장음표시 사용
11쪽
retia sensibili ; seu circa substantiam corpoream, accidentibus sensibilibus astectam, non quia objectum formale illius sit substantia simul cum accidentibus cobjectum enim formale Philosophiae est substantia naturalis per se, ut quaesti ne sequenti dicemus sed quia proprietates, sea aflectiones, quas Philosophia de suo objecto deamon Iliat, sunt perceptibiles per sensus externos, ut sunt esse mobile, esse in loco, me. & hoc
solum intendit Arist. v. de generat. C. I. & Physic. cap. . o Arg. 4. Philosophia naturalis versatur ei ea corruptibilia, di mobilia, ut cὀrruptibilia , Mmobilia sunt: sed de corruptibilibus, & mobilia hus non datur scientia s scientia enim tantum est de necessariis r ergo Philosophia naturalia non est scientia. Resp. disting. ma1. Philos phia vexatur circa corruptibilia ue & mobilia, ut corruptibilia, de mobilia sunt , incomplexe, ne go ; complexe, seu quatenm ostendit corruptibilitatem ,& mobilitatem, necessatio connecti eum suo obiecto, concedo. In hoc secundo senis su salse est minor, licet sit vera in primo sensu. Unde neg.consequentiam. Verum enim est, ol jectum Philosophiae , in complexe sumptum, si licet, corpus naturale, esse corruptibile', Zemobile; at vero complexe , seu in ordine ad sarietates, seu astectiones, quae de illa ini,sophia demonstratur, est omnino necessarium s sicut enim hae veritates sunt necessariae:
Angelus es corruptibilis i Deus es immobiliti ita di hae s Corpus naturale est mobile ἱ mixta sunt co ruptibilia .
12쪽
aeuodnam si objectum Phil sophia
I Am circa objectum materiale, seu mate-L xiam circa qΜam i quam circa objectum sermale , seu rationem jub quo attingitur objectum Philosephiae, sunt plures ententiae; quas cum suis Authoribus referunt aliqui recentio res, &praecipue Mastr. quaest. Procem Phil rseph. num. a. & 3. Aliqui enim dieunt, objectum materiale Philosophiae esse corpus generabile, & coxxuptibile, tam simplex, ut sunt elementa , quam mixtum , ut sunt caetera omnia corpora praeter coelestia. Alii dicunt, esse taniarum corpus generabile, di corruptibile mi xtum Alii, ei se corpus mobile, ut commune ad co
pora corruptibilia, & incorruptibilia . Alii , esse eos mobile, ut comprehendit tam compositum substantiale , quam partes illius eo quod materia pxima, re serma substantialis, etiam sunt principia motus, seu mutationis . Alii esse eris mobile, ut comprehendit,. tam mobile substantiale, quam accidentale. Alii, ens Gnitum , ut comprehendit, non setam substa tiam materialem, & materialia accidentia , sed
etiam substantias finitas spirituales; sed, qui ita
loquuntur, ut bene notavit Mastr. citat. non a
cipi ut Philosophiam in sensu Aristotelis, sed ,ut sub se comprehenditaehysicam,Mathematicam,& Metaphysicam .em Circa objectum formese , dicunt aliqui 3 generabilitatem, & corruptibilitatem esse ra. iionem sub qua attingitur objectium materiale a Philolophia. Alii, esse seosibilitatem. Alii , mobilitatem , vel sumptam formaliter , seu pio Passione , seu proprietate , vel sumptam A s ER
13쪽
r o Di p. Unἰca Prorem. Ruas.2. radicaliter , seu pro principio ipsius mobilitatis . Alii , substantialem corporeitatemn . Alii denique , naturalitatem . Quid autem in tanta varietate videatur tenendum per sequentes conclusiones proponemus; & aliquas sententias impugnabimus , ad argumenta respondentes . Sed , ut clarius proceda
3 Notandum est. I. Naturale , multipliciter posse sumi. Primo, ut opponitur supernaturali ; in quo sensu , omne , quod fit vi tute naturali, licet alias sit violentum , dicitur naturale. Secundo , ut opponitur violento ; in quo sensu, quod fit juxta innatam incli-naetionem rei, dicitur naturale, ut motus deis orsum respectu corporis gravis . Τertio, sumitur pro eo , quod alicui convenit a nativi tate , in quo sensu, qui sine oculis nascitur, dicitur caecus naturaliter. Quarto, pro essen-ria cujuscumque rei , quae vocatur natura ipsius rei. Quinto, ut opponitur libero ; in quo sensu actus intellectus, & aliarum potentiR-xum praeter voluntatems & etiam actus primo primi, & indelibarati , dicuntur naturales . Sexto, ut opponitur artificialis tu quo sensa illud dicitur naturale, quod intrinsece , di independenter ab arte habet principium motus naturalis, & corporei, quod sollim invenitur incomposito substantiali ex materia, & forma s&de naturali in hac acceptione loquimur in praesenti. 4 Notandum est a. Mobile etiam posse a cipi multipliciter . Primo , pro omni illo , quod aliquo modo potest moveri; in quo sensu convenit tam substantiae spirituali, quam materiali , & etiam accidentibus . Secundis , pro eo, quod est terminus motus , seu mut tionis ; in quo sensu omnia , quae producuntur die lux mcoilia. Tertio , pro eo , quod
14쪽
est subjectum motus ; in quo sensu, quidquid
potest recipere aliquam formam de novo produ ctam , dicitur mobile. Quarto, pro eo, quod est principium motus, vel mutationis sensibilis, & corporeae ά in quo sensu sola substantia scorporea, seu corpus de praedicamento substantiae dicitur mobile. Nuncs Dicimus a. Objectum materiale totius Phylosophiae est corpus substantiale , & na tutate in tota sua latitudine , seu , prout comprehendit tam corpora simplicia , quam mixta, sive perfecta , sive impersecta, sive corruptibilia , sive incorruptibilia , Haec conclusio est communior/ intex Philosophos di eam tenet Scotus 6. Met. quaest. I. & ibidem Aristot. his verbis: Cum autem Physicati etiam circa quod4am entis genus scientia sis Genim circa talem substantiam est, qua sprincipium motus , oe flatus , qui in ea es patet , quod neque est actiυa . Similia verba habet
m. Met. c. I.&addit, quod corpora, circa quae naturalis stientia versatur, sunt naturalia, seta constant naturae quod convenit Omnibus corpo-xibus supradictis.
6 Probatur conclusio ratione : Omnes enim
conditiones objecti conveniunt in Philo phia corpori substantiali in communi e ergo statuendum est pro objecto Philosophiae. Antecedens probatur : quia de corpore su stantiali, non solum praesupponitur, quod si sed etiam quid sit 3 nam a. Physic. c. r. tradit Arist. definitionem illius . Deinde , habet corpus substantiale plures proprietates , Aia .
passiones, quae de illo in Pkilosophia demonstrantur s ut quod sit mobile , quod sit in t
Co , &e. Denique, omnia, quae in Philos phia tractantur, ad corpus naturaliter reducuntur , vel tanquam partes illius; ut sunt materia , di sorma , vel tamquam species , ut
15쪽
sunt Omnia corpora supradicta ; vel tamquam proprietates , tam ipsius in communi, quam suarum specierum : hae sunt Proprie- Iates requisitae ad rationem objecti alicujus facultatis : ergo . Aliter potest probari con clusio ex refutatione aliarum sententiarum , quae deducenda est ex responsione argument
r Arg. I. Objectum totius Philosophiae est illud , cujus principia , & passiones d
monstrantur , seu traduntur in scientiata; sed principia tradita ab Aristot. de objecto Philosophiae , scilicet, materia , forma , di privatio , solum conveniunt corporibus co ruptibi l ibus , non tamen incorruptibilibus, ut sunt Coeli , . in quibus nulla repetitur privatio . Deinde , proprietates , seu affectiones , quas de suo objecto Philosophia d monstrat , ut sunt esse in rempote eta in loco , non conveniunt corporibus coelestibus, ergo tum corpus corruptibile est objectum Philosephiae . Resp. neg. minor. Ad probati nem ibi inclusam dicimus ; quod Aristot. egit de principiis transmutationis in communi . & certum est , corpora coelestia subje- .cta ege aliquibus mutationibus accidentalibus, quarum respectu inest illis suo modo priva- . tio . Deinde , lieet in fieri eorporum eoele Bium non praecesserit privatio sormae iub- flantialis in matexta prima s tamen constant in iacto esse materia , & formst, tamquam principiis illorum , quod seruit , ut corpora coelestia continea a lux sub objecto Philoso phiae . Rursus, tu Philosophia demonstrantve
de corporibus coelestibus motus circalares , Maliae Proprietates, quae conveniunt illis ratione tuae naturae. Denique, ratione talis m
tus tribuitur illis ab Aristot. tempus , quod aetornum appellat , eo quod talis motus nutilum
16쪽
misa Prooem. IIIum habet contrarium . Similiter corpora
coelestia dicuntur esse in loco, ut dicetur lib. q. Physic. 8 Arg. r. IIlud est objectum philosopluae ccui convenit mobilitas tanquam passio. sea haec non solum convenit corpori naturali de praedicamento iubstantiae , sed etiam partibus illius , praeeipue materiae primae , cum moveatur ad receptionem formae subitantialis r ergo non corpus naturale, sed substantia materialis , ut comprehendit , tam compi
tam ι quam incompletam , est objectum Philosophiae . Resp. Diit. maior. est enim vere loquendo de mobilitate accidentali s falsa tamen loquendo de mobilitate substantiali. Similitex , disting. min. ouae vera est de mobilitate substantiali : sella autem de acciden
s Dices contra ptimo ' Tam materia , quam Erma substantialis sunt principium motus accidentalis r ergo tam materia , quam serma continentur sub objecto Philosophiae. Secundo e Substantia spiritualis movetur accidentaliter : ergo conistinet ut sub objecto Philosophiae . . Quod potest confirmati : quia Philosophia agit
de Anima rationali . quae est spiritualis: Respond. ad primum , negat. conseq. quia materia , & forma tantum sunt princi umluo motus accidentalis convenit composito , Reu corpori substantiali ; corpus autem substantiale est principium quod ipsius motus , seu est id , quod movetur ; solum enim id, quod movetur dicitur objectum Philosophiae . Ad secundum respond. quod subflautia spiritualis c creata non m OVetur motu sensiblii , quod requiritur ad obsectum Philosephiae . Ubi advertendum est , quod quando in Philosophia instituitur sermo d in
17쪽
intelligeritiis,. seu Angelis, non est, attendendo ad naturam, seu proprietates illorum, sed
tantum, quatenus extrinsece movent corpora
coelestia , quae sub objecto Philosophiae continentur . Ad confirmationem resp. Philosophiam non agere de Anima rationali secundum se, sed quatenus est actus corporis physici substantialis, & in illo principium motuum sensibilium. Io Arg. 3. Objectum praecipuae passionis alicujus scientiae est ipsius scientiae objectum, sed subjectum mobilitaris , quae est praecipua passio , quae in Philosophia demonstratur , non est corpus substantiale , sed ens, . ut patet ex Aristol. 3. Physic. dicente ; Motus essaritus entis in potentia i ergo non corpus naturale , sed ens est objectum Philosophiae . Res p. neg. min. nam Arist. per lyens non intelligi rationem transcendentalem entis , sed participium verbi sum & in hoc sensa idem est ens , ac id , quod existit, ita , ut sensus sit Θ meus es actus ejus, quod exsit in potentia ; quod solum convenit coxpori substantiali s ut patet ex ipsi Arist. dicente ; Inpotentia, scilicet ad terminum motus, sedlamen actu perproriam formam.ὰ 4. Accidentia moventur motulensibili , nam quantitas alteratur per qualitates s. quantitas , & qualitas producuntux
sed mobile in communi , est objectum Philosophiae . Resp. quod accidentia non moventur subjective motu sensibili, nisi inordine ad corpus substantiale , non enim proprie dicitur quantitas alterari , sed corpus su 1tantiale alterari media quantitate , seu qua tenus qualitates recipiuntur in illo media quantitate ι Terminative vero bene moVen- Iur accidentix eo quod vere producuntuc per
18쪽
per motum, seu sunt termini motus. Unde nec .gZtur consequentia inam objectum Philosophi qetantum est id, quod per se movetur subjective, seu in se habet principium motus, & recipit lex, minum illius, quod tantum corpori subitantiati convenit.
1Σ Adverte pro aliis argumentis, quod Philosophia agit de aliquibus, quae per se non conducunt adesse corporis naturalis, imo illi aliquomodo opponuntur, ut sunt, casus, fortu.na, monitrum, vacuum s sed de his non agit
per se, sed sollim quatenus ad majorem intelligentiam ipsius corporis naturalis , illorum intelligentia deservit.. It Dicimus L Objectum formale quo , seu ratio formalis sub qua attingitur corpus substantiale a Philosophia , est naturalitas , ita , ut objectum formale quod dicatur corpus naturale de praedicamento substantiae; diobjectum formale qua ipse naturalitas , non vero mobilitas. Conclusio est communis intex Scotistas , & deducitur ex Scoto citato Pro prima conclusione, & ex dictis pro illaia, haud difficile impugnantur aliae sente
u4 Probatur eo lusio quia illud est objectum formale quo alicujus lcientiae , ratione cujus conveniunt ob secto omnes affectiones,quq in scientia de illo considerantur: sed hoc eo venit naturalitati s ratione enim illius comveniunt corpori substantiali motus; quies,quantitas, qualitas, locus, tempus, & alia accidentia ipsum consequentia , de quibus in ordine ad corpus substantiale agit Philosophia : ergo naturalitas est ob)ectum sermale quo Philoso. phiae. is Quod autem non sit mobilitas , pr batur , quia , vel accipitur mobilitas forma liter , seu quatenus est passio corporis natiam
19쪽
i6 D. Unica Proclem. Ruast. I. ratis; & ut sic non recte assignatur pro objmeto formali quo Philosophiae: tam, quia Jam
non consideraret Philosophia corpus naturale quoad suam naturam , & essentiam 3 quod est falsum, cum eonsideret illud quoad sua sintrinseca principia . Tum etiam quia mobilitas in hoe sensu demonstratur in Philosophia de corpore substantiali , eo quod naturale sit ; dc ratio sub qua objecti non demonstratur , imo praesupponitur in quaeumquα scientia: ergo mobilitas serinaliter sumptata non est objectum laxmale quo Philosophiae . Vel sumitur radicati tex , vel pro radice , seu principio ipsius mobilitatis Himalis ά & ut
sic est ipsa naturaelitas , tamen melius raptucatur per ipsum nomen naturalitatis quam per nomen mobilitatis s quia per nomen naturalitatis denotatur principium , non sinium mobilitatis iatmalis , 1ed omnium proprietatum , & affectionum , quas considerat Philosophia ita ordine ad corpus substantia. le s at vero per nomen mobilitatis tantunias denotatur principium ipsius mobilitatis . malis , & sic non adaequale explicatur ratio is malis obiecti re Philosophiae : ergo tale obiectum debet explicari per naturalitatem ι non vero per mobilitatem , adhuc radicaliter sumptam , nisi hoc reducatur ad quaestionem de nomine; ideoque in eo non amplius immOIa
i 6 Ex dictis de obiecto Philosophiae in
communi , non erit dissici te cognoscere , quodnam fit obiectum Physieae , prout tantum comprehendit octo libros Physicorum . ab Aristot. traditos e est enim corpus natura te in communi, non ut sub se comprehendit orn ia corpora in prima conclusione enumerata s nam ut sic, ut ibi dictum est , est o
lectum totius. Philosophiae s sed praecise s
20쪽
quatenus dicit rationem communem eorporis naturalis praeci sem. Haec deductio, licet in terminis non a pluribus proponatur s in re tamen ab omnibus videtur admitti , vel praesup poni: sic tamen explicatur , si daretur aliqua Icientia, quae haberet pro obiecto animal in communi , quatenus demonstraret passiones , seu proprietates, tam ipsius animalis ut sic , quam omnium in seriorum illius ue obiectum praedictae scientiae, absolute sumptae, esset an iamat , ut sub se comprehendit omnia sua inseri ra ; tamen i litus partis scientiae, in qua demonstrarentureantum passiones animalis , & non inferiorum esset obiectum animal in communi , non ut stib se comprehendit inferiora , seclut dicit praecise rationem animalis. Hoc evenit in nostro casu s nam pro obiecto totius Philos phiae statuimus corpus naturale in conminni, ut sub se comprehendit omnia eorpora ; eo quod in Philosophia demonstrantur passiones , non solum de corpore naturali in communi , sed etiam de omnions suis inferioribus , eum ergo
in Physica , quae est pars Philosephiae, tantum
demonstroniux passiones de corpore naturali , secundum praecisam rationem naturalitatis ,
non tamen de inferioribus illius secundum sim
peculiares rationes; ideo non corpus naturale ,
ut sub se eomprehendit inferiora , sed ut dicit
Praecisam rationem eorporis naturalis , statu iritur pro objecto partis Philosophiae; scilicet Physicae . Nec apparet quid, suppositis dictis, contra hoc obiici possit, quod non facili solvatur. QUAE.