Medicinae praxeos compendium ad mentem clarissimi E. G. Clarke auctore A. Spedalieri physiologiae et anatomes comparatae in regio caesareo Archigymnasio Ticinensi professore

151쪽

x46 NEUROSEs cmortis proximae constanter asscitur, aut valde mutabilis tranquillitatem et quietem amittit. Remittente tandem paroXysmo, Pubsus antea parvi ac debiles, molliores et pleniores evadunt; flatus per ructum B Ventriculo expellitur; aegrotae crebris suspiriis

ex imo pectore tractis, quasi e somno e eitatae , Vocem , Sensum , motumque recuperant , urinae limpidae copia profuga sa Pe Praecedente, animo nec sponte Vario et mutabili. Proteisormis hic morbus tot mOdis invadit, tot in sermas se vertit, ut Omenium morborum species prae se ferat.

Causae remotae sunt Omnia, quae V

stematis nervosi mobilitatem augent; constitutio corporis mollia ; cutis levis et tenuis, ut per eam vasa sanguinea facile vid antur ; animi mobilitas summa; vita sedentaria, ignava; nimia liquorum spirituosorum ingurgitatio; menstruorum proxima eruptio; affectus animi graviores , praecipue amor , ira , odium , gaudium ; odores , ut moschi, ambrae etc.; viscerum abdominalium vitia ;theae, et diaetae lautioris usus immodicus;

152쪽

mis profusae ; corporis defatigatio insolita ;pervigilium; calor externus ; educatio mollis et nimis delicata; morbi validi praegressi , et varii uteri affectus . Causa proxima adhuc obscura, sed ab assectiono uteri spastica pendere videtur .

Ab epillepsia, urinae limpidae copia profusa parOXysmum praecedente, globo h sterico et mortis metu, dignoscetur. Α sy cope facie rubra et tumida, pulsuum Pra sentia , paroxysmo diutius manente et mo'tibus convulsivis discerni potest.

PROGNOSIS .

A causis quae morbum excitant, et asymptomatum vi et natura est deducenda. Si paroxysmi facile recurrunt, si vires aegrae sint nimium fractae; si morbus est di turnus , si a profusis evacuationibus pendet Vel a viscerum organico vitio oritur , dim-cillime curatur; nonnunquam in maniam, et tabem transit.

153쪽

Medendi ratio alia est in paroxysmo et alia post paroxysmum . Venae sectio Plerumque obest in paroxysmo, si diu manserit , attamen si diathesis hypersilienicae signa adsint, si aegrota plena sit, si haemo Thoidum vel menstruorum suppressio adsit, si signa gravissima sint et respiratio plurimum assiciatur, sanguinis missio ad pau-Cas uncias est praescribenda, sed summa cum circumspectione; remedia sic dicta antispas- modica sunt utenda; si aegra medicamenta tumere nequit, admoveantur naribus assa foetida, sales volatiles et spiritus ammoniae succinatae: si alvus est pertinaciter adstri-ota, enemata cum assa foetida, vel ex aqua gelida sunt immittenda. Si vero paroV mus haud est gravior , opium , caStOreum , camphora, assa foetida, aether sulsuricus , etc. interne sunt usurpanda . Reditui ejus occurritur, cinchona, ferri praeparationibus ; antispasmodicis ; halneo frigido; exe citatione omnigena; diaeta levi nutriente; aeris humidi et calidi evitatione, ac mentiSet corporis tranquillitate. Si vero evacuatio

154쪽

NEURosEs Eolita suppressa vel nimis profusa parOVM mum hystericum induxerit, remedia sunt adhibenda ad causas unde morbus fuerit Profectus, aptata.

CAP. XXV. HYDROPHOBIA , SEU RABIES CANINA .

CHARACTER.

Potus cujuslibet, utpote convulsionem pharyngis dolentem cientis, fastidium et horror ex morsu animalis rabidi plerumque natu .

155쪽

SYMPTOMATA.

Incerto post morsum plerumque die, circa vulneris oras, rubor, calor, ardor et tensio dolens, per totum artum extensa ἔ.odemque tempore circa locum laborantem dolores vagi atque spasmi se se ostendunt; vulnus reapertum ulcus esticit malignum,eX quo saniosum foetidumque tabum manat Ianguore . Iassitudine , anxietate , suspiratione frequenti , et solitudinis desiderio corria Pitur aeger ; nunc moestus ab imo pectore gemitus trahit vel somniis inquietis et horren dis animi imaginibus vexatur. Pulsus irregularis , celer et saepe plenus; nausea; ap Petitus prostratus . Morbo aucto , angustiae et oppressionis sensus circa praecordia cum

difficili respiratione aegrum tentant; sitis ingens est sed potum deglutire haud valet; deglutiendi dissicultas , convulsionibus mus culorum Iaryngis et pharyngis augetur; globi in faucibus se volventis sensus Bdest, qui capitis motu convulsione, ac Vehementi musculorum colli tremore comitatur. Interdum anxietas , horror, aurium tinnitus , et tremores convulsivi apparent, aquae asperi

156쪽

ntum aut limpidi et splendidi liquoris, aut albae vel pellucidae rei conspectum fugit;

Cutis adeo sensilis evadit, ut aeris frigidi impressio et sonus anxietatem et convulsi nes excitent; oculi distorquentur, truces et torvi mirum in modum rotantur; urina est limpida, vel supprimitur ; pulsus Parvus , irregularis ac intermittens; ingentem sitim accusat aeger, sed bibere obstinate recusat, nam si parvam potionis cujuslibet guttam sugere tentat, fastidium , horror et convulsiones superveniunt. Μorbo ingravescente Omnia symptomata augentur , anxietas est Continua; cor vehementer paIpitat; oculi turgent et fulgent; delirium ; os semiapertum Temanet; magna salivae viscidae copia e Puitur , ut spumam ante os efformet; COn-Spuendi mordendique cupiditas; vocem tollit miserrimus aeger canis latratui similem; amicos et filios aggreditur, sed dum in soredit, veniam poscit de illatis injuriis. Nonnunquam tot tantisque malis oppressus moditem cupit, et ex locis altioribus sa praeci pitat , vel adstantes orat ut sine misericor dia trucidetur. Viribus tandem exhaustis

respiratio fit anxia et dissicilis; gelidus sudor eX toto corpore promanat; animi deli-

157쪽

accedunt. LISAE.

Venenum specificum quod a cane , lu-Po, fele, aliorumque animalium morsu transmittitur. Transpirationis defectus, calor ma snus , Resius ingens, alimenta putrida, aIVus clausa a s balis induratis, aquarum inopia , Venus negata, vermes intestinates , et vermiculus sub lingua positus sunt cau- ae , quae dicuntur canes praedisponere ad hoc venenum secernendum. Εjus navtura et operandi ratio adhuc latent. Intem dum animal vel canis rabie correptus, inlintio suam amittit alacritatem , mor us fit,n domino vocatus haud accedit, solitudinem quaerit. Paulatim inquietus evadit, huciet illuc procurrit, non latrat sed summissa Dee murmurat, aquam et liquida fugit vix cibum capit, linguam ore merit, ac spumosam salivam mittit. Hoc in statu per duos tresve dies remanet, tunc magis tristis et irrequietus domini domum relinquit Per vias sine ulla directione et tortuose, capite demisso et cauda intra crura retracta Dbambulat; oculi sunt rubri, prominentes et

158쪽

Iippidi; horrent omnes pili, praecipue sub dorso; quid quid invenit vel mordit vel mo

dere conatur; fugunt animalia periculi sero conscia ab hostis teterrimi aspectu. Tandem deficientibus virihus inter convulsiones Fitam amittit. Pauxillum panis rabidi canis saliva tinctum, inevitabilem mortem animalibus insert.

PROGNOSIS .

In hoc atrocissimo morbo, si symplamata apparent, nulla spes adest salutis. Cada verUm sectio Ventriculum multo aere di-εtentum , vasa sanguinea turgida et sanguine reserta demonstrat. Sunt inter recentiores, qui nervorum ganglia inflammatione correpta , se vidisse asserunt ut in epilepsia et in aliis nervorum vitiis . Aliis cor et Vasa majora dilatata, pulmones inflammati et cum pleura concreti, ac pericardium .ic cum cum corde coalitum apparuere .

Medendi ratio in duas partes dividi potest. Μethodus prophylactica ad morbum

Praeveniendum , altera vero ad morbum

159쪽

presentem ejusque effectus auferendos Iet. Externa remedia quae adhiberi possunt ad morbum praeveniendum sunt, partes modi sae statim vel ante diem quartum extirpandae, et postea aqua tepida salina sunt abluendae ; partis laesae scarificatio; vulnus apertum servari debet applicationibus stimulantibus ut argento nitrato, alcati Vegetabili caustico , cantharidum pulvere vel li- tu mercuriali circa partem affectam ; salivatio lenis est promovenda. Si morbi symptomata apparent etiam Ievissima, cito est occurrendum ; plurima a medicis celebrantur remedia contra hydrophobiam, quorum Virtus etiamsi incerta et parum emcaX CO-Perta sit, attamen est semper tentanda. Vinum; moschus; oleum interne et externe popium larga manu; aether sulphuricus; ci chona; Valerianae silvestris radiX; nux vomica ; saba Sancti Ignatii; camphora; atropo belladonna; datura stramonium ; Canta- vides ; meloe majalis; assa foetida per Clymsteres injecta; unguentum hydrargyri exte ne ad salivationem ciendam: balneum frigidum , et alia quamplurima sunt remedia quae a medicis contra hunc atrocissimum morbum laudantur; eorum vero effectus

160쪽

NEUROs s. 'i 55 haud semper medicorum desiderio respondent .

CHARACTER.

Mentis judieantis functiones laesae sine pyrexia vel comate.

Insania partialis, qua unica praecipue coqsitatio animum occupat.