Dissertatio medica de indicationum doctrina ...

307쪽

DELPHENSIS,

ORDINE A. MDCCCXVII PROPOSITAM ;

Quaeritur: Quid lux paleat ad creanda nonnuilla Saltem priricipia vegetabilimn proxima γQUAE PRAEMIUM REPORTAVIT, D. viii. MENSIS FEBRUARII

309쪽

QUID LUX VALEAT AD CREANDA NONNULLA SAUTEM PRINCIPIA VEGETABILIUM PROXIMA Z

EXORDIUM. re a duo pluribus partibus aut principiis quaedam materies sit composita, quove dispersa

latius et uberius per vastum Naturae ordinem, eo aptiorem esse eandem, tum ad plures et graViores VireS In quasvis res exercendas, tum ad majores magisque momentosas utilitates oeconomiae Naturae afferendas, et confirmat usus, ec agendi ratio, a Naturae Auctore rebus naturalibus indita , declarat. Haec consideranti non mirum videbitur, quid lux vegetabilibus praestet, dignum aestimari quod indagetur: stant enim ab altera parte vegetabilia , in quibus dubius haereat utrum magis admiretur, aut subtilissimam mille vasorum compositionem , aut innumeram et specierum et organorum divacitatem, an vero essicacissimas vires, et constantes nascendi, increscendi , moriendi mores: ab altera parte haud ignorat lucem, memorabilem tum subtilissima molecularuin teirilita te, qua cohaeret, tum inaudita celeritate, quae a corporei in corpus incidit, non tantura ivis in Tellure dispergi, verum ab immensis stellis figis emitti, ab altera coelesti mole ad alteram demitti constantere, constatifer absumi, res ingredi, mutatis harum com ditionibus reddi, ut luce deficiente vix dubitet, quin universi sustentatio desietat, MOX corruat. Quodsi Ia.is et vestetabilitii oe Iucis consideratio jam quemque in Summam rapiat admirationem , in quanto majorem eundem rapere intelligas concursum lucis et

vegetabilium, horumque mutuam in se invicem agendi rationem; unde nihil minus, quam A a Suin

310쪽

summam Naturae essicaciam et divinam majestatem in splendidissima luce collocatas exspectat. Motus hac cogitatione et ego ausus sum eXiguum sane tanti examinis periaculum facere; in quo faciundo et mihi Vires defuisse, et me discendi voluntatem alia quantum erexisse, lubens confiteor. Ipsum autem eXamen in tres partes divisi. I. Quomodo lux videatur agere in Vegetabilia, et quomodo dici possit valere ad creanda principia vegetabilium proxima. II. Quodnam discrimen intercedat inter principia vegetabilium, proxima regionum , quae majores minoresve lucis vires experiantur. III. Quodnam discrimen intercedat inter Principia vegetabilium proxima, quae gignuntur in umbra et tenebris.'

uuo MODO LUX VIDEATUR AGERE IN VEG STABILIA, ET QUO ΜODO DICI POSSIT VALERE AD CREANDA PRINCIPIA VEGET ABDLIUM PROXIMA.

JHomentum et dignitatem lucis omni aevo, ex quo disciplina Physica diligentius coli

coepit, apud quosvis Physicorum optimos tantum Valuisse legimus, ut horum omnem animi attentionem ac diligentiam ea assecuta fuerit: ingenii enim et judicii sagacitatem, hac autem mirifice excellebant, omnem suam eXcusserunt Hugenus, Euterus, Ne tonus, ut cognitaS et perspectas haberent lucis originem et proprietates: Hugenus vero et Eu-- l rus cum imprimis eo niterentur , ut perspicerent atque i calculo mathematico demon strarent ita dictaS luei S physicas proprietates, ulterius progressus fuit μὴ inti- mam enim colere assinitatem invicem et lucem et corpora terrestria Suspicatus, eo quoque dirinit sua experimenta, ut perciperet mutuam in se invicem ambarum rerum agendi