장음표시 사용
41쪽
De materia nisis primo principio corporis
1 Am ad agendum de principiis eorporis naturalis in speeiadi, postquam de illis in generali egimus, xecto ordine accedimus, di pruno de materia prima, quae est primum principi um, di quasi landamentum aliorum o Sit ergo
An datus , . quid sit materia prima r Τ Otandum est , materiam dici omne i I. lud , quod se habet ut subjectum ait rius; Sc poste sumi tripliciter. Primo, pro suta
jecto, sive substantiali, sive accidentali alicujus formae , in quo sensu, non solum substantia . sed etiam quantitas potest dici materia, eo, quod aliquomodo sit subjectum accidentium. Secundo, pro eo, ex quo aliquid constat, seu componitur s in quo sensu lignae, di lapides possunt dici materia domiis. Tertio, pro subjecio subinstantiali t4ntumi & hoc modo adhue duplici ter. Primo, pro composito substantiali , ut est subjectum alicujus formae, sive substantialis , sive accidentalis ι & in hoc sensu solet appellara compositum substantiale materia secunda. Secundo , pro subjecto sormae substantialis tam tum , quod, quia non supponit aliud subjectum, appellatur materia prima ; de qua inquirimus, an detur in rerum natura , di quid sit Pro
quox Dicimus I. Materia prima datur in rerum natura. Haec conclusio est jam communis consensus Philosophorum contra aliquos anti quos a
42쪽
quos, qui tenebant, corpus substantiale esse sindivisibile, Fc ita non compositum ex materia, di forma ; di alios asserentes , materiam ptimam non esse quida quatuor elementis distinctum , Ied ipsemet quatuor elementa simul sumptas qui modus dicendi impugnatur in libris de gener
tione , loquendo de elementis. Tenet tamen nostram conclusionem expresse Arist. pluribus in locis, praecipue a cap.o. usque ab hujus lib. Et Scotus in a. dist. ia. quaest. i. g positiosa, a te liti. A. &per totam quaestionem illam probat essicacibus rationibus , quae omnes supponant, dari generationem substantialem ab omnibus Philosophis receptam ue & cum i lio probatur primo: quia secundum Philosophum a. de
Senerat. in generatione naturali semper c
rumpitur , di aliquid generatur: sed tunc a cipit Philosophus, quod in generatione e opinposito fit oppositum 1 non quod Pypositum smaneat, sed aliquod commune utraque te mino, quod vult esse materiam, quae nonpo. testesse idem cum aliquo oppositorum s quia unum oppositorum non manet cum alio. Haec
3 Haec ratio sundatur in eo, quod agens na turale necessario requirit , secundum ordunem naturalem , ut aliquid possit generare , quod praesupponatur oppositum illius . quod generare intendit a ver. gr. intendit ignis generare ignem, di ad hoe necessario praesupponitur aliquid oppositum igni, in quod suam
actionem exerceat a ver gr. aeri ideoque semper quod aliquid generatur, aliquid etiam ea rumpitur, sei licet oppositum illius, quod generaturi hoc ab omnidus admittitur : sed lausum esset , quod asens requirereti talo opposusitum , si non constaret materia prima , quae esset subiectum , tam sermae prae xistentis Lo rumpendae , quam sermae advenientia, qua
d novo generatur erso datur talis mate
43쪽
xia prima. Minor probatur ex Scoto; quia illud, per quod debilitatur virtus agentis, nequit necessario requiri ad agendum: sed virtus agentis debilitatur per oppositum illius , nam
omne agens in agendo repatitur a suo contra-x o s ut dicetur in lib. cle generatione: ergo unum oppositum, ut oppositum, non necessa -xio requiritur ad actionem alterius: ergo si requiritur , ut supponitur, non est propter rati nem oppositionis, sed propter aliam rationem e sed nequit alia assignari, nisi, quod agens naturale prae requirit aliquam materiam , in qua suam formam introducat, &fit subjectum coma
mune , tam sermae corrumpendae, quam formae generandae: ergo si non daretur talis materia. 'agens non requireret naturaliter oppositum alagendum ue dc consequenter datur talis mate-xia 4 Probatur 2. Si non daretur talis materia prima, quae esset subjectum commnne genito,
di corrupto , nulla daretur generatio, neque corruptio, sed omnes productiones essent creationes , & anthi lationes , quod nullus concodit: ergo datur materiaprima. Prob. sequelarquia generatio differt a creatione, in eo, quod generatio est productio rei ex praesupposito subjectos creatio vero est productio rei ex nihilo, seu nullo prae suppolito subjecto: Si mi liter corruptio differt ab a nih i latione in eo, quod
corruptio est destructio rei, remanente subjecto; anilii latio vero est destructio xei , nihilo ejus remanente: sed si quando ignis V. gr. Producit ignem ex ligno , & destruitur lignum, nullum remaneat subjectum in igne producto, quod erat in ligno corrupto s jam productio ignis daretur, nullo praesupposito subjecto ue &destructio ligat , nullo suΓjecto remanente rergo si non detur tale sab)edium commune, productio ignis erit creatio , & destructio li
s ni xxit anthilatis : ti similiter diceadum est
44쪽
Di p. 2. is . 3. 4 Ide omnibus productionibus, & destructionibus.s Dices: subjectum, quod praesupponitur,
esse totum compositum corrumpendum . Sed contra est primo: quia, ut dictum est in prima ratione, compositum corrumpendum non necessario requiritur, ut est oppositum agenti, sed propter rationem a nobis assignatam , quae necessatio subsistit, dum alia non assignatur , de haud sacile assignati potest. Secundo : quia per talem responsionem non ausertur, quod destrurictio ligni non sit corruptio , sed ani hi latio, cum lignum totaliter destruatur , nihilo illius
o. Dices iterum: tunc converti totum in totum, &sic non datur creatio, cum non sit Productio ex nihilo. Sed contra est : quod, ut bene notavit Scotus supra citatus, vers. E si dicas, quare s conversio totius in totum, ut senat, non est generatio, sed transsubstantiatio , quae ne quit fieri ab agente naturali . Quomodo autem intelligatur, quod generatio est mutatio totius in totum, dicetur in lib. degeneratione. 7 Arg. I. In generatione substantiali totum sit, & producitur: sed si praesupponeretur aliqua pars totius, non produceretur totum per generationem I ergo non praesupponitur mate xia prima, quae est pars totius. Rela. neg. min. ad hoc enim , ut totum dicatur produci, non requiritur, quod partes illius simul producantur , sed, quod ex partibus per actionem gen a ativam constituatur totum, ita , ut licet utraque pars praesupponeretur ad actionem agentis, tamen diceretur per illam totum produci per hoc praecise , quod esset actio unitiva partium, quae ut unitae constituunt totum , quod antea non erat, licet partes separatae praecesserint ;quod contingit in productione hominis, in qua Praecedit corpus, εc anima, aliqua prioritate,
M actio uniti va animae ad corpus dicitur productio hominis.
45쪽
41 Lib. I. P0 P. 8 Arg. r. Ad introductionem formae substantialis non requiritur materia prima: ergo. Patet antecedens: quia homo nutritur accidentibus Eucharistiae, in quibus nulla est substantia , ee in illis introducitur rma substantialis hominis; ergo non requiritur materia prima ad introductionem formae substantialis. Resp. neg. antec. ad probationem dicimus, quod quando accidentia Eucharistiae sunt ultimate disposita ad introductionem formae Viventis, creatura Deo materia prima, i n qua talis forma introducatur. Idem dicendum est , quando ex corruptione accidentium Eucharistiae generantur
s. Dicimus r. Materia prima his verbis desi nitur ab Arist. cap. s. hujus lib. texti 82. Dico amrem materiam primam primum subgectum unius eu)Qqua , ex quo fit ahquid, cum insit, primo, is perse, . non secundum aecidens . Dicitur sub) ctum , in quo eonvenit eum toto composito, quod etiam est subjectum formarum areidenta.
lium, & differt a serma, quae non est subjectum, sed actus. Dicitur primum, in quo differt a toto composito, quod est subjectum feeundum. Diocliur, ex quo aliquid sit, in quo differt a eausis
extrinsecis, scilichi efficiente, finali, &exemis plari, ut dictum est explicando definitionem principiorum. Dicitur cum insit , in quo differt a privatione , quae non inest composito, cum non sit pars intrinseca illius, licet fiat ex illa tanquam ex termino a quo. Dicitur primo , perse, o non secundum accidens , in quo di cfert ab accidentibus, quae tantum per accidens insunt, & ex illis fit unum per accidens , non vero unum per se sicut ex materia. io Ubi advertendum est, quod per illa vemba primumsubiectum sussicienter explicatur ratio materiae, ut ab omnibus aliis distinctae , nam eo, quod sit subjectum, disserta forma , & privatione , & etiam a causis extrinsecis: eo autem,
46쪽
Disp. x. 2FU. r. 43 quod sit primum, differt a toto composito, dc
etiam ab accidentibus ; nam compositum non est
primum , sed secundum subjectuma dc simili texaccidentia , vel non sunt subjectum, vel non sunt primum , sed secundum , ut contingit in quantitate, quae, licet siri subjectum accide xium , non est primum, cum supponat aliud , scilicet substantiam. Unde sequitur, alias particulas definitionis additas ruisse ab Ariuotitantum claritatis gratia. II Observa tamen, quod in definitione seb. intelliguntur haec verba: Substantia incompleta, seupartialis. Hoc patet s quia materia prima est pars intrinseca entis realis substantialis et ergo materia prima est ens reale substantiale parti te. Patet consequentias quia ens reale nequit intrinsech eomponi ex non ente realis. neque ens substantiale ex non ente substantiali. N
que obstat, quod Arist. appellet materiam priniam prope substantiam, quia hoe non dixit Arist. eo, quod judicaverit, materiam primam non esse substantiam, sed tantum non esse subis stantiam completam, oe persectam, id est eo stitutam in aliquo gradu entium substantialium
i, Aliam definitionem materiae primae adducit Seotus . Metaphi M. text. s. nis Verbis: Dico autem materiam, qua per se ipsem , neq-s id, neque quantum , neque aliquia aliud es eo-τum , quibus ens determinatur, neque etiam negarioner , etenim ha quoque seeundum accidens erunt. DiciIur non esse quid, non quia non sit substantia, sed, vel quia ex se nullam habet formam c forma enim dicitur, quod quid erat es vel quia non est hoc aliquid , sive substantia comis
pleta . Dicitur neque quantum e. per quod datur intelligi, materiam non esse aliquod accidens. Dicitur neque etiam negationis , o . Per quod intelligitur, materiam non esse purum
nihil, sed potius aliquid positivum: dc quod
47쪽
praedictae negationes non conveniunt illi esseniati aliter . Unde constat , praedictam definitio. nem non esse essentialem, sed tantum quandam descriptionem negativam materiae primars soli enim illi praedictae negationes conVeniunt.13 Explicata natura materiae primae, ne in nomine aliqua appareat aequivocatio, obser Vanindum est, materiam primam plures appellatim nes habere s ex quibus praecipuas proponemus, quarum sundamentum ex sequentibus quaestionibus patebit. Dicitur enim elementum s quia res naturales ex ea primo constituuntur , dc in eam ultimo resolvuntur . Dicitur Mater; quia
est principium passivum generationis substam tialis. Dicitur Matrix , quia fovet, dc conferrvat formas substantiales . Dicitur chaos s quia confuse respicit omnes formas. Dicitur turpi squia caret omni pulchritudine ex se, sicut exsecaret omni forma. Dicitur malefiea ; quia machinatur destructionem sormae , quam habet, licet per accidens ut possit frui forma, qua caret. Dici turmpe nihil; quia in genere entis substantialis habet minimam entitatem . Diciturprimumsubiectum ue quia est primum receptivum sermarum.
An materia prima habeat ex se aliquem actum r Ro intelligentia quaestionis notandum x est primo, quod , cum potentia, dc actus
sint opponta, quot modis dicitur potentia, tot dicitur actus: prout ad praesens attinet , dupliciter potest accipi potentia , de consequenter du-Pliciter actus, Primo, potentia dicitur subjectiva, dc est illa, quam habet quodlibct sub jectum ad quamlibet formam recipiendam ; dc actus illi corre ondens est quaelibet sorma, quae in subjecto recipitur. Secundo, potentia dicitur obje-
48쪽
ctiva, 3c est esse possibile rerum , antequam producantur, dcrealiter existant ; & actus illi correspondens est actualis existentia, quae, quia omni enti xeali tribuit, quod fit actu extra st tum purae possibilitatis, dicitur actus entitativus, nisi, quid dicatur actus entitativus, reducatur ad quaestionem de nomine. Ubi advertendum est, hanc inveniri differentiam inter potentiam obiectivam , &subiectivam, scilicet. quod potentia obiectiva non est subiectum aliis cu)us transmutationis, sed potius est terminus a quo aliquomodo, & actus i lii cortespondens,
terminus potentia vero subiectiva est subiectum transmutationis. Deinde, invenitur etiam haec disserentia, sci licet quod potentia ob. jectiva est multiplex, juxta multiplicitatem actuum illi correspondentium: alia enim est potentia obiectiva hominis ; alia lapidis, &c. at vero potentia subiectiva potest esse unica, respectu diversorum actuum i eadem enim materia
prima est potentia subiectiva, respectu plurium
formarum substantialium.1 Notandum est secundo ὁ materiam primam esse puram potentiam subiectivam , ita, ut ex se nullum actum formalem habeat, in quo omnes Philosophi unanimiter conveniunt ό &patet ex eo, quod, ut dictum est quaest. antec. materia prima est primum subicctum , quod non esset, si includeret aliquem actum formalem snam talis actus necessario praesupponeret subiectum, in quo e siset. Deinde posset inquiride Lubiecto illius actus formalis , an includeret alium actum formalem, vel non 3 Si includeret alium actum, necessario talis actus praesupponeret subiectu m s & de tali subiecto idem possiet inquiri, &sic abire in infinitum, quod est inconveniens. Si non includeret alium actum
formalem ; cur non idem dicendum est de ma. teria prima Z Nulla enim apparet ratior dicendum ergo est, materiam primam ita esse puram
49쪽
potentiam subiectivam, ut ex se nullum dicat
1 Ex quo deducitur cam Scoto In L. cirit. I 2. quaest. l. sequitur, liti. E. materiam primam
esse primo divexam a forma in genere physico; nam illa dicuntur primo diversa, quae in nullo conveni uut: scd materia, dc forma nullatenus conveniunt in genere physico: ergo in tali genere sunt primo diveria . Minor probatur squia materia prima e st Puta potentia, & forma purus actus in genere physico: sed purus actus,
S puta potentia in eadem linea nullatenus co veniunt s alias neque potentia esset pura potentia, neque actus purus actus: ergo materia , 5eforma nullatenus conVenigni in genere physico. Ubi advecte, quod aliter hoc explicatur loquendo de Arma corporeitatis ; nam de illa est specialis ratio, clim sit forma intermedia , seu
subordinata formae Viventis . . Hic potest dubitari , quomodo materia, ocsorma, cum sint primo diversa in genere physico, possHat in eodem genere unum per se simpliciter constituere Θ Respondet Scotus cit. versi
.uomodo, liti. F. aeuod quanto aliqua sunt magis distinota, oe diverya formaliter, tanto sunt maris abjosita ad Dciendum perse unum s quia in illa
constitutio non requiritur similitudo in natura. sed proportio conventans, quapus esse inter primodiisua . Haec Scotus . Haec stutem pro stio , ut inqait Lichetus super Scotum cit. consistit iahoc, quod illa, quae sunt primo diversa, sint
tales entitates , quae ex natura sua natae sint
sacere unum per is i 3c quod sint immediate unibilia, qood tantum con nit matextae pria inae, & formae substantiali. Unde colligitur . quod , licet materia prima ; & accidens sint magis duersa in entitate, quam materia prima , Mforma substantialis s tam nex i liis non fit unum per se. & quia aliqua accident.a non sunt imminediate unibilia materiae pximae , di quia non sunt
50쪽
sunt entitates ex se natae tilia constituere. Nuncs Solum restat difficultas, an materia prima, ita sit pura potentia, ut ex se nullum dicat actum entitativum Z Quaed fficultas comicla aequivocatione circa explicationem actus enistitativi his terminis communiter controvertiis
lux: an, scilicet materia prima habeat propriam existentiam distinctam ab existentia formae pCirca quam communiter nomistae tenent, mae, teriam primam, ita esse puram potentiam, ut nullum actumentitativum habeat, seu, ita ut nullam habeat propriam existentiam ι sed existere per existentiam sermae. E contra vero is listae cum Scoto supra citato aifirmant, materiam primam habere proprium actum entitati-Vum , seu existere propria existentia distincta ab existentia formae: quod etiam tenent feth omnesIesultae. 5 Dicimus: materia prima habet actum entitativum, sive propriam existentiam distinctam ab existentia Drnaae . Probatur primo: omnis actio realis causae productivae habet terminum existentem: ergo duae actiones realiter distinis ctae habent terminos realiter distinctos , quibus correspondeant distinctae realiter existenistiae e sed actio productiva materiae , & actio productiva formae, sunt duae actiones realiter distinctae s nam actio productiva materiae est cxeatiosic actio productiva sermae est eductio,isus neratio: ergo habent terminos realiter distin- ctos, quibus correspondeant exi stentiae realis ex distinctae: ergo materia habet existentiam distinctam realiter ab existentia sermae . Hujus rationis fundamentum stat in hoc , quod actio productiva, cum educat rem extra potentiam soriectivam, seu extra statum possibilitatis, necessario habet terminum, non utcumque, sed ut realiter existentem. Under Confirmatur ; occurrendo aliquibus responsionibus: quidquid producitur prius nata-