Vitae Italorum doctrina excellentium qui saeculis 17. et 18. floruerunt. Volumen 1. 20 auctore Angelo Fabronio Academiae Pisanae curatore

151쪽

silentio transierint veteres scriptores . Nam primus, qui de ea re scripsit , suit Apulejus. qui vixit circiter M. Antonini tempora . ΝOndubitat Bonarrotius, quin haec sabula tradita fuerit mysteriis , quae aperire olim nefas putabatur . Posterioribiis autem tem γribus , quibus superstitio hominum mentes minus occupabat, tanta religione se obstrictos esse

haud existimarunt scriptores; hinc factum epse, ut Apulejus non de Amore solum MPsyche , sed etiam de Iside . Lucianus da Dea Syria , plutarcus de Iside atque Osiride libere scripserint. Sunt 8c aliae fabulae

aliis in vitris expressae; nec fabulae modo . sed Se illustrium virorum imagines, unde O casionem oblatam sibi Auctor putavit ad morem declarandum , qui vetustissimis temporibus viguit, ut Principes, aliique celeberrimi viri sub alicujus Numinis forma pingerentur. Haud pauca etiam exponit de ludis Circen insibus 9 Capitolinis, quod pictae essent imagines aurigarum, qui iisdem in ludis victoriam viceram. Omnia vero haec vitra, quae

vel religionem prae se , vel superstitionem serunt, illud habent commune, ut inservierim

152쪽

Bor finit Hi I υ shonvivii , quod aperte indicant eonvivales acclamationes in plerisque eorum inscriptae: Eam ob rem necesse fuit Bonarrotio haud pauca recondita de mensis veterum in mei dium proferre. Idem quali sestivum acroama , ne sine corollario de convivio discede ient sui Lectores , attulit extremo in libro explicationem trium dyptichorum eburne Tum , quae habere in manibus potuit. ΗΟ- Tum ita altero ema est Romuli δεοθέωσις ι iterum destinatum suisse videtur memoriae illius diei consecrandae . quo die Basilius sub Iulliniano Caesare Consu declaratus est nam inter convivia, quae ornare splendude atqust magnifice, ludis publicis commi Gnsis , solebant Consules . aliique rugistratus , dono dabant illustrioribus. convivis hujus. modi dyptichab tertium demum Christi iri cruce sussiri , aliasque sacras imagines r

praeseruat '. Maximi aestimanda esset haec mo- iumenta ait Bonarro ius, tum ob eorum raritatem septem enim tantum commemorat, quae ad illum usque diem vulgata sue . 1ant, praeter ea , quae illustrat tum ob notitiam antiquitatis quae ab iis, tanquam

153쪽

r 1 PHILIPPUs ab uberrimis sontibus, hauriri potest. Quod

eum, illo in primis monente ac de nuncian. te. alii docti viri intellexissent, nulli peperincerunt industriae, quo plura haberemus huiusmodi dypticha , eruditissimasque eorum ex plicationes. Sed nolo plura de praestantissimo hoc Bonarrotii opere: non quod illud pro dignitate me laudasse putem . sed quod

Terum modus a narratore praesertim tenendus sit; quodque alia ejusdem Auctoris scripta , ipsa quoque laudibus dignissima, ad senos evocent . Ex omnibus operibus, quae

Thomas Demps erus post se reliquit, illud

omnium maximum merito existimatur , in quo colligere sibi proposuit non omnia tamen collegit a scriptoribus tradita de amtiqua Etruria . Opus hoc, quod Florentiae typis impressum fuit anno MDCCXXIII. Meo qui secutus est, excitavit homines non socordes ad veri investigandi cupiditatem. Res enim nulla erat, de qua tantopere do. atque indocti inter se dissentirent: in qua opinionum varietate tentare quoque voluit Bonarrotius, num ipse posset certi aliquid statuere..Id vero ad duo hominum genera

154쪽

n o M AR ROT Ius pertinebat , quorum alterum clamitabat Iate' re ista omnia crassis occultata & cireum suci tenebris , adeo ut frustra in iis inquirendis teratur tempus ἰ alterum erat eorum , qui rem illam perfici quidam posse sperabant, nondum tamen viam perficiendae ejus ac rationem tenebant; sicque duplicem laboris sulfructum expetebat, ut alteros reprehendissa Poeniteret, alacri se didicisse gaudere tu. Quo vero posset ad id, quod volebat, pervenire, non alios duces habere voluit , nisi monumenta ipsorum Etruscorum , quae quidem tam

lia erant, ut novitate non magis, quam pulmoliritudine rerum deberent omnes ad se con templanda excitare . Mirum vero potuisse Boin narrotium tantam horum monumentotum copiam colligere , ut opus Denapsterianum do Etruria Regali sic enim inscribitur) centum sere aeneis tabulis eleganter incisis auxerit. His adda minores tabulas, quas attulit non

solum ad usus suos nam 8c ipse res Etrustorum repraesentant) sed etiam ad ornammentum principii ia finis librorum; quem morem ab ipso primum inductum alii postea laudibiliter servarunt. Illas priores tabulo

155쪽

rso PHILIPpus ita distribuit, ut iis esset non solum idem ordo, sed etiam locus rerum , quas tracta- .verat Demptarus. Cum hic igitur sui operis initium duxerit a, religione Etruscorum , in hanc etiam inquirere primum debuit Bonar-irotius . Mirabile fortasse quibusdam videbituri Etruscos eadem primaria Rumina, quae Graeci & Latini, coluisse, & multas cum iis ha-:buisse tabulas communes. Nam eamdem se re , quam eae gentes . habebant opinionem

de Iove , Iunone, Minerva, Hercule, Apol- line, Μercurio. 8c Baccho, aliisque ad Bac- .chanalia , 8c orgia spectantibus . Venerem etiam eos agnovisse putat Bonarrotius, sed ire dubium id revocari posse videtur. Quod ad fabulas attinet, non ignorarunt certe , quae pervulgata sunt de Chimaera & Belisterophonte , de Centauris, de Μeleagro, de Castore & Polluee, de Cerere & Proserpia. na , de Circe & Ulysse. Et quidem in eo rum monumentis saepe expressium Ulystericum Sirenis conspicimus, quam fabulam ab Etruscis sumpsisse Homerum auctor est Strae

bo. Ad haec historias, Numina, Sc monstra ceteris, populis ignota habebani, & - qua

156쪽

doque etiam, quae sibi eum aliis erant communia , propriis additis insignibus, reprae se labant. Hine alata Numina divinum enim

quiqdam per alas significari si voluere hine

serales Deaq faces serentes. & alis vel in

humeris , vel in capite instructae. Deorum. Imagines plerumque hastis donabant, ornam. hantque etiam in auribus, armillis, monilibus, torquibus . hisque insignioribus . Ut erant Etrusei religionibus dediti, sic magna caeris. monia ab iis sacrineia fiebant. Ad cantus Ec tibicines persequebantur laudes Deorum , fit inter sacra saepe etiam choreas ducebant. Pro victimis homines aliquando ab ipsis i . molatos fuisse putat Bonarrotius, sed monumentum , ex quo id deducit, visum est nonἀnullis pertinere ad sacra mithriaea, quae erant apud eosdem in usu, in quibus non caedes fiebant, sed mortis minae ac terrores iaciebantur. Sed hoc etiam salse, ut reor, judicio, etsi in eam opinionem, conjunctis velutI sententiis, duo invicem adversarii scriptores deinvenerint, Gorius & Μalsejus. Funera erant

magnifica & sumptuosa , & saepe in iis etiam Ioadiatores adhibebantur. Conjicit Bonan

157쪽

r Isa PHILIPPUStius 'gladiatorum sanguine sepulcra ab Etrii istis fuisse respersa, quo vel Deos inferos, vel monstrum quoddam , mortis figuram significationemque quod Voltam dixere placarent. Non interire animas, sed aut beatastaevo sempitemo frui, aut a furiis facinorum, sceleris uiudicibus cruciari putabant . Haesuriae alatae plerumque exprimuntur ardontibus taedis, capillis pene solutis , subliga culo albo, lato clavo purpureo distincto, quod vittae flavae , vel aureae cingulam stillentat,

purpureis brachialibus, iisque reticulatis Sccaligis violacei coloris feralis scilicet) a .

pedibus ad medias usque tibias : quanquam haec, quae ad colores pertinent, raro in urnis videas, vel obliteratis vetustate coloribus , vel nunquam ad pictis . Beatam vitam india care existimat Bonarrotius imagines in oper-culis urnarum jacentes in lectulis, duplici redimitas corona, plerumque simplici, eodem modo, quo in conviviis accumbere consueverunt Atque a primo quidem integra mortuorum corpora in cryptis tumulabant; postea morem induxere cremandi cadavera, Sc

eres in parvis urnis recondendi, quas itea

158쪽

BONARROTI Us Is 3. in diγptis collocabant. Urnis inscriptiones bre uiusculas addebant, & plerumque conspicari

licet in earum operculis tum ex marmore,

tum ex argilla imagines virorum , vel mulierum , an quos pertinebant , jacentium vel dormientium specie collocatas. In fronte vero , & ad latera urnarum spectantur pra lia , gladiatorum concertationes , sacra seralia , arma M alia vel defunctorum res gestas, vel funebres ritus, vel fabulas indicantia. Nec magis superstitiosa religione insignes, quam militari disciplina nobiles Etrusci fuere . Eorum monumenta satis declarant usos illos fuisse thoracibus varie ornatis, tunica subarmati, eademque succinia & versicolore , sagis, quibus induebantur supra thoracem, nunc angustis , nunc amplioribus , fibula plerumque in pectore, raro supra humerum colligatis. Spectamur etiam milites brevibus

sagis induti, binis in utroque humero bullis

ad vestem subnectendam; aliquando tunica. cincta Sc sago , vel solo sago , vel prorsus nudi, unica excepta galea. Galeae aut pellibus , aut metallo constabant. Clypei colu

di ampli, iique saepe aut sta aut cae

159쪽

PRILIPPυ sisti. Binos viros braccis ad talos productis, tunica prolixiore. M sago villoso indutos . H eapite pileum more barbarico gestantes Gabios exprimere putat Alictor pacem ab Etruseis petentes. Hastae cum mucrone, arcu

sagittis instructi, secures. M praecipue gladii

ferro, aut aere longiusculo transverso paul- Is insta manubrium saepe muniti, quos Veleingulo, vel balteo ad latus sinistrum suspensos gerebant, propria erant arma Etruscorum. Temporibus iis, quibus rei militaris rudes erant, saxis, facibus, ει praegrandi uneo, qui hostibus impingebatur. ipsos usos.suisse apparet. Anchora eorumdem invenistum, aliaque argumenta noS convincunt,

suisse navalis militiae satis peritos , quos etiam conchae marinae usus docuit fortasse , ut marinas quoque buccinas sabricarent plures in flexus convolutas. Magna pompa triumphos ducebant, qua re una maxime ceteros ad virtutem accendi putabant , peractoque. triumpho .8c sacrificio, ludos & spectacula. cum conviviis edebant. Ad exercendum cor ipus venationi dabant operam, in qua prae sertim adhibebant canes, accipitres Vena

160쪽

BONARROTIUS II, ikos, aut aquilas . De vestibus Etruscorurnia plura disserit Bonarrotius, per qnae explora otum habemus. suas ab iis magna ex parte esse imitatos Romanos. Supra tunicam gesta bant pallium, vel togam, ita ut dexter humerus & brachium esset expeditum. Arbis. tratur tamen Alictor antiquissimos Etruscorum sola toga contechos tunicis caruisse; etsi monumenta , quibus haec innititur conjectura,

ad sponsos, vel ad discumbentes ita convi

viis, aliosve , quos expeditiores esse decebat Drtasse pertinent. Feminae tunicis longissimis , Sc iusta papillas cinctis utebantur; hia superponebant pallam, seu pλllium , quod aliquando etiam capiti circumvolvebant, nisis, sorte illud parvo veluti pileolo opertum

habereni. Multi Vero eram ornatus mulie . rum , quos singulos commemorare nimis lon- .gum esset. Nuptiae celebrabantur ante ostium idomus clausum, quod postea, ipsis consectis nuptiis, aperiebatur. Aderant Sc mulieres cum facibus Numina Inserorum repraesentan

tes , ad ea, ut credibile est, deprecanda . in placata Sc propitia esse vellent sponsis , et conjugum umbris. Ita accubuere in