장음표시 사용
101쪽
sibi videbatur dedisse. Jurare n0lens, quum juratus injustam dixisse Palet tamen ulli in eo Bellomanerium, quod prolata de communi consensu sententia, adversus singulas judicantium personas pugnandum suisse crediderit, qui error facilis erat in re, nam ipse a consueta judiciaria forma recedere indicavit, cujusque nullum sibi Xemplum
constat ob oculos suisse. Errasse scriptorem, dum introductae consuetudinis rationem exponere conatus est, ex ipsius judiciarii certaminis natura liquet, cui etiamsi ab illatae contumeliae ulciscendae studio pro- seclum erat, divinum tamen de ipsius causae justitia judicium inesse credebatur. Decipiuntur enim, qui celeberrimae commentationis de legum indole auctorem Montesqieu espr. de l0is, iure XXVIII, hap. 31 secuti ut re Wer Gesch de Dang. Gerichisvers, d. 1 S. 64 et
Unger de gerichiliche Weiliam ps, p. 46 victo judice ut causa
judicanda obtineatur vincendum adhu adversarium fuisse c0ntendunt. Fluxit haec opinio ex depravata lectione libri, quem Petrus Fontane lusscripsisse sertur ad erudiendum in jure patrio Ludovici non regis filium. In proposita ibi specie erat provocato rustico ad judiciarium certamen male judicatum esse, pugnam illi rusticorum more cum scuto et baculo contra adversarium militem equo insidentem et equestribus indutum armis sustinendam esse quod Francogallis dicebatur si bala ille a meschi es V. Reprehensa hac ipsa sententia, quum inito judiciario contra judicantem certamine Victor rusticus evaserit, script0 dicit, nihilominus contra adversarium illi pugnandum suisse, sed rusticorum utrinque more depugnantium enim duntaXat habitu, non de causa ob quam adversarii provocatio praecesserat principali, ea certaminis victoria desinitum esse. En hic locum, quem bene lectum recenti0r exhibet editio Le 0ns ei lde terre de Fontaines par Marii ter, hap. XXII, art. ), inter Ste riscos positis verbis, quae desunt in editione subjuncta libro Assis es de erusalem par Thaumas fiere), quae ob oculos sui auctori commentati0nis de legum indole: sede de ne queret ne se doli-en combal re que ne mi sors quen est cas se reiicit oit pres laim et respons 'mesches enbataille', et en aufei te jugement, et a inquis li sausserres; por e ne seroit -il mi de livres quἹ ne se comballit ara partiee in si conici re queroi ta bata ille et ne in te in si comeen i juga, uisqv il a fatis e. Plus semel autem armis eandem ob questionem confligendum nequaquam fuisse et Ver0 mandunensium consuetudine, quam idem F0ntanetus,
tradit, docemur. Ibi enim quum nulla rei judicatae auct0ritas sub -
102쪽
sententiam censendus sit, manus truncatione puniatur. s literit, quae non trium saltem judicantium sententiis inniteretur, prius quam tertius in sententiam dicendam c0nsenserat, reprehendere eam nefas habebatur, reprehensione autem interjecta provocantis electi erat,
quem singulum ex judicum collegio ob sententiam a se vel dictam vel c0mprobalam in arenam vocare vellet l. c. hap. XXII, art. ).Jam in germanico quoque imperio de jure incerto aeque ac de factorum imputationibus justa probatione destitutis pugnam admitti consuevisse certissima quidem res est, intercedente lamen a Francogallorum
jure duplici, quae maximi momenti erat, disserentia, primum quod a certaminis discrimine, quamdiu ad superiorem judicem aditus pateret, utpote jure nondum incerto, abstinendum suit, deinde quod non judices, de jure n0n constare sibi prositentes, sed, ne indesinita ob juris
ambiguitalem causa relinqueretur, ipsae inter se partes armalae c0mmittebantur. Denique rerum gestarum annales unicum ultimae hujus necessit alis
eXemplum memoriae prodiderunt, relatum a Wittichindo rerum per Saxoniam gestarum libro II c. 10), qui controversia orta de admittendis nepotibus ad vitam hereditatem cum prius destincti patris Datribus in totius populi 0nventu, habito regnante imperatore li0ne prim pr0pe villam Stele, quum de perpetuo servat hucusque c0nsuetudine frustra quaesitum esset, tradit opinatos esse imperii proceres, in re inceria nihil communiter desiniri posse, sed in judiciarii certaminis victoria, quoties cunque ejusmodi contenti emergeret, quaerendum esse litis exitum: ipsum tamen imperatorem, ne viri nobiles populique seni0res in tuendo hereditari suo vel suorum jure veXarentur pugnandi necessitate maluisse commissis inter se gladiatoribus divinum semel explorari judicium, ut, prout pugnae vict0ria ceciderit, lata communi imperii procerum sententia penitus natae dubitationis m0lestia tolleretur. Wille chindi autem verba: factumque est ut causa inter arbitros judicaretur debere examinar de judicibus in arena committendis mi nime intelligenda sunt; dicuntur enim arbitri pugnantes inter se vel ipsae paries vel partium defensores, quorum in meliori ortuna poneretur causae arbitrium.
Conserta, ut jusserat imperator, gladiatorum pugna, quum vicisset pugil cui tuenda nep0tum jura c0mmissa suerant, constat commune imperii inde jus stabilitum esse. Alterum quidem traditur exemplum m0tae pro imperatoris tribu ualide jure definiendo c0ntroversiae, quae lamen n0n armis sed tacito
103쪽
capti l 1 lit. b. Causas se se Uederspricht yn de russori cundum majoris judicantium partis unde in her eyn ander urte
omnium consensu sopita esse dicitur. Quum enim coram imperatore Frid 0ric prim in dubitali 0nem vocatum fuerit, inmenricum Leonem, laesae majestatis reum, num extra ejus patriam gravius quid statui p0sset, surreXisse de medio Vir quidam n0bilis sertur, paratum se professus certaminis periculo tueri adversus Hemcunque pugnare secum volentem: quod inperator quemlibet principem p0sset evocare pro justitia ad locum quemcunque vellet, intra terminos sui imperii existentes ' cui quum nemo se ad sustinendam eam pugnam obtulisset, imperatoris edici sententiam modo dictam pro ure perpetuo statutam esse
Vilus Aren pecti in Chr0n B uariorum apud Leipnit script.bruns v. Tom. III, p. 73 i. s.). Palet hic, ut in pri0ri illa specie agi
non, ut moris apud Franc0gallos erat, de contumelia sententiam dicen tibus illaia, sed de certamine, cujus ex sorte jus certa nondum consuetudine firmatum, ut perpetu Valeret, statueretur. Nusquam vero in aliquo veterum annalium libro aliove qu0dam rerum gestarum instrumento, cujusm0di in scriptis perscrutandis non
modicam mihi palaestram indic0, ullum unquam vestigium ossendi, quod indicet sub german0rum regum imperi ips0s judices de latis per eos
sententiis ad judiciarium certamen provocatos, aut pugnam vere ad
Quin et nugarum, quibus resertus est saxonicus liber, ineptiorem lateor proferri nullam poluisse, quam quod septuplici commisso certamine dictum est ex plurium pugilum victoria iis in appellationum causis desinitum esse; nam proelium h00 fuisset, non Dei, quod dicunt, judicium. Minime tamen infitias ibo, n0nnunquam factum esse, ut minor pars judicum victi causam armis tuendam susceperit, sed belli et armorumh0 jure obtigit nec unquam cust0ditis judiciarii discriminis solennitatibus, neque ut obtineretur, sed ut frangeretur ei judicatae auctoritas. Tantum enim n0ndum labilita perpetua imperii pace libertatem majores nostri assectabant, ut equestrium armorum exercitia profitentes militaris suae dignitatis quasi privilegi se uti Xistimarent, ad privatum, quod dici consuevit, bellum pr0rumpentes, ne Xecutioni sententia mandaretur, cui consensum pSi accom0 dare noluissent. Immo saxonici speculi locis, in quibus discutiendis hic Versamur, et justa quaedam saxonicae consuetudinis observati inest, quamque ne avarici quidem libri scriptor silentio condendum esse duxit Selectorum scilicet judicum ossicia a carolingicae stirpis regibus constat introducta esse, non
ut soli de jure responderent, exclusis liberae conditi0nis aliis hominibus,
104쪽
sententias definiendas esse, nullum siremes die erre olye ut di
que pati praejudicium qui ab altera bouid sin uriel unde tibint et
steterunt parte. beide funder re edde re ente nichendes anderen urte seschuldenhat quorum in communi memoria, qu0dcunque justum haberetur, reconditum censebatur, sed ne unquam in conventibus ad causas iniendas habendis
plenus deesset judicantium numerus, quorum de jure dictis plena possit fides adcommodari. Non desierunt itaque praeter statutos judices, quos scabinos nostri majores vocabant, causis judicandis interesse alii liberi homines, quorum locupletiores et h0nestiores subscribendis rerum judi catarum notitiis nomina sua dedisse nemo hisce in antiquis rebus vel mediocriter versatus ign0rat. Nec desunt ex omni medio aevo testimonia quibus extra dubitationem ponitur, quotiescunque arduum quiddam definiendum occurreret, maXimeque ubi de consuetudine aliqua a qu0tidiano usu remoti 0re ambigeretur, praeter lalutos judices a magistratibus qui uri dicundo praeerant ali 0 quoque adstantes meliores, prudentes aut discretos , ut dicebantur, vir0s in consilium advocatos esse. Quin et turbae, quae aderat, laudare licebat aut reprehendere quodcunque judicatum ut 0nvenire c0nsuetudini omnibus n0lae aut repugnare videretur. Compendii causa hic laudare mihi liceat exempla, quae assert Thomas, der Obei hos ii Frankl urth, p. 19. s. librum meum System uni Gesch de frang. iv.-Proc. - Rectiles, p. 110 113. Juris autem n0 lilia p0stquam pauciorum, maximeque statulorum judicum esse coeperat, quumque municipi 0rum privilegiis nunquam non caveretur, ne Xtra urbem cives in jus v0carentur, multiplicandae subilo jurisdicti0nes erant, nec amplius sufficiebant, conditis novis municipiis, judices qui plenam juris communis n0titiam haberent. Oblinuit itaque, per meridionalem maxime Germaniam, ubi c0nsuetudinum major varie laserat, ut de jure haesitantes singularum jurisdicti0num judices caput, ut dicebatur, adirent, i. e. v vetustiori quadam sede, cujus ad exemplum singularia sua jura descripta essent, de jure c0ntro Verso responsum sibi di postularent. Nec ut ea ingrederetur via necessarium erat pari utrinque numero esse judices in diversa abeuntes c0nsilia, sed paucioribus quoque, qui dissentirent, deserri ea in re non inconsultum videbatur idque ipsum est, qu0d ad avaricum librum notaverat quidam interpres capite 7 verbis: Die schwabe selgent W0 ir urtei underin ether v schwebisce erile vii Zie heu si W0 an h0her geritile. da geritile mugen si emen. nil hant ioch die in neri volge. 'c0nsuetudinis quae ad municipia potius quam ad communem judiciarium usum pertinebat, rati0nem hic habitam esse nem mirabitur, qui repula-
105쪽
Reprehensa autem sententia su Art. 60. sententiam reprehen- periorem, ut dictum est, judiciariam dens quibus verbis utatur.
verit ipsum libri concinnatorem quoque, ubi de sontibus adhibitis praesa
lus est, monuisse bonam ubique locorum consuetudinem spectandam esse.
In Saxonia autem terris, Xceptis civitatibus quae jus axonicum municipale amplexae a Magdeburgensibus aut alensibus de jure resp0nsudanda sibi pr0 curabant, antiquior praevaluit mos universam interrogandi turbam, ubi de consuetudine in dubitali 0nem v 0cata certius quid la- luendum esset. Itaque sententiis septem judicum, qu0s in qu0vis judicio adhiberi voluerat Carolus, ni ut 0r haberi posset numerus, si septem plenam idem habentium virorum, quos inter et ipse litis dominus poterat esse opponerentur sententiae, missa ad superiorem judicem provocatione, compromittere in coronam licebat, ita ut, qu0dcunque probaverit major turbae pars, nancisceretur ei judicalae auctoritatem, nec coram supremo ipsius regis judicio in controversiam denuo vocari posset. Haec est consuetudo, quam refert a Xonicus liber e loc0, ubi de triplici jure agitur, quod iuvit Carolo a X0nes oblinuerint, i. e. quod a communi Germaniae jure recedat. Nihil, si verbis inhaereas, deprehendes ibi, quod ad judiciariam tantum pugnam referri queat, immo concinnior t0tus efficitur locus, si de impugnandis tantum sententiis accipitur. Ecce enim dicit script 0r: si Tertium est: nullam ad imperii tribunal provocando sententiam, quae rei judicatae nanciscatur auct0ritalem obtineri per Saxoniam posse, si maluerit ad 0ronam provocare adversarius Saxo, subluta dexter jurans, acquiescere se Velle sententiao, quamcunque m 01 40pularium pars probaverit victoremque in causa evadere quemcunque, qui se adstipulantibus sibi sociis, septem judicum sententias impugnans, eoque ad 0ronam prov0 candi jure usus, maj0ris turbae partis suffragia tulerit. Hanc vero sententiam ad avarici libri locum quo dicitur, ob jus incertum, nisi coram rege disceptetur, pugnandum n0n esse, e articulo 9 male repetiit quidam librarius, eaque est causa, quae lalinum speculi saxonici interpretem aeque ac recentiores fere omnes induxit, ut de judiciario certamine l0 cum superius a me X plicatum praeter Verborum necessitatem intelligendum esse opinarentur. Ipsum saxonici libri auctorem de c0nserendo septuplici judiciario certamine cogitare nequaquam p0tuisse apparet X 0, primum qu0dba varicum secutus librum monet, armis, nisi coram rege disceptetur, de sententia certandum non esse, deinceps autem animadvertit, subsistendum in colligendis sententiis et rem ad superi0rem jurisdicti0nem 72
106쪽
caput 117. Saxonis sententiam Schil die ita sedes Sasset si Alamannus, Alamanni sententiam urtet . . 'deserendam esse, quam primum judicum alicujus sententia, impetrata ejus sede reprehensa suerit; ita ut omnino nunquam reprehendens sententiam septem potuerit judices, contrariam luentes sententiam, sibi adversarios habere. Superest ut moneam, magno in errore versaturos qui exceptis
latronum causis frequentiorem seculo decimo tertio judiciariae pugnae usum fuisse suspicari velint. Non sicut diutius proscripta a judiciis discriminis hujus solenni late, in singulari certamine de levissima quacunque causa Vel excitando vel Suscipiendo vanam hodie s0lemus glor-riolam quaerere, ita et majores nostri in arenae conspectum, larii ludi uis specimina edituri, descendere satagebant magisque jure consultorum ingenia, quam militum artus juris n0n scripti hoc caput exercuit. Peri culum enim suribus, latronibus, adulteris, veneficis, ei juris, salsique reis examinandis potissimum inserviens, quo meliori posset modo declinare opprobrium nemini visum est, quin saeculo jam decimo a pugilum successu repetere jus incertum maluit imperator lio, quam pali ut virin0biles in minus honestum illud periculum adducerentur. Nec aliter ac nostri majores videntur Angli ea de re cogitasse. Quamvis enim jureconsulti docebant, ubi non regis beneficio magna, quam dicunt, assis concederetur, omnem de undi proprietate controversiam in arena finiendam esse, adeo lamen X eunte Saeculo duodecimo et primis saeculi decimi tertii lustris rarissimus revera jam erat judiciarii certaminis usus, ut plurium annorum gesta c0ram Richar die Joannis regum judicibus diligenter scrutatus Cs Rotuli curiae regis. R0lis an rec0rd 0s the 0ur held e fore the Lings justiciaries orjustices Vol. l. Fr0 in the VI ea os in Richar I. to the accessionos in Jolin. Vol. 2. The sirst year os L in J0lin. d. by Si Francis Pal grave constanter quidem oblatas pelitorum per c 0rpus, ut dicebant.
probationes invenerim, sed i aliquoties vere pugnatum suisse repererim. Plerumque Ver aut induciae concessae olantur, nec quidquam de causae exitu constat, aut alio m0do de re apparet transactum esse. Nec magis requens ad sustinendam criminum accusationem pugna videtur suisse. Quot variis autem causarum siguris lebantur ejus aevi homines,
quo magis pugnae discrimini subducerentur ejus rei prae caeteris curiosum hic asserre juvabit exemplum, repetitis gestorum verbis, quibus sub anno regni regis J0 annis prim sequens proponitur species V 0l. 2, p. 3): Cante br. Custandus de ei denti et Aleis uxor ejus petit versus Will clement unam virga iam terrae cum pertinenliis in erleslon ul
107쪽
si saxo reprehendat regis ribunal
adeundum esse , idemque inter alias
Tertia latini puris haec pars qua script 0r in prooemio
sede litis contes latione et omnibus quae sequuntur in judici ad dissimilivam usque sententiarn lotu sere versatur in X p inendis ecclesias lici juris regulis, quarum nullus in laic0rum judiciis usus erat , unde praetermissis Tancredi litulis:
I de litis fontestatione, II de drament saluaediae, III de interrogationiblis lasiendis in lire, IV. de consessis in dure, V. de probati0Bibus, II. de testibus, qui et quales esse possint,
jus suum et hereditatem ejusdem licis, unde arinus pater ejusdem Alicis salsitus sui tempore pacis et tempore eos avi, capiens expleta ad valenciam V solidorum et plus et hoc os fert diracionare per deest hic defensoris n0menJ, qui hoc offert probare per corpus suum ut de visu et praecepto patris sui, qui hoc vidit et audivit. Willelmus venit et dicit quod non vult inde respondere, nisi curia
consideraverit, quia X communicatus est, propter plagam quandam, quam secit cuidam sacerdoti, unde paratus est Romam tendere propter absolutionem adipiscendam. Custantus dicit quod illud secit III annis transactis et infra illum terminum alia vice respondit et petiit visum terrae. Et illelmus dicit qu0 per ossiciales d0mini episcopi Lincoluensis respectum habuerit, dominus autem episcopus indixerit ei, quod Romam adeat et pelat absolutionem nec moretur quousque dominum papam adierit. Dies aliis est eis a die Paschae in unum mensem, voluntate ipsius ustantii. V
108쪽
VII. llo testes in caliga snssifillnt, VIII quando testes producendi et qualiter IX. de jurament testilliet lialiter sint examinandi, X. de testium publifali 0 ne XI. de reprobatione testium, XII quibus testibus fides adhibeatll et quanta, XIII de exhibitione instrlimentorum et fide ips0rum, XIV. de praesumti0nibus,
cujus ad . , ubi dicitur: hAd ossicium judicis pertinet sedere et n0n lare,
et investigare omnia elc. 'manifestum est sequentia pertinere utriusque libri 0ca: Caput 117 lit . b. Si utilem Art. 60. Stande sol menreprehendere, sedentem di ui te schelden sitaene sol mencere sententiam decere. . urtet inden 'Cautiones quoque interponentibus coram judice standum esse. Judicis ossici nemo fungatur Die aber et iden benken nichiquem n0n ipse rex statuerit aut ii testoren nis V ). cui judiciariae rei cura a rege commissa St. Eligendos esse judices, adhibito prudentium virorum consili0, et eos quidem qui et ipsi prudentes sint, nec desiniendam esse causam, cui discutiendae non septem aut plures etiam judicis assess0res adsuerint.
0uum capit 117 dictum suisse supremam de omni causa regis jurisdictionem esse, avarici libri 0ncinnat 0r aplum hune I 0 cum esse aliis est, ubi plenius dissereretur de ipsa regis auct0rilule, de regni principibus et omni imperii flarma. Hanc quidem digressionem primus Saxonicus script 0r, quum imperii
Cons. quae eam ad rem in aduolatione disserui p. S.
109쪽
- 103 jus publicum a prop0 sit suo alienum esset, repetere procul dubi noluit; 0sterior ver sax0nici libri recognitor, aliterminusque juste ea de re sentiens, quae denuo c0llato avarico libro deesse animadverterat, in libri appendicem c0njicienda
Pertinent eam ad materiam avarici libri capitu 18 144, initio ab eligendo rege sumto, quorum tamen argumenta prius quam in expendendo ill appendice accuratius perlustrem ad finem nunc perducenda erit instituta Tuncredi cum uli 0que germanico libro collati0.
Pars quartη.Ρr0p0suerat sibi scriptor explicandam in extrema hac partem aleriem: sede sententiis, sententiarum exsecutionibus, appellati0nibus et restitutione in integrum. Reserendum est ad Tancredi titulum:
I. de sententiis et interlocutionibus
bavarici libri: Caput 145. Ubicunque perpetui judicum assessores laluti sint, ex eorum sententia unam quamque causam desiniendam Sse.
0u habili judicantes convenia in sententiis serendis adcinctos esse. npransi judices in capilis reos statuunt.
Ρ0st caput de sententiis serendis uvarici libri incinnator interjecit sep0silas prius n0lus ad posteriores B uari0rum legis litui0s, quae dijudicandas causas civiles spectantes huic p0lissimum l0co convenire sibi videbantur. Sequuntur laque injuris c0mmunis libri capitibus 146 171 variae juris civilis quaestiones, subjectae riuari0rum legis litulis a decim quarto usque ad decimum claVum, quas, ni salior quod magnam par-
110쪽
- 104 lem l0ngius a sax inici c0nsuetudine recederent, rejecit primus SaX0nici peris auctor, posterior autem manus in libri uppen dicem retulit. Exhausta n0larum ista copia, quae curiosius mox X aminanda nobis erit, quarta an credi urs abs0lvitur capitibus a centesimo septuagesimo secundo usque ad caput ducentesimum decimum, qu0rum major lumen pars capitibus 74 - 205 in sorium do malefici 0rum poenis tractatum exhibet. 0u melius Tuncredo conveniens judiciarii libelli rit perspiciatur primum hic reliquos quartae pariis lilulos indicab0, subn0 lalis uvarici lanium libri capitibus quorum simile apparet argumentum esse deinde vero c0ntinuum avarici libri ordinem tenens iugulis ejus capitibus componam, quae in Saxoni eum librum inde transtula, quaeque nova a sax0nicis scriptoribuSadjecta reperiuntur. Perlinent ad an credi titulos:
II. llae sententia ipso jure sit nulla '
ba varici libri caput 172 usque ad verba: ses sol edi mini o melagi de merron volgen ';
III. llo remedio valida sententia sublevetur,
caput 173; IV. de exsecutione sententiae, bavarici libri capul 206 );
V. de appellationibus, buvarici libri capita 207, 208; VI de in integrsim restitutione,
bavarici libri caput 11. Ante omnia expendendae nunc erunt n0lae ad posteriores legis B uariorum titul0s, quibus ne juris communis libro int Omissa capital 74