장음표시 사용
111쪽
- 105 margine collata continua saxonici libri series turbetur, in ima pagina c0mparavi convenientes saX0nici appendicis locos.
XIII se eommendatis et sommodatis.
Caput . . De riduis. Caput 146. Rescisso matrimoni quod ejus impedimentum ign0rans mulier contraxit, c0ncedendum illi usum ructum esse propter nuptias sibi c0nstitulum, fulva c0nsli luentis proprietale tum undi quam aedium, illata denique mobilia b0nu illi resti tuenda esse, exceptis, quae Vir probet perdita esse ).
In bona quae beneficiario jure tenuerat defunctus, quatenus agnatis deficientibus succedat vidua, in juris quod laudate dicitur libro cap. se. 100 expositum legi ).
Caput 147. Solut matrim0ni si inter iduam liberosque a bonorum c0mmunione discedatur, praecipere viduam malutinalia sua d0na, reliqua autem destincti mobilia b0na ecclesiae pro animae ejus remedi i parte quam par est prius c0nces Sa, aequa lance inter viduam liberosque distribuenda esse δ), nisi m0rtis causa d0nalionem defunctus secerit, dum sanus esset, quam omnimodo oportea ratam haberi q).
Nullum m0bilium bonorum partem accipere liberos, quibus dotem vel propter nuptias donationem defunctus c0nstituerit, nisi vivum hoc ita parentem disp0suisse c0nstet.
Caput . De dioisione inter fratres. Caput 148. Parentum hereditas quemadm0dum inter fratress0roresque dividatur. Collati0nes quemadmodum sunt. Avitam
1 CL sax libri ari. 160. 2 CL sax libri art. 160 verbis: an igene is relit ipgelguchi. 3 CL ex Bajuariorum l. it. verbis: De viduis si post mortem mariti in viduitate permanet aequalem inter filios suos, id est, qualem unus e siliis, usu fructuario habeat portionem 4 Sax0nicus scriptor art. 61 verbis: Stirbi Sine i ii man viduae tantum collatam illi propter nuptias d0nationem, itemque cibaria ac suppellectilem muliebrem notat competere, perinde ac si mortuo ejus marito statim a communione discessum fuerit.
112쪽
Omnem paternam hereditulum filiabus compulere; si liberos defunctus non reliquerit, succedere fratres, ubi fratres non sint, proximiores ejus gnatos a matre cognatos agnalis lamen ν0liores haberi in b0nis, qu0rum ex materno genere hereditas destincto obvenerit. Divinis laque praeceptis quotiescunque de hereditatibus ambigeretur landum SSe.
Caput . De eo qui sine liberis moritur. seg. II. Si autem mulier mortua suerit aut alium maritum tulit, tunc qu0d pr0prium habet et de mariti rebus qu0d per legem ei debetur accipiat. Caeteras res propinqui pri0ris mariti accipiant. Caput 149. ut viduum duxit p0st ejus m0rtem pri0ris murili heredibus restilua bona, quae ususructuario jure illa possederat Ductus lamen pendentes pro soli cultura percipiat, ita ut debilus ejusdem emporis pensiones solvat. Segete n0ndum suci statim agri reddantur. Usus ructuarias pen SioneS, Uarum dies priusquam decessit mulier jam venerat licet 0ndum solutas superstes viduae maritus percipiat ). Caput 150. Agr0rum localiones in annos singul0 facias revocare destincti heredibus non licere avilum aulem praedium colono commissum an recipere heredes Velint ex eorum pendere arbitrio. Restitutionis a c0lono faciendae tempus disserendum esse in diem post purificali0nis B. Mariae virginis sestum ).l Mos. IV, c. 27; 0ns Michaelis mos Recht 2. usgabe),Th. II S. 76. 2 Observat saxonici libri art. 16 verbis: halte aber de rou eman genomen P uxoris inubae superstitem maritum in mobilia ejus bona succedere, Xceptis tamen aedificiis c s. art. 1 verbis: SWarde vro en de stat nichi is D et muliebri apparatu, qui proximae ejus c0gnalae c0mpetat Bavarici deinceps libri argumento conveniunt Verba: NSint Si man Sue ede ven die igen de len. de lipligetZuchi oderogitasgul ut 3 Docet sax libri art. 162 verbis: Dut Tu man in lant beseytuZ V agrum quem seminatum dominus colono locaverat, finito locationis tempore seminatum recepturus, si intra constitutos localionis annos
113쪽
L0 cum de praediorum l0 cali0nibus iam in avarico libro quam in sax0nici libri appendice quaesti0nes excipiunt de sideservanda subditis, clientibus, propinquis, hospitibus, patr0nis
principibusque, nec utriusque libri compagines Se 0rsum scru-lantibus ulla omnin apparet alio, qua locis vel antecedentibus vel subsequentibus lolum hocce argumentum connectatur. Omnis autem rem0vetur ea dissicultas, si juris c0mmunis librum, ut seci,
Neminem enim latet in comm0dalis rebus alienam nos idem sequi. Minime laque mirum est, ad B uariorum legis lilulum sede c0mmendatis et commodalis ' disseruisse interpretum aliquem de custodienda de inter personus pietatis vinculo sibi c0njunctas maXimeque, quum commendasse se in alterius manum' dicebatur olim, qui cliens factus jurulam patrono fidem promiserat. Jam singula eam ad rem perlinentia avarici
obierit locator restituendum esse ejus heredibus; 0caliones enim ultra vitae tempus facias n0 obesse heredibus. Si obierit colonus incultum reliquens agrum heredes ejus restituentes undum de mercede ex locationis lege solvenda teneri locatoris heredibus. Loci hujus sententiam fateor eo magis suspectissimam mihi esse, quod ad avarici libri caput 219 lit. expressus saxonici libri art. 97 apertissime latuit, in defuncti locatoris locum succedere ejus heredem verbis: Stirbet uch die erre die an ibi uch sinen in dene her deme herre gel0bit halle lenem an de i gut ehoret unde ne edarph niemande derene geWere en sinen luch. dnolationis perpetuae auctor interpretari priorem illum locum conatus est vel de bonis uxorio tantum nomine a superstite ejus marito possessis, vel de hereditariis bonis, quae inconsultis heredibus nec alienare nec vilius in eorum fraudem locare licereat. Neutram vero explicandi hujus loci rationem verbis con- Venire unusquisque videt diserte enim dicitur sidui Si man in lunt beseT u gu gins oderisu plege ' nec ullo modo indicavit scriptor de hereditariis tantum bonis, hisque vilius in heredum fraudem locatis speciem, quam proposuit, intelligendam esse. Suspicor aulem, ut saepissime alias, ita hoc quoque loco subesse saxonici scriptoris ineptiam, ortam ex male intellectis verbis: beseiget e sine ube stiri, et erdarnali sin erbe an e stael ob si ellent. uae recte scilicet de avit praedio sis in ube '), precario tantum jure concedi, n0n ad annos certos locari solito avaricus liber monuerat, ea ad Veras oujusvis generis agrorum localiones perperam saxonicus traxit interpres.
114쪽
ti loris describenda ii curavi, n0n quod hosce l0cos recentioris esse manu credum, Sed quod malo nunc inserti leguntur nolis
ad B uari0rum legis caput sed e qui sine liberis moritur '
Caput ibi. Regem principesque qui uri dicundo praesunt nec impie sacere nec pietatem laedere, si in liberorum, propinquorum clientiumve caput animadxertant ); abstinendum tamen ab exercenda judiciaria potestate esse, si vel uxor vel parentes capitis rei fiant. Caput 151 lit . b. Fidem non sallere, qui adversus propinqu0Spatron0s i debitum judici auxilium praestet ). Obsidi0ne tamen si clientis patronive domus cingatur qui subm0nilus principis Xercitum sequitur omni agiorum depraedatione abstineat, praeterquam ut, ubi 0pus sit, pabulatum eat δ). Caput 51 lit . . Persidum non esse qui vitam de sendens patronum propinquumve vel vulneraverit vel inter secerit ).
Caput 53. Ad pr0pellendas injurias opem non denegandam esse itineris s0cio, hospitii 0 iniu0, hospiti aut pro sugo, qui d0mesticum alicujus tutelam imploraverit δ). Nec malefactorem, quamdiu pr0- scriptus non sit, a domus liminibus arcendum esse, sed obseralis Miribus tuendum. Jude si requirens reum ui aedes venerit, donec ter ut inde exeat proclamatum uerit, sugere volenti impedimentum faciendum non esse , tertia autem proclamatione acta, intromittendum esse judicem, ut latitantem perquirat Exceptis capitalibus causis libertatem re concedendam esse, si aedium dominus judicio eum sisti pr0 mittat. Eodem quo dictum est jure uti castrorum domin0s.
Caput 153. Fallere idem, qui clienti patronoue vim inserat'). Vasallo, qui idem regerit, diem c0ram domino dicendum esse, ut ex parium suorum sententiis de eo statuatur. Vasallus si laesam d0mini 1 Sax libri art. 163, omissis quae avaricus liber de uxore parentibusve excipiendis subjecit. 2 Sax. lib. art. 163 verbis: Die man ut cli 0 si me k0ninge unde si me ricliter uitrechtes,edersi an , praemittit impune non par erive regi vel principi, qui justitiam exhibere noluerit. 3 Sax. lib. 0 c. it.: Der man ut ch o volgen sim her- reii Bavarici loci interprelationem apparet inesse verbis: Iem ellim an ut o helphen eren te de burge uni lant 4 Sax. lib. ari 163 verbis: Wundet octi Si man sinen erren. 5 Hucusque locum exhibet saxonici libri ari. 163 verbis: SinenWecliser digenises ellen
6 Sax. lib. art. 163 verbis: Such et die erre dei man
115쪽
fidem conquestus fuerit, similiter diem accipiat, d0minusque injuriam passo satisfaciat ex parium ejus sententiis. Damna quae sibi vasallus dominusve nolentes vel ipsi dederint vel interveniente sociortim culpa intulerint, unusquisque alteri praestet, perfidus eam ob causam non habendus t). Caput 153. Suscepta expeditione si structis insidiis propinquus,d0 minus comesue impetum passi fuerint, Xcepto ejus Xpeditionis illius principe neminem aut de damno teneri aut perfidum existimari, qui semet tertius, ut dicunt, juraverit, ejus neque ope neque c0nsilio damnum illud datum esse ).
Ad cupiat 15 de praediorum I0calionibus reserenda est observantiuncula, quam exhibet:
caput 155 lit. a. De terris incultis inter partiarios colonos, qui novum ibi vicum condant, distribuendis ).
Reliqua ejusdem capitis pars n0lam c0nlinet, quae videtur adscripta fuisse B uari0rum legis capiti sede e qui sine liberis
moritur' ad para aphum IV: Quod si maritus et mulier sine heredes mortui fuertnt et nullus usque ad septimum gradum de propinquis et quibuscunque parentibus in oenitur, tunc illas res scus adquirat Observat eam ad rem: Caput 155 li . . Si riginuriae c0nditionis rusticus obierit nullos consanguineos heredes habens, agros ejus, qui dimidium rustici praedii modum non excedant, reverti ad ecclesiarii ut laicum dominum, quorum destinctus adscriptilius fuerit, qu id ver amplius in imm0bilibus bonis reliquerit, simules Iulus de cesserit, pertinere ad eum cui ordinari loci jurisdicti0 0m-l Sax liber loco cit verbis: Ne cum her upphe sinen chaden nichi 2 Sax liber loco cit verbis se SWar aber Si man in F nerreis is ubi tamen culpa quemcunque vacare dicitur, qui Olus jurejurando affirmaverit, ejus neque ope neque consilio impetum esse
3 Sax libri art. 64 verbis: Swar 'ebur eyn Orph beselget voti Wilder urget en . Plura quae vicorum jura Spectant ludi0sius congessit saxonicus scriptor ad hunc locum qui avaricum non irrepsisset librum, nisi de partiariis colonis disserendi occasionem prae buisse ejusdem libri caput de agrorum locati0nibus.
116쪽
l Altioris indaginis hic locus deest in ambrasiano exemplo. In turicensi codice cui haec lassburgianae editionis pars debelur de originariis aulum sermo est, in aliis autem exemplis ad liberos quoque homines cupitis hujus argumentum extenditur post verba sedes er ei genisi , adjectis verbis se unde is ei uri s is si des roriboten. Integri rustici praedii traditur dimidiam lanium agrorum pariem quibusdam in l0cis alienare invito judice licuisse, retenta praeter aream aedificiis continenlem sed in au inen vagen sie vendet muge altera parte dimidia, ne exhibendis publicis servitiis minus ide0neus efficeretur colonus c. 39). Similiter crediderim vacantes riginariorum und0s, qui habita tam areae quam aediliciorum ratione dimidiam excedebant mensuram agrorum ad rusticum praedium perlinentium, recipere d0minis non licuisse, ne minuerentur colonorum praedia, unde publicis satisfieret serviliis, quibus praestandis ecclesias et equestris ordinis possessores constat immunes suisse. Diversu stulem alio erat primum agrorum, quos nilo col0ni ejusdem heredum usus ructuario jure liberos recipiebat proprie talis dominus, deinde vacantium hereditatum, quas fisci jure unius cujusque terrae princeps sibi vindicabat c. 30), exceptis rusticis praediis, quorum publicae stirictiones boneficiari jure ad inferioris cujusdam judicis ditionem pertinebant. Rusmodi uim tributaria praedia quae recipere propriel 9tis domino permissum n0n erat, Salvis lamen censibus e perpetua l0calionis lege percipiendis, possidenda aut elocanda inseri 0ri judici vacabant mobilia vero universu defuncti b0na fisci jure ad principis lanium aerarium redigebantur. Saxonicus scriptor art. 65 in translato a arici libri l0co, nulla nec proprietatis domini nec mobilium bon0rum ali 0 ne habita vacantes tribulariorum undos, qui trium Rusorum, quo Vocant, men Suram n0neX cedant, ad judicis vicarium sitia da schulteidum ' pertinere notat, caetera Vero bona, cujuscunque conditionis defunctus suerit, deserriplenam comitum jurisdictionem habentibus, exceptis triginta vel plurium mansorum alisundiis, quae ipsi tantum regi vacare censeantur. Inter pungendus enim sax0nici libri locus est: Irstir si e Si et gen V0n Fnem ebi ergelden ei bel0s, di i ii ven de da bene den, ag 0ret in darschulteidum voti s venae i stir bt 0n rigi hii ven de da e-neden, da horet tu de gra eschos i is me de drigi hi ven s isi deme coniuge alii ludi orden' nec ut plerumque fit, verba: V0n P emeri stirbi , jungenda sunt aut e cedentibus verbis seda horet
117쪽
Caput . Si a serro alieno comparaverit. 0uum jure patri diversissima suisset 0nditio servorum, quos B uari0rum legis h0cce caput spectat, et h0minum, quos ministeriales V0 cur m 0res n0stri c0nsueverunt, b submini strandas servitii 0mine vel rusticas vel militares elium operas, ad 0 cum quo dicitur irritus esse venditiones per servos insciis vel invitis dominis sucius, mirandum n0n est capitis avarici libri 158 principi quaesti0nem quoque molam esse de alienandis acultate, quae ministerialis conditi0nis hominibus c0ncessu ollinii da schulleidum. udicis vicarium sculte tum hic ut alias v. c. ari 2 coli bav. libri capit eo apparet suffectum esse in apparitoris locum, de quo in nonnullis avarici libri exemplis monui adjectum esse: unde istsi uri s is si des ron boten . ' Omnem vero propositam hoc loco saX0nici libri doctrinam perquam dubiae auctoritatis esse prodit ejusdem libri art. 1 verbis: SWas sogetanes inges ei velo ii stir si herWede . de erue . de rade ubi nullo facto discrimine ordinario judici ola vacans hereditas vindicatur verbis si sint so keret i die richtere in sine ut ). Mulim itaque credere appendicis saxonici auctorem, legentem in avarico libro distingui apparitorem, ordinarium judicem et principis is cum simulque in vacantibus tributariorum praediis agrorum spectari mensurum, quum certum ea de re nihil quidquam sibi constiterit, aliquantulum indulsisse
ingenio, curam vacantium immobilium bon0rum ex mensura, quam rusti
corum vel militum praedia X cedere plerumque non solebant, arbitrarie vel judicis vicario, vel ordinariae jurisdicti0nis domin vel ipsi demum regi adtribuens. De Vacantium autem b0norum non adquisiti0ne sed cura fisci regii nomine gerenda accipiendum esse saxonici scriptoris locum probat art. 166, ubi dieitur, ad judiciariam sedem pro molis imperii militibus, eamque ob causam manumissis hereditaria simul, quae sustentando huic hon0ri sufficiant, praedia ex imperii bonis a rege concedenda esse, assignatis vel tribus Vel pluribus mansis, quos Vacare sub comitis administratione eo tempore contigerit. En ipsa hujus l0ci verba silier de honing s0 aber de riches gud ais vel git ei geneene eben. a se schepen da ab e es en m0gen i io Wellieme rehuve de me da gut mul her emen in de gravescha p. War i die
greve ledic hal. V pertissime imperii bona hic dicuntur praedia, quae jurisdictionis n0n domini jure comitibus vacabant.
118쪽
- 112 silerii. Interjecta semel ministerialium hominum mentioni de beniur, quae praeterea du diversa hominum c0nditione in se-iluuialibus avarici libri locis nunc leguntur.
Caput 156 lit. a. Ex mancipii causa manii missos liberorum ple-hriae conditionis hominum jura nancisci, ministeriales vero principum milites manumissos equitum adipisci dignitatem ). Caput 56 lit . . Si liberos homines, quibus praeconis ossicium committatur, comes vel ordinarius jude n0n habeat, manumittendos a principibus esse servilis conditionis homines, qui eo sungantur munere ). Caput 157. Ad capitis 56 verba: e ma svrbas nitit an sine rvriheit omen' :0ui coram uno judice dignitate sua destitulus sit, coram quovis audice ea destitulum censeri. Res sive capitis sive bonorum quaestio fuerit, coram uno judice judicula, quemadmodum coram alio judice probari possit δ).
Caput 158. Nullam libet 0rum et ministerialium hominum in heredituriis causis dissereni iam esse, praeterquam qu0d deficientibus legitimis heredibus inleslut 0rum bona beneficiario jure possessa exire dominorum p0lesialem nequeant, nec ejusmodib0nu in ali 0 quum ejusdem d0mini ininis feriales h0mines alienare liceat.1 Minus recte saxonicus scriptor art. 166 regis qu0que et principum manumissos ministeriales homines inter plebejos resert quod Di sum esse docet sequens l0cus de judicum assessoribus ex manumissis imperii militibus creandis. 2 Ad judicum assessores, quos in provincialibus judiciis equestris p 0rtebat esse dignitatis, avarici libri verba de praecone transfert saxonicus scriptor verbis: TZugei aber de schephene inneia inirgra Veschaph 3 Sax libri art. 168 hi tuler pretationis causa monetur: si resc0ram ali judice judicata in controversiam deducatur, quum X traneus judex cogi non possit, ut rei coram se gestae testes sistat, mittend0s duos esse nuntios, qui perceptum coram illo judice rei gestae testimonium reser Rnt.
Hucusque a primo saxonici libri scriptore praetermissa avarici libri capitu in appendicem relata quedi in burgense 910nici libri Xem plum exhibet. Nova tamen supplementa ex denuo collato avarico libro hausta offer in tres libros distributum saxonicum speculilia , U3e, Se cuius Η0inei eri editi0nem, suis locis indicabo.
119쪽
De singulari ministerialium hominum jure plenius hoc libro dicendum n0n suisse, quum ecclesiastic0rum principum, abbatissarum et laic0rum principum statui de ministerialibus ditionis suae hominibus maxime inter se disserant. Si regis aut ecclesiasticorum principum ministeriales milites ex mutua conventione alterutrius partis ministerialibus seminis nubantur, aequa dignitate haberi susceptos echisce nuptiis liberos, et utrinque heredes parentibus succedere prim0genitum vero infantem, cujuscunque sit sexus, ecclesiae ministerialibus adscribi similem vero cum laicis principibus conventionem inire regem non potuisse, quum inaequali dignitate sint regis et laic0rum principum ministeriales milites, nec regi minuere militum suorum dignitatem liceat ).
Caput 12 per chartam enditio sirmetur rei testes. Caput 159. De instrumentorum fide publica quem ad modum ex affixis p 0nlisicum, regum, principum, municipi0rum, privatorumve signaculis statuendum sit. Caput 13. De pactis re placitis.
-Pacta vel placita quae per scripturam quamcunque facta sunt, vel per testes denominatos tres vel amplius, dummodo in his dies et annus sit evidenter expressus, immutare nulla ratione permittimus.'
Caput 159 lil. b. u0 lesie in conficiendis rerum gestarum instrumentis adhibeantur. Aerae christianae annum subn0landum esse. Testium quoque signacula posse appendi. Ad avaricae legis verba quibus dicitur placitu, de quibus per instrumenta aut testes conflest, immulare nulla ratione permissum esse, varias juris communis libri auctor quaestiones subjecit, de impugnandis negotiis inter vivos m0rtisve causa gestis. Fluxerunt inde:
Caput 160 de impugnandis negotiis interveniente usuraria prο- vilate gestis; caput 16 de mortis causa donationibus a conjuge inubo faciendis; 1 Quae speculum saxonicum III art. 73, g. 2 tradit de liberis ministerialium hominum, susceptis ex matrimonio inter disparis conditionis conjuges ea non avarico libro debentur, sed jus municipale saX0nicum respiciunt art. J.
120쪽
Caput 62 de pureulum divisionibus uter liberos faciendis, liberisque exheredundis; Caput 163 do mobilium bonorum donationibus, num a moribundo recte fiant; Caput 64 de in ,rtis causa donationibus in uxorem superstilem conserendis, ubi puctu dolatia non obstent Caput 6 de bonis e0rum, qui sine uxore liberisque decedentes mortis causa disponere negle Xerunt Caput 66 de eorum, qui coelibes et orbi decedunt, libera mortis causa donationes saciendi facultate; - de mobilibus originariorum bonis qui intestati neque uxore neque liberis relictis decedunt; Caput si de legitimis infestatorum heredibus; Caput 168 ad cupitis 16 verba: unde lut e varii te ut dis sol
man uch et in is di buch seit quaenam res, ulva tamen locorum consuetudine diversa, inter mobilia aut heredi lari bona reserenda sint ).
Praetermissi sunt avaricae legis lituli:
XV. de testibus et 0rlim adsis, XVl de campionibus et ausis quae ad eos pertinent,
quod minime mirandum est, quum m0ribus introducta n0vuprobationum ratione antiquae riuariurum legis praeceptu in oblivionem jam dudum abierant. Accedit, quod avarici libric0ncinnator ex B uariorum lege uos p0tissimum litulos adhibere h0c 0co 0luit, qui non tam judiciarius formas spectant, quam ipsas ausus civiles, desinitiva sententia cum ponendas. Titulus B uuri 0rum legis:
a sepulcro vi0lal , exordiu in sumit capite si mortuum eae
Bavaricus aulem scriptor rei religi0sae, de qua hic sermo est, jus romanum respiciens, adjunxit res Sanctas, quarum de sinitionem exhibet: Caput 6 lil b verbis: Sanctum est, luod Sanctione aliqua subnixum est, veluti muri et portae civitatum et in qu0dargumentum plenius ex penitit: Caput 169 uli0nem ex Romuli Remique histortu repetens
cur inter res sanctas muri civitatum retali sint.1 Cons. av. libri caput 26.