Pastor, sive, pastoris optimvs vivendi agendiqve modvs, Autore Nicolao Hemmingio

201쪽

PROPOSITIONES

E I RATIONE.

Homines ad rixdicationem Euan

geli qinae est poenitentia , S remissionis peccatoiu in nomine Christi conuersi, S spiritualiter renati, Deo spiritualem quendam cultum debent, quem soli crede tefac intelligui,S praestare os uni II. Philosophi quidem omnibus aetatibus se torserunt, in tradenda huius cultus ratione Sc quida ex illis,ut Socrates, Plato, Xenopho a C multas praeclara gnomas reliquerunt sed nullus eorum scientiam colendi Deum veram monstrauit. III. Nam etsi principia quaedam huius cultus, naturae lumine viderunt Philo1bphi: tamen,priusquam ad rem deuentum est, in horribiles demersi tenebras, S SI suae doctrinae sectatores misere deceperunt:ac a vero Deo aberrates, creaturam

202쪽

18σS daemonia coluerunt scuti cum historiaimundi Paulus Apostolus testatur.

Verum de tenebris istis sitam Ecclesiam ducit Dominus, praetens verbi huilucerna, sicuti sancius ille rex David te flatur,cum inquit Lucerna pedibus cis

verbum tuum, d lumen semitis meis.

Huius lucerna splendore, quae ad substantiam huius diuini cultus pertinent, inquirere operaeprccium cst, ne vel cum philosophis umbras inanes sectemur, vel de uno errore in alium cum Monachis, spreta lucerna coelesti,seramur.

Sunt autem quatuor , quibus probe cxverbo Dei porceptis, blida cultus Dei scicntia haberi potest. I. Regula,ad quam tanquam ad Lydium lapidem exigendus citculeus Dei.

r. Fundamentum.

IRegula cultus ci genoralis cst haec: Nullus cultus co acceptus est nisi que

ipse

203쪽

homini commendat.

VIII. Hanc regulam vox Dei apud Ilaiam,

dc Dominus in Evangelio cosrmat, cum inquit Frustra colunt me docentes doctrinas,madata laominum. Et Paullis clare damnat omnes ἐθελοΘ7ησκεία ς, hoc est, cultus quos homines bona, Vt dicunt,in tentione CXCogitant. Huc acccciit quod

Paulus diserte pronunciat , impossibilo osse placere Deo sine fide.Et rursus: Quicquid non est ex fide peccatum est. IX. Hanc ergo regula teneant pii,& quiduis potius patiantur, quam Vt sinatim sibi vita diabolorum aut hominum tyranido,hypocrisii sophistic eripi. Nam ea amitia,omnis superstitionis S idolola triae ianua est aperta, S regnum Clitasti

invaditur.

Vstis huius regulae est multiplex Primum enim ea stabilitur autorizas legislatoris Dei. Nait in Rcpublica, ubi liberuest cuilibet codere leges pro sito arbitrio, autoritate supremi domini vilescere necesse est ita etia in Ecclesia, Dei autoritas

204쪽

contemnitur,quando alii alios cultus Ecclesiae obtrudunt. Quare cum hanc auro ritate sibi bli vendicat Dominus in primo praecepto,caucat puluisa cinis,ne sibi honorem diuina malostatis usurpet.

Dcinde, haec regula liberat nos ab errore Ethnico, Pharisaico S Papistico mecum illis sine modo superstitionis S ἐθε-

Praeterea nos animat haec regula ad audacter contemnendas, δ detesta las om-ncs paparum ac monachorum regulas ac leges, quas volim Ecclesiae obtrudere, cum inῖnitis pene cultus generibus, de quibus vox Dei nullum plane verbum habet Quare utut specios, simi humana leges de cultibus,quos ignorat verbum Dei secure a piis omnibus contemnantur ac vitentur,non secus atque serpens, qui in

paradiso decepit Heliam. XIII. Donec enim steterit vox Dei,S regula quam sequimur,feri aliud non potest,

quam Vt omnes cultus quos non tradit verbum Dei, sint cultus daemoniorum, quemadmodum 5 Paulus testatur.

XIIII

205쪽

XIIII.

sequitur secundo loco fundamentum cultus Dei, quod in quovis homine volente Deum rite colere,iactum csh oportet. Huius timdamenti duae hiat partes: Cognitio Dei, cognitio nostri. XV.Cognitionem Dei consequimur duabus rebus, nimirum verbo S testimonio. Hae enim duae res coniuncta docent nos, qued Deus sit fons omnis virtutis,iusticiae sapientia',Veritatis salutis. quod Deus sit ad iuuandum protus sua natura:quodque illi soli omnis gloria sit tribuenda. XVI. Quod autem haec Dei cognitio si pars fundamet cultus Dei,testatur ipse Deus, Is aiae 19. Cognoscent Aegyptii Dominum in die illo,& facients acrificia dc oblationem,uouebuntque vota Domino ac reddent.

XVII.

Cognitio nostri, quam dixi alteram partem ess f damenti cultus Dei, ex

trium rerum contemplatione petenda est nimirum ex fine creationis,c virium praesentium aestimatione, ex facilitate lapsus in peccatum.

206쪽

XVIII

Finis docet officium, quod est referre imaginem Dei in sincera pictaica iusti tia vera:vires praesbiates docet, quod praestare Deo debitam obedientiam minimc valeamus laphis frequentes nos admonent fragilitatis nostrara infirmitatis. XIX. Harum rerum consideratio non hypocritica, facit, ut omnem gloriandi materiam abiiciamus, nos soli diuinae bonitati comittamus, omni fiducia salutis coniecta in Filium Dei Dominia nostrum Iesima Christum. Nam ipse fons ille est, de quo Pator ca testis vult nos aquas salutis

haurire.

X. Tertio loco propoliti cultus Dei definitionem certam tenendam esse, qualis cst haec. Cultus Dei est opus mandatum a Dco,hictumi fide, in celebratione gloriae Dei principaliter.

In hac definitionc imi tria,quae necessario coniuncti tim in vero Dei cultu opiis praeco 'tia,fides, celebratio Dei. a si num ex his demseris, athlo qualitum iis speciosa,non habet rationem cultus Dei.

207쪽

XXII.

Opus percepti i,cst materia cultius Dei, 1ine qua cultus Dei esse no potcst Vcru siquis peregrina materia libitituat, cultus

Dei non erit. Vt inuocatio sanctoruisto- . Us, ClCbrare mittam cst opus, rosarium peragere est opus sed quia a colo hiat praecepta,non possunt esse materia cultius

Dei,sed impiae potius superstitionis. XXIII.

Secundum,quod necessario requiritur in ratione cultus Dei,est fides.Nam opus praeceptum non est cultus, nisi fides sit eius effectrix Castus fuit Zenocrates, castus fuit Ioseph virique castitas crat praecepta. Sed quia ille fide vacuus erat,eius castitas non fuit cultus Dei huius vero, tuta fides practuccbat,cultus Deo gratissimus,qui in gloriam C in tota AEgypto cessit. Similiter auidis militia cultus Dei niit, Scipionis minimc.

Qu0d autem fides iaccellario requiratur,Vt qua serna ct opus,multae sunt rationes. Prima,nullum opus placet,nisi prius persona placeat placet autem fide. Sc-CUnda, pus non placet nisi sit iustum nunc auten ut persona iustificatur fide,

208쪽

ita opera, quae facit iustificariis, itista habentur piopter fidem. Tertia,fides facit ut voluntarium sit nostrum obsequium, d non veluti minis legalibus,quod in cultu Dei requiritur. Quarta, fides facit ut Opus cxternum sit spiritualis cultus. Oportet enim omnem Dei cultum spiritualem csse. Quinta,differentiam facit fides inter cultum verum Dei, d alias omnes superstitiosaes. Sexta,sides tegit desectus operuma infirmitates multas, quibuS alioqui contaminaretur cultus Dei. XXV. Proinde omne opus, cui non praelucet fides,si hic praeceptum sit,sive liberum, impurum,superstitiosum,carnale est . Impurum, quia ex impuro corde proficiscitur: superstitiosum,quia non regitur fide: ca

nate, tui spiritu Christi destituitur. XXVI. Pharismus in Evangelio liberalis fuit in

pauperes,suit albis,fuit ibbrius, ex iuxtepartis vixit. Hax si prueceptum tantu consideres,praeclara fuerunt Omnis sed,quia vacuus crat fide,omnia ista sunt impuritate animi contaminata, atque ideo abominabilia coram Deo. Contra autem Corneli aulici eleemosyna,cast itas,ibbrietas, iusticla,

209쪽

iusticia, placuertit Deo ut spiritualis cultus.Nam praelucebat fides.

XX VII. Hinc facile cli iudi Care, ii id sit sentiendum de operibu, quae Papa ut cultui,tyrannide, sophistica livpocrisi tuetur qualia stin monastica Vita vota im- uri coelibatus, aqua lustrali aspergi, inungi unguento pontificio, inuocare sanctos, peregrinari ad loca longinqua religionis ergo,adorare reliquias sanctorum,

miliare pro vitiis S mortuis circumgellare panem, reponere panem intra cancellos ut adoretur,ac ius generis pene infinita quae omnia iuri apertissimi charactere Antichristi.

XXVIII. Huiusmodi itaque Pal alia opera qui ponit in cultu Dei, quid sit cultus cinunqua didicit.Nam nihil in iis cic, quod

ad cultus Dei rationem pertinet. An noaperte contra regulam stipra traditani pugnant An non omnibus partibus de-hituuntur, quae requiruntur in cra cultus Dei ratione Quare illa relinquamus Satanae Toparchae,hoc est Antichristo: Maaos sequamur face verbi Dei qua sola nobis vcrana via cultus salutaris monstrat.

210쪽

XXIX.

Tertitim definitionis hi tus Dei membrum fecimus, ut opus prΥCCpt Um Cch de factum, tendat,in celebrationem gloriae Dei. Vtcnim a fide proficisci debet omnis cultusici sic icndat in gloriam Dei principaliter recessc cst, ita ut gloria Dei it vltimus finis OpCriS. x XX.

Hoc confirmaturas ita dici o: Omnem qui inuocat nomoeriacum , in gloriam meam Creavi cum formavi eum, seci eum. Et Dominus apud Matthaeum: Sic luceat lux vcstra coram hominibus, ut glorificent Patrem vestrum ccclestem. Huc S illud Augustini aduersus Iulianum:NOUCris itaque non officiis , sed finibus a viciis discerne das esse virtutes. Ossicium aulcm

cst, quod faciendum est finis vero propter quod faciendum est. Cum itaq facit homo aliquid, ubi peccare non videtur: sed non propter hoc iacit propter quod

facere debet,peccare conuincitur.

XXXI.

Etsi autem ultimus S principalis finis cultus Dei, si gloria Dci:tamen nihil prohibet gradus cito modiorum finium, qui ultimo destinantur David militat, ut de-senda cities defendit ilics, ut inco imis