F. JosephiArchangeli a Fracta Majori ordinis minorum observantium Sacrae theologiae synopsis ad usum clericorum ordinandorum, ita ut non amplius sinopsis dici debeat, sed Sacrae theologiae dogmaticoscholasticae cursus plana facilique methodo concinna

4쪽

F. IOSEPHI--ARCHANGELI

A FRACTA MAIORI ORDINIS MINORUM OBSERVANTIUM SACRAE THEOLOG

AD USUM

CLERICORUM ORDINANDORUM IN HAC SECUNDA EDΙΤΙΟ

Diligentius recognita, multisque adrisionibus auque iuuatrata , ita ut non amplius SYNOPSIS diei debeat, sed

CURSUS

Plana facilique Methodo concinnatus, ad usum Scholarum, Omniumque Studentium commo in

T. DE ACTIBUS HUMANIS , ET LE Is s. LI. DE VIRTUTIBUS THEOLOGICI .

NEAPOLI MDCCCXXXI.

5쪽

. . . r

6쪽

TRACTATUS I.

De Actibus humanis, et Legibus. Ad aeternam illam feliciistem assequendam, quam

Christus Dominus, sua Incarnatione nobis comparavit, praeter Fidem Divinam , bona opera eme necessaria , nemo Catholicorum ignorat, cum id ex Sacris Literis Conciliorum, atque omnium saeculorum Patrum testimonio clarissime comprobetur. Illud vero omnino necesse est dignoscatur, quae mala opera sint, quae bona; quibusque regulis actus nostros consormare de heamuS , nem in tanto negotio erremus. Atque id est quod praesenti Tractatu inicere conabimur.

De Aetibus humanis. f. i. Animad. Varii actus in homine observantur. Quidam sunt mere naturales, et Cum brutis quoque communes; iique vel sunt interni, uti nutritio, sanguinis circulatio , ciborum digestio, cordis palpitatio etc., vel externi, uti deambulatio, manducatio etc. Alii sunt quidem hominis proprii, unde actus hominis dicistin, sed indeliberate, et absque rationis advextentia sunt; tales sunt subiti quidam motus iracundiae , amoris , odii, etc., SicutI etiam nonnulli gestus , qui a nobis fiunt quandoque , quin de illis cogitemus; quique vulgo actus Primo Primi, a Theologis ruralibus appellari solent. Alii tandem ita sunt hominis proprii, ut nonnisi ab eo fieri possunt. Procedunt namque ab homine, prout est animal Ta-

7쪽

: in

tione , et liberiato praed tum , et ea Santur, ait Doctor subtilis lV. Sent. Dist Vl. iner intellectum , sotinfatem ab homine; suntque iidem ac actus morales , quia moralitatis capaces , honitatis videlicet, vel malitia .; praemii, vel poenae , licet aliquando actualem malitiam , vel bonitatem non habeant, Mi Sunt actus puerorum, qui libere quidem eliciuntur, sed ante cognitionem honi , vel mali moralis , tales quoque dici possunt actus , qui vocantur indisserentes, ut infra. Atque de his tantum actibus , qui ab homine , ut homo est , procedunt, hic verba facimus. h. a. Schol. Porro bos actus in homino dari , prorsus indubium est. Illud quod in Scholis disputatur , est: An actus isti possint esse indisseretiles ; hoc est nec boni , Doc mali in genere moriS , non solum in specie ,quod ultro conceditur , sed etiam in indi viduo. Λdfirmant Scotistae cum Praecep ure subtili , S. Bonaventura , et aliis; negant Thom istae cum aliis multis. Quibus autem rationibus illi, quibusnsti suum assertum constabilire nitantur , mox patebit. Interm sit .

PROPOSITIO I.

Actus humanras est ille, qui a libera, et deliberata humana volunta se processit. S. 3. Prob. Homo est animal rationale, Fb rum , intellectu , et voluntate praeditum ; cum ergo agit ut homo, agere debet ut rationalis, ac libere;

adeoque actus sui , non solum debent esse cum advertentia rationis , hoc est procedere a voluntate deliberata , sed etiam a voluntate libera; Ergo etc. Deinde actus humanus pro eodem sumitur ac actus

moralis *. a.); ut ergo sit praemio, vel supplicio dignus , debet esse in eo advertentia rationis, et liber voluntatis consensus; adeoque actus humanuS, etsi .

8쪽

Probabile est dari actus hvmanos indimerentes in &d iduo. g. 4. Prob. Aelus humani indisserentes illli dicuntur , qui nec boni, nec mali sunt, in genere moriS , proindeque nec praemio, nee supplicio digni; Atqui multi dantur in homine adlus hujusmodi; Ergo

ete. Prob. min. Deliberaio spuere , festucam a terra levare , sellam de uno iri alium locum transserte, et caeterae huius generiS , aetiones certe sunt, quae nec laudem merentur, nec poenam. Quis enim cogitavit utiquam Se peccasse , quia praedictos actus ad D ei

gloriam non direxerit Z Aut quis de praedictis ad pedes consessarii se accusavit, et Consessarius eum peccasse pronuntiavit ' Ergo elo. Deinde si non darenatur actus indisserentes in individuo , quaelibet humana actio deliberata , esset vel hona , si ob finem honestum facta , vel mala si ob finem pravum , nee mmdium esset; vera proinde esset, et Callioli eo haec prO- positio : Omnis humana actio deliberala, est Dei di. lectio , xel Mundi; si Dei, charitas Patris est: si Mundi, concupiscentia carnis , hoc est mola est: Iam

vero haec propositio ab Alinandro Vlli. i proscriapta suit ; Ergo etc. Tandem lex Domini est jugum oua Mati. Cap. Xl. 3o. ). Et mandata ejus pa-νita non sunt Ioann. Epist. I. Cap. V. v, 3. ); Atqui dura nimis divina lex esset, et ad desperationem adigeret, si omnes et singulas actiones, ex eius prae Scripto semper tenenemur ad finem honeSlum dirigere , et ob sinem honestum facere, ita ut pecearetur Si no seret ita ; Ergo etc. S. Ρrab. 2. auctoritate. S. Hieronymi qui al i) In congregi Generali 7. Decemb. 1693

9쪽

. 6 . S. Augustinum seri hens, ait Epist. XV. ): u Bona ostn ContinentIR , malum luXuria , inter utrumque indisse-- γ, Tens est ambulare Scilicet nec bonum , nee malum ), lis manibus capitis purgamenta projicere et ., hoc necn Donuin nec malum est. Sive enim seceris, sive non

ieceris; nec iustitiam liabebis , nec injustitiam . v hoc est' quae ρω-um , neque m liciam ). S. Gregorius Naal genus orat. III. contra Iulian. 'ν Quemadmodum, ait, quisquis supplicio haud diu gnus est, non idem statim praedicationem choc estu laudem ) meretur, eodem modo , nec qui laude, hi aut Praedicatione dignus non est; idem confestim Poenam meretur i, ; Dantur ergo actus humani , qu nec Iaudem , nec poenam merentur; quique proinde necive honi , neque mali sunt in genere moris; uno Verbo, sunt indifferentes. Tandem S. Gregorius Papa

Hom. Ill. in Evangel. verba faciens de proximi

ut lectione , quae procedit ex solo asseelu cognationis , et carnis , negat quidem eam esse actum virtutis , BLDrmat tamen, eam malam non esse; Si ergo talis di- llectio neque virtuosa est, et Praemio digna, neque mala, et subdita poenae; profecto indisserens: Ade

que etc. Adversari cum argumenta Nouuntura

6. Obj-- 1- Homo deliberate agens, agere de-ehet propter finem honestum ; alias peccaret; Ergo non dantur actus indisserentes in indiuiduo; quia aut

reteruntur ad finem honestum, ei sucit honi, aut non, et sunt mali. ς ῆ- 7- R. dist. ans. Homo ere: , propter finem honestum sive positive, sive negati e , C c. ans; ρο- SitIVe tantum , ni ans; Ergo etc. n. conSm. Η-

deliberale agens, utique propter finem agit, at finis Ste non semper est hositivo honestas virtutis, sed est vel na uralis delectatio, vel libortas circa obiecta in-

10쪽

disserentia : quae utiq'o neque bona moraliter est , Nec mala. Fac quaeso quis audiens concentum musicum , sistat paulisper ad audiendum, peccat ne iste talis , aut est praemio dignus, ob hoc praecise , quia on- Centum musicum audivit, et in ilIius suavitate deIectalvs est Z Haud certe , nisi adsit as ua circum- Stantia , quae concentum illum aut moraliter bonum , quia ad impudicum amorem excitandum, declaret. Igitur illa concentus musici auditio suit indisserens f. 8. Confra. Atqui homo deliberate agens , acere debet propter finem honesium , virtuosum , Et Positive ; Ergo n. r. Prob. subf. Aapostolus ad C

rinthios scribens, ait Epist. I. Cap. X. ai. Sice manducatis, sise bibitis, sine aliud quid faciatis ; omnia in gloriam Dei facite; Ergo etc.

f. 9. R. Laudata Pauli verba praeceptum non important, sed consilium, alias teneremur sub P cato omnes nostras actiones actu in Dui gloriam referre , quod certum non est. Consulit itaque nos Ap 1lolus , Ita agamus , ut in omnibus florikcetur Deus

et Pater Domini nostri Jesu Christi. Quod si praeceptum ea importare velimus , ita interpretanda sunt ut iubeat Apostolus, in omnibus actionibus , fideles ita se gerere debere, ut nihil faciant quod gloriae Dei adversetur, aut scandalum aliis praebeat, eT quo Deus vituperari possit i . g. Io. Contra. Atqua laudata Pauli verba pra ceptum important, et non consilium, ita ut omnia positive in Dei gloriam sacere debeamus, aliter pee-

eamus I Ergo n. r. Prob. sula Si ita non esset, de verbis otiosis homo non teneretur reddere rationem

Deo in die judici; Atqui ex Christi Domini testim nio Matthaei Cap. Xll. v. 36. : Omne verbum iam cc vid. Cornel. a Lapide in hunc locum.