Pervigilium Veneris, ex editione Petri Pithoei, cum ejus & Justi Lipsii notis itemque ex alio codice antiquo, cum notis Cl. Salmasii et Pet. Scriverii. Accessit ad hæc Andr. Rivini commentarius. Ausonii Cupido cruci adfixus, cum notis Mariang. Accurs

발행: 1712년

분량: 255페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

221쪽

Praereptas queritur, per inania gaudia, noctes. 3 Laodamia duas, vivi, flinctique mariti.

Parte alia truces, strictis mucronibus, omnes,

Et Thysbe & Canace & Sidonis horret Elissa. Conjugis haec, haec Patris, & haec gerit hospitis ensem. Errat & ipsa, olim qualis per Latmia saxa, qo Endymioneos solita adfectare sopores. Cum face & astrigero diademate funa bicornis.

Centum aliae veterum recolentes vulnera amorum,

Dulcibus & moestis refovent tormenta quereliS.

Quas

36. Laodamia.J Acasti Thessaliae regis filia. Ing M. Ibid. Duas.J Scilicet unam vivi mariti Protcsilai, quando cum aliis ille Graecis in Phrygiam navigavit , ubi omnium primus eliinterfectus, sicut habet ejus epitaphium inter Heroica duodecimum : & alteram functi mortuique viri , quando Laodamia quum audivisset ipsum periisse, petiit a Diis, ut diem unum sic scribit Lucianus in dialogis mortuorum 4 vel tres horas ita Hyginus) revivisceret, quo videre, & colloqui 1ibi liceret. Quod impetravit. Reliqua, & quo pacto ipsa se combusserit, ex Hygino cognosces. ID ΕΜ. 38. TisHe.J Thysbe Babylonia, propter Pyramum, quem amabat, qui se interfecerat, & se ipsa interfecit. Fabula est quarto Metamorphoseon. IDEM.Ibid. Canaee.J Epigrammate octogesimo tertio. Fuit baec AEoli ventorum regis filia. Quae misso a patre gladio se interfecis, quum ex suis & fratris nefandis amoribus concub tuque natus er esset. Hyginus. Canaces litterae Macareo apud Ovidium.

Ibid. Sidonis.J Sidonia, patronymicum. Vide Epigramma nonagesimum, & centesimum undecimumque. ΙDEΜ. 30. Conjugis lare. J Pyrami, Thyshe. IDEM.Ιbid. Hae patris. J Canace, AE est. IDEM.Ibid. me hospitii.J Dido, AEneae. Ex quarto AEneidos. IDEM.qo. Latmia saxa. J Latmus, mons Cariae Ciceroni in Tusculana prima, Endymionis a Luna, ut ferunt, quondam adamati fabula nobilis. Nam Endymionem illic a Luna consopitum putant, ut dormientem Oscularetur. Meminit Lucianus fabulae cum alibi, tum in dialogo quodam Veneris de Lunae , Erasinus in proverbio Enomionis somnus , Hyginus, , Fulgentius , Scholia

Vetusta in quartum Argonauticon Apollonii, re Ausonius ipse rursua in Ephemeride. m.

222쪽

CRUCI ADFIXUS. IsrQuas inter medias, furvae caliginis umbram Dispulit inconsultus Amor, stridentibus alis.

Agnovere omneS Puerum, memorique recursu

Communem sensere reum; quamquam horrida circum Nubila & auratas fulgentia cingula bullas, Et pharetram & rutilat fuscarent lampados ignem; SoAgnoscunt tamen, & vanum vibrare vigorem occipiunt, hostemque unum, loca non sua nactum, Quum pigros ageret densa sub nocte volatus, Facta nube premunt trepidantem & cassa parantem Suffitia

Diadm. J Videtur Ausonius hΙc Ethnicam Mythologiam desere re, qui Lunam ipsam inter HeroIdas in inferis agentes recenset. Certe si quae fuit Endymionis amasia , mortalem eam fui IIeoportuit, & Latonae filia ejusmodi sine dubio fuit, ut & reliqui majorum gentium Dii. Sed hic in fictione haerendum. ut videtur, fuerat, & consentanea Poeticis figmentis dicenda. Alioqui respicere potuit noster ad id quod habet Heraeliinatis de Incredibilibus cap. xxxv PII. de Endymione: Λέγεταt .m.

Hrmienιis amore captam Lunam, delapsam coelo cam eo concubui se. Potuit vero Enθmion pasor ese mulierem nondum expertus; mulier inero qua ejus cupidine ardebat interrogata ---u quodam

delendum crediderim quaenam esset , dixit, Luna. Quod non usque adeo absurdum esse ostendere quidem hactenus, sed res esset latius diducenda. AN ONYMUS. 49. Auratas fulgentia eingula bulus. J Meo animo, inepte sic

vulgo. Scriptum oportuit, auratis butiis. SCRI FERIUS.s I. Vanum vibrare. J Lego, manuum vibrare vigorem , Vel δε-brare. IDEM.

Ibidem.J Recepta lectio melior est. Vanus vigor hic dicitur Mreliqua omnia inferorum, quae veris adsimilata lunt, non Vera. Et vibrare vanum vigorem, est Vegeta membra videri moVere, nec tamen quidquam proficere. AN ONYMUS.

62. Loca non sua.J Notum est militem suo Deo dici pugnare . qui favente consiliis, & opportuno sibi loco pugnat; non suo, qui incommodo & sibi adverso. Inferi non erant locus Amori aptus, cum, exceptis Plutone ia Proserpina, nemo illic amare

crederetur. . IDEM.

223쪽

Suffugia, in coetum mediae traxere catervat. I SEligitur moesto myrtus notissima luco, Invidiosa Deum poenis. Cruciaverat illic Spreta olim memorem Veneris Proserpina Adonin. Hujus in excelso suspensum stipite Amorem

ω--- Me eum locis Hecate praefeeit Avertiis,

Ipsa Deum poenas docuit. IDEM.Ibid. Crueiaveraι illis Spreta olim. J Et hoc fingit 2 donis pocra.

s8. Spreta olim memorem Veneris Proserpina Arinis. J Epigr. xx Ix. Adoneum. Legitur & AEdoneum prima diphthongo, ut Αι- a b. ille, Epigrammate praecedenti. Est autem Aidoneus Pluto inferorum Deus, & quidem Molo rum Rex in extremo Theseo Plutarchi: at Adoneus prima brevi, Adonis, ut mox docebimus. Platoni vero & Adonidi eadem adtribuuntur apud Macrobium primo Saturnaliorum , dc in Hymnis Orphei; ut idem numen esse Videatur , quare utro modo legas, non multum inte fuerit. Sed moneam prima brevi malo, intelligoque, ut Lilius, Adonidum illum, Veneris deae amores dc delicias : quomodo eapud Plautum in Menaechmis: Die mihi, numquid viristi umquam tabulam pictam in pariete , Ubi aquila catamitum raperet, aut ubi Venus Adoneum r

Natum autem Adonidem apud Sabaeos gentem Arabiae fabulaturovidius decimo Metamorphoseon. Idemque numen esse Bacchum & Adonidem ex Plutarchi Symposiacis tradit Caelius Rhodiginus: atque δεκέρωσ uterque adpellatur, Orpheo in Hymnis. Adonidis praeterea meminit Ausonius in Glauciae epitaphio, & in epistolarum quinita ad Geonem. IDEM.Ibid. Adonin. I De Adonide multo meliora memini me legere, Gallico sermone, Bibliotheca Universalis, Tomo, nisi fallor, secundo. Locum adeant quibus res erit cordi. AN ONYMUS.

59. HHuid In hujus myrti alto stipite. V I N E T υ s.

224쪽

CRUCI ADFIXUS. I93

Devinctum post terga manus , substrictaque plantis 6o

Vincula moerentem, nullo moderamine poenae

Adficiunt; reus est, sine crimine, judice nullo, Aceusatus Amor; se quisque absolvere gestit, Transferat ut proprias aliena in crimina culpas. Cuncta

62. Adpetunt J Imo Adfigunt, ut eonveniat lemmati suo Poeta, quod est, C υ I iaci CRUCI ADFIXus. SCRIVE R. 64. Transferat uι troprias aliena in crimina culpas. J Quod emendatum jam est, Iransfert, a veri specie non abhorret. Ve- iusti tamen exemplaris nostri lectio sincerior, Transferat ut proprias aliena in erimina eulpas. Porro particula, Quisique, commutanda non videtur , licet ad Heroidas hoc genere referri pol Ie . non adpareat. Cum enim & in Monosyllabis Debnopaegnii vers. I o.) particulam uuis genere dixerit neutro , Quis fultat pelago, quod non natat in fluvio ' piri adfirmaverim potius talia eo modo posuisse eum, ut a Vetusistioribus poni consuevit. Ennius, Quis tu es mulier Terentius in Eunucho, Illarum ne3ue quisquam te novit. Et Donatus ait, Quisiquam multis probari exemplis etiam foeminino genere Veteres Protulisse. Ita ut in numeris & generibus haec Praenomina infinita sint. Priscianus quoque ac Nonius ηunt , uuis de Ωusquam communis esse generis, auctoritate Veterum . ut apud Graecos. Ex Jurisconsilliorum etiam sententia , de Verborum significatione, verbum hoc, Si quis, tam masculos quam foeminas complectitur. Haec indidimus, vel ne cuilibet temerὸ immutandi facultas relinquatur in Monosyllabo, Qui : hic, Quaeque. Vel si forte ita potius, ut sequutis temporibus dici coeptum , inter doctos emendandum convenerit, ne id quidem latuisse nos, adpareat.

Ibiae. J Legitur &, Transferι ω proprias. VINETUS.Ibid. l Haec est vetusti exemplaris scriptuta, teste Mariangelo Mihi sincerior videtur altera lectio:

-- Se quirique absolvere gessis, transfert 9 proprias aliena in crimina culpas. Porro particula quique commutanda non est in quaque: tametsi ad Heroidas referri hoc genere vix possit. Est enim gnome Au

225쪽

Cuncta exprobrantes tolerati insignia lethi, Expediunt, haec arma putant, haec ultio dulcis, Ut quo quaeque perit, studeat punire dolorem. Haec laqueum tenet, haec speciem mucronis inanem Ingerit, illa cavos amnes, rupemque fragosam, Insanique metum pelagi & sine stultibus aequor. To

EIUS.

Dirim. J Videtur propemodum Ausonii in animo suisse Dialogus , quem Lueianus fingit inter .IEacum, Menelaum, Ρrotesilaum & Paridem. Protestatis iratus quod ivissct Trojam , uxore paullo antea ducta, atque illic occisus fuisset, strangulabat in inferis Helenam, quae calamitatis illius causa, ut putabat, erat; donec monitus ab AEaeo ipsum Menelaum adgrederetur ; a quo a mandatur ad Paridem, qui flagitium suum refert ad Amorem, quo invitus, ut ait, eo adduetus erat: 3 ως ἄκωπιον τί ἐm. τε ἐμασ δούρε- ἀγήμαν ε τλη : nsi autem , inquit , esse aliquid quod inviti faeimus. ω Deum quemdam nos agere suo Uult.

Quibus auditis, volebat Protesilaus Cupidinem ipsum comprehendere, si modo licuisset: sed Jaeus ostendit ipsum, sibi causam fuisse immaturae mortis, qui primus, nimia gloriae cupiditate, in Trojanum solum , e navibus Graecorum , desilire voluisset. Tum vero captus Protesibus , omisso Amore, Fato rem tribuit.

κλῶβ M: Neque enim ego horum ea afui, sed Parca, ct quod ita ab initio nevdset. Quemadmodum iaciunt tandem Heroides A sonianae. ΑNONYMUS. 6s. Tolerati insignia leti.J Gladios, laqueos, & alia, quibus se ipsae interfecerant. VINETUS. 66. Expediunι.J Haec depromunt, & adserunt in medium. Ι-

73. Urna. J Mater Adonidis, decimo Metamorphoseon in sui nominis arborem mutata : quae humorem succumve exsudat, ut pinus. Vide Dioscoridem, Plinium, Ruellium. VINE

Ibid. Lugentibus. J Sunt Codices qui servent, ustentibus, Contra syllabae rationem. Sed scribendum sit fortasse , turentibus.

Ibi . J Iamdudum est , quod rescripseram, Derimis lueentibus sad myrrham ipsam 8c gemmea succina respiciens. Et nunc animadverto in hunc Ausonii locum verba istnaec adnotasse Marian- gelunὲ

226쪽

CRUCI ADFIXUS. Iss

Nonnullae flammas quatiunt, trepidoque minantur Stridentes nullo igne faces. Rescindit adultum Myrrha uterum lacrimis lugentibus, inque paventem Gemmea fleti seri jaculatur succina trunci.

Quaedam ignoscentum specie, ludibria tantum 7s Sola volunt, stylus ut, tenuis sub acumine puncti, Eli-

gelum in Diatribis suis. Sunt, inquit, codices qui servant, lacrimis vigentibus, contra syllabae rationem: sed scribendum fortalle, Iacrimis lucentibus. Ecce, conspirantem habeo eruditissimum virum. Nuper vero tentabam ex vestigiis scriptar- lectionis, lacrimis urgentibus. Myrrha arbor abundantia & copia mirrhae & lacrimarum adultum & dillentum uterum rumpit , sudatque myrrham. Ovidius Metamorphoseon lib. x. fab. I T. Cum tandem terra requievit fessa Sabad.

Vixque uteri portabat onuS.

Et post aliquot versus,

yamque gravem erassens uterum praecinxerat arbora Pectoraque obruerat, collumque operire parabat. Non itiΓι illa moram, venientique obvia ligno Subsedit, mersitque suos in cortice vultus. Quae quamquam amist veteres eum corpore sensus, Flet tamen, O tepidae manant ex arbore guttae.

7 honor o lacrimis siliataque cortice murrha

Nomen herile tenet, nullaque tacebitur avo. &c. Dat gemitus arbor, lacrimisque cadentibus humet.

Legit apud Ausonium Cl. Salmasius, Derimis ingentibus. Et ineptitola sua ad me hoc eruditum scholion adtexit: Filius medici non potuit ignorare duo esse myrrhae genera. Unum i λον, alterum Illud glebis ingentibus, hoc minoribus, cum jus meminit Dioscorides. At Myrrha hic quae lacrimas suas tu lapidem congelatas, quae succina gemmea hic vocat Ausonius, in Cupidinem erat jaculatura , grandioribus guttis praeoptavit sudare, ut plus mali, nempe, facerent Cupidini, quam si parvas & πικρος- ις jaculata esset. Ideo certe uterum laxavit grandioribus lacrimis, τοῖς α ζώλόμ, quia his vice saxorum impeteret parabat Cupidinem. Haec ille. Quare tempus est ut hujus emendatio nis , & tristium ineptiarum desinamus. SCR, VERIUS.

227쪽

Eliciat tenerum, de quo Rosa nata, cruorem; Aut pubi admoveant petulantia lumina lychni. Ipsa etiam, simili genitrix obnoxia culpae,

Alma Venus tantos penetrat secura tumultus, SoNec circumvento properans sustragia nato Terrorem ingeminat, stimulisque accendit amaris . . Anci-

T. De quo Rosea nata. J Alii e sanguine Veneris ipsius natas rosas fabulantur. Vide Pervigilium Veneris vers. 23. & quae ad

eum Interpretes. AN ONYMUS.

83. Ancipites furias. J Amori infensas Heroidas, sed adhuc tamen dubitantes, an debeant ulcisci. VINET Us. 84. Mariti. J Vulcani. IDEM.8s. Deprenso Mavorte. J In Gripho Ternario, vers. 27. -- Ter elara instantis Eoi

Signa canit serus, deprenso Marae, fatellis. Martis cum Venere dormientis fabulam narrat Lucianus in Somnio , seu Gallo. Quidam quondam fuit Marti, Deo belli, in deliciis adolescens formosus 'Aλικαύa . Sic gallum gallinaceum Vocant Graeci. Mars quotiens ad Venerem Deam Vulcani conjugem noctu veniebat, quia timebat Solem , ne se deprehenderet cum ea, & Vulcano nunciaret, Alectryonem secum adducebat. Eum foris ad ostium jubebat observare , quum Sol emergeret. Ceterum quadam noete somnus Alectryonem oppressit; nec adventantem Solem sensit , qui Martem cum Venere detrehendit. Rem Vulcano statim renunciavit; qui accurrit continuo, retibus

adulteros implicuit; & sic vinctos, ceteris Diis ad id spectaculuIn convocatis, ostendit; - qui risere, diuque me fuit in toto notissima fabula caelo, ut scribit Ovidius quarto Metamorphoseon, Vers. IS9. Suo itaque satelliti & excubitori Mars graviter ob istum veternum iratus , ex homine fecit avem , cum galea & crista sua , ceterisque quibus tum excubabat armis. Ex eoque Martiales aves, miseri, scilicet, illius Alectryonis genus, avito periculo & poena sapientes , Vigilantiores fuerunt , diligentioresque ad Solis adventum diis omnibus hominibusque praenunciandum , diu ante quam eXΟ- riatur. Deprenso marte, in vetulto Lugdunensi libro: depenso Marte,

i sine r. Ityersi. quum gallus olim serus ti tardus fuit ad excitandum

228쪽

Ancipites furias; natique in crimina confert Dedecus ipsa suum, quod vincula caeca mariti, Deprenso Mavorte, tulit, quod pube pudenda 8s Hellespontiaci ridetur sorma riiapi, Quod crudelis Eryx, quod semivir Hermaphroditus, Nec satis in verbis, roseo Venus aurea serto

Moe dum Martem cum Venere dormientem. Ita Silvius hoc inte, Iexit ex fabula. IDEM.86. Hellesponιiaei &c.l Priapus fuit de Lampsaeo eivitate Hellesponti, inquit Servius in Georgica , de qua pulsus propter virilis membri magnitudinem, post in numerum Deorum receptus, meruit numen esse hortorum. Alii hunc tradunt Mercurii, alii Liberi, Zc Veneris filium. IDEM.Diae. J H oria , aut potius fabula hue faciens legitur apud Scholiasten Apollonii ad Argon. Lib. I. vers. 932. AND NYMUS. 87. Eryx. J Veneris & Butae filius. Hyginus, Servius, Dio

dorus. VI METUS.

Ibid. Semisir Hermaphroditus. J Epigram. Lxv III. de iis quae sexum mutarint:. Vidit semivirum fons Salmaeis Hermaphroditum. Semimarem dixerat Ovidius, tantum non mollem & enervum sed etiam qui utrumque gereret sexum. Fuit hic Mercurii MVeneris filius: Cujus erat facies. in qua materque paterquo Cognosci posset. Nomen quoque traxit ab illis. Nam 'Eμης Mercurius, Venus Graecis nominatur. Ο-vidius libro quarto Metamorphoseon sic de Salmacidis & Herma: phroditi coitu canit:

Sie ubi complexu coierunt membra tenae, .

Νee duo sunt, sed forma Euplex: nee femina diei, Nec tuer νι post. Neutrumque ω utrumque videtur. In eosdem leguntur haec epigrammata Ausonii, de Hermaphrodito, Mura D

Mereurio genitore fa/us, genitrioe Θιbere. Nominis uι mixti, A corporis Hermaphroditus.

229쪽

Moerentem pulsat puerum & graviora paventem. Olli purpureum, mulctato corpore, rorem so Sutilis expressit crebro rosa verbere, quae jam Tincta prius, traxit rutilum magis ignea fucum. Inde truces cecidere minae, vindictaque major Crimine visa suo Uenerem fecere nocentem.

Ipsae intercedunt Heroides & sua quaeque fr

Fune- Concretus sexu, sed non per fenus, utroque: Ambiguae Veneris, neutro ρειiundus amori. De conjunctione Salmacis cum Hermaphrodito, epigr. XcIX Salmacis ostiato concreta est nympha marito.

Felix virgo . sibi si fir ines e virum. , Et tu i formose Iuvenis permisse puellae, bis selix, unum s licet esse aeuos. Est autem Salmacis Nympha , & fons Cariae, de quo Vitruvius lib. II. tibi legendus, cap. V ID. IDEM.9o. Oui. J Illi, Amori. ID ΕΜ.9I. Sutilis rosa. J Serto ex rosis laeto, consuto, intexto. Ι:

93. Inaee.J Viso cruore. IDEM.9s. HeroMes.J Dido, Phaedra, & aliae. IDEM.96. Crudeli malunt adscribere fato.J Quam puero Amori. In E M. Ibies. J Vide not. ad vers. 64. Excusatio haec vulgaris reste ridetur a Lueiano , Apologia pro Mercede conduistis , non procul

λιγωμεν ἔ-An optimum fuerit ut ego honιe. ignavus, dato ergo , nec improbulate negatd , ad communem tuam excusandi rationem confugiam y Ad Fortunam, inquam, ad Paream ω Fatum. 96nium ab iis qui me objurgant deprecer ; ut qui non ignorent nos nuLlius rei esse Zominos, sed a potentiore, aut potius ab uno ex pravictis, vi NON VOLENT Es, sed prorsus in iis, qua dixerimus, aut feceri mus, innocentest Sic se serentes inducit suas Heroidas Ausonius. A NON IMUR

230쪽

Funera crudeli malunt adscribere fato. Tum grates pia mater agit cessisse dolentes, Et condonatas puero dimittere culpas. Talia nocturnis olim simulata figuris Exercent trepidam casso terrore quietem; Ioo Quae postquam multa perpessus nocte Cupido Effugit, pulsa tandem caligine somni, Evolat ad superos, portaque evadit eburna.

97. Pia mater. I Venus, mater Cupidinis. VI METU s. Ibid. J Mitis, mansueta. Propria haec significatio vocis pius,

ut alii notarunt. AN ONYMUS. Ioo. Talia nocturnis &c. J Talia somniamus , quae semulant, hoc est, agere videntur , aut etiam adsimilant. vel adsimulant, si inulacra quae dormientibus obversantur. I D E M.

Io I. Quae posequam multa &c.J Quasi Cupido ipse haec scimnianset. Fictiones fictionibus tegit noster, ne perpluant , scilicet, ut ille ait, de mendaciis. IDEM.IO3. Poricique evadit eburna. J Hemistichium Virgilianum, ex fine sexti AEneidos. Virgilii enim imitatione, Omnia , quae hic rettulit, ficta & falsa esse intelligi vult. Homerus autem Odysseae et, & ab eo idem Virgilius , duas fecit somniorum portas: quas nominavit etiam idem Avinius in extrema Ephemeride, Corneam & Eburneam: Divinum perhibenι vatem, sub frondibus ulmi trina ignavorum simulacra locasse soporum,

Et geminas numero portas. Quae fornice eburno Semper fallaces glomerat super aera formas dAisera, qua veros emittit cornea visus. VIN E T υ s.

SEARCH

MENU NAVIGATION