere quid possit prodesse ei, propter multitudinem exemplorum, quae ab eruditioribus striis pioribus erant eruendaro idcirco negligetur ab eis, ut qui balbi praeter balba nihil intelligant. Contra eorum, qui eruditi sunt, vel uideri uolunt, quot quique ulla artis praecepta attingit taut si attingat, nonne tibi uideris ad primum protinus consipectum audire: unde nobis ex ultima barbarie nouus Anacharsis isse,qui post Aristoteles,Cicerones, Quintilianos, aliquid inuenturumst credat ' Quemadmodum apud poetam tamen scriptum ext. Vii Drusgenium debet habere liber Ita multos libros hoc solo credo vivere,quia genium habeant. Qui si nobis sit,uiuemus etiam :sin minus, feram aequo animo interitum eius,quem tot tamque praeclara subierunt ingenia, quibus ut laborem eruditionis , diligentiaeque suae impartirent, mortalium
17쪽
Bsolui tandem. Argumentum Epistolae hoc est:
aanquam hi de Inuentione Dialectica Libri, uni Plinio scripti, destinatiq; sint,no minori tamen cura eo Sex horatos esse, quam si evulgandi sint omnibus: quocirca&si ipse premi eos, quam aedi malit, facere tamen se potestate Plinio, ut pro suo is arbitratu eos uel emittat,
uel supprimat. Porro qui sit Plinius , is cui hosce libros dedicauit, Rodolphus ipse in Epistola quadam ad Iacobum Barbirianum his uerbis docet: Est oppidu , inquit, uicinum nobis, quod Campos uocant, eo pridie decollarionis Baptistae, negocij cuiusdam, tum animi quoq; leuandi causa,domo profectus eram. Illic redduntur mihi literae ex Theodorico Plinio,ornato hole,& mei amantissimo: qui Iuris ciuilis Doctor in prinias eruditus , in consilio eit comitis Palatini, Credo se uidisse illum superiori anno, in comitatu domini A ugustensis, quia perpetuo magistrum Adolphum nostrum allectabatur, iuuenis decora facte,& flauis crispatibusq; capillis insignis, Haec Rodolphus. Ego coniectura quadam adducor, ut credam cum Plinio laoc in I talia familiariter uti coepi Dia, cum ingenis excolendi causa agere Ferrariar. 'Excidisse mihi uerius quam scriptos esse.) Excidere
ea dicuntur, quae subito neq; considerate fatis effusa, rudia impollitaq; adhuc, in alienas manus peruenitit. Hinc Antonius apud Ciceronem libro de Oratore primo: Tu ego,inquit, has eadem opinione adductus, scripsi etiam
illud quodam in libello, qui me imprudente& inuito excidit,& peruenit in manus hominum. Et apud eundem Crassus, Petimus ab Antonio, inquit, ut ea quae cotinet, neque adhuc protulit, ex quibus unum librum excidisse
iamdudum questus eis, explicet nobis, & illa dicendi mysteria enunciet. Ac rurius in eodem opere, libros rhetoricorum inueni sibi excidisse Cicero ait, Beneuolentia nostri J palliue accipiendum ut illud Vergilij, Quo tibi pulsus afrior nostri λ Orgiorem nulla alia re&c. J Quid
18쪽
in excitando oratore possit corona astantiam. Cicero explicat in libro de claris Oratori b. ubi post multa alia, 'nec enim posset ide,inquit, Demosthenes dicere, quod
dixisset Antimachum clarum poetam serunt, qui cum conuocatis autoribus, legeret ijs magnum illud quod nouistis uolumen suum,& cum legentem omnes pr ter Platonem reliquissent: Legam,inquit,nihilominus, Plato enim mihi unus est instar multorum milium. Et recte. Poema enim reconditum, paucorum approbatio: oratio popularis,assensu uulgi debet moueri. At si eundem hunc Platonem unum auditorem haberet Demosthenes,cum esset relictus a caeteris, uerbum facere non
posset. Quid tu Brute posses, si te, ut Curionem quondam,concio reliquillet3 Ego uero inquit ille,ut me tibi indicem, in eis etiam caulis , in quibus omnis nobis res cum iudicibus est,non cum populo , tamen si a corona relictus sim, usi queam dicere. Similia lib. 2.de Oratore,& P.Quintilianus lib. I .cap. 9. Rodolphus lib. I. cap. 7. od si, quemadmodum Lucilius dicere solebat. Aemulatus est locum Ciceronis primo lib.de bonorum atque malorum Finibus, quo in loco uerba illius sic habent. Nec uero ut noster Lucilius, recusabo;qno minus omnes mea legant. Utinam esset ille Periais, Scipio uero& Rutilius multo ellent magis, quorum ille iudicium reformandans, Tarentius ait se& Consentinis& Siculis scribere. Meminit eiusdem rei, quanquam paulo diuersius, secundo libro de Oratore. Cur autem Lucilius Tarentinos, Consentinos ac Siculos, scriptorum suorum iudices non formidaret,illud nimirum in causa fuit,
quod hi homines luxu perditi, palatum quemadmodum diceret solebat Cato ) sapientius haberent; quam
mentem. Vide Plinium in praefatione Naturai. Hillo. Vt populum admitteremus.) Ductum ab ijs, qui publice ea, quae elucubrallent, recitare solebant populo, il-lnisque iudicium ac censuram subire. Mentione potius, quam usu pervulgatam. Verissimum hoc es , siquidem nomen quidem dialecticae identidem omnes occinimus,
19쪽
usum eius tam pauci norunt,quam multi eum nosse ar- ibitrantur. Vel ex magnis professoribus his patronisque . dictum aduersus istos,qui cum ne nomen quidem bonarum artium quid sibi uelit, satis intelligat, . harum tamen proses ores,patroniq; haberi uolunt. usi id
tu J Eadem utitur sigura in Epistola Rodolphus ad Ba bilianum. Quid tu oppidi uestri pulcherrimi quidem illius Sc. iuxta autographi fidem. Quis nouus hic nostris. Verba Didonis sunt de Aenea,lib. Aeneidos 4. Secunda uos Iurisconsultos. Hoc est, secundum iureconsultos, in quorum albo & tu es. Vt ad uniuersum reseratur iureconsultorum genus , non ad unum Plinium , Sic Ouidius: Quae uestra libido est, id est,uirorum. Cicero ad Trebatium. Hoc quemadmodum uos scribere soletis, in uestris libris,idem Q Cornelio uidebatur. Fi- lius qui in adoptionem datur. Hac de re agitur apud iureconsultos, primo Digestorum libro,capite de adoptionibus & emancipationibus. Et Institutionum Imperia- , lium lib. i. titulo, quibus modissoluatur ius patriae potestatis. Quod autem addit Rodolphus patrem adoptiuum uuae necisq; in filium adoptiuum habere potestatem id fortasse accipiendum cautius , quando huc nequaquam se extendit potestas patris . Veterem iuris rationem id permisisse satis docent argumenta Comoediarum. Vide Gellium lib. s. cap. i9. ad quam consuetudinem Rodolphus respiciens , liber est a recentium Iurisconsultorucalumniis. Sic ergo istos manu mea emissos. Ductum a seruis, qui manumitti dicebantur,cum eis a dominis cocederetur libertas. Siquidem manumissio aliud non est , quam datio libertatis. Instit. capite de Libertinis. El. T. de Manumissionibus.
20쪽
In stagmentum Epistola posterioris.
P zopter multitudinem exemplo um infra lib. I. cap. 16. Ut qui balbi Proverbium,balbum balbus rectius intelligit. Nouus Anacharsis iste. Qui talis uideri uelit, qualis fuit Anacharsis, qui ctim natus esset apud Scythas homines omnium maxime barbaros, insignis tamestudiis phjlo phiae euasit. Vita eius est apud Diogenem Laertium,& Plutarchus mentionem de eo facit in uita Solonis. Dicere is solebat, leges sane quam similes esse telis araneorum , & quemadmodum hae infirmiora animalcula retinentes, ualentiora transmittunt, ita legibus humiles quidem pauperesque constringi,diuites autem& praepotentes non alligari. Lucianus in Scytha, - θένδε ημὶν οὐτος ο id est, unde nobis nouus iste Anacharsis post Aristoteles,Cicerones. Longe hoc festivius, longe etiam acrius, quam si numero singulari idem dixisset. Apud Horatium: Qui Curios simulant. Et Martialis, pythagoras, Zenonas inexplicitosq; Platones. Idem, Qui loquitur Curios assertoresq; Camillos.
Sed quemadmodum scriptum est apud poetam) Marcialem lib.epigrammaton sexto.