Medicinae praxeos compendium ad mentem clarissimi E. G. Clarke auctore A. Spedalieri physiologiae et anatomes comparatae in regio caesareo Archigymnasio Ticinensi professore

131쪽

dae, rancidae vel pinguis ingestio; frigus

extremis admotum; animi pathemata violenta; cartilaginis scuti formis intrusio, sci rhus ad pylorum, ventriculi ulcera, he nia vel nimia extensio huno excitant morbum. Cardialgia hypersthenica oriri potest R suppressa perspiratione, et ab exanthemate repercusso, vel in primis graviditatis mensibus. I posthenica vero, quae frequentius recurrit, arthritide atonica, hysteria, hypochondriasi , chlorosi et ventriculi debilitato Per studia nimia contracta conjungitur.

PROGNOSIS ,

Diversissima fere est pro causarum na tura et morbi vi . Si causae cardialgiam producentes amoveri possunt, si a saburra gasi rica pendet, vel a stimulo contagii variolosi oritur , sublata saburra vel erUPentibus variolis , fauste solvitur. Quae ve- To a Vitio organico ventriculi originem habet aut serius aut ocius lethalis est. Nonnunquam febri intermittente conjungitur , quae gravi cardiaIgia, summa anxietate, aniani deliquio et convulsionibus paroXysmum

absolvit; haec cardialgiae species periculi

132쪽

plena, post aliquot enim accessus lethalis

est, nisi cito succurratur aeger .

CURA

In cardialgia hypersthenica , quae juVe nes plethoricos , robustos , liquoribus spiri- tuosis deditos aggreditur, et signa gastritidis praebet, venae sectio; hyrudines ad

utruntque nasi foramen; methodus antiphlogistica; mucilaginosa praecipue danda sunt. Si diathesis hyposthenicae signa adsint Stimulantia , sed caule sunt administranda, nam ventriculum morbo laborantem Iaedere possunt; opium ; aether sulphuricus ; Vinum; aqua meniliae; cinchona vel sola vel vino generoso commixta ; vesicantia: si ab ingluvie oritur, emetica: si pyrosis signa apparent et ructus acidi accedunt, absorbentia , remedia alcatina et amara ; an nux vomica ' Cardialgia quae febres perniciosas intermittentes comitatur, cinchona et aliis remediis aliubi memoralis est oppugnanda .

ALBERTI , Diss. de colica ventriculi. 4.' Halae a SABALLONIUS , Oper. omn. sup. cit. cotis. l. et III. CAMERARI Us , Diff. hystoriam cardialgiae sistens. 8.'Tubiugae II 88.

133쪽

CAP. XVIII. COLICA.

Dolor abdominis, praecipuo Circa Umbilicum, torquens; vomitus; alvus adstricta.

Hic morbus plerumque incipit appetitus desectu , alvo adstricta , praecordiorum gra-Vitate , et vomitu . Dolor circa umbilicum usque ad hypochondria extenditur, modo est continuus, modo vero per intervalla remittens , vel Vagus neci admodum lancinans . Eodem tempore venter inflatur, et musculis sese inaequaliter contrahentibus , umbilicus et partes vicinae, introrsum Sioretrahuntur, ut externum abdomen, hio

134쪽

concavum, illic convexum appareat, et ejus musculi spastice contracti , plurima qu si tubercula ad tactum sacci pomis reserti instar, essiciunt. Vomitus quo aeger non solum aliquando rejicit contenta ventriculi, sed etiam sic duodenum deplet, ut in iis, quae vomitu rejiciuntur, multum bilis saepe conspiciatur; vomitio et singultus vices alternant; alvus adstricta est; in parte dolore affecta, vehemens fit inflatio. Pulsus duri, concitati, irregulares ; respiratio dissicilis; praecordiorum anxietas; ructus flatusque emittendi conamen inane; cor vehementer palpitat; facies pallida ; frigent e

trema ; urina supprimitur. Si morbus gra-Vior est, adsunt singultus, tussis convulsiva, faucium constrictio, Ventris tensio, animi deliquia et convulsiones. Quando peristaIti-Cus intestinorum motus invertitur, tuus appellatur . Diversas hujus morbi species enumerans

medici, quae a causarum , eas produCeΠ-tium, Varietate pendent. Ita colica satule ta , Stercoracea , Verminosa , inflammatoria,

et saturnina dicitur , prout flatibus, sordibus in intestinis, vermibus, plethora abdOminali, vel oridis plumbi ingestis excitetur GL II. Q

135쪽

A. recentioribus in hypersthenicam et in hyposthenicam dividitur. Earum symptom ta ab aliis colicae speciebus haud disserunt, sed diagnosis ab aegri dispositione, et causarum natura est desumenda.

Causae remotae sunt frigus inferioribus maxime membris admolum ; diaeta vel parica nimis vel parum nutriens ; faeces induratae ; hilis acris; concretiones calcareae ἔVenena in corpus recepta; flatus, vel variactaeris species in intestinis evolutae; hernia incarcerata; spinalis medulla, unde na- Scuntur nervi, vertebris contusis , fractis , luxatis vel quavis alia causa, laesa; mecO nium infantum recens natorum in intestinis remorans; fructus acerbi vel immaturi, aut nimis oleosi; cibi duri, tenaces, ut caseus et carnes fumo induratae ; vermes; nuclei cerasorum, prunorum ; ossicula deglutita Vel alia corpora extranea. Diaeta Iautior , vini vel liquorum spirituosorum abusus , haemorrhoidum suppressio et exercitatio nimia in homine robusto et plethorico colicam hypersthenicam inducere possunt. Vita

136쪽

sedentaria ignoa , hysteria, hypochondria-

Sis, exinanitiones magnae, animus diu demissus , longa insomnia, maxima lucubratio, Veneris abusus, et nimia caloris vis diu corpori admota, vel summa intestinorum debilitas hyposthenicae colicae sunt causae excitantes . Causa proxima esse videtur nimia alicujus intestinorum partis actio , contractio aut distentio, vel summa ejus

dem debilitas .

Dolores colici ab aliis viscerum abdomin lium affectibus sunt distinguendi. Α perito- nitide distinguuntur, in hoc enim morbo dOIor magis superficialis est, magis fixus ut

neque levissimum attactum serat, calor ad Partem assectam augetur, corporis erectio

Vel incurvatio ad anteriora dissicilis est, quae omnia diversa sunt in doloribus colicis , nam dolor sub incurvatione mitigatur . A cardiat a facile discernitur dolor col, cus , in illa dolor ad epigasirium percipitur, ad spinam dorsi extenditur, ructu a vomitu lenitur. Dissicile prosecto est colicos dolores ab enteriti de dignoscere, praecipue

137쪽

phlegmonoidea , communia habent sγmpto mata; attamen enteritis gravior morbus est et ab initio usque pyroia stipatur. Ah hepatitide et nephritide signis aliubi recensitis et febris absentia. A dysenteria frequenti dejiciendi cupiditale et dolore in Ano C gnosci potest; interdum in hoc malo ex intestinis modo cruor manat, modo quaedam quasi mucosa vel carnosa eXcernuntur. PROGNOSIS.

De hujus morbi eventu judicandum est

Secundum causas, quae eum concitaverint et signa, quibus notetur. Colica stercoracea mi tior est et remediis lacile cedit. Dolor migrans Sensimque cessans , menstruorum Vel fluxus haemorrhoidalis restitutio, et alvus catharticis respondens Rusta sunt signa. C lica quae ex intestinorum inflammatione pendet , est periculi plena , facillime enim in iliacam passionem, in gangraenam vel in hydropem acutum terminatur. Hoc in casu dolor fixus, violentus , vel eo subito CeS- sanie , alvus pertinaciter adstricta, singultus , delirium, febris acuta , vomitus Ster coraeeuS , meteorismus, animi deliquia et

138쪽

flatu lenta si non solvitur, in tympani tim

Venae sectio. si adsit mathesis hype

sthenica secundum pulsus status et aegri vires repetita. Cavo attamen ne a pulsus fallacia decipiaris, saepe enim sub sorti intestinorum dolore parvus , contractus habetur, et post sanguinis missionem durus et Plenus evadit; si menstruorum vel haemorrhoidum suppressio sit morbi causa, hyr diues ad anum vel circa genitalia sunt applicandae ; demulcentia et mucilaginosa ;abdominis sementa, vel vesicae aqua cal, da resertae abdomini admotae; semicupium Enemata emollientia. Colica saburratis cly- Steres emollientes, cataplasmata etiam emo Iientia, et remedia mitiora, quae ad alvum subducendam valeant, initio requirit; c thartica lenia ut natron vitriolatum, tartari Cristalli, sennae infusum, oleum ricini, et iis nihil valentibus, jalapium, calomelas vel colocynthis; enemata primum Ionia, PO Stea ex terebenthina, sumis vel in so nico-1ianae Parata: si vermes adsint, anthelmin-

139쪽

1 34 NEUROsΕs .lica; oleosa; eccoprolica cum sale amaro et semine santonici epicratice; en emata ex lacte . In colica hyposthenica remedia excitantia caute sunt adhibenda, ne nimia intestinorum irritatio excitetur; aquae men-thae vel melissae , aut foeniculi; insusum florum chamomillae cum liquore anodino Host manni, vel aethere sulphurico; sed praepollet omnibus aliis optum; exhiberi potest vel parva dosi sub forma pitulae, Vel tiΠ-eturae optatae guttae decem aut quindecim Cum syrupo citri sunt dandae; interdumenemata ex in laso chamomillae parata ; D-mentationes aromaticae aut rubefacientia abdomini. Remediis incassum tentatis sI Ile

εigua apparent, aqua frigida nudis semoribus est effundenda, vel hydrargyrus Or est dandus, vel aqua calida larga manu in Rnum est immittenda. Sed omnia haec remedia haud semper juvant, aliquando Veris periculi plena sunt et pessimos inducunt

offectus .

140쪽

eolica , praeunte ponderis vel mol stiae in abdomine , praecipue circa umbilicum , sensu ; accedente dolore colico, primum Ievi, non continuo, et praecipue post pastum aucto, tandem graViore et sere per-Petuo; cum dolore brachiorum, et dorsi, in paralysin demum abeunte.

Hujus atrocissimi morbi symptomata m do improviso violenter invadunt, modo amiem Prodroma signa antecedunt; ponderis aut doloris sensus in scrobiculo cordis, facies pallida et cadaverosa, oculorum tor por, inquietudo, cibi fastidium, animus iu- signiter demissus, ructus frequens et nausea sunt signa quae hanc colicae speciem pra

Corale