De rebus gestis Justiniani Magni auctore Philippo Invernizi

51쪽

li ' is V x et Amum suscepit, auri libras tercentas distribuisse cro).

V. Sed eventus felices, novaque utilia inve ta eius imperii gloriam auxerunt. Coetus namque Porphyrius dictus, a quo iampridem multa n vibus damna inferebantur , captus est , occisusque. car) Multa Sanctorum hominum corpora, quae hactenus latuerant, reperta et inter quae A

moti , qui quidem cum primis ad habitandum se contulit. et a) Ratio tandem ex vermibus serici texendi est ad Romanos delatae quae res & admirationi & utilitati fuit, cum in serico ab exteris comparando ingens auri copia er

garetur. et 3 Addit his portentum Cedrenus de

αι Beda de sex asitatibus , & Procopius Lib. t. de AEdifieiis . a 3 Zonaras: Iustiniani temporibus, inquit, tela serica a Romanis texi coepit , quae prius a Persicis mercatoribus tantum asterebantur, cum ignorarent quom do fieret, neque scirent fila esse vermium . Caeterum duo Monaehi, ex India ByEantium profecti , originem illius declararunt, polliciti se laetum illorum vermium Va nimirum perexigua allaturos, & Ostensuros Romanis , quemadmodum illa fovendo animata in vermes mutentur, & sericum texant natura magistra usi . Conser etiam excerpta ex Theophane Byzantio Uol. Ι. Histor- Byzant- , & Nicephorum Lib. XVII. cap. 3a, Quid Sericum, quid Bombycum , quid vestis Tramoserica . Holoferica, Subserica significet: qui nam primum usi sint vestibus sericis , ad quos pervenerint: qualis demum fuerit harum ustis apud Seres, AEgyptios, Hae-breos, Persas , Graecos , Romanos, tandem in Ecelesia et quoniam heia locus non est, peculiari quidem l bris

52쪽

IusT1NIANI MAGNI LIB. III.

hane , qui interrogatus ab aliquo, qus vir esset ex praesentibus latro , avarus , libidinosus, quae

mulier adultera aut meretrix , nonnisi eos , dciquibus certo conitaret, veluti ex composito indicabat. Quam quidem narrationem, non secus ac illam de . veneris statua, quae olim fuit Bygantii ad fabulas amandamus: nec, de cometa illo dicemus, a quo cum multos dies refulsi flet, & nou vos portendi eventus nonnulli crediderunt, &omnes timore perculsi, colere impensius piς-tatem , in stituerunt.

VI. Primum . sui imperii annum Iustinianus& multis consularibus sparsionibus , & ludorum frequentia celebravit aq) . Tres gessit deinde

consulatus , quorum duo sine collega , ultimum cum Paulino viro ornatissimo. Domus Augustae officia deinde, Sc publica munera viris & doctis Ec gravibus commendavit, hominesque fortissimos honestissimosque, aut ad tutandos Imperii. fines c um copiis, . aut ad provincias gubernandas di-- C ms,hro dicemus . Interim vide, quae scripserunt Gilidus Panditolus Rer- Μemorab- Lib. II. tit. 2 - , Lipsius ad Tacitum , Petrus Faber Semestr. Lib. I. cap. I 6., Salmasius tum ad Tertullianum de Pallio, tum ad Uopiscum in Aureliano Not 27. 23. ,- 29 , denique Isaecus Casaubonus ad Trebellium Pollionem Nodi 22 14 Chron- Pasch Justinianus Imperator anno Imperii I. mense secundum Romano 'Ianuario tantam vini pecuniae sparsit, omnibusque praebuit , quantam nultu alius Imperator in Consulatu sparserat, Theophanes et Imperio Iustiaianus potitus prima die Januarii munus in populum edidit , eamque langittis est pecuniaruria vim, quam princeps ante eum . nullus consulatus no

53쪽

misit. Consules etiam cum a patria potestate Iiabera .let, tum etiam prohibuit, ne iustum exce. derelit modum in ludis edendis. cas Senatum talidem recensuit, quem spectatae fidei hominibus

supplevit: quorum opera & consilio maxime inredus trep dis, causisque iudicandis usus ei VII. Sed duae res illae sunt, de quibus hoc in loco reprehenditur Justinianusi quod videlicet consules e medio sustulerit, & Senatus auctoritatem penitus sit aspernatus. Attamen, ut dicam de secundo, lata lege iussit Imperator, ut Senatores causas dissicillimas audirent cas) , eosdem muneribus amplissimis praeposuit, denique semper in magnis negotiis & veteri more publice in Senatu , & privatim consuluit. En verba Τheo phanis ex Historia. belli Vandalici r Quod ubi rescivit Iustinianus, continuo expeditionem in Lybiam decrevit, bello , quod in Media tum gerebat, dirempto; & revocato ex oriente Belisario, Senatum ea de re consuluit . SEnatus rem difficilem & periculosam censuit . . . Joannes autem Patricius, in medium descendens, orationem hujusmodi habuit . . . Quanquam cur pro fero in re non dubia testes non necessarios λ Si

quae enim res dubia , gravis, ac difficilis erat definienda, si bellum indicendum , si demum petenda pax aut concedenda, & privata in domo

eum senioribus, ct in Senatu de eadem disce- VIII. Quod

54쪽

VIII. Qiod vero Consules sustulerit , reprehendi quidem , mea: opinione, non potest . Licet namque Graecae Tabulae illae , quia Heraclio Vossus assignat, ad Annum usque DCXXX perveniant ; cum tamen consulum nomina non praebeant a Basilio , certum cuique videri debet,

nunquam post Basilium gestum fuisse in oriente

consulatum . Hic autem consul fuit anno DXLI, ex quo usus annornm notandorum post consululum Basilii . Sed, ut paullo ante dicebam, culpandus hac in re Iustinianus non est. Sive enim id .egerit aliqua ductus ratione, sive necessiitate , rem fecit gratiam omnibus, ut ita dicam, utilemque Reipublicae. Etenim ex quo sibi Romani Imperatores omnem & Populi, & Pontificum , di Magistratuum potestatem vindicaverant , plebis iure sublato, prodito Senatu, eversa libertate ; nec egebat Consulibus respublica , Scsi creabantur, aut . nomine tenus Consules erant,

aut molestiae & impedimento . Quomo do hi praeterea populo consulebant , quomodo per eos respublica gerebatur, cum dominatu unius omnia tenerentur λ Denique si rem egit non utilem Iustinianus, cur quaeso Consules non sunt a Iustino, Tiberio, Justiniano, aliisque Romanis Imperat xibus restituti p

55쪽

De Terraemotibus , Pestilentiis, seditionibus, i quae Illiniano imperante umanum Impo

I Deda pestis, dirae seditiones, de

nique crudeles terraemotusImperium ullo tempore vexarunt , haec om-.nia Iustiniano unperante, veluti turbulentissimae tempestates extite

runt. Quis est enim , qui dicere scribendo possit, quot incredibiles caedes hominum egerint diutissimae pestes λ quot oppida &urbes domibus ac templis crebri terraemotus spoliarint λ quos den que miserabiles casus civium oculis exposuerint gravissimae seditiones 3 At mea quidem sententia, nunquam in Imperio administrando aliquis fuit, qui tanta pietate & vigila tia hisce malis restiterit, afflictis rerum omnium copia subvenerit, oppida & urbes, quae ceciderant, repararit, seditiosos denique cives aut supinplicio punierit, aut, summa etiam uiuo clementia a

. ia

56쪽

U.' Eodem anno, quo, Justino mortuo, sinius Imperium Justinianus administrabat, nobilem ac veterem urbem Antiochiam ingens terraemotus afflixit. Territi primum omnes sunt , gravi a dito coeli mugitu, cui vehen ens tempestas Ueluti comes adfuit; tantaque vi demum concussa terra est , ut aedificia omnia solo fuerint pera quata. i) Nihil, aut quod urbem defenderet, aut quo fugere cives possent, incolume super fuit; eoque gravior ictus apparuit, quo facilius, ab aliis terraemotibus quassata aedificia cadebant imultaque hominum millia improvisis domorum ruinis obruebantur Ia) . Majori quidem vi i stabat quotidie, ac maiori numero aedes ruebant, atque hiatus frequentes apparebant, donec a vi ro eximiae sanctitatis sunt civeis admoniti, ut, si finem tot tantasque habere calamitates vellent, haec omnes foribus inscriberent verba: Christus 2 obi cum State. 3 Quo facto, non modo terura quievit , nimbi transierunt , hominum strages cessarunt, sed omnis quoque metus evasit. Urbs vero moeniis atque aedificiis spoliata , in eam soris tem devenerat, ut aut penitus desereretur a civibus , aut principis supra exemplum munifici is liberalis opem auxiliumque expectaret. Doluit miserabilem casum Justinianus, tantasque divitias actutum suppeditavit, ut brevi Sc nobilitas u

57쪽

terraemotu concussa , multa oppida amisit, A niabiles civitates . Celebris etiam urbs Pom peiopolis , magno civium detrimento , concidit , cum plures domorum lapsu improviso opprime rentur. Cuius tristem cladis nunclum , ut Iusti . niapus accepit, eo opes multas, opificesque quam plurimos expedivit. Id vero potissinium curavit, ut omnia mortuorum corpora, quae danda erant sepulturae , ex ruinis educerentur; multis

que praemiis propositis iis , qui suam huic rei operam dedissent , plurimos inflammavit IV. Sed anno Imperii septimo ac vigesimo, incredibili omnium metu , occoepit Urbs labor

re r Sc cum aedificia frequentius quaterentur, primum minari ruinas , mox corruere inceperunt e cum tandem nec diei , neque ulla notiis parte cessaret, in apertam rerum omnium stra gem erupit. Publica enim balnea, innumerabiales domus , dc quamplurima templa, muri etiam Urbis, qui ad Auream Porum erant , conciderunt i multaque caede facta , totius Urbis excidium minabatur. so Non mare, nec pecudes, ne longinqui portus quidem esse incolumes potuerunt . Nam continuus fragor undas quatiebat, crebrisque terrae ictibus pecudes vel absorbeba

tur Joannes Malala in Chronographia, Anastasilis Bubliothecar. Histor. Ecclesy Anastas Biblioth, loo cit., Theophanes in Chron

58쪽

tur hiatibus . vel a pastu dimovebantur. Quare, ut rem hanc cives memoria tenerent, initia tutum eodem ipso anno fuit, ut, populo in Campo Martio supplicante, annus hic perpetuo celebraretur Jam novus annus instabat, quando maiori terroris apparatu, sed minore damno, quam antea, terraemotus recruduit. Siquidem continuo tonabat caelum , Sc fulgura emittebat , quae tam grandis procella comitabatur; ut, praemter alia, Crux, quae intra Portam Auream 1t

bat , auulsa radicibus suis , fracta ceciderit. JλΤribus annis a terrae motu quies fuit: verum a no XXXI. talis iterum extitit, qualem nemo unquam ea tempestate fuisse, recordabatur. Non

in Urbe solum, quae assiduis ictibus ruere unia versa videbatur s8j , & in vicinis civitati locis sseo per omnem Asiam tantas egit ruinas, ut a multis urbibus continuo terrae motu collapsis singens numerus hominum interierit. Hanc iram Dei, lacrymis ut cives ac praecibus placarent smagnum ipse pietatis exemplum praebuit Imperator, cum ad Ecclesiam lacrymans sine corona pro

cessiti qua dies militos post usus non eli. s Plurima quoque egentibus donavit, eaque iis disribuit, quae inservire ludis natalitiis debebant. Io

et Idem os Alathias Lib. IV.s Anastas. Biblioth. loc. cit. xo Agathias loc. cit., Zonatas : Moestus Imperaroe ad Natalicia & Theophania sine corona prodiit . Con laeta etiam Ctetoria duodecim dierum non erit, sed

quod illis iuerat impendendum pauperibus largitus est .

59쪽

Quo exemplo cives commoti , Ecclesias contimio supplices adibant, atque ossiciis magnae pietatis opem, divinamque clementiam exorabant . Sic anno sequente, quo Magnae Ecclesiae pars nobilior concidit, finem accepit in Urbe terraem

tus o . V. Haud equidem minora mala pestis intulit, quae cum in orbem Romanum anno Imperii quinto irrupisset , huc illuc magna hominum &pecudum strage discurrens, nunquam abiisse visa est. ia) Nulla enim Imperii provincia, nulla civitas, nulla denique domus fuit, quae aut longo gravique morbo caruerit, aut multo funere civium non fleverit. Pastorum quoque magalia ,& greges pecorum pessis invasit; ita ut rura penitus deserta, & inculta viderentur. Milla faciam ego, quae in Imperii provinciis perpeti h mines pecudesque debuerunt, & quae sine delectatione legerentur, ut de sola Urbe dicam,

quae tum peste laboravit, cum gravi terraemotu affligeretur. Nam , ut rem magnam paucis quidem verbis complectar, cum & gravis ac diutina pestis esset , fere omnes primum perculit vis morbi , multos deinde interemit, tantam denique stragem edidit omnium aetatum & ordinum ; ut, cum neque amici , neque assines praesto esse funeribus possent, nec viri, nec currus , nec namVes ad trasportanda cadavera lassicerent; immane sui mors spectaculum pr*buerit, multaque aut ni

60쪽

In mare proiecta sunt, aut in viis, & in littore

ad ' sextam usque diem inhumata iacuerunt. Ven ii flabant horisoni quotidie r sol, cum apparebat, densa & nigra caligine vestiebatur i atris denique nubibus saepe coelum opertum fulgura emittebat, quibus tacti multi incendebantur. Preces hinc &publicae supplicationes decernuntur , votaque in staurantur: quibus Dei pietas commota, urbem

peste omnino liberavit. 13 VI. Age nunc loquamur de sediti ibus , quas cum homines flagitiosi & populares, aut vin dictae studio, aut imperii cupiditate excitassent, graves & periculosae Reipublicae fuerunt. Non dicam ego de illis, quas Ioannes miles legionarius, vir nobilis Artabanus in Affrica, Haeret, ci , praesertim Severiani, excitarunt: quae & parva manu restingui, & sine multa caede potu runt. I VII. Gravis illa fuit & diuturna, quam suscitarunt anno duodecimo milites Romani , qui adversus Maurusios in Africa , duce Salomone, pugnabant . Fuerat Salomon a Belisario, victis andalis, totius Africae praefectus constitutus, ut hornm reliquias prohiberet ab armis , & Mamrusios ad defectionem paratos cohiberet. Jam multis ipse prostraverat cladibus copias barbaro

rum, atque in reliquos classem comparabat, cum