Abrahami Sculteti Annalium evangelii passim per Europam decimo quinto salutis partae seculo renovati decas prima secunda

141쪽

thererus Pastor evangelizat, a quo Mart-nus Bucerus, qui impetrata a Francisco Sriclcingsn pr pter tumultus belli liquanti' specie cedendi venia, Vittebergam cogi tabat, invitatus, dimidiuq ibi annum subi stens, ad D.Joannςm praedicavit. Sed a Viscario Spirensi uterque inde pulsus est Bucerus sub initium annicis 3 Argentinam vellit, edita I summa eorum, quiVVeissenburgido'Cverat , in veritate Evangesica animos cnvium mirifieo confirmavit Helbra Suevorum de consilio D. Io- . tali ' annis Isenmanni vocatur Ioannes brentui ex Academiameidelbergensi, ubi in contubernio Realium Matthaeum Evangelistam in frequenti auditorio explicarat , hausto sincerioris doctrina lacte ex pectore Luth ri anno ist8 neidelbergae de Iustificationudisputantis Specimen pro publica concione edit viii Septembris Nec quicquam in eo, nisi grandior φtas , desideratum Natu Verba enim tantum erat annos viginti tres Eui

142쪽

fium ora oculos in se convertere . verum animos etiam verbo Dei inelinare , qu prisinisere rabias se doctrinis Scribarum,s Phari oru, quos secum harium aluerant, audis-- , qui ii' paulo Νυipartim iniussi , quod sua execrata

jacra in vacuo theatro as audio ibi flectat ribu Astraui,scire erubesentes, in aha spem rudere loca, par im vero conves, partim etiam mortesunt abrepti Mugna autem in concionisin Iopuoribu usu ea prudentia omoaesia, initio in haberet adier aris vehementissimos , inter quos praecipui erant Guardianus , Theologia Li- otiati , e Lector Nonasterii ordinis Min . rum , qui constrantes saevis τι importunis suu clamarisiu, is Sophi sic error suos defenden- res macum inrisinenterfaceremfiammando, τι- uum evomendo , Dominicis sudieb- ,--ψV is concionib- in magna popis frequentia a prandio multo consuebant frequen-

ών , se in Eous msuum tarim Uurum mehementia in suorum degmatum defensione , o si pari rela/urum. Hertim si nudote dissimisiabat ad te in , se suo more iscerenue bat , doctrina Chrisiana una ' enta iacien-G. -risum Chris sinis redemptoris fide apprehendendum , sedulo Ur Hister inculcabar: einde ubi qmmoda tis ebat occasio , brevissime' modest , persicui sacra scripturae simoniis adversariorum Ggmata clamorei, hac lugnare cum illis, sendens, Ita

143쪽

Ggmata is supersisiones detes arentur. Interea

norum sita ioci superiori anno II I. z- rores idola Pontificia primi voce Evam gelii taxare labolere coeperunt, Erhardus Snepssius,qui in oppido Guteberga, sub ditionem patrocinio Theodorici Gemmin-gen δέ postea VVimpinae, semina verae Emangelii doctrinae sparsit Berahardus Orublexus, Gemmino M. Martinus Germanus Furfeldae &Joannes Gallus Solisis. diae Hos sequuti sunt Volffgare iusius. Gemmingensis Ecclesiae Pastor , collega ipsius, Franciscus Irenicus, quiψermaniam descripsit Docueriin eodem tempore in vicinis oppidis M.Joannes Rudoipni e Matthariis Chytros Davidis Pater, Memetingi ae Nicolaus Trabantius Flehingae: posis Joannes Sider rates Brettae: Geor, gius iunior, M. Petrus Erberman, &Τhomas Rana in oppido Eppingen M. Mel-ehior Hipportus sequi primum Ac demiae Regiomontanae initia doeendo diuvit. in oppido Bischomheim.

ionico BREMEN sis civitas inter caeteras S -

' ηοnia inieri is urbes , priora mutationem Reli.

144쪽

Religionis admisit, ubi hoc anno, rogatu Henrici Esichii Senatoris , Eberhardi Spech. Banii, caliorum patriciorum, permisturi natus, Henricus Sulphaniensis, Monaehus Augustinianus, recens Antuea pia ex ad verusariorum manibus elapsus primum in iacetulo prope S. Ansigarium , deinde in templo An arii biennium concionatus est. Contucescebant enim Canonici, quod in loco si ro per tumultum civis quidam vulneratus, Aeoque templum interdicto Ecclesiastico sub tectum esset. Quamprimum autem Clerus animadvertit menricum sibi plausum pompuli conciliare, rogarique ut maneret in dignari coepit , dc primo Magistratum, ne in urbe ferret haereticum , qui doceret contrassicclesiam, d cum hoc illi non persuaderet, Archiepiscopum Christophorum, ut se iii Wrponeret, precibus fatigare Archiepiscopus monachum sibi tradi per legatos filiastra postulabat, tandemque ut eun Cond annaret, Concilium provinciale Buxtehu, dae indicebat Henrico doctrinae suae defensionem ex sacris literis offerente, re emendationem pollicente, si erroris convinco.

3retur,

MAGDEau RGAE Melchio Miricius, Ch -- Theologiae Doctor , Aulastinianus, alii purius docere, iontificias invocationes Sanctorum,siduciam operum humanorum.

vota

145쪽

vota Monachorum, sacrificia Missae privatae,

purgatorium,taXare hoc ann coeperunt.

Ex Arini; ε Ru Es τ' An haldinorum Domini ca Cantate Martinus Lutherus in Augustiamianorum Monasterio, Mosocomium hodie est primam concionem habet Evangeticam. Ab hoc tempore celebris haec urbs Papatui valedixit. . Mi LTEsu Rc ad Moenum sub ditio. ne Moguntina Ioannes Draco Caristadius Theologiae Doctor, Christi crucem S gloriam volentibus annuntiat, non sine fremis tu sacrificulorum missaticorum. euix In POMεκ Asia cum deferbuisset per sequutio Treptoviae mota, Princeps Bogi laus, etsi edilium V Vormatiense in Pomera- alia ordinib. promulgaverat, tamen exsecutionem non admodu eve te urget et, dehor- tantibus eu Valentino Stolentino,, Iacobo gobeser,&aliis pus ac eruditis Consiliariis, qui puriorem doctrinam amabant : STE TINEN ME s omni u primi V Vittet erga Do-inores Evangelicos , Paulum a Rheda Quea. liburgensem,& M. Nicolaum Curiensem a Cersiverunt. Sum ii etiam, Christianus Keitelliut, Treptovia pulsus, taxare Religio, nis Potificiae vanitatem superstitiones coepit. Sic conniveste Bogista, Evangelii sanina, paulatim in Pomerania extremo vitet

allius tempore spargebantur. Ipse Notiberga

146쪽

ad Comitia profectus, etsi Ferdinandus, a

roli Imperatoris frater& locu tenens, denuὁ Controversiam cumarchione cognoscebat: tamen re non composita rediit, ac in itinere cum Electore Saxoniae Fridei ico egit, ut filio suo Barnimo lororis Frideri ci&Henri- Lune burgensis filia Anna, connubio iunis geretur. Interea Sundii quidam ex fece vulgi dc opificum , invito dc repugnante Senatu imagines ex templis seditiose eiecerant, α Sacerdotes ac Monachos omnes una die ex urbe fugarant. Et in Belbugiens coenobio Monachi ipsi superstitiones veteres abiecerant. Itaque in patriam reversus sacrificulis incitatus , Abbatem captum

postea ex ditione proscripsit inui propo Vittebergam deinceps in oppido Belai gpastoris officium gemit. 9 coenobrum una cum reditibus omnibus iaci praefecto administrandum tradidit. Id primum initium Occupandi Monasteria in Pomerania fuit. Sundensibus etiam graviter ob iniuriam non religioni solum, Ecclesiae, verum etiam sibi, patrono illatam, comminatus est. Sed statim in tabem lentam, lethalem incidit, qua prid. Kalend. Octobr. extinctus est duobus filiis , Georgio, Barnimo relictis , qui in gubernatione ipsi succesct

S co LPI vero 'uam Eoae Pomeraniae

147쪽

metropolin ad fl eiusdem nominis sitam ἰHγtiorum ingenioriam feracem, honesta gruibernatione, civium frequentia commerociis , Ecclesia, schola bene constitiua, .hoc tempore florere Cernimus in prima purioris dolirinae semina sparsit Petrus Suave, nius, vir nobilis, in ea urbe natus, de Luth ro similiaris, charus, qui in privata ad se sum domo, civibus aliquot literatis et schilae praeceptoribus Pauli ad Romanos episto. lam interpretatus est. Ab hoc excitati schmiae moderatores, studia saerarum literarum non modo apud Scholasticos urgebant, voxam etiam eoncionibus, in schola habendis, Plurimos ad purioris doctrinae studium inmtabant.

Livo NICAE civitates . Riga, Derba tum de evalia pontificia religionis ritus

mutare coeperunt, autore emendationis Em

sesiae Rigensis primo Andrea Cnophio C

ab inensi: quem Trepoviae in Pomerania Imannis Bugenhagii, Scholae Rectoris colle. gam, despersecutione Mandureliana inde ete. rium, Rigam venisse , mox administe .rium Ecclesiae D. Petri vocatum, modeste initio doctrinam de Justificatine peccat ris gratuita per & propter selum Christum pro nobis passum de resuscitatum, auditoribus inculcasse, de abusibus cum hac doctri Mai pugnantibus graviter taxatis, ritus tamen

ipsos

148쪽

ipsos nondum mutasse, paulo ante Comme moravimus. Accessu autem postea collega turbulentior, Sylvester Tegeemei erus, qui Rostochio, ubi Ecclesiae DeiJacobi ministerfuit, nuper effugerat , adeundae hqreditatis fraterna causa Rigam protectus , exeunte hoc anno, in aede Divi Iacobi docere coepit, maiore impetu Pontificiorum superstitio-hes Et idola palana coarguit ac detexies adi eo ut vulgo abominationi esse coeperint, de paulo post statuas omnes ὀ templis elicetissi lapides sepulcris impositos removerent tu solent inprimis mutationsi articulis multa inconsideratius, turbulentius geri. diraro Lutherus ad Rigenses scribens , gravissimὸ monet, res iωnem veram pietatem Christianam, in fide, recte Deum agnoscente, M. Propter unicum se toremiostrum Jesis, Christum , non propter ulla externa opera aut merita propria, sed Deo placere,viariter namsalutem consequi statuente in charita,

te seu officiis dilectionis erga proximia

Deo mandatis: in spe salutis, non succuben-- ice .flictionibus , fidei consessio in

Comitatibus non in externorum rituum huia mancitur' observatione aut abolitione ,.quq

libo. extra casum scandali, de aedificatio , Mirum ni verae pietatis servire debeat situm esse. : de T pM usa 1 SMγastianiis Hosfineister, hi Theo.

Minorita, D. Theologus, in templo Franci a I

149쪽

sicanorum magno zelo contra abominatio. nes Misset fulminat, doquod ehartae nuper in Bibliotheca quadam inventae, manuq ipsius scriptae, testantur, auditoribus suis haec ario-mata diligenter inculcavit.

corporaliter in ' ne or in Sacra- menti. Christum nussi loco tanquam corpora inter

fide percipi. Docuit de his, aliis magno populi co

cuisu applausu, & nonnullos ex urbisCon. cionatoribus in sententiam suam pertraxit. Accusatus idcirco a factificulis , decreto Senatus mittitur Basilea doctrinae suae consen sum a viris doctis petitu sed male ibi a non-n illis acceptus, re infecta rediit, habuitq; in animos Vittebergam proficiscis quo consilio Tiguriniin Sangallenses ipsum revoc runt, tum itineris periculum, tum corporis eius imbecillitatem causati Apol0giam igitur doctrinae suae, scripturae dictis munitam, confecit: sed propter infensissimos sibi sacrificulos apud Senatum parum estecit nec ad docendi munus amplius est admissus. Fre..

mente

150쪽

sne tit populo Abbas ci hobii ordinis Bene.

dicti, quod est intra urbis moenia, ex flavaria ocat virum dbctum eloquentem,Srasinu Ritterum , qui doctrinam Evangelii oppugnaret,i errores Romanae Ecclesiae defenderet laut populum demulceret missam vernacula imgua celebravit sed populus eo non contentus, plenam Coenae oo' injca restitutionem flagitabat In oppido S. GA L Limen ictus Burgare Hictis iatus 5, olf angus veterus, concionatoreS, serma

lectis Lutheri de indulgentiis disputationi . 'e' bus, S aliis libris, illuminati, &loachimi a M. diani Medici et Apostesica in ipse rum

gratiam e harrantis , divino Zelo confiim' et tu reiecto Papa Christum pro iis en rhyrii x ήλ, BE NAT 1 Bus er thoidus Halle rus,

Helvetius, Z.ipsi discipulor invii irquam Colopi gradum Theol in iri trium

nator Berne constitutus est luistum pri dicat, sed timidiuscule et, ipsuus suu pςr

alteras illuni confirmat, modum agendi cum Bernensibus ostendit Ila, inquit, quod a Tom. i.

ruos sis agere convenit, in apud nosυι ιuorem erum aures etiamnum reneriores cum A.