장음표시 사용
21쪽
Quid sit locus. IQuo ab Arist.reliquisq;autoribus tractati sunt loci sDiuisio locorum 4 Definitio quid sit,& quomodo definie ndum sDe genere & specie sQuae diuidendi,& quam uaria sit ratio τDe proprio gDe toto & partibus 9
De coniugatis Io De adiacentibus , II
De actibus ΙχDe subiecto De causa efficiente a De fine
De euentis I6De loco 17 De tempore
De connexis '' De antecedentibus, consequentibus, & adiunctis quid Cicero,quid Boethius dixerit a
De contingentibus 21 De nomine rei ax De pronunciatis 23 De comparatis 2
De similibus. 2sDe oppositis 16De differentibus 27 Communis ratio locorum, uel ad aliorum traditionem additorum, uel praetermisbrum 28 Coclu.lib& de maxiis qs singu.locis Boeth.addidit.29 DE INVENTIONE DIALECTICA. LI. II. PRQ miu,qua corruptus.Et hodie omnis usus dialecticae Cap.r
22쪽
Quid sit dialecticae. . a Quid sit finis dialectices 3
Quod mouendi ro,adocendo inuentione no disserat εQa ite idelectado no sit alia inuetiois q in docedo ro.s Materiam dialectices questionem esse,& quid hoc alij de senserint. 6 Respodet pridictis,docetq; quo dialectice, quo reliquarum artium singulae singulis de rebus disserant 7 Quid sit quaestio, & quas diuisiones eius secerit Cicero, tuas Aristoteles secerit. 8Diuisio quaestionis ex reru quaesitarum diuersitate 'Diuisio quaestionis ex uario quaerendi modo I. Diuisio qonis ex diuerso genere artihi,ad quas Ptinet. ιQuomodo status quaestionis cuiusque inueniendus I 2In quavis re quo pacto summa qonis constituenda. II Quomo una quaestio in multas diducitur quaestioes i Orationis ex uaria struendi ratione diuisio i s Alia diuisio oronis,& quid sit expo,qd argum etatio 62 Quam multiplex sit parandae fidei ratio I Quot argumentandi species sint, & quae singularum
specierum partes. I' Quibus in dicendo speciebus utantur. I9Quomodo confirmandae argumentationes a Quam multis modis argumentatio soluatur a
De exponendi ratione,quae ad credente fit additore 22 sto alterius rei confirmandae gratia exponendu sit.χῖQuae sint partes orationis,& qiiado quibutq; utendu 2 Quod nulli proprij rhetorices sunt inuentionis loci 2sQuomodo cognoscenda proposita argum etatio ex quo ducta sit loco. 26 Quomodo positae apud autores argumentationes colligendae sint,& sormae suae reddendς 27 Ratio cuiuslibet rei per omnes locos describendae χιInter duas res propositas consentanea & discrepantia, quomodo ex locis inueniantur 29 ordo totius inuentionis in summa breuiter uelut aspectus subiectus 'O
23쪽
INDEX CAP ITUM. DE IN VENTRO NE LIB. TERTI US. DE affectibus quid sint & unde oriantur Cap'
Quot modis a dicente tractentur assectus Quomodo augetur & diminuitur oratio , & quomodo soluitur affectus sDe delectatione quibus rebus fiat, & de digrediendi ex 'tra rem propolitam ratione εDe copia in dicendo quomodo paretur sQuae sit ad breuiter dicendum uia. 6Quis sit optimus in dic edo copiae breuitatisq; modus γDe dispositione quid sit & quo tu plex ordo rerum. 8Quis poetis ordo,quis hist. quis traded.artib. coueniat'De eis quibus libera est ordinis insti tuendi facultas 1 o Qua ratione partium orationis faciedus est ordo ir uomodo ordinandae in dicendo quaestiones iv Quo pacto disponendae argumentationes II De uertendis argumentationum formis deque partibus earundem uaria collocatione disponendis. I ' Cautiones aliquot inter argumentandum diligenter obseruandae s ςDeusu & exercitatione. 16Cap. Loc. Pag IsII
24쪽
PROOEMIUM. TIO qu cunque de re quaque innituitur ,
omnisque adeo sermo, quo cogitata mentis nostrae proferimus, id ageGre , hocque primum , O proprium habere uide atur officium, ut doceat aliquid eum, qui audita Cuius rei quod certius quis , propriusque capiat in dicium, quam quod soli omnium animantium homini , ut rationis, doctrinaque capaci, parens ille, O autor rerum Deus, loquendi atque orationis inm Merit munus Quod si eri signum rerum, quas is qui dicit animo complectitur, oratio: liquet hoc esse proprium opus ipsius, ut o leniat id atque explicet cui significando deriiratur. Nec me preterit maxiαmis autorum placuisse,iria esse quae persecta oratio ne fiant, ut doceat, ut moueatvit delectet: ct docere
quidem, rem facilem esse, O quam qμisique taηtum i
25쪽
RODOLPHI AGRI C. non inertissims mentis praenare positi: concute re uero assectibus audientem, ct in quemcumque velis animi habitum transformare: allicere item ,
audiendiq; uoluptate tenere suspensum , non nisi summis ct maiori quodam musarum alatu instin -ctis contingere ingeniis. Vec sane inficias luero,esse ina praecipua bene dicendi praemia stequiq; oratio nem: uerum sequi uerius, quam e ci: potius que accessionem esse ipsius, quum proprium opus. Sed de his alio loco explicatius dicendum erit. Hoc in praesentia dixisse si clat , posse docere oratio
nem, ut non moueat, non delectet; mouere aut delectare, ut non doceat , non posse. Itaque precanrates conquerentes , sed interrogantes qNoque , quanquam aliud agere uidentur, hoc tamen pri mmum miciunt , ut distant audiente , cuius desit derio teneantur, quo urgeantur dolore, quid sit quod stire uelint. Docemus autem nonnunquam hoc tantum pacto , ut intelligat auditor; quandoque, ut fiat illi fides . Fidem facimus, uel credenti , ct uelut Jonte sequentem ducimus, uel per
uincimus non credentem, atque repugnantem trahimus. Alterum expositione fit, alterum argumentatione conficitur. Expositionem uoco orationem,
qua siolam dicentis mentem explicat, nullo quo si mdes audienti fiat adhibito . Argumentationem uero, orationem, qua quis rei, ne qua dicit, fidem fια cere conatur. Cum uerὸ nulli dubiae rei queat ex
26쪽
DE INVENT. LIB. III. γαtq; magis exploratis, de unoquoq; certitudinem colibamus necessesit: iam ; alij mentis acumine freti,huberius expeditiusq; argumentu,id es ut inquit c icero,probabile inuentum ad faciendam fidem e cogitent, ali' contra hebetiore mentis ui, ad rerum obtutum callent, O uel nihil; uel sero quidquaq; de re dici posit,inuenire queant: utilis um uidentur fecise,qui sedes quasdam argumentorum quos locos dixerunt excogitauere, quorum admonitu, uelut signis quibusdam circumferremus per ipsias res animum quid esset in unaquaque probabile aptumi instituto orationis nostrae , perspiceremus. Vtilem autem esse hanc locorum rationem apparet, cum magni parti humanorum studiorum quandoquidem pleraq, in ambiguo haerent9 Odissenistientium certaminibus siunt exposita. Exigua enim portio eorum,quae discimus, certa O immota eLI;adeoq si Academiae,credimus hoc solum stimus,quod nihilscimus. Certe pleraq;, pro cuiusq; ingenio, ut accommodat ime adprobandum quisq; excogitare potuerit,alio atq; alio trabuntur. Tum uero eis praecipue confert, qui tractant illa, quorum nulla traditae sunt artes: dico, qui consilio Rempublicam gubernant, quos de pace, bello, caeteris i ciuitatis negoci sin rem praesentem saepe Senatui, sud poα Arto fidem facere; oportet qui . in iudiciis ites ac cusare, defendere, petere, abnuere, quis populum docere iusticiam, religionem, pietatem, in professo habent. ad anquam enim O i lorum nonnulla comprehensa
27쪽
RODOLPINI A RIC. prehensa sint artibus , subtiliora tamen illa ct ex medijs scholis deducta, uelut exilia nimiam,vel non
intrant crassiores vulgi animos , vel non haerent rudioribus ct ex medio depromptis , tan iliam popularibus, robustioribusq; mouentur magis. tq; desicatiores aures lyra , cythara' ue.delectat: ita milii
tem non nisi tuba accenderis. Crastis enim quod in prouerbio est crassa conueniunt. 2Nec instrueresolum os facultas ina, ct tantum dicendi copiam subministrare, sed prouidentiam animi, ct rectὰ con utendi quoq; aperire uiam uidetur: qua indo non aliare prudentiam conflare apparet, quam perspicere quid in quaq; re sit positum, consentanea repuri nantiaq:, ct quo quidque ducat, quid ue euenire posit, colligere . Indicio fuerint duo utriusq; lin riguae disierisimi, Demonbcnes Cicero: quorum,ut prudent ima fuit oratio, ita quanquam nonnulla aemuli reprehendenda sibi in ipsiorum uitasum αpsiere, consiliorum tamen prudentideq; laus ipsis est uel inuidia consentiendae concessa. 2 amque dicere prudenter,nisi qui prudenter cogitarit, non potest
Fit enim ut quod prouiderit quis, non faciat; dicit certὰ quod non prouiderit, nemo. Sed haec de Origine locorum, deq; ipsorum utilitate, hactenus prae
28쪽
DE INVENT. LIB. I. a Scholia in Promnium seu Caput primum.
' ORATIO quaecunque.J Tametsi,inquit, ad perfectam illud pertinet o rationem, ut doceat moueat, delectet ,proprium tamen eius muniis atque o itu Am HS cI cere,reliqua duo,potius accessio quq dam eius sunt, qui proprium opus. Quisquis autem docere cupit rem aliquam,ita ut & fidem de ea faciat, is argumentis id conetur oportet. Quae cuna non cuiuis semper ad manum, iit promptuque sint,utilissimus nimirum labor eorum fuit qui locos quosdam dei cripse i unt argumentorum e qui. bus ceu receptibus ac thesauris quibusdam ea erui in re quamque pollent. Nec me praeterit, maximis autorum
Sc.JId Cice. his uerbis docet in Bruto; Tria su iit enim ut quidem ego sentio, quae sint effici eda dicendo, ut doceatur is apud que dicetur,ut delectetur , ut moueatur. Idem in Oratione ; Erit igitur eloquens is, qui in foro causisque ciuilibus ita dicet,ut probet, ut delectet, ut flectat.Probare necessitatis est,delectare suauitatis flectere uictoriae. Habet eadem Fabius li. I.Tria sunt,inquiens quae praestare debet orator, ut doceat, moueat,delectet.
Tantum non .J Id Latini usurpant eleganter prorire, propemodum, uide Bud eum in Annot. Sed de his alio loco. J Is locus est lib.2.cap. quarto. Et rursum libro tertio de Affectibus atque oblectatione agitur per capi raaliquot. Docemus autemJ De hac duplici ratione docendi fusius lib. secundo. cap. duodecimo. ac deinceps per compluscula capita.Argumentum id est, ut inquit Cicero.J Cicero in Partitionibus hoc modo argumentum desinit.Vtilem esse hanc.J Tria paucis attingit,ad quae conducunt in primis loci. Primum ad omnia humanitatis ac bonarum artium studia. Deinde ad tractandas res eas, quae nullis etiamnum comprehensae sunt artibus. postremo, ad prouidentiam animi ,recteque consultandum . Si Academiae credimus. J Nam Academici illi sua probat adeo,ut nihil certo coprehedi cognosciq; posse arbitrarentur, Sed de his rursum ii.2.c. s. Hoc soluc, D scimus.
29쪽
scimus quod nihil scimus.J Socrati in more fuisse aiiit,
ut diceret,hoc se unum scire , quod esset inscius atque omnis scieptiae expers, Lactantio uisum est,hanc Socratis sententiam e te es, iam, , hoc est, inconsistentem, quaeque ipsa se iugulet, ac falsam conuincat. Crassis.n. ut est in prouerbio. J id quam sit uerum,docet Pluta chus exemplo Atear regis Scytharum, Is Ateas siue ut quaedam exemplaria habent Anteas, Ismeniam optiamum tibicinem bello captum, tibia canere in conuiuio iusserat. Quem cum caeteri, qui in conuiuio eo aderant, ad stuporem usque admirarentur: At mihi, rex ait,longe
iucundior foret uox hinnientis equi. Notum est Graecii
dius dicito,dum planius. Dico qui consilio. J Videtur abesse,eos. Ut legamus. Eos dico qui &c. Demosthenes Cicero.J Non defuisse qui in horum uita aliquid reprehenderint,id constare uel ex Fabio potest , qui ita &.iqDemosthenem multa falso conficta fuisse, & Ciceroni
nulla in re optimi ciuis uoluntatem defuisse contendit, ut aliorum tamen interim sententiam non dissimul et Notus sane in Demosthenem iocus eius,qui dicebat noσυναγκυ esse quod pateret Demosthenes, sed ἀαγυράγχ- quo minus dicere posset contra legatos Milesiorum. Iaquae & quanta illi obiecit Aeschines quae ut maxima ex parte mendacia fuerint,omnia tamen falsa suis e,mihi ego persuadere non possum. Quin uero & Ciceroni duas illas sellas,quibus solitus esset sedere, obiecit L berius illud nimirum significans, parum integra eum fide suisse inter Pompeium & Caesarem. Ut taceam int rim, quod in aperto idem mendacio deprehensus, ita elapsus est,ut diceret prudentis & cauti patris familias eiase,quod emere uelit, id se empturum negare, propter copetitores emptionis. Sed quis est,cui ignota sint haec
30쪽
Sando igitur de locis dicturisumus,commodissa mum fuerit, finire quid sit locus. Id quo cunet magis in aperto sint,altius repetentes,paulo hu-rius explicemus.Dictum est nobis paulo ante nul-m rem de qua ambigitur, semper se probari posse,quod clariusμne arbitror esse,quam ut onendenm si non minus,quam tenebras si uisum oculosis mittere debeant, illato alicunde lumine indigere. linquitur ergo,quicquid confirmandum est,ex alio alio fidem assequi.TVec tamen probandis omnis omnia conueniunt. Quid enim disserenti de opti ciuitatis satu, utiliusne sit ea principis unius utrio,quam populi consensu regi, profuerit scire,
hirent nec ne sub aqus pisces' Quid item siuaden-u Caeseri ut inferat bellum Pompeio, adiuuerit,luid habitent exaduersia nobis regione orbis ter- um homines,quos ἀ-χε ναι Graeci uocant' Itaq; serentibus a repraesenti cisorrentia,neq; ulla exrte coniuncta instituto orationis suae, dici βlet, torsum haecq Et ideo quid dicas, quid uelis dicenon video.Quanquam autem sit apud AriRot 2,omne uerum uero consentire, neque possint plu- uera discrepantia esse, aliud tamen es consentirer,aliud fidem ad ruere. Ergo ut ad alterius confirtionem aliquid possi adbiberi, coniunctum qua-n ratione, uelut cognatum esse oportet illi, cui ibando adbibetur, taleque uideri,ut non μUII . 4 B