Institutiones medicinae practicae quas ad usum juventus digessit Petrus Aloysius Valentini in Romana universitate professor ... Vol. 1. 10.. .. De febribus

221쪽

ai8pagatur contagium , et hinc febris contagiosa et epidemica evadit ob essecti-hus datum nobis est deduc ere , typhi gravioris contagium prima actione sua incitandi vim habere . quod non tam frequenter in reliquis nervosis febribus ,

Servatur . Verum hujusmodi actio incitans brevissima est , quia cito nervosa Symplomata sequuntur , et tam systematum omnium , et vasorum augetur debilitas , destruiturque humorum rasis , ut prompte gangraenae adveniant , et Sanguis e narthus siluat

S. rao Ex historia patet , quam typhus gravior periculosus sit , et lethalis Tamen in statuendo praesagio omnia ad

examen Vocanda sunt symptomata , quo

rum alia fausta , alia infausta , experientia teste , judicantur , ut S. II 6 breviter innuimus . Praeterea inquirendum est an morbus sit simplex , vel cum alii aD sectibus complicatus . Complicatio enim cum variis diathesibus , nimirum inflammatori , astrica , rheumatica , arthritica , scorbutica , scrophulosa , carcinoma-

222쪽

tica , onere . semper auget periculum Cuni hujusniodi coinplicationes contingant , diatheseos typhodeos symptomata cum illis alterius diatheseos conjuncta cernuntur , unde majus nascitur discrimen Denique explorandum est , an recta curandi methodus minuat morbum , ad bonam crisim disponat , aut irrita evadat Nani in primo casu salutem , in altero mortet praevidere possumus . Saep Sectiones cadaverum inflammatione meningum , sauciuin , pulmonum , aliorumque is Cer II serosorum humorum essusiones in cavitatibus4 macula gangraenosas in intestinis , et ventriculo , ac in eisdem visceribus verniina nobis osserunt. Qui ex hoc morbo assurgunt , diuturnam debilitatem , praecipue nervosi systematis patiuntur S. rax Quoniam primo aggressu contagium incitat , methodus antiphlogistica idonea videtur . Hae vero caute adhibenda est nam cito , ut monuimus , equitur debilitas , prodeuntque nervoSasymplomata . Quapropter si non adsit in-

223쪽

flammatoriae diatheseos complicatio , raro vena secanda est . Ubi autem Venae seiactio conveniat , haec sub morbi initium fiat 'o Iis sanguinis missio , in primis props artem magis assectam , tutior Didem erit . In ipso morbi exordio aut emeticum , aut eccοprotica locum habent praecipue si adsint astricarum saburrarum indicia . Primis diebus ad mitigandum calorem , et ebrilem impetum summopere a quibusdam immersiones , et ablutiones frigidae laudantur , dummodo vero nulla sit partium inflammatio . Ut autem mitescat sitis , frigidae potiones

aqueae cum Succo maloruIn aureorum

vel citrorum , vel cum acidis mineralibus , praesertim acido sulphurico dentur. In progressu morbi dum virium debilitas, et nervoSa sympi mala augentur , Sina-Ρismatum , et vesicantium applicatio expedit , modo humores dissoIuti non sint Ut autem roborentur vires , nervorum turbae refraenentur , et discrasiae progressus impediatur , antiseptica , cardiaca antispasmodica juvant , ut acida , prae-

224쪽

, sertu mineralia . liquor anodynus minerari dogmanni . cortex peruvianus, Cam. pla ora , moschus , castoreum , Vim In , etc. Aut servetur puras , et frigidiusculus ac saepe renovetur . Pro ictu uscula sus- sciunt

raa Ad febres typhicas febris flava pertinere mihi videtur , inter tropicos frequens , ac saepissime evntagios , quae a Sauvagesi typhus icterodo , a Culimni typhus cum flavedino cutis nuncupatur multi vero potius ad alias febres quam ad yphicas febrem flavan spectare arbitrantur , ut Pinckarx qui in ea majorem gradum febris biliosae remittentis sub calidis climatibus familiaris , cernit; Fordyce , qui autumat , eam non esSe continuam , sed irregularem potius febrem semitertianam mos ole causonem Veterum esse contendens . Verum pleraque symptomata nervosa sunt , quae ab

action contagii in nervos producuntur quamvis idem contagium in alias solidas partes , et viscera agit , et inflammationes parit , ac immiscetur humoribus

225쪽

et bili , quam praecipue dissolvit , et corrumpit. Robertus Thomas , ut febris flavae a typho disserentia constet , varia adducit argumenta . nimirum aestate , aut paullo post , illa explicaturi, cum typhus extinguitur aut vanescit hieme . cum

extricatur typhus invadit Juvenes et robustiores . quibus parcit typhuc in initio plus quam typhus incitat vires Ociatur symptomatibus diversae naturae in remittentem et intermittentem commitatur , quod non observatur in typho Ad singula vero haec argumenta ita respondemus . . Varia coeli temperatura efficit, ut contagia quamvis eadem , aut parum diversa, Varios producant effectus . Fieri etiam potest , quod sub temperaturae a-xietate diversa evolvantur contagia , quae nisi in majori , vel minori efficacia non disserant . a. ro variis contagiorum Ino. disicationibus, variisque caussis Praedisponentibus , modo robustiores , modo debiliores insestantur . Etiam in constiti tioni.

bus epidemicis typhi gravioris interdum

observatum est , magis juvenes , et robu-

226쪽

Sto , quam senes , et debiles morbo implicari . . yphus gravior etiam in initio incitat vires . . Diversitas symptomatum in bribus typhicis quoque deprehenditur maec autem diversitas a vati gradu actionis contagii aut varia 4juc modificatione 4endet

Contagium febris flavae maximam habere videtur cum bile affinitatem , unde ejus dissolutio , aurigo , vomitus , aliaque sym-Ptomata nascuntur . . Interdum dia thesis periodica praevalet , et hinc sebris sa va in remittentem . vel in termittentem abit. Hoc saepe accidit . quia hujusmodi febris aestivo tempore in Iocis grassatur, ubi sebres periodicae , praecipue intermittentes . epidemico regnant . Persuasum itaque nobis est , sebrem flavam tropicam ad febres typhicas pertinere S a3. Qui inter tropicos ad explorandam sebrem flavam antinum impulerunt , duplicem ejus sermam statuere scilicet benignam neutiquam contagiosam, ac aestivo tempore udis et paludosis regionibus familiarem malignam seu

227쪽

ua graviorem , ut sui quae per a ea mercatorias in oras uropa maritimas pluries adsportabatur , et anno 3oέ. Ligurnum portum et Hetruriam . ac transactis annis Gades , et Hispali advehebatur . Hujusmodi formae nisi quoad inten. si talis gradum non discrepant .modo antecedunt sebreua prodroma signa , ut lassitudo , nappetentia . capitis gravitas inertiae sensus , ad vomitum propenia , modo desciunt . Orditur ebris torroribus , quos sequitur intensus calor, horripilationibus interdum interruptus tempora pulsantci urget sitis: facies et oculi rubent cin praecordiis doloris , et ponderis sensus molestat dorsus et lumbi do. tenaci lingua prius materie lutea , deinde nigra tegituri; irregularis est perspiratio pulsus duriusculus et plenus urina colorata , Pauca , turbida alvus aut stipata aut soluta , et materies biliosas dejiciens; aeger sit vertiginosus , delirans . et tam acutum stomachi , et praecordiorum sensum patitur , ut non solum bilem , sed quidquid degluti prompte evomat . Haecl

228쪽

prima febris periodus ad tertiani circa diem extenditur uostea tam decedit subris , ut aeger bene se habere credat , lecto surgat i , cibosque sumat quamvis supersint lassitudo , horrores , pulsus debiles , urina turbida . Paullo vero post

rursus exasperatur febris , et omnia symptomata graviora, et patentiora sunt. Dum

extrema rigent, viscera sub epigastrio posita runt oculi evadunt lutei , et dein-d aurigo per totum corpus diffunditur augetur vomitus non solum materie biliosae , sed atrae picis instar livescit iacies . Denique increscit debilitas et signa comparent universalis dyscrasiae eruin- unt maculae lividae , gangraenosae , VLbices , anthraces , parotides Gingua sicca evadit et nigra dentes atro glutine conspurcantur spiritus otitu olentissimae sunt dejectiones alvinae exilit sanguis si naribus , ore , auribus accudimiconvulsiones , singultus , tendinum subsultus , sudor stigidus , exilitas pulsuum

delirium , coma , extremarum partium algor , proindeque mors . Haec sunt com-

229쪽

munia morbi symptomaia , tamen sun ma est eorum varietas , ut in historiis a Chisholmo , Rush , aliisque traditis videre est. Cum febris flava gravior sit, absque signis prodromis corripit , et omnia ab initio graviora sunt , et lethalia. f. et . Infur symplomata hujusce

vi sti suu ipue animadvertendus est vo-nuia uter. Diversae admodum sunt auctorum opiniones circa ejectae materiei naturam. Credidit Fordyce eam in stinmacho , et forsan in duodeno , atque etiam in jejuno congeri, speciemque habere materiei, quae in violentis febribus linguam tegit. Interdum ejecto humori immiscetur hi- Iis , cujus secretio sub vomitus conatibus augetur , atque in stomachum ascendit Bancros arbitrabatur, nigrum laticem vomitu remissum esse sanguinem ab arterio. lis stasuiu post partialem villosae membranae suppurationem , qui sub aspectu materie sanguiuea conspissatae, et a uinco astrico , vel ab aliqua decompositione hemica aut spontanea , vel ab otione aeris . vel ab alia substantia in Ven-

Dissiliae by

230쪽

227 triculo collecta nigrae redditae , se observantibus osset . Alii vomitiis is grum a

putrida bile ; alii a sanguinis et ilis mixtionea alii a villosa tunica prius instammata , nox sphacelo solutari alii a bilo

cum acido suptico juncis constitui contendunt. Cathrali vero ab examine materiei rejecta perturbata in esse hepatis secretionem deduxit. In illa experimentis comperit aquam partibus resinosis et mucilagineis linbutam , et acidum muriaticum praevalens . Perspexit etiam , eam partibus humani corporis applicitam aut nihil aut pariaua agere in ventriculum et intestina quadrupedium , aliorumque animalium inditam nec digestiouem , nec EU rum sanitaten laedere aerem atmosphericum ejus vaporibus perfusum , etiam sub aptioribus rebus circumstantibus , Ω-brem non inducere . Ex quibus insuri inateriem vomitus esse inerten , et mortem non ab ejus deletrici actione , sed a

maxima debilitate , in quam aegri prius conjiciuntur , essici . Quidquid autem sit de hujusce rejecti laticis natura , certum a